24 stundir - 12.04.2008, Blaðsíða 15

heimsendaspám. Formaðurinn, Jóhannes Gunn-
arsson, segir spá Seðlabankans högg fyrir þá sem
keypt hafa íbúð síðustu ár. „Gangi þetta eftir verða
skuldir margra meiri en eignirnar. Ég hef verulegar
áhyggjur af gjaldþrotum og tel að fjármálastofnanir
beri mikla ábyrgð gagnvart því fólki sem þær ráð-
lögðu. Ráðin eiga þátt í því að margir eiga þegar í erf-
iðleikum með því að standa í skilum, “ segir Jóhann-
es.
Hann bendir á að annars staðar á Norðurlöndum
séu í gildi lög um greiðsluaðlögun, svokallaða skulda-
hreinsun, fyrir fólk í kröggum. „Ég kalla eftir því að
undirbúningi laga um greiðsluaðlögun verði lokið.
Slík lög þarf skilyrðislaust að samþykkja fyrir vorið,“
segir Jóhannes.
„Lögin virka þannig að stjórnvöld gætu gripið inn í
þar sem erfiðleikar væru miklir og úrskurðað um
lækkun skulda. Þá yrði hluti höfuðstóll lána skorinn
niður og skuldin einfaldlega lækkuð þannig að fólk
gæti staðið í skilum. Þetta er betra fyrir alla en gjald-
þrot. Bankarnir hljóta að koma til móts við fólk eftir
allt sem á undan er gengið. Þar nefni ég sérstaklega
hundrað prósenta veðsetninguna og myntkörfulánin
þegar gengi íslensku krónunnar var sem hæst,“ segir
Jóhannes. Ögmundur Jónasson, formaður BSRB, seg-
ir uppstokkun í kjaraumhverfinu brýna, lágtekjufólki
hafi löngu verið ýtt út af markaðnum og ójafnvægið
sé nú orðið slíkt að millitekjufólkið sé úti líka. „Allar
stökkbreytingar á fasteignamarkaði eru slæmar,“ segir
Ögmundur. Hann telur því fleira þurfa að koma til en
að eftir hrun á markaði geti einhverjir keypt á spott-
prís af föllnum skuldara sem tók þá röngu ákvörðun
að treysta á bankann og lukkuna
beva@24stundir.is
aBjörg Eva Erlendsdóttir
Fólk fékk ráðleggingar um
að kaupa stórt og strax og
fá mikið lánað. Varla var til
svo ómerkilegt húsgreni í
Reykjavík að ekki væri
hægt að selja það á dag-
parti. Nú flytur Seðlabank-
inn nöturlegar fréttir um
hvað fólk var í raun að kaupa.
24stundir LAUGARDAGUR 12. APRÍL 2008 15
Það var gefandi að hlýða á fyr-
irlestur Al Gore um loftslagsmál í
Háskólabíói á þriðjudaginn. Þrátt
fyrir að hafa farið á myndina um
óhentugan sannleika er fyrirlest-
urinn enn áhrifameiri í lifandi
flutningi. Ekki spillti að hann var
sniðinn að stað og stund og
kryddaður þekkingu fyrirlesarans
á Íslandi. Það yljar alltaf land-
anum að frægir menn frá útlönd-
um viti að við séum til.
Með einurð sinni og þolgæði
hefur Al Gore valdið viðhorfs-
breytingum um heim allan. Það
sem var óljóst og umdeilt fyrir
aðeins fáum árum viðurkenna nú
allir sem staðreynd; stærsta og
mikilvægasta verkefni samtím-
ans. Það er ótrúlegt fordæmi og
mikil hvatning öllum þeim sem
tala fyrir mikilvægum úrbótum í
samfélaginu að unnt sé að ná
jafn miklum árangri og Al Gore.
Tvískinnungur
Nú skildi maður ætla að tals-
menn loftslagsmengunar létu lít-
ið fyrir sér fara þegar staðreyndir
málsins liggja fyrir í niðurstöð-
um færustu vísindamanna sem
rannsakað hafa áhrif loftslags-
breytinga fyrir Sameinuðu þjóð-
irnar. En fjandinn deyr ekki
ráðalaus og nú eru stjórnmála-
menn, sem fyrir skemmstu boð-
uðu að það væru engar loftslags-
breytingar, farnir að nota þær til
að réttlæta aukna loftslagsmeng-
un á Íslandi! Þeir segja nú sem
svo að betra sé að álver mengi á
Íslandi knúið grænni orku, en að
það mengi í Kína knúið kolaorku
því þá mengi það meira „hnatt-
rænt“ eins og það heitir svo fínt.
Sumum þykir hér örlátt við-
horf á ferðinni sem sé reiðubúið
að fórna að mestu náttúrugæð-
um Íslands til að draga pínulítið
úr aukningu loftmengunar í
Kína. En trúlega helgast viðhorf-
ið oftar af skeytingarleysi um
náttúruna en örlæti. Hverjum
manni ætti að vera ljóst að það
er fáránlegt að fórna náttúrugæð-
um Íslands til þess eins að draga
ofurlítið úr aukningu mengunar
hjá annarri þjóð. En jafnvel þó
það væri réttlætanlegt á það ekki
við því dæmi mengunarsinnanna
er ímyndun ein.
Valkostirnir eru einfaldlega
ekki að knýja álver grænni orku
hér eða kolum annars staðar.
Meirihluti álvera heimsins er
knúinn endurnýjanlegri orku, en
ekki bara á Íslandi. Ábyrg al-
þjóðafyrirtæki einsog Alcoa eru
ekki að fara að reisa ný álver árið
2008 sem knúin eru kolaorku.
Valkostir okkar hafa því lítið með
kolaorkuver í Kína að gera. Ann-
að hvort byggir Alcoa álver á
Bakka sem knúið er endurnýj-
anlegri orku, eða það byggir álver
annars staðar í heiminum sem
líka yrði knúið endurnýjanlegri
orku. Loftfimleikarnir um að
betra sé að álver mengi hér eru
þess vegna einkum ímyndunar-
leikur.
Verkefnið
Þessir rökfimleikar hafa verið
nýttir til að krefjast áfram sér-
stakra aukaheimilda fyrir okkur
Íslendinga til að menga loftslag
jarðar meira en loftslagssamning-
ar almennt heimila. Það er
ógæfuleg nálgun að stærsta verk-
efni samtímans, minnkun lofts-
lagsmengunar, að hugsa fyrst og
fremst um hvernig við sjálf get-
um fengið undanþágu frá tak-
mörkunum. Stundum erum við
svo sjálfsupptekin að við höldum
að aðeins Ísland hafi sérstöðu í
heiminum. Staðreyndin er auð-
vitað sú að allar þjóðir hafa sér-
stöðu og ef 200 þjóðir ætla að
leggja áherslu á undanþágur sín-
ar er hætt við að þær nái aldrei
saman um aðalatriðið, að draga
úr loftslagsmengun.
Við drögum heldur ekki úr
loftslagsmengun með því að leita
eftir mengandi starfsemi. Við
eigum þvert á móti að nýta okkar
grænu orku í starfsemi sem ekki
mengar, s.s. netþjónabú, kísil-
flögur o.s.frv. Auðvitað eigum
við ekki síst að hjálpa öðrum
þjóðum að framleiða græna
orku. Þannig vinnum við trúlega
mest gagn í loftslagsmálum fyrir
nú utan að skapa með því miklu
áhugaverðari störf og viðskipta-
tækifæri en mengandi stóriðja
býður.
Höfundur er alþingismaður
Best að menga á Íslandi?
VIÐHORF aHelgi Hjörvar
Loftfimleik-
arnir um að
betra sé að
álver mengi
hér eru þess
vegna eink-
um ímynd-
unarleikur.
Nú líka í Reykjavík
www.marangoni.com
MADE IN ITALY
SKEIFUNNI 5, REYKJAVÍK, S. 581 3002
DRAUPNISGÖTU 5, AKUREYRI, S. 462 3002
ÞVERKLETTUM 1, EGILSSTÖÐUM, S. 471 2002
þar sem hjólin snúast
Umboðsaðili á Íslandi
Skeifunni17 • Smáralind • Akureyri • Ísafirði • Egilsstöðum
• Vestmannaeyjum • Selfossi • Hafnarfirði (Bókabúð Böðvars)
Allt fyrir skrifstofuna
undir 1 þaki
Síðumúla 3 · Sími 553 7355
Hæðasmára 4 · Sími 555 7355
sundfötin
komin