Frjáls þjóð - 13.02.1960, Blaðsíða 1
Efnahagsmálafrumvarp ríkisstjórnarinnar
er glæfraspil með tilveru þjóðarinnar
Stöðvast togaraútgerðin
við nýju bjargráðin?
Togaraeigendur hafa þegar
tjáð ríkisstjórninni, að útreikn-
ingar, sem þeir hafi látið einka-
sérfræðinga sína gera, hafi leitt
i ljós þá hörmulegu niðurstöðu,
að verði bjargráðafrumvarp
rikisstjórnarinnar samþykkt,
muni tap togaranna árið 1960
verða til muna meira en það
var á árinu 1959 með þeim upp-
bótum, sem þá voru í gildi.
Bera þeir sig stórilla undan
þessum bjargráðum og eru ó-
mjúkir á manninn. Segja þeir
einsýnt, að þeir verði að leggja
togurunum ef þeir fái ekki taf-
arlaust styrk og nýtt uppbóta-
kerfi til viðbótar við gengis-
fellinguna. Þó segja þeir, að það
dæmi verði enn óleysanlegra,
hvernig gera eigi út nýju tog-
arana eftir að bjargráðin komi
til framkvæmda.
Samkvæmt frásögn sjálfs
leiðtogans, Ólafs Thors, á síð-
asta Varðarfundi, á nýsköp-
unartogari að kosta milli 37 og
38 milljónir króna eftir gengis-
bi-eytinguna. Nú hlýtur að verða
að reikna með, að einhver stór-
virkustu fjramleiðslutæki þjóð-
arinnar geti skilað hæstu
bankavöxtum af því fjármagni,
sem í þeim er bundið í þjóð-
félagi, sem búa á við „sterkt og
heilbrigt efnahagskerfi“. Sam-
kvæmt því, sem „Alþýðublaðið
hefur hlerað“ eru það 12%.
Útgerð nýs togara þyrfti því
að reikna með 4.4 milljónum í
þennan lið. Auk þess þyi'fti
rekstur hans að þola a. m. k.
20% afskrift, þegar 25% er
leyfileg.
í þennan lið þyrfti því 7,4
milljónir eða í þessa tvo liði
samtals 11,8 milljónir.
Væri nú reiknað með, að
framangreint skip fiskaði bezt
allra togara, sem ekki væri ó-
sanngjarnt, eða 6000 tonn ári,
og fengi 2,40 fyrir kg. upp úv
skipi hjá fiskvinnslustöðvunum,
sem mun að vísu ofreiknað, og
þar að auki væri reiknað með
því að 60% kæmu í hlut skips-
ins, þegar hlutur sjómannanna
væri dreginn frá, þá væru
brúttótekjur togarans þó ekki
nema 8,6 milljónir króna. Væri
þá eftir að greiða nokkrar mill-
jónir í olíu, veiðarfæri og ann-
an kostnað.
Þegar togaraeigendur hafa
lagt þessa útreikninga fyrir Ól-
af Thors hafa þeir spurt hann,
hvernig eigi að gera þá út eftir
að „hið nýja efnahagskerfi“ er
komið til framkvæmda.
Sjálfir hafa þeir aðeins eina
lausn á takteinum. Nýjan styrk
fyrir togarana, gamla jafnt og
nýja, og hann hærri en nokkru
sinni fyrr, VEGNA hinna nýju
bjargráða.
Með t»ví er Ieitast við að hrinda í framkvæmd þeim óskabjargráðum íhaldsaflanna,
að gera að engu áratuga kjarabaráttu alþýðunnar, skapa atvinnuleysi og kreppu-
ástand og minnka þjóðartekjurnar. i
Það er bemlínis viðurkennt af forsvarsmönnum
þessara ráðstafana, að mistakist einhver þáttur þeirra
jafngildi það hvorki meira né minna en því, að allt hið
nýja efnahagskeríi sé hrunið til grunna og þá blasi
við ægilegn verðbólga en nokkru sinni fyrr og óvið-
ráðanlegt efnahagsöngþveiti.
Þrátt fyrir þessa frómu játn-
ingu og augljósu staðreynd eru
núverandi stjórnarherrar svo
kaldrifjaðir og kærulausir um
velferð þjóðarinnar, að þeir
hika ekki við að leggja út á
þessa glæfrabraut, enda þólt
hver heilvita maður sjái á
augabragði, að ekki aðeins
einn, heldur miklu fremur hver
og einn af meginþáttum og
burðarásum þessa nýja hag-
kerfis muni brotna eins og eld-
spýtur í þeim átökum, sem ráð-
stafanirnar sjálfar beinlínis
kalla yfir þjóðfélagið.
Kjarni
hins nýja kerfis.
Það er óumdeilanlega og'
ómótmælt kjarni hins nýja
Merkilegt
rannsóknarefni
A síðasta aðalfundi Sölu-
miðstöðvar Hraðfrystihús-
anna fékk þar til kjörin
nefnd í hendur lista yfir
aðila, sem áttu inni fé hjá
þeirri stofnun og dóttur-
fyrirtækjum, og aðila, sem
skulduðu þar. Þar kom í ljós,
að flest litlu frystihúsin
áttu inni stórfé hjá S. H. &
Co., en aftur á móti skuld-
aði Einar ríki Sigurðsson
Sölumiðstöðinni 6 milljónir
króna, Tryggingarmiðstöð-
inni 1 milljón og Jöklum h.f.
stóra fúlgu.
Þegar nefndin hafði
gluggað í þessi plögg voru
þau innkölluð og sáust ekki
framar á fundinum
Er hetta öllu ómerkara
rannsóknarefni en olíumálin
o. fl.?
Samkvœmt frásögn
Ólafs Thors mun
hver nýr togari kosta
37 til 38 milljónir kr.
eftir gengisfelling-
una!
Hvernig hefði af-
koma nýsköpunar-
togaranna orði ð,
hefðu þeir kostað
upp undir 40 millj-
ónir?
kerfis að skapa samdrátt í
athafnalífi landsins og „hæfi-
legt atvinnuleysi", eins og það
heitir á máli sérfræðinganna.
Nú er það sjónarmið út af
fyrir sig, enda margoft rök-
stutt af þessu blaði áður, að
draga þyrfti saman margvíslega
öfugþróun í þessu þjóðfélagi.
Fyrst og fremst þyrfti að gera
þetta hjá hinu opinbera og
koma í veg fyrir þjóðhættulega
þenslu, sem þar hefur átt sér
stað að undanförnu, en auka á
í hinu nýja kerfi í stað þess að
minnka.
En það er algjörlega ófyr-
irgefanlcgt að gera ráðstaf-
anir, sem hljóta að hafa í
för með sér samdrátt á flest-
um sviðum þjóðlífsins, nauð-
synlegum sem ónauðsynleg-
um, án þess að gera minnstu
tilraun til að ganga úr
skugga um það, hvort þessar
ráðstafanir skapa meiri sam-
drátt en ætlazt var til, eða
óhæfilegt atvinnuleysi, jafn-
vel að dómi talsmanna hins
„hæfilega atvinnuleysis“.
Yrði sú raunin, væri komið
hér slíkt kreppuástand og
eymd með tilheyrandi böl-
sýni og vonleysi, að spila-
borgin hlyti að hrynja af
sjálfu sér, ef hún hefði ekki
áður beinlínis framkallað
þau átök í þjóðfélaginu, sem
hefðu liðað hana í sundur.
Hvort heldur sem yrði væri
tjón þjóðarinnar óbætanlegt
um langa framtíð.
í
Ný skipting
þjóðarteknanna.
Gengisfelling er í eðli sínu
ekkert nema tilfærsla á tekjum
milli stétta í þjóðfélaginu. Þegar
gengið er fellt og launum alls
þorra þjóðfélagsþegnanna hald-
ið óbreyttum í krónutölu, eins
og nú á að gera með afnámi
vísitölukerfisins, gerist ekkert
2>
@
Fundkir
þjóðvarnar-
félaganna
Þjóðvarnarfélögin í Reykja-
vík héldu ágætan fund í Silfui’-
tuglinu á þriðjudagskvöldið um.
efnahagsmálin.
Framsögumenn voru við-
skiptafræðingarnir Bergur Sig-
urbjörnsson og Ingimar Jónas-
son. Aðrir, sem til máls tóku á
fundinum, voru Nikulás Þórðar-
son, verkamaður, Kári Arnórs-
son, kennari, Leifur Haraldsson,
skrifari, Aðalsteinn Davíðsson,
stud. mag., og Bjarni Arason,
ráðunautur, formaður Þjóðvarn-
arflokksins. Fundarstjóri var
Bergþór Jóhannsson, formaður
Félags ungra þjóðvarnarmanna.
Mývetningar skora á Al-
þingi að fella „bjargráðin“
Eftirfarandi ályktun hefur
blaðinu borizt til birtingar:
Almennur sveitarfundur í
Skútustaðahreppi, haldinn að
Skjólbrekku 4. febr. 1960, mót-
mælir harðlega fyrirhuguðum
efnahagsaðgerðum ríkisstjórn-
arinnar, en í þeim felst yfir
100% gengislækkun, aukinn
söluskattur svo hundruðum
milljóna skiptir, hækkun vaxta
o. s. frv.
Fundurinn lítur svo á, að þar
sem framleiðsla þjóðarinnar
hefur aldrei verið meiri, sem
er afleiðing aukinnar tækni o_g
framfara, hefði hagur bænda,
verkamanna, sjómnana og alls
vinnandi fólks átt að batna stór-
lega.
Með þessum fyrirhuguðu efna-
hagsaðgerðum verða kjör al-
mennings hins vegar svo frek-
lega skert, að varla eru dæmi
til.
Fundurinn álítur ennfremur,
að sú skerðing á kaupgetu al-
mennings í bæjunum, sem af
aðgerðum þessum leiðir, muni
óhjákvæmilega draga úr kaup-
um landbúnaðarframleiðslu og
bitna ráðstafanir þessar því
margfaldlega á stétt bænda.
Fundurinn átelur harðlega
þau vinnubrögð ríkisstjórnar-
innar við undii’búning efna-
hagsaðgerða þessara, að hafa
engin samráð við fjölmennustu
hagsmunasamtök landsmanna,
Alþýðusamband íslands og’
Stéttarsamband bænda. Álítur
fundurinn, að ýmsar aðrar leiðir
hefðu verið færar til lausnar
efnahagsmálunum^ sem ekki.
hefðu rýrt kjör almennings eins
freklega eða aukið dýrtíð, sem
nóg var fyrir, en slíkt munu
ráðstafanir þessar óhjákvæmi-
lega gera.
Skorar fundurinn eindi’egið á
hið háa Alþingi að fella fram-
komið frumvarp ríkisstjórnar-
innar um gengisfellingu og
fleira.