Morgunblaðið - 29.10.2003, Blaðsíða 6

lifun
U
m
sj
ó
n:
E
ls
a
Æ
va
rs
d
ó
tt
ir
in
na
nh
ús
sa
rk
it
ek
t
hönnun
Hugmyndafræði nútímaeldhússins snýst um samveru og samvinnu. Matargerð
er í tísku, mikilvægi þess að borða reglulega í hávegum haft. Fyrirtæki
sem gefa tóninn í hönnun eldhúsinnréttinga taka mið af tíðarandanum og
leitast við að gera matarástinni hátt undir höfði. Útlit og skipulag taka
vissulega mið af hefðbundinni notkun eldhússins, svo sem geymsluplássi,
undirbúningi og eldamennsku. En eldhúsið er ekki síður griðastaður þar
sem safnast er saman til að njóta þess að elda og matast saman.
Ánægjulegt að elda og borða saman
Ítalska fyrirtækið Arclinea (stofnað 1925) er meðal fremstu framleiðenda eldhúsinnrétt-
inga. Undir handleiðslu Antonio Citterio, sem er margverðlaunaður ítalskur arkitekt og
hönnuður, hefur fyrirtækið skapað sér ímynd sem byggist á hugmyndinni um ánægjulega
samveru við matarborðið. Eldhúsið er ekki aðeins miðpunktur heimilisins, heldur er leitast
við að gera það að mest spennandi rými hússins. Nýjung hjá fyrirtækinu er einnig
svokallað „eldhús í eldhúsinu“, þ.e. afmörkuð eldhúseining sem hægt er að opna og loka
að vild með rennihurðum og stendur líkt og risastór skápur í opnu (eldhús)rými og skiptir
því upp.
Margir nafntogaðir hönnuðir, m.a. áðurnefndur Citterio, koma við sögu hjá ítalska fram-
leiðandanum Boffi. Fyrirtækið er þekktast fyrir hágæða eldhúsinnréttingar þótt ýmislegt
annað sé framleitt þar, svo sem baðvörur. Saga fyrirtækisins nær aftur til ársins 1934 en í
upphafi fimmta áratugarins hófust nýstárlegar tilraunir þess á sviði hönnunar og fram-
leiðslu. Upp frá því hefur framsækin hönnun og hámarksgæði skipað Boffi í flokk braut-
ryðjenda í hönnun eldhúsinnréttinga. Fyrirtækið er einnig talið vera frumkvöðull í að skapa
tísku í eldhúsum. Hönnun frá Boffi má finna á söfnum á borð við Museum of Modern Art í
New York og Louvre í París.
Allt frá árinu 1892 hefur það verið markmið þýska fyrirtækisins Poggenpohl að þróa eld-
húsið til betri vegar. Fyrirtækið er í dag einn þekktasti eldhúsframleiðandi í heimi og saga
þess endurspeglar þær breytingar sem orðið hafa á lífsháttum og matarvenjum í Evrópu.
Hugmyndafræði fyrirtækisins hefur að sama skapi breyst. Nú er lögð áhersla á eldhúsið
sem lifandi rými og að umhverfið samræmist persónuleika íbúanna. Poggenpohl býður
fjölbreytt úrval innréttinga sem höfða til ólíkra einstaklinga. Fyrirtækið gerir gæðum í fram-
leiðslu hátt undir höfði og lítur á eldhúsinnréttingu sem lífstíðareign. Poggenpohl hefur
einnig unnið til fjölda alþjóðlegra verðlauna fyrir hönnun.
Þótt gæði og góð vinnuskilyrði skipi einnig stóran sess hjá þýska eldhúsfyrirtækinu
Bulthaup (stofnað 1949) er hugmyndafræði þess á heimspekilegri nótum. Matarmenning
er fyrirtækinu hugleikin. Á áttunda áratugnum var ofurtrú á tæknilausnir og örbylgju á
undanhaldi. Áhugi almennings á matargerð jókst og Bulthaup gerðist brautryðjandi í nýrri
hugmyndafræði fyrir eldhúsið: Að eldhúsið ýti undir menningarlegar athafnir, þ.e. skap-
andi eldamennsku og notalegt borðhald. Með þetta að leiðarljósi hefur Bulthaup kynnt
ýmsar nýjungar á undanförnum áratugum, m.a. hreyfanlegar einingar sem ekki eru vegg-
fastar, hugmynd sem síðan hefur náð fótfestu og er nú í boði hjá fjölmörgum innréttinga-
framleiðendum. Bulthaup hefur að markmiði að hlaupa ekki um of á eftir tískusveiflum,
heldur að skapa tímalausa hönnun. Samkvæmt kenningum Bulthaup mun þróunin áfram
verða á þann veg að fólk eldi meira sjálft í stað þess að fara á veitingahús, leggi meira
upp úr umhverfisvænu efnisvali og hráefni, og síðast en ekki síst, gefi hollustu og nautn
meiri gaum.
Arclinea
Bulthaup
Boffi
Poggenpohl