Vikublaðið - 20.05.1994, Blaðsíða 6

VTKUBLAÐIÐ 20. MAI 1994
Kæri ritstjóri..
Meðfylgjandi grein sendi ég Morgunblað-
inu til birtingar, til varnar menningu og iýð-
ræði þessa lands á sjátfu afmælisári lýðveld-
isins íslands.
Skemmst er frá að segja að ég fékk grein-
ina endursenda með hjálögðu bréfi Styrmis
„kommaskelfis'‘ Gunnarssonar Moggarit-
stjóra.
Einhverra hluta vegna hefur skipan mála
menningarinnar í Reykjavík og meint miðstýr-
ing hennar og spilling verið „tabú“ á siðum
Morgunblaðsins. Pó hafa nokkrar greinar
birst um þau mál, svo lengi sem þær klóra
aðeins í yfirborðið. Allar tilraunir til að komast
undir raunverulegt yfirborð þessara mála og
hrófla þar með við ofurvaldi „kolkrabba-
tengdra íhaldsafla" undir verndarvæng Davíðs
„Drottins“ Oddssonar hafa með öllu reynst
árangurslausar.
Ég get mér þess til að til þess liggi nokkrar
ástæður:
Formaður menningarmálanefndar Reykja-
víkur er Morgunblaðseigandinn Hulda Valtýs-
dóttir. Gunnar Kvaran forstöðumaður Kjarval-
staða (auk margra annara embætta) og álíka
valdamikill bróðir hans eru af hinni þekktu H-
Ben „Kolkrabbaætt".
Þeir bræður hafa (meðfram opinberum
embættum sinum) rekið fyrirtækið „Islensk
Listmiðlun" sem lengi hafði heimilisfang i H-
Ben húsinu, en er nú hljóðlega rekið frá Kjar-
valsstöðum. Þetta fyrírtæki hafa þeir bræður
átt ásamt Haraldi Johannesen (syni Matthias-
ar á Mogganum) og Hallgrími Geirssyni (syni
Geirs heitins Hallgrímssonar).
Haraldur Johannesen, sem er fangelsistjóri
ríkisins, á jafnframt sæti I „Korpúlfstaðanefnd"
ásamt vini sínum Gunnari Kvaran (í þeirri
nefnd á auðvitað engin myndlistarrrmaður
sæti?). Hvaða eríndi fangelsisstjóri Ríkisins á I
þessa nefnd er náttúrulega öllum ráðgáta.
Korpúlfstaðanefnd er ætlað að fjalla um nær
3ja milljarða sukk, tengt besta vini Matthiasar
Moggaritstjóra, Erro, sem allt í einu er orðinn
heímsfrægur, og náttúrulega um leið einka-
vinavæddur félagi Daviðs Oddssonar og sér-
stakur vinur Hrafns Gunntaugssonar, sem
einnig er einkavinavæddur af Davíð Oddssyni
og Birni Bjarnasyni en þeir eru eins og alþjóð
veit, erindrekar Harðar S. og fjölskyldnanna
15. Svo erauðvitað eigandi Morgunblaðsins
formaður Menningarmálanefndar en um leið
yfirmaður Styrmis og Matthiasar. Allt hefur
þetta fólk auðvitað „blátt" flokksskírteini.....
osfrv. osfrv. osfrv.
Ekki veit ég hvort að þessar vangaveltur
eru nægileg skýring á því hversvegna greinar
minar um menningarmálapólitík fást ekki birt-
ar i Morgunblaðinu, sem er jú að eigin sögn
„frjálslyndasti" fjölmiðill þjóðarinnar! Efekki,
þá vona ég að einhver lesenda blaðsins geti
hjálpað mér að finna skárrí
skýringu. Eitt er víst að
ástæðan er ekki að greinar
minar séu aðeins „sam-
safn stóryrða“ og ómál-
efnalegar, því ég er að
fjalla um augljósar stað-
reyndir, sem auðvelt er að
sannreyna, og hljóta að
valda öllu sómakæru fólki
heilabrotum.
Eg velti þvi fyrir mér
hvenær þessir „dáða-
drengir" byrja bókabrenn-
urnar i anda hugmynda-
fræðilegra og andlegra
leiðtoga sinna?
Vinsamlega birtu grein-
ina fyrir mig við fyrsta
hentuga tækifæríi
Með bestu kveðju.
Sverrir Ólafsson,
myndlistarmaður.
Til varnar listinni
og lýðrœðinu
A un
/ % iii <
undanförnum árum hefur
mönnum orðið tíðrætt um
-óhóflega miðstýringu og
einræðistilhneigingar í listum og
menningarmálum þjóðarinnar og
hvað væri tdl úrbóta.
Haldnar hafa verið margar ráð-
stefnur og fundir og mikið verið
um málið fjallað.
Hefur sitt sýnst hverjum, en þó
hygg ég að flestir séu sammála um
það að staða lista og menningar í
höfuðborginni Reykjavík að loknu
verki Sjálfstæðisflokksins sé með
þeim hætti að hærra rísi „Þykkva-
bæjarkartöflusöngur“ Arna John-
sen en menningarafrek Árna Sig-
fússonar, Davíðs og Markúsar sam-
anlagt og er þá „miklu“ til jafnað.
Nú þegar fyrir dyrurn standa
kosningar til bæjar- og sveitar-
stjórna, er rétt að landsmenn minn-
ist þess að málefni Reykjavíkur eru
ekki einkamál Reykvíkinga heldur
varða þau alla þjóðina, svo veiga-
mikið hlutverk sem höfuðborgin
leikur í málefnum okkar allra. Ekki
er úr vegi að minna á að nálægt
90% af þeim sameiginlegu sjóðum
þjóðarinnar, sem ætlaðir eru til
menningarmála, lenda í Reykjavík
og það kemur öllum Islendingum
við.
Þá kemur það okkur enn frekar
við þegar þessum fjármunum er illa
og óréttlátlega varið til handa
einkavinavæddum fámennisklíkum
með réttan pólitískan lit, oftar en
Greinarhöfundur við eitt verka sinna.

P O B O X
Reykjavík, 19. apríl 1994
121 REVKJAVIK ICELAND
TE k ( 354 1 ) o91 100
T í L E X 2 12:
1EIEFA* (364-’) e>8Id'
Hr. Sverrir Ólafsson
Kirkjuvegi 11 b
220 Hafnarfirði
Hér með endurscndist hjálögð grein, sem þú sendir Morgunblaðinu til birtingar. Greinin cr að okkar
mali samansafn stóryrða, scm ekki á heima á prenti í Morgunblaðinu og við teljum okkur því ckki
fært að birta hana.
^^MeðÍEveðju.^^^^
Styrmir Gunnarsson
ritstjóri
Myndir: ÓI.Þ.
ekki með tilskipunum svo sem
frægt er orðið af endemum.
Arni Sigfússon hefur haft uppi
digurbarkaleg ummæli um meinta
menningarást Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík. I því sambandi er rétt að
benda á fáein atriði kjósendum til
umhugsunar.
A valdatíð Davíðs Oddssonar
sem borgarstjóra (en sú valdatíð
stendur reyndar enn) kom hann sér
upp hreint makalausu kommisara-
kerfi að fyrirmynd Kremlverja. Við
þetta kerfi býr öll þjóðin enn í dag,
enda tók Davíð með sér afleggjara
af þessari dæmalausu eiturjurt þeg-
ar hann flutti stólinn sinn í forsæt-
isráðuneytið. Þetta kerfi var fyrst
og freinst hugsað til þess að tryggja
honum óhindruð pólitísk völd til
hagsmunagæslu „einkavinavæðing-
arinnar" í öllum málefnum Reykja-
víkurborgar, að menningunni með-
talinni. Hvað myndlistina varðar
setti Davíð, „kommisar" yfir
Reykjavík. Einvald af H-Ben ætt-
inni, Gunnar Kvaran.
Þessi maður hefúr síðan í skjóli
íhaldsins dæmt lifendur og dauða,
deilt og drottnað á Kjarvalsstöðum,
auk þess að manna ásamt öðrum
fylgisveinum Davíðs Oddssonar,
allar helstu áhrifastöður í íslensku
menningarlífi.
Umhugsunarverð er sú stað-
reynd að þessi „opinberi embættis-
maður Reykjavíkurborgar“ sinnir
samtímis ráðgjafarverkefnum fyrir
Kolkrabbafyrirtæki á borð við
Flugleiði, Eimskip ofl. jafhframt
því að hafa fengið slíkt alræðisvald
um framgang menningarinnar í
Reykjavík að vandfundinn yrðu
samskonar dæmi í verstu einræðis-
ríkjum.
Ráðamönnum Sjálfstæðisflokks-
ins í Reykjavíkurborg hefur á sama
tíma ekki þótt neitt athugavert við
rekstur „einvaldsins" og vina hans á
einkafyrirtækinu „íslensk Listmiðl-
un“, sem sérhæfir sig í umboðs-
mennsku „valinna" listamanna.
Frjálshyggja Sjálfstæðisflokksins
lætur ekki að sér hæða. Þó er sá
galli á gjöf Njarðar, að hún er að-
eins ætluð fáeinum útvöldum eins
og Kvaransvinavæðingin á Kjar-
valsstöðum, Hrafnsmálin, S.R.
mjöls-málið, SVR-málið, Granda-
málið og mörg fleiri ljót dæmi
sanna.
Af fullkomnu miskunnarleysi
hefúr þetta gerræði verið notað
ýmist sem verðlaunatæki til já-
bræðra eða sem svipa til hegningar
hinna.
Sýningarhald Kjarvalsstaða var
til dæmis fært dl þess vegar að vera
eingöngu „boðssýningar“ skjól-
stæðinga kommisaranna, þar sem
borgarbúar greiða fyrir allan pakk-
ann svo sem bókaútgáfú um lista-
manninn, uppsetningu sýninga,
auglýsingar, vínveitingar á opnun-
um, flugför tíl útlanda osfrv. Ymist
eftir pólitískum lit þessara einstak-
linga, vinskap eða duttlungum og
hugarástandi „einvaldsins“ og hans
yfirboðara.
Þessi tilhögun hefur óumdeilan-
lega haft í för með sér að sýningar
hafa orðið dæmalaust einhæfar og
margar leiðinlegar. Nánast eins og
Hrokafullir valdhafar
Það líður að bæjarstjórnarkosn-
ingum og harka er hlaupin í
kosningabaráttuna - þ.e.a.s. hjá
sjálfstæðismönnum. Þeir virðast
reiðubúnir til að beita öllum brögðum
enda mikið í húfi.
Það er kunnara en frá þarf að segja,
að þeir sem lengi hafa verið við völd
hafa tílhneigingu til að hætta að
greina á milli eiginhagsmuna og hags-
muna umbjóðenda sinna. Þetta er al-
gengt vandamál og því er hollt fyrir
stjómkerfi að ráðandi öfl sitji ekki of
lengi og beinlínis nauðsynlegt að
skipta þeim út þegar þau eru orðin
Ragnhildur
Vlgfúsdóttir
jafn sjálfhverf og borgarstjórn sjálf-
stæðismanna er orðin.
Við höfum að undanförnu orðið
vör við sams konar vilja til breytingar
og Reykjavíkurlistínn boðar í stjórn
íslandsbanka, þar sem stjórn bankans
gleymdi að hún er kosin tíl að gæta
hagsmuna hluthafanna, og þeir voru
minntir á það að stjórnarseta þeirra
væri ekki náttúrulögmál. Allt of víða
heldur sjálfskipað setulið um stjórnar-
tauma, án þess að skeyta hætishót um
þá sem komu þeim til valda, nema þá
rétt fyrir kosningar.
Þegar dregur að kosningum reyna
menn eftír megni að fela slíkar til-
hneigingar. Þess vegna rak mig í
rogastans þegar Inga Jóna Þórðar-
dóttir frambjóðandi Sjálfstæðisflokks-
ins í Reykjavík lét það út úr sér í
fréttaþættínum 19:19 á Stöð 2 þann
12. maí sl., að Sjálfstæðisflokkurinn
hefði byggt þessa borg einn og
óstuddur. Þetta finnast mér kaldar
kveðjur til kjósenda Sjálfstæðisflokks-
ins í áranna rás sem auðvitað hafa
fæstír verið flokksbundnir. Það tíðkast
nefnilega hvergi nema í einræðisríkj-
um að óstuddir flokkar fari með völd.
Þetta eru líka kaldar kveðjur tíl þeirra
sem hafa lagt gjörva hönd á uppbygg-
ingu borgarinnar, með þvf að sinna
störfunt sínum af kostgæfni og lagt
metnað í að skapa í kringum sig fagurt
umhverfi og mannlíf. Þetta á ekki síst
við um þá sem nú eru komnir á efri ár
og horfa yfir erilsamt, en farsælt ævi-
skeið.
Emræðishugsunarháttur Sjálfstæð-
isflokksins og setuliðsárátta hans eru
yfirgengilegir. Flokkurinn telur sig
eiga borgina einn og óstuddur og
finnst það dæmalaus ósvífni að ein-
hverjir aðrir skuli gera tílkall til að fá
að slást við þá um völdin. Sjálfstæðis-
flokknum er sárt unt völd sín í borg-
inni. Það sannast best á þeim óhemju
fjármunum sem þeir ausa í áróðurs-
og auglýsingaherferðir sínar sem
verða ósvífhari með hverjum degin-
um. Á endanum verða þeir að gera sér
að góðu, að það eru kjósendur sem
eiga síðasta orðið. Það er líka kominn
tími tíl að sýna þeirn hvar stjórnmála-
flokkur, í lýðræðissamfélagi, stendur
sem er einn og óstuddur.
Látiö ekhi kvibna í hjá ykkur í hita kosningabaráttunnar - Brunamálastofnun íslands