Vikublaðið - 16.12.1994, Blaðsíða 1

Norrænt samstarf
Þáttaskil verða í norrænu
samstarfi við það að Svíþjóð
og Finnland ganga í ES. Um
hvað snýst
Norðurlandasamstarf
ffamtíðarinnar?
Saga Halldóru
Briem
Bók Steinunnar Jóhannesdóttur
er tilnefhd til Islensku bók-
menntaverðlaunanna. Mikil
bók og vönduð sem Hörpu-
útgáfan gefur út. BIs. 4-5
Jötunn í dag
Vikublaðinu fylgir aukablað að
þessu sinni, Jötunn, sem fer um
allt Suðurland. Þar er m.a. rætt
við Guðmund Lárusson kúa-
bónda sem skipar þriðja sæti
G-listans á Suðurlandi.
49. tbl. 3. árg.
16. desember 1994
Ritstjóm og
afgreiðsla:
sími 17500
250 kr.
Skuldir ríkis-
sjóðs stefna í
200 milljarða
Stórum hluta hátekju-
skatts létt af eignafólki
Með því að fella niður sérstakan eignaskatt fá hinir e&iamestu stóran hluta hátekjuskattsins
til baka. 1.600 til 3.200 stóreignamönnum eru með þessu gefnar minnst 120 milljónir króna
Yfirlýsing ríkisstjómarinnar
um aðgerðir koma fyrst og
firemst hátekju- og stór-
eignafólki til góða. Þetta gerist
með ákvörðun ríkisstjómarinnar
um hækkun á viðmiðunarmörk-
um hátekjuskatts um leið og á-
kveðið er að fella niður sérstakan
eignarskatt, sem með röngu hefur
verið uppnefndur „ekknaskattur“.
Tölur, sem fjármálaráðuneytið
hefúr staðfest, sýna að niðurfell-
ing „ekknaskattsins" þurrkar út
um helming og allt að tvo þriðju
hluta þess sem hinir efhameiri
greiða í hátekjuskatt.
„Ekknaskamirinn“ er annað þrep í
eignarskatti sem kveður á um að auk
1,2% eignarskatts er lagður 0,75%
eignarskattsauki á nettóeignir yfir 10
milljónir króna á einstakling (20
milljónir á hjón). Eignarskattasauki
þessi er tekjutengdur.
Tekjutengingin virkar þannig að
ef einstaklingur er með undir einni
milljón króna í tekjur á ári þarf hann
ekki að borga skattinn. Ef tekjurnar
em á bilinu ein til tvær milljónir á ári
skerðist skatturinn hlutfallslega. Þeir
einir borga eignarskattsaukann að
fullu sem hafa tekjur yfir sem svarar
167 þúsund krónum á mánuði. Að-
eins 1.600 einstaklingar greiða þenn-
an skatt að fullu. Um 1.600 til við-
bótar greiða skattinn skertan, þ.e.
lenda á tekjubilinu ein til tvær millj-
ónir á ári. Og 2.000 manns greiða
þennan skatt ekki; það er fólkið sem
á stórar eignir en hefur lágar tekjur.
Tekjulágar ekkjur í verðmiklum
eignum em í þessum síðasttalda hóp
og hafa aldrei greitt þennan skatt.
Núverandi ríkisstjórn hefur lagt á
þennan „ekknaskatt“ umyrðalaust
síðusm þrjú árin og fær í ár tekjur af
honum upp á um 120 milljónir
króna.
I ár greiða 3.600 einstaklingar og
3.900 hjón hátekjuskatt og fær ríkis-
sjóður um 350 milljónir króna vegna
skattsins. Með breytmm viðmiðun-
armörkum tekna er reiknað með að
skatmr þessi lækki á næsta ári um
100 milljónir. Hér blasir því við að
ríkisstjórnin hefur hvað hátekju-
skattinn varðar séð ástæðu til að í-
vilna einstaklingum með 200 til 225
þúsund krónur á mánuði og hjónum
með 400 til 450 þúsund og hvað
eignir varðar að ívilna fólki sem
hvom tveggja er með háar tekjur og
miklar eignir.
Sjá grein á bls. 3.
Með „yfirlýsingu“ sinni um að-
gerðir eykst halli ríkissjóðs um tvo
milljarða króna. Svavar Gestsson
sagði í umræðum á Alþingi nú í vik-
unni að sú alvarlega staða blasi við
að um mitt naata ár verði skuldir A-
hluta ríkissjóðs komnar upp í um
200 milljarða króna og að ríkis-
stjórnin, sem í upphafi ferils síns
boðaði hallalaus fjárlög, muni
standa upp í lok kjörtímabilsins með
það á samviskunni að hafa aukið
skuldir ríkissjóðs um 40 inilljarða.
Svavar sagði að skuldir ríkissjóðs
væm orðnar geigvænlegar. „I árslok
1992 vora skuldir ríkissjóðs um 150
milljarðar króna, eftir að hafa hækk-
að úr 131 milljörðum árið á undan
eða um 18 milljarða á einu ári. 1993
hækkuðu skuldirnar líklega um 20
milljarða þannig að í lok ársins vora
þær um 170 milljarðar króna. 1994
hefur skuldasöfhunin haldið áffam
og menn gera ráð fyrir því að skuld-
ir bara A-hluta ríkissjóðs muni á
þessu og miðju næsta ári ná um það
bil 200 milljörðum,“ segir Svavar.
Hann bendir á að hér séu menn
með tölu sem samsvarar tvöfaldri
árseyðslu ríkissjóðs. „Það er verið að
auka skuld okkar við ffamtíðina. Eg
hefði viljað sjá í þessari yfirlýsingu
að menn tækju á þessu, ineð spam-
aði eða með því að auka tekjumar,
nema hvort tvegggja sé. Ríkisstjóm
sem hefur ekki þor til að taka á þess-
um vanda er hætt að vera ríkisstjóm.
Ríkisstjómir em til þess að taka á
erfiðum vandamálum en ekki til þess
að láta reka á undan með þeim hætti
sem menn em nú að gera. Þetta er
ömgglega erfiðasta vandamálið sem
þjóðin stendur ffammi fyrir. Skuldir
ríkissjóðs hafa að líkinduin vaxið um
40 milljarða króna á kjörtímabilinu
undir ríkisstjóm sem sagði í upphafi
tímabilsins að hún ætlaði að hætta
að reka ríkissjóð með halla,“ segir
Svavar.
550 gjaldþrota eínstaklingar í Reykjavík
Búast má við því að í höfuð-
borginni einni verði um
550 einstaklingar úrskurð-
aðir gjaldþrota á þessu ári. A síð-
asta ári voru 209 einstaklingar
úrskurðaðir gjaldþrota og „að-
eins" 107 einstaklingar gjald-
þrota í Reykjavík árið 1992. Á
síðustu tveimur árum hefur því
gjaldþrota einstaklingum í borg-
inni fjölgað hátt í sexfalt. Á sama
tíma hefúr það gerst að gjald-
þrota lögaðilum (fyrirtækjum)
hefúr fækkað. Þau voru 316 í
fyrra en verða í námunda við 215
Um leið og gjaldþrotum einstak-
linga hefur farið fjölgandi hefur
nauðungamppboðum stórlega
fjölgað, ekki síst ffá hendi Húsnæð-
isstoffiunar rfldsins. Spáð er að
Húsnæðisstofnun sendi frá sér ná-
lægt 10 þúsund nauðungarsölu-
beiðnir á þessu ári, en samsvarandi
tala fýrir árið 1992 var 2.511 og því
um fjórföldun að ræða. Má geta
þess að á þessu ári er gert ráð fyrir
því að Húsnæðisstofnun þurfi að
leysa til sín 110 til 115 íbúðir á
nauðungaruppboðum, en 1991 var
sambærileg tala 31. Sjá nánar um
skuldastöðu heimilanna á bls. 6-7
ASÍ: Ekkert fyrir láglaunafólk
Alþýðusambandið segir að þótt
ýmislegt sé ffóðlegt í yfirlýs-
ingu ríkisstjómarinnar um að-
gerðir þá sé erfitt að finna í henni
samhengi við það yfirlýsta mark-
mið að „bæta kjör hinna lægst
launuðu og verst settu.“ Telur
ASI enda einsýnt að aðgerðimar,
einkum skattalækkanimar, nái
sérstaklega til stóreignafólks með
vemlegar tekjur, þannig að út í
hött sé að tala um kjarajöfnun.
I greinargerð ASI segir meðal
annars: „Skattkerfisbreytingin felst í
hækkun persónuafsláttar um 500
krónur um áramótin, hækkun við-
miðunamiarka í hátekjuskatti og
hann framlengdur um eitt ár og af-
nám hærra skattþreps í eignarskatti...
Það er vandséð með hvaða hætti
þessi skattkerfisbreyting á að upp-
fylla þau markmið sem ríkisstjórnin
setti sér með þessum aðgerðum.
Þannig hafa þessar tillögur engin á-
hrif á afkomu þeirra sem em allra
tekjulægstir og eignaminnstir... Hins
vegar lækkar byrðin með hækkandi
tekjum og meiri eignum.“
ASI bendir sérstaklega á þau
áform að afnema tvísköttun lífeyris-
greiðslna og gagnrýnir aðferðina.
ASI færir gild rök fyrir því að sú að-
ferð sem ríkisstjórnin valdi muni
koma þeim best sem hafa bestu líf-
eyriskjörin fyrir, en þar er ekki síst
átt við ráðherra og þingmenn.

.• r; ú 'i\
Skáldið sem sólin kyssti
Ævisaga Gu&munriar Böftvarsscmar,
listræn og vönduft Irók eftir Silju
AÖalsteinsdótlur.
Saga Haltdóru Briem
Cripandi frásiign, stórtrrotin urlagasaga
eftir Steinunnilóhannesdóttur.
Lífsgleði
Viötofog endumiinningar þjóftkunnra
íslendinga. Þórir S.Gu&liergsson skráfti.
Einu sinni á ágústkvöldi
Söngvasafn (ónasar Arnasonar meft
nótum og myndum eftir valinkunna
listamenn.
Dásamleg veiðidella
Eggert Skúlason skráfti.
Skemmtilegar veiðisögur.
-IÓ R PU UTGÁFA N
■ í STEKKJARHOLT 8-10 - 300 AKRANES
SiOUMÚLI 29 - 108 REYKJAVÍK