Vikublaðið - 10.02.1994, Blaðsíða 5

VIKUBLAÐIÐ 10. FEBRUAR 1994
5
„Fólk hefur komið til mín í örvænt-
ingu og það fer ekkert milli mála að
það er mikil neyð hjá mörgum. Marg-
ir eru orðnir hræddir við að vera einir
og þurfa virkilega á því að halda að fá
aukna aðhlynningu. Það var lengi bar-
áttumál hjá okkur að koma B-álmunni
í gagnið. Það markmið hefur fjarlægst
núna. Það er komið upp það sjónar-
horn að það sé eðlilegra að hafa minni
einingar og að hjúkrunarheimilin eigi
að vera smærri og huggulegri." Þórir
segir að árlega leiti um þrjú hundruð
aldraðir Reykvíkinga aðstoðar hjá Fé-
lagsmálastofnun. „Langflestir þeirra
leigja á almennum markaði og þurfa
að borga 50-60% af tekjum sínum í
leiguna. Þetta fólk er í sárri neyð þó
að það spari hverja krónu.“
Eftir þessu að dæma er mikil þörf á
leiguhúsnæði fyrir aldraða Reykvík-
inga. I allt eru leiguíbúðir fyrir aldr-
aða á vegum borgarinnar í kringum
370. Þessum íbúðum fylgir mikil
þjónusta, en er nóg að gert? Viðmæl-
endum Vikublaðsins ber saman um að
svo sé ekki. Sigrún nefnir að nú sé
borgin nýbúin að taka í notkun íbúðir
fyrir aldraða við Vitatorg. „Okkur
tókst að fá það í gegn að hclmingur
þeirra íbúða sem þar eru yrðu leiguí-
búðir. Vitatorg er reyndar eina bygg-
ingin sem tekin hefur verið í notkun á
vegum borgarinnar á þessu kjörtíma-
bili. Það höfðu ekki verið byggðar
neinar leiguíbúðir á vegum borgar-
innar síðan Seljahlíð var tekin í notk-
un. Það sem gert hefur verið á vegurn
borgarinnar nú hefur ekki dugað til
leiguhúsnæði á vegum borgarinnar
um 450. Af þeim hópi heyrum við
aldrei í nema helmingnum. Ef einhver
fer að reka á eftir þá athugum við að-
stæður viðkomandi, sem getur þá
komist í forgangshóp." Asta segir að
ekki sé um neyðarástand að ræða í
þessum málum nú, en henni fyndist
að gjarnan mætti fjölga þessurn leigu-
íbúðuin.
Að sögn Sigurjón Pétursson borg-
arfúlltrúa Alþýðubandalagsins lögðu
vinstri flokkarnir einkum áherslu á
byggingu leiguíbúða fyrir aldraða
þegar höfðu meirihluta í Reykjavík
1978 - 1982. Þá var einnig kornið á fót
dagvistun fyrir aldraða og hafin bygg-
ing B-álmu Borgarspítala sem ætluð
var fyrir langlegusjúklinga en hefur
ekki enn komist í gagnið.
Olafur Jónsson segir að tilraunir til
að koma B-álmunni í gagnið sé orðið
gamalt mál. „Niðurstaðan virðist
verða sú að það verði nær ekkert pláss
fyrir langlegusjúklinga. Þetta er
slæmt, sérstaklega þar sem álman var
að hluta kostuð af Framkvæmdasjóði
aldraðra.“
Olafur leggur mikla áherslu á hve
nauðsynlegt sé að hraða byggingu
leiguíbúða fyrir aldraða, „það er það
sem skortir á núna. Aldrað fólk sem á
ekki sínar eigin íbúðir þarf ýmist að
sæta afarkostum á leigumarkaðinum
eða liggja uppi á ættingjum sínurn."
Hann segir að þau hjá Landssambandi
aldraðra verði mikið vör við þetta og
þar leggi þau inikia áherslu á að þrýsta
á um úrbætur.
Práttfyiir að ýmsir hafi orðið til að gagnrýna að það séu einkurn tvö verktakafyrirUeki sem skipta á milli sín byggingum
þjónustuíbúða ogframkvtemdum tengdum þeim þá telja forsvarsmenn samtaka aldraðra þá ráðstöfun gerða með hagsinuni
aldraðra að leiðarljósi. Hér er hiis aldraðra við Hteðargarð. Myttdir: Ol.Þ.
Hverjir byggja yfir gamla fólkið?
Þa
;
að hefur vakið athygli að tvö
Pverktakafyrirtæki, Gunnar og
Gylfi og Armannsfell, - hafa
skipt með sér framkvæmdum á vegum
félagasamtaka aldraðra. Sömu fyrir-
tæki hafa svo fengið þær framkvæmd-
ir á vegum borgarinnar sem hafa fylgt
Félag eldri borgara stendur einkumfyrirfélagsaðstoð og tómstundastarjifyrir aldraða og þann mikla þrótt sem er iþví starfi
má einkum þakka þvt að aldraðir sjálfir hafa tekið rnálin meira t sínar hendur en áður. Myndin sýnir konur við handavinnu
á Vesturgötu 7.
í kjölfarið. Um þetta segir Sigrún
Magnúsdóttir að nú séu félagasam-
tökin farin að sækja um lóðir í sínu
nafni og þessara fyrirtækja. „Það er
merkilegt hvernig þetta er alltaf í
sömu höndunum." Sigrún segir að
erfitt sé að sanna grunsemdir um að
ekki sé allt með felldu með þessi verk-
takaviðskipti, en bætir við: „Það er
alltaf sagt að félagasamtökin hafi vilj-
að þetta.“ Hún segist þó hafa heyrt
það frá stjórnarmönnum í félagasam-
tökum sem byggði blokkir við Hæð-
argarð að einhver þrýstingur hafi átt
sér stað. Ekkert sé þó til skjalfest urn
það. „Þessir verktakar geta svo gengið
að því vísu að fá líka að smíða þjón-
ustukjarnana."
Hvað segja forsvarsmenn þeirra
samtaka sem hafa verið í fararbroddi
um byggingu þjónustuíbúða fyrir
aldraða um þessi mál?
Kristján Benediktsson fyrrverandi
borgarfulltrúi Framsóknarflokkksins
er formaður Félags eldri borgara í
Reykjavík. Hann byrjar á að taka það
ffam að Félag eldri borgara hafi aldrei
fengið úthlutað byggingarlóðum eitt
og sér. „Þrjár þeirra lóða sem félagið
hefur byggt á hafa verið eignarlóðir
byggingaverktakanna. Þeir hafa boðið
okkur samstarf og gerðir hafa verið
samningar. Við höfum svo fengið
tvær lóðir í samvinnu við verktakana."
Hann segir einnig að félagið hafi ekki
viljað taka þá fjárhagslegu áhættu sem
fylgir útboði, heldur samið við Gunn-
ar og Gylfa. „Það er verktaki sem við
vitum að er stöndugur og traustur.
Okkar félag er ekki fjársterkt og hefur
enga sjóði upp á að hlaupa. Ef gert
yrði útboð þá þyrftum við að taka
lægsta tilboði, því annars yrðum við
fyrir gagnrýni. Síðan gæti viðkomandi
félag farið á hausinn og ffamkvæmd-
irnar stöðvast í miðjum klíðum. Bæði
við og okkar fólk myndum tapa á því.
Þetta hefur þegar gerst í nokkrum til-
felluin í Garðabæ. Það er ekki sama
fyrir hvaða hóp er verið að byggja.
Við látum ekki gamalt fólk þurfa að
hafa áhyggjur af því hvernig pening-
unurn þeirra er varið. Verktakinn
byggir íbúðirnar á sína ábyrgð og síð-
an sjáum við um að selja þær til okkar
félagsmanna, en allir Reykvíkingar
sextíu ára og eldri geta gengið í þetta
félag. Ég tel víst að borgaryfirvöldum
hafi þótt þetta örugg og farsæl leið.“
Hans Jörgensen sem var lengi for-
maður Samtaka aldraðra tekur í svip-
aðan streng. Þeir Rristján og Hans
eru sammála um að það sé dýrt að
bjóða út verk, gera þurfi teikningar
fyrir ffam og ýmiss annar kostnaður
komi tdl. Reyndar fór ffam útboð fyrir
byggingu fyrstu húsanna sem Sam-
tökin byggðu við Akraland árið 1982,
en síðan sömdu þau við Armannsfell.
„Mér fannst það reynast okkur vel,“
segir Hans „það eina sem ég get fund-
ið að því er að þegar þurffi að láta laga
eitthvað þá voru þeir stundum ekki al-
veg nógu fljótir.“
þess að laga ástandið, aðeins til þess
að halda í horfinu."
Hraða þatf byggingu
leiguíbúða
Olafur Jónsson formaður Lands-
sambands aldraðra segir að félagið
hafi á hverju ári rekið á eftir því að
sveitarfélögin byggðu leigpíbúðir fyr-
ir aldraða. „Það koma upp tilvik þar
sem hagur aldraðra raskast og fólk
jafnvel tapar eigum sfnum,“ segir
hann og Asta Þórðardóttir hjá Félags-
málastofnun þekkir einmitt mörg
dænii þessa. „Það er orðið ansi al-
gengt að fólk geti ekki leitað neitt
nema til okkar. I mörgum tilfellum er
þetta fólk sem hefur alltaf verið sjálf-
bjarga en hefur skrifað uppá hjá börn-
um sínum og stendur svo allt í einu
ffammi fyrir því að vera gjaldþrota og
missa húsnæðið. Þetta hefur færst í
vöxt á síðustu fjórum áruin,“ segir
hún, en hún hefúr umsjón með hús-
næðismálum aldraðra hjá Félagsmála-
stofhun. Asta segir að það séu engin
stórvandræði í þeim málum nú og
nefhir í því sambandi leiguíbúðirnar
56 sem verið að taka í notkun milli
Lindargötu og Vitastígs. „Við erum
alltaf með 30 einstakar umsóknir þar
sem við metum að þörfin sé mjög
brýn. Allt í allt eru umsóknir um
Hæfileikalausar konur
Skyldi ég vera laumu-sjálfstæðis-
maður? Það er að minnsta kosti
ekki eðlilegt hvað ég fylgdist
náið með prófkjöri þeirra. Að vissu
leyti komst ég ekki hjá því þar sem
blað allra landsmanna var stútfullt af
áróðri sent ein sainstarfskona mín
kallaði reyndar minningagreinar,
henni ofbauð lofið sem skríbentarnir
jusu sjálfa sig eða frambjóðendur sína.
Þetta var vægast sagt ffóðleg lesn-
ing, ekki síst auglýsingarnar og sú
ímynd sem frambjóðendur komu þar
á ffamfæri. Björgúlfur ffamsækinn en
þjóðlegur í senn, Anna K. sannkölluð
fegurðardís, Arni Sigfússon með fjöl-
skylduna í hollri útivist meðan Sveinn
Andri virtist hafa leigt sér konu og
barn til að fara með í gerilsneydda
myndatöku. Flestir hinna létu sér
nægja hefðbundnar passamyndir með
hnitmiðuðum áróðri, enda líklega
ódýrast. Eg sem tel mig fylgjast frem-
ur vel með borgarmálum hafði ekki
hugmynd um að sumt af þessu fólki
væri í borgarstjórn og tel að það segi
Ragnhildur
Vigfúsdóttir
meira um það en mig. En auðvitað er
gott að enn skuli tíðkast að menn
vinni verk sín í hljóði.
Ég reyndi meira að segja að hafa á-
hrif á listann með því að hvetja vin-
konu mína til að fara og kjósa „mína
menn“. Hún gekk í flokkinn fyrir óra-
löngu og þrátt fyrir ótal tilraunir hef-
ur henni ekki tekist að ganga úr hon-
urn aftur. En hún nenntd ekki að gera
þetta fyrir mig, jafnvel ekki þótt hún
fengi líka fjölda símtala ffá flokks-
bundnum stuðningsmönnum. Eg
varð of sein að skrá mig í flokkinn og
varð að treysta á guð og lukkuna og
beið niðurstöðunnar með eftirvænt-
ingu. Hún kom mér satt að segja á ó-
vart. Líklega er það rétt sem Sveinn
Andri sagði að fáir njóta eldanna sem
fyrstir kveikja þá, að vísu var hann
ekki eins ljóðrænn og ég en þetta var
inntakið hjá honum. Þeir sem hafa
gert sitt besta til að hrinda hugmynd-
urn Sjálfstæðisflokksins í framkvæmd
fengu frímerki á rassinn og verða að
leita sér að annarri vinnu.
Er það ekki makalaust að góðir og
gegnir Sjálfstæðismenn kunna ekki
einu sinni að meta ffamtakssemi þessa
fólks og þar með stefhu flokksins? I
ljós kom að dagheimili og góðar al-
menningssamgöngur eru ekki aðeins
hagsmunamál „minnihlutans", heldur
eru þetta mál málanna. En ég skil ekki
hvað fólk hafði á móti Júlíusi I laf-
stein, leikþátturinn og meint lóða-
brask er smotterí miðað við það sem
við eigum að venjast nú um stundir.
Það hlýtur því að vera eitthvað allt
annað. Mér finnst útkoma kvenna
ekki „ásættanleg“. Eftir furðulega at-
hugasemd borgarstjóra í kjölfar yfir-
lýsingar Katrínar Fjeldsted mætti ætla
að flokkurinn væri með staðlaðan
kynjakvóta. Þær eru aðeins þrjár í tíu
efstu sætunum. Þegar ég innti hrein-
ræktaðan sjálfstæðismann í inarga ætt-
liði eftir þessum örlögum kvennanna
sagði hann að það væru hæfileikarnir
sem réðu. Hann sagði að erfitt væri að
fá stelpur til að starfa í pólitík, en vildi
alls ekki meina að flokkur hans væri
kvenfjandsamlegri en aðrir flokkar.
Vandamálið er, að hans sögn, að ef
stelpurnar byrja með strákum sem
hafa ekki áhuga á pólitík þá hætta þær
og snúa sér að öðru.
Líklega leggja ungir sjálfstæðis-
rnenn sig ffam um það að stuðla að
venslunt innan flokksins til að konia í
veg fyrir atgervisflótta úr flokknum.
Það hlýmr því að vera töluverð von-
brigði fyrir þá þegar góðir og gegnir
sjálfstæðismenn leita langt út fyrir
þeirra raðir í makaleit og spurning
hvort þeir séu látnir gjalda þess í próf-
kjöri.