Vikublaðið - 14.01.1994, Blaðsíða 10

10
VIKUBLAÐID 14. JANUAR 1994
Á þessu ári verður 50 ára aímælis íslenska lýðveldisins minnst. Vafalaust munu vaskar sveitir lögreglu-
manna verða kallaðar til í því skyni að verja fyrirmenn og þjóðarleiðtoga og Ijá samkomum virðuleika-
blæ með heiðursvarðstöðu. Miðað við þau viðhorf sem löngum hafa ráðið í kröfum stjórnvalda til lög-
reglumanna þarf engum að koma það á óvart þó reynt verði að klípa af þeim yfírvinnutímana og þeir
jafnvel beðnir að gefa afmælisbarninu vinnuna.
Athygli Vikublaðsins var vakin á þessari bráðskemmtilegu grein í Lögreglublaðinu sem út kom í desem-
Der síðastliðnum. Þar lýsir Dýrmundur Ólafsson lýðveldishátíðinni 17. júní 1944 frá sjónarhóli lögreglu-
manna sem stóðu vaktina þann dag - og voru sviknir um vinnulaunin að verkinu ioknu.
iúní 1944
Þann 17. júní 1944 var mikill
hátíðisdagur hjá íslending-
um þegar þjóðin hlaut að-
íullu sjálfstæði sitt. Þessi hátíð var
haldin á Þingvöllum og ekkert
sparað við allan undirbúning þar að
lútandi.
Vegna heimsstystyrjaldarinnar
var fátt um erlenda gesti, en mikil
þátttaka víðsvegar af landsbyggð-
inni. Á svona útisamkomum var
þáð veðrið sem réði hvernig til
tókst, en um það vissi enginn fyrir-
ffam. En allir vonuðu hið besta.
Eg var starfandi lögregluþjónn á
stríðsárunum og var á vakt Pálma
Jónssonar. Daginn áður eða 16.
júní var rúmlega helmingur vaktar-
innar sendur austur á Þingvöll, 14
alls, og vorum við mættir þar um
áttaleytið um kvöldið. Morguninn
eftir eða á sjálfan hátíðisdaginn
voru svo hinar vaktirnar sendar
austur og var þá nokkuð fjölmennt
lögreglulið á staðnum.
Við sem fórum þann 16. júní átt-
um að standa vakt um nóttina, því
margir komu til Þingvalla þann dag
og einnig um nóttina. Það voru að-
allega þeir sem æduðu að tjalda á
tjaldstæðunum. Við áttum að leið-
beina þessu fólki og aðstoða og
einnig að sjá um að ölvað fólk ylli
Uíki ónæði. Sem betur fór var að-
eins einn maður tekinn í geymslu
um nóttina og þóttí það gott miðað
við þann fjölda sem kominn var á
tjaldstæðin.
Þegar við komum ausmr þetta
kvöld var mjög gott veður, blæja-
logn og hlýtt og hélst það fram yfír
miðnættí. En þá byrjaði að rigna og
stóð sú rigning alla nóttina, en
lygnt var áfram. Að morgni 17. júní
hvessti og rigningin jókst og fór
veðrið versnandi eftir því sem á
daginn leið. Vegurinn til Þingvalla
lá um Almannagjá, en mörgum
járum síðar var honum breytt í það
horf sem nú er, fyrir ofan Al-
mannagjá.
Engir bílar mátm aka niður
gjánna hátíðardaginn nema þeir
sem höfðu sérstakt leyfi eins og
þingmenn, ráðherrar og hreyfi-
hamlaðir. Það var því auðséð að
með þessu fyrirkomulagi færi allt í
strand með umferðina þegar fleiri
mgir eða hundruð bíla yrðu saman
koinnir ásamt gangandi fólki. Þá
var tekið á það ráð að ryðja stórt
svæði upp á gjábarminum beggja
megin vegarins. Þarna varð til stórt
bflastæði sem gat tekið við mörg-
um bílum. Jarðvegur þarna er
hraun svo að engin hætta var á að
pollar mynduðust.
Stór þátmr í svona hátíðahöld-
um var að hafa góða löggæslu á
staðnum. I sambandi við þetta
bílaplan var reist stórt tjald skammt
frá því. Það rúmaði fjölda fólks og
átti að vera bækistöð lögregluþjón-
anna sem voru að störfúm og sér-
staklega fyrir okkur sem áttum að
sjá um bflastæðið, t.d. að raða bíl-
um skipulega í stæðin svo að pláss-
ið nýttist sem best. Einnig að sjá
um að engir bflar færu niður á há-
tíðarsvæðið nema þeir sem hefðu
tílskilin leyfi. í þessu stóra tjaldi
átmm við að geta hvílt okkur tíl
skiptís. Svo var okkur ætlað að
inatast þarna og drekka kaffi.
Raunin varð sú að fleiri komu
þangað en boðið var því að heita
máttí að tjaldið væri oftast fúllt af
fólki sem leitaði þar skjóls og var
bæði svangt og hrakið.
Eg man sérstaklega eftír Oddi
sterka af Skaganum (en svo kallaði
hann sig), en hann var klæddur
fornmannabúningi með stóran at-
geir í hendi. Hann var gegndrepa
vegna rigningarinnar og skalf af
kulda. Við klæddum hann úr hverri
Lögregluvakt Pálma Jónssonar varðstjóra á lý&veldisháttðinni. Dýmiundur Ólafsson greinarhófundur er ystur til
hiegri ífremstu röð. Ljóstnyndir með greininni eru birtar með góðfúslegu leyfi Lögreglublaðsins.
Borðfánastöngin frcega sem ráðuneytið gaf lögreglumónnunum. A hana var
letrað„Meðlögum skal land byggja“. Ekki vildu allirþiggja gjöfina, svo illir
voru menn yfirþví að lógreglustjóri ákvað að gefa vinnu þeiira.
spjör og fundum einhver föt handa
honum. Síðan komum við honum í
bfl tíl Reykjavíkur. Sennilega hefur
það bjargað lífi hans, því svona var
nú ástandið þennan dag.
Margir urðu fyrir vonbrigðum
með veðrið þennan hátíðardag,
einkuin þeir sem höfðu lagt í tals-
verðan kosmað við að komast á
staðinn, margir með viðlegubúnað,
t.d. tjöld sem dugðu skammt vegna
hins mikla vamsveðurs sem hélst
nær óslitíð í heilan sólarhring.
Þarna voru samankomin börn á
ýmsum aldri ásamt foreldrum sín-
um og einnig margt eldra fólk.
Engir fylgdust betur með þessu en
við lögregluþjónarnir sem stóðuin
alitaf í eldlínunni við að hjálpa fólki
og leiðbeina því á einhvern hátt
þótt við værum að vísu lítið betur
settír sjálfir, því við vorum blautír,
kaldir og svefnlausir. Það átti eink-
um við um okkur sem verið höfð-
um á staðnum frá því kvöldið^ áður.
Mamr var líka af skornuin skammtí
og man ég t.d. efrir að það var soð-
inn lax og áttí nú að hressa upp á
mannskapinn. Kom þá vam í
munninn á okkur við tilhugsunina
um að njóta góðrar máltíðar.
Þegar við komum inn í tjaldið,
við vorum þrír saman, þá var allur
laxinn búinn. Okkur brá í brún, því
að óboðnir gestír voru að renna
niður síðustu sneiðunum af laxin-
um okkar.
Við fengum því ekkert að borða
nema kexruður og kaffi og það varð
að duga okkur þar tíl við komum tíl
höfúðstaðarins. I þessu stóra tjaldi
var lögreglumönnum einnig ætlað
að hvílast og höfðuin við svefnpoka
með ef hægt yrði að fá sér blund.
En það gekk nú ekki vel, því eins
og ég sagði hér áður var stöðugur
umgangur af fólki sem þurfri að að-
stoða á ýmsan hátt og þess vegna
var tjaldið alltaf opið sem olli bæði
kulda og trekki.
Dágóður skammtur af sorakjafti og skepnuskap er í þessari mynd.
Kvikmyndir
Demolition Man ★★ ih
Sýnd í Bíóborginni og Bíóhöll-
inni
Leikstjóri: Marco Brambilla
Aðalhlutverk: Sylvester
Stallone, Wesley Snipes, Sandra
Bullock
Mynd þessi hlýtur að teljast
eins konar „síðjólamynd"
þar eð hún var frumsýnd seint í
desember. Forráðamenn Sam-bíó-
apna pössuðu sig samt vel á því að
kalla hana ekki jólamynd þar eð víst
er að andi jólanna svífur ekki yfir
henni. Þetta er hasarmynd sem sið-
vandir myndu eflaust telja í ljótari
kantínum, en þar eð hún tekur sig
ekki alvarlega er hún að mínu mati
álíka sauðmeinlaus og myndin um
Bamba og dýrin í skóginum.
Eg verð líka að telja það einn af
stærstu kostum hennar hversu lítið
hún tekur sig alvarlega, því ef að-
standendur hefðu reynt að gera al-
varlega mynd úr margendurunnum
og klisjukenndum söguþræðinum
hefði ég talið það móðgun við al-
menna skynsemi áhorfenda. Þess í
stað er hún hin prýðilegasta
skemmtun þar sem jafúvel aðdá-
endur þáttarins ,Já, ráðherra" fá
eitthvað fyrir sinn snúð. Söguþráð-
ur myndarinnar er eins konar mixt-
úra hrærð saman úr Sleeper hans
Woody Allens (!) og sögunni Brave
New World, en framtíðarsýn
myndarinnar er að miklu leyti
fengin að láni þaðan. Stallone
hnyklar vöðvanna og segir brand-
ara öðru hverju, og kemst upp með
það, enda vanur maður á því sviði.
Wesley Snipes ofleikur eins og
hann eigi lífið að leysa og kemst
skammlaust frá hlutverkinu þó
auðséð sé að sú klisja að illmennið
eigi að stela senunni ffá hetjunni sé
farin að verða leikurum sem lenda í
að túlka slíkt fólk þung byrði og tíl-
efni tíl eilífrar samkeppni, bæði við
önnur illmenni og hetjur. Ef leitað
er að mynd sem ögrar heilastarf-
seminni eins lítið og kostur er á, en
veitir þó talsverða dægradvöl, er
Demolitíon Man alls ekki slæmur
kostur.
True Romance ★★★
Sýnd í Háskólabíó
Leikstjóri: Tony Scott
Aðalhlutverk: Christian Slater,
Patricia Arquette, Val Kilmer.
Ekki er hægt að segja að myndin
True Romance beri þess merki
að herferð Bandaríkjaforseta og
annarra gegn ofbeldi í bíómyndum
sé farin að vefja kvikmyndagerðar-
fólki þar í landi tungu um tönn,
sem betur fer.
Hér er dágóður skammtur af
sorakjafti og skepnuskap, sem
kemur ekki á óvart því handritshöf-
undurinn er einmitt enginn annar
en Quintin Tarantino sem stóð á
bak við myndina Reservoir Dogs.
Viðkvæmuin sálum er því hér
með bent á að halda sig fjarri. Aðr-
ir, að því gefnu að þeir hafi nóg vit
í kollinum til að greina á milli kvik-
myndaðs veruleika og hins áþreif-
anlega, ættu alls ekki að sniðganga
þessa mynd. Að vísu er söguþráð-
urinn ekkert þrekvirki, en Tar-
antíno er sýnilega í blóð borið að
skrifa áhugaverðar samræður, per-
sónurnar eru einnig skemmtilegar
þó svo að þær ristí ekki langt undir
yfirborðið.
Leikstjóri myndarinnar er mað-
ur að nafni Tony Scott. Synd væri
að segja að hann hafi verið neinn
kraftaverkamaður í gegnum tíðina.
Meðal affeka hans eru myndirnar
Days of Thunder og Beverly Hills
Cop 2, en hann vinnur fyrir laun-
unum sínum. True Romance er
eiginlega fyrsta tilvikið þar sem
hann hefúr citthvað bitastætt milli
handanna og rnoðar hann skamm-
laust úr því.
Leikstjórn hans er samt ekki á-
stæða til þess að virða þessa mynd
viðlits. Helsti styrkur hennar felst í
hnyttnuin samræðum og sú gáfa
Tarantino's að gera hálftómar per-
sónur áhugaverðar.