Frjáls þjóð - 30.01.1960, Side 1

lliliiiLlí -i«M !j í> HHil IHi lli Hill. ”á,,n|'lf, illis1 Jim |||| ~ -t if,!« iniijniiií jggj !, jií _i
1 i « !L = ",!
9. árg. Laugardáginn 30. janúar 1960 4. tbl.
Eru ólöglegar gjaldeyrisinnstæður ís-
lendinga erlendis einn milljarður?
Sú saga er sögð, að könnun
hafi farið fram á því í vetur,
hvað Islendingar eigi niik-
ið fé í erlendum bönkum.
Það fylgir með, að 1000 millj-
ónir eða einn milljarður
króna hafi komið í leitirnar
Gengisfelling, auknar krfllur ríkis
og bæja, meiri niburgreiilslur
Ljósu fjaörirnar á vængnum: Afnám útflutningsuppbóta að mestu leyti, hækkun
á elliiaunum og fjölskyldubótum og persónufrádrætti við ákvörðun tekjuskatts
í þeim löndum, sem við höf-
um mest skipti við.
Þetta rifjar upp, að slík
könnun mun hafa farið fram
einu sinni áður. Það var í lok
velgengnistímabilsins upp úr
stríðinu, þ/jgar til þurrðar
voru gengnar allar hinar
löglegu innstæður, sem
landsmenn áttu erlendis. Var
það, sem þá hafði verið skot-
ið undan og falið erlendis,
sagt kringum 600 milljónir
króna. En því er nú búið að
skjcta undan mun meiri inn-
stæðum í erlendum gjaldeyri,
ef sönn er sú saga, sem flýg-
ur um þetta.
Það virðist fullt tilefni til
þess, að frá því væri skýrt
opinberlega, hvort einhver
könnun af þessu tagi hafi
verið gerð, og þá hvað í Ijós
hefur komið. Siíkt á ekki að
þurfa að berast í launmæl-
um mann frá manni, ef það
hefur við rök að styðjast.
Hmar margumræddu hallænsráðstafanir ríkis-
stjórnarmnar voru til. umræðu á flokksstjórnarfundi
Alþýðuflokksms um síðustu helgi. Gylfi Þ. Gíslason
reifaði málið og skýrði allrækilega frá fyrirætlunum og
hugmyndum ríkisstjórnannnar, og að loknum umræð-
um voru atkvæði greidd um ályktun, er gekk í sömu
átt og inntak ræðu ráðherrans.
Hinar fyrirhuguðu ráð-
stafanir voru samþykktar
eins og ráðherrann setti þær
fram með atkvæðum allra
flokksstjórnarmanna, nema
Eggerts Þorsteinsonar, Jóns
Sigurðssonar og Jóliönnu EgJ
ilsdóttur, sem sátu hjá, og.
Aka Jakobssonar og Óskará
Hallgrímssonar, sem ekki
létu sjá sig á fundinum. Eins
og sjá má, er það aðallega
fólk tengt verkalýðsfélögun-
um, sem ekki vildi taka á-
byrgð á hinum fyrirhuguðu
ráðstöfunum með atkvæði
sínu.
Jnnflutningsgjald
áfram.
Ráðstafanir þær, sem, Gylfi
boðaði samflokksmönnum sín-
um, eru í meginatriðum þær,
að gengið skyldi fellt, að því er
helzt skildist svo, að Banda-
ríkjadollarinn kostaði 38 krón-
ur íslenzkar, en þó virtist það
ekki að fullu ákvarðað. Nú síð-
ustu misseri hefur gengi í raun-
inni verið mai'gfalt, en með|
55% yfirfærslugjaldi hefurj
dollarinn kostað 25 krónur. Yf-|
irfæfslugjaldið skyldi falla nið-
ur við gengisfellingu og út-
flutningssjóður hætta störfum,
en innflutningsgjald, sem runn-
ið hefur í útflutningssjóð, verð-
ur innheimt áfram, þó svo, að
hundraðstala þess lækkar, þótt
ólíklegt sé, að það lækki í krónu-
tölu, þar eð það leggst á miklu
hærri upphæð en áður eftir
gengisfellinguna.
I
Kvewtsti órwwiw'
fwOO hw\
Kaupmenn eru nú sem óð-
ast að reikna vöruverðið á
nýja genginu, og hefur blað-
ið sannspurt, að innfluttir
kvenskór, sem kostuðu 400
krénur í smásölu, kosti eftir
gengisbreytinguna 600 krón-
ur, og þá miðað við, að bæði
heildsölu- og smásöluálagn-
ing verði óbreytt að krónu-
tölu. Skórnir hækka því um
50%.
NiðurPireiðsIur
og toilur.
Verðuppbætur á útfluttar
vörur, aðrar en þær, sem hinn
nýi sjóður stendur undir, eiga
að falla niður, en verðuppbæt-
ur eða niðurgreiðslur innan
lands eiga að standa. Mun jafn-
vel til umræðu að auka niður-
greiðslur á landbúnaðarafurð-
um, og verð á kaffi, sykri, hveiti
og haframjöli á einnig að halda
niðri með ríkisframlögum.
Tollar allir eiga að standa
óbreyttir, en það hefur sjálf-
krafa í för með sér geysilega
hækkun þeirra í krónutölu, en
söluskatti á að breyta þannig,
að nú á að greiða 3% af
smásölu og allri þjónustu.
Þessi söluskattur er talið, að
muni gefa af sér 280 milljón-
ir króna á ári, og á hluti hans
að renna til bæjarfélaga.
Til skýringar má geta þess,
að fyrir nokkrum misserum var
söluskattur á smásölu felldur
niður á þeirri forsendu, að hann
væri í eðli sínu óinnheimtan-
Frh. á 2. síðu.
Svipþungir og gustillir
verðbréfaeigendur
Fyrir nokkrum mánuðum var
boðið út ríkisskuldalán til
nokkurra ára með miklum gyll-
ingum, enda gekk sala þeirra
tiltölulega greiðlega. Af þessum
skuldabréfum áttu að greiðást
5—7% vextir, og skyldi nafn-
verð þeirra bundið við raf-
magnsverð í landinu.
Nú eru þeir, sem létu til leið-
ast að kaupa bréfin, býsna reið-
ir. Þeir vöknuðu við vondan
draum, þegar það vitnaðist, að
nú á að hækka útlánsvexti upp
í 11 eða iafnvel 12%. Þeir telja
sig hafa verið ginnta eins og
þursa og gera því jafnvel skóna,
að stfórnarvöldin hafi verið bú-
in að ráða ráðum sínum um
vaxtahækkunina, áður en
skuldabréfin voru boðin út.
Engan dóm skal blaðið leggja
á það, hvort svo hafi verið, en
vorkunnarmál er mönnunum,
þótt þeir uni illa sínum hlut,
þegar svo er komið, að þeir fá
ekki einu sinni venjulega inn-
lánsvexti af þessum skulda-
bréfum, er þeir eru nýbúnir að
binda í fjármuni sína svo árum
skiptir.
Ekki bætir það úr skák, þótt
þessir menn séu minntir á það,
að skuldabréfin þeirra séu
verðtryggð í hlutfalli við raf-
magnsverð í landinu. Þeir eiga
nefnilega auðvelt með að í-
mynda sér, að rafmagnsverðinu
verði bara haldið niðri með pen-
ingum, sem ríkið sækir i þeirra
vasa.
1464
milljónir
1464 milljónir króna ætl-
ar ríkið að innlieimta og
koma í lóg á þessu ári. Því
er að minnsta kosti gert ráð
fyrir í hinu nýja fjárlaga-
frumvarpi.
Áætlunin liljóðar upp á það,
að hver fimm manna fjöl-
skylda leggi rúmlega fjöru-
tíu þúsund krónur í púkkið
að mcðaltali.
Þar við bætast svo fjár-
kröfur sveitarfélaga.
Nýr skattur
og nýr sjóður.
Jafnframt á að taka upp nýj-
an skatt, 5% útflutningsskatt,
sem renna skal í sérstakan sjóð,
er ríkisstjórnin hafi til frjálsra
umráða, til nýrra verðuppbóta
á útflutningi, þar sem henni
þurfa þykir. Er líklegt, að þetta
fé muni nema allt að eitt hundr-
að milljónum króna á ári, því
að útflutningurinn getur hæg-
lega orðið nálega tveir millj-
arðar króna, þegar gengisfell-
ingin ^r komin til framkvæmda.
Þörf á rannsókn á fjárreíð-
um glerverksmiðjunnar
Það er nú komið á daginn, að
forstjói'i Cúdóglei's hefur di'eg-
ið sér þar stórfé, að sögn nær
eina milljón króna. Þessi sami
maður var annar tveggja for-
stjóra glerverksmiðjunnar góðu,
en afdrif hennar urðu hin öm-
urlegustu. Aftur á móti voru
forstjórarnir þess umkomnir að
stofna jafnharðan ný fyrirtæki.
Virðist nú ekki úr vegi, að
raruisakað . væri rækilega,
hvernig til hennar vár stofnað
og rekstri hennar. háttað.
Naustið er fyrir löngu orðið með þekktustu og vinsælustu veitingahúsum, — bekkt bæði
imianlauds og utan. Þó num engin þjónusta hússins hafa náð jafu ahnennum vinsældum, sem
þorramaturinn og í tilefni þorrakomunnar bauð Halldór Gröndal forstöðumaður í Nausti,
blaðainönnum til hádegisverðar nú með þorrakomunni. Þarna var á borðum alíslenzkur
matur að öllu leyti, kjörréttir hinir mestu. Er ekki að efa að marga mun fýsa að snæða
hina. gómsætu Éétti nú um þorrann. Að gamalli venju er maturinr. borinn fram í trogum og
sýnir myndin hina girnilegu rétti á borðum í Natisti.