Morgunblaðið - 18.12.2004, Blaðsíða 57

breytt útivistarsvæðum geysi
mikið á heilum landsvæðum. Þess
vegna verður að segja þeim satt
um það.
– Skóggróður þarf framræslu,
sé landið blautt.
Svo þarf að hafa það í huga að
við erum svo lítilvirk. Hugsjón
okkar er að rækta um það bil 5%
láglendis Íslands á næstu 40 ár-
um. Það er 2% af heildar flat-
armáli landsins.
Ef þetta markmið á að nást,
þurfum við að rækta 5.400 ha ár-
lega, næstu áratugina. Afköst
okkar eru aðeins þriðjungur þess,
nú um sinn.
Það er fráleit kenning að eyði-
mörkin sé hið upprunalega Ísland
og skógrækt sé óprýði og
skemmd á landinu! Ísland var vel
gróið og frjósamt, búsetan hefur
sneytt gróðurmagnið svo og eld-
virkni og kólnandi veðurátta. Vel-
megun okkar er slík nú, að við
erum vel fær um að gjalda land-
inu nokkuð til baka, af því, sem
forfeður okkar þurftu að yrja á
erfiðum árum (árum ísa og ösku-
falls). Tæplega held eg að mönn-
um geti verið alvara, þegar þeir
tala um að varðveita landið í nú-
verandi ástandi. Landið getur
framfleytt svo margfalt fleirum,
sé það grætt upp.
Land, sem nú eru sandar og
melar, geta gróið upp og verið þá
tilbúið til að taka við framtíðar
þörfum, hvort sem er útivist-
arland eða akrar, eyðisandana
þurfum við að klæða lúpínu, til
dæmis, þá er landið að safna
gróðurmætti og er tilbúið til nota,
sem framsýnustu menn sjá nú í
hillingum (t.d. kornforðabúr Evr-
ópu).
’Það er fráleit kenningað eyðimörkin sé hið
upprunalega Ísland og
skógrækt sé óprýði og
skemmd á landinu!‘
Höfundur er skógarbóndi
í skjóli Vesturlandsskóga,
Ferstiklu, Hvalfjarðarströnd.
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. DESEMBER 2004 57
UMRÆÐAN
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
Til jötunnar hverfum, ei vöggu má sjá
litli Drottinn Jesús liggja þar má
hans elskaða höfuð í heyinu lá
stjörnur himins hann horfir á.
Kvikféð það baular, en barnið vakir hljótt.
Litli Drottinn Jesús hann hvílir svo rótt.
Ég elska þig Drottinn Jesús, líttu niður til
mín
Stattu við beð mitt, vermi mig blessun þín.
Ver hjá mér Drottinn Jesús, um vernd og
huggun bið.
Elska mig og blessa og stattu mér við hlið.
Blessa elsku börnin sem hvíla svo rótt
og leiddu oss til himna hina hinstu nótt.
(Marteinn Lúther.)
Þýð.: JÓHANNA BRYNJÓLFS-
DÓTTIR WATHNE,
Lindargötu 61,
Reykjavík.
Jatan
Frá Jóhönnu Brynjólfsdóttur
Wathne:
EITT merkasta skáld þjóð-
arinnar, Jón Thoroddsen, fæddist
á Reykhólum í Austur-Barða-
strandarsýslu árið 1818. Hann
varð stúdent frá Bessastaðaskóla
1840, dvaldist við laganám í Kaup-
mannahöfn 1841–1850 en lauk
ekki prófi að því sinni. Var um
fjögurra mánaða skeið hermaður í
liði Dana í stríði þeirra við Þjóð-
verja 1848.
Jón var settur sýslumaður
Barðastrandarsýslu 1850, en fór
aftur utan 1853 og lauk lagaprófi
1854 og fékk sama ár veitingu fyr-
ir sýslunni. Árið 1861 fékk hann
veitingu fyrir Borgarfjarðarsýslu
og bjó á Leirá frá 1863 til æviloka.
Á Hafnarárum sínum gaf Jón í
félagi við Gísla Brynjúlfsson út
tímaritið Norðurfara (1848–1849).
Þar birtist fyrsta saga hans á
prenti, Dálítil ferðasaga, en fyrsta
kvæðið sem Jón birti, Kveðja, kom
hins vegar út í Fjölni 1847.
Hann samdi í Höfn 1848–1849
fyrstu skáldsögu á íslensku í nú-
tímaskilningi, Pilt og stúlku, og
hóf á árum sínum í Haga ritun
Manns og konu, en fulllauk ekki
þeirri sögu fyrir andlát sitt. Þessi
tvö verk gera Jón að brautryðj-
anda í íslenskri skáldsagnagerð.
Einnig orti hann ljóð sem enn lifa
á vörum þjóðarinnar, svo sem Ó
fögur er vor fósturjörð og Hlíðin
mín fríða.
Það er ekki vansalaust að ekk-
ert minnismerki skuli vera til á
Íslandi um þennan merka mann.
Og hvergi á það betur heima en á
fæðingarstað hans Reykhólum
þar sem „hlíðin mín fríða“ þ.e.
Barmahlíð er skammt undan.
Reykhóladeild Lionsklúbbs
Búðardals hefur ákveðið að beita
sér fyrir gerð þessa minnismerkis
sem valinn hefur verið staður fyr-
ir framan hjúkrunar- og dval-
arheimilið Barmahlíð á Reykhól-
um. Samið hefur verið við einn af
kunnustu myndlistarmönnum
þjóðarinnar, Finn Arnar Arn-
arson, sem hefur lagt fram mjög
áhugaverðar og óvenjulegar til-
lögur að gerð þessa minn-
ismerkis. Fyrir liggur kostnaðar-
áætlun að upphæð 2.500.000 kr.
m/vsk. Safnast hefur u.þ.b. helm-
ingur af þeirri fjárhæð en betur
má ef duga skal. Eru því allir
áhugasamir Íslendingar sem
áhuga hafa á bókmenntum og
sögu þjóðarinnar hvattir til að
láta fé af hendi rakna til þessa
góða málefnis. Hægt er að leggja
peninga inn á reikning Reykhóla-
deildar Lions hjá Sparisjóði Vest-
firðinga í Króksfjarðarnesi.
Bankaupplýsingar: 1118-05-
300045
Kennitala reikningseiganda:
690101-3270.
BJÖRN SAMÚELSSON,
EINAR ÖRN THORLACIUS,
félagar í Reykhóladeild Lions.
Minnismerki um Jón Thoroddsen
skáld á Reykhólum
Frá Birni Samúelssyni og
Einari Erni Thorlacius:
MIG langar til að kynna varma-
dælukerfið „Tepidus“, sem ég hef
vitað um lengi en ekki haft
ástæðu eða tækifæri til að kynna
fyrr en nú. Ástæðan er sú hug-
mynd Húsvíkinga að flytja út
heitt vatn frá jarðhitakerfi þeirra.
Það gæti verið áhugavert fyrir þá
að athuga þetta. Fyrirtækið Clim-
ateWell AB framleiðir þetta kerfi.
Tepidus-kerfið er varmadæla og
varmageymsla, sem nýtir efna-
fræðilegt ferli sem vinnur á eft-
irfarandi hátt:
Tveir geymar I (orkusafnari) og
II (þéttir/eimir) eru tengdir sam-
an við undirþrýsting.
Geymir I inniheldur gufugleyp-
andi efni, Na2S. Geymir II inni-
heldur gufumyndandi efni, þ.e.
vatn. Öllum gösum nema vatns-
gufu er dælt burtu með lofttæmi-
dælu.
Vatnsgufan sogast fljótt í saltið,
þar sem það er afar vatnsdrægið.
Það veldur því að vatnsgufan, sem
gufar upp af vatninu í geymi II,
sogast í saltið í geymi I. Gufan
verður að kristalvatni í saltinu.
Varmaorku er veitt til geymis II
til að láta vatnið gufa upp. Þessi
varmaorka færist til geymis I
þegar vatnsgufan sogast í saltið.
Geymir II kólnar og geymir I
hitnar. Sem dæmi má nefna að ef
geymi II er haldið stöðugt við til
dæmis +10°C hita er gerlegt að
taka varma við 65°C hita frá
geymi I.
Þrýstingurinn er alltaf lægri yf-
ir saltinu í geymi I en yfir vatninu
í geymi II. Hitamismunur er alltaf
55°C. Geymir I er hlaðinn þannig
að hann er tengdur við varma-
gjafa, sem t.d. getur verið jarð-
hiti, og geymi, sem svarar til
geymis II. Saltið þurrkast við að
vatnsgufan flyst yfir í geymi II og
eftir verður orka bundin í saltinu.
Þegar geymir I er lokaður tapast
enginn varmi og hægt að geyma
hann lengi ef þörf er á.
Síðan má aftengja geymi I og
flytja hann þangað sem þörf er á
varma, t.d. til húshitunar, jafnvel í
öðru landi, með því að tengja
hann á sama hátt. Hægt er að
hafa hitastigið, sem tekið er út úr
I, hærra og þá er hærra hitastig á
varmanum (t.d. jarðhitavatni) sem
veitt er til geymis I. Þegar lokið
er við að nota varmann í geymi I
er hann fluttur aftur í hleðslu.
Þessi tækni hefur verið þróuð í
mörg ár.
GÍSLI JÚLÍUSSON,
Akraseli 17,
109 Reykjavík.
Efnafræðileg varmadæla
Frá Gísla Júlíussyni
rafmagnsverkfræðingi: