Frjáls þjóð - 13.02.1960, Blaðsíða 8

8
cHau^arda^inn 13. pelrúar 1960- FRJ'ÁLS ÞJDÐ
Er mjólkurskortur á næsta leitl ?
JFruttt ti r«í#iiilusjóöir Its#i ti-
búnuötirins tœtndir
Alll útlit cr fyrir að framfai’ir í landhúnaði
stöðvist gjörsamlega þegar á þessu sumri. Hin stór-
munu standa aðgerðarlaus og
Erlendar skipasmíðastöðvar neta
íslendinga eins og tiíraunadýr
virku jarðvinnslutæki
byggingaframkvæmdir
Ein af afleiðingum þeirra
fjármálaaðgerða ríkisstjórnar-
innar, sem væntanlega verður
samþykkt á Alþingi einhvern
næsta dag, verður fullkomin
Árshátíð
Orators
Hinn árlegi hátíðisdagur Ora-
tors, félags laganema er 16.
ífebrúar n.k. Ber dagurinn upp
5 afmælisdag Hæstaréttar, sem
iiú er 40 ára.
Hátíðin hefst með því, að um
morguninn heimsækja laga-
hemar Hæstarétt, hljóta fræðslu
nm sögu hans og skoða húsa-
“kynni. Kl. 2 e. h. verður réttur
Settur í bæjarþingi Orators í I.
kennslustofu háskólans. Um
kvöldið verður svo hóf í Leik-
húskjallaranum og hefst það kl.
7. Margt verður þar til skemmt-
unar og rammíslenzkur matur
5 borðum.
Þeir, sem vilja tryggja sér
miða í tíma, geta snúið sér til
einhvers úr stjórn félagsins hið
fyrsta, en hana skipa: Magnús
Þórðarson, formaður, Guðrún
Erlendsdóttir, Stefán Hirst,
Skúli Pálsson og Þórður Guð-
johnsen.
„Mú skal
Gutti setja
ofan“
Það má greina á mörgu um
bessar mundir, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur komið kjör-
déemamálinu í höfn. Eitt nýj-
asta dæmið um það er m«ð-
ferð flokksins á sigurvegaran-
Um úr Vestur-ísafjarðarsýslu
frá síðasta vori, Þorvaldi Garð-
ari Kristjánssyni.
Þegar Gunnar Thoroddsen
.Var gerður að fjármálaráðherra
i núverandi ríkisstjórn, vegna
afburða fjármálastjórnar hjá
bænum um langt árabil, þótti
€kkf hlíta að hann sæti i bæj-
arráði áfram, enda þótt hann
haldi ennþá ýmsum virðingar-
stöðum hjá bænum.
Nú var Þorvaldur Garðar
fyrsti varamaður Sjálfstæðis-
flokksins í bæjarráði, og því
éðlilegt og raunar sjálfsagt, að
líann tæki sæti Gunnars Thor-
oddsens.
En það féll ekki í góðan jarð-
"veg hjá Gunnari og samrýmd-
ist ekki hans hemaðaráætlun,
í»ess vegna var sett í gang
Íörku barátta í bæjarmála-
iminu stöðvast gjörsamlega.
stöðvun á framförum landbún-
aðarins. Kemur þar til stór-
hækkað verð á framkvæmda-
vörum og þurrð á lánsfé.
Undanfarin ár hefur átt sér
stað stöðug og allhröð uppbygg-
ing í landbúnaðinum. Hún hef-
ur verið studd með hagkvæm-
um lánum úr framkvæmdasjóð-
um landbúnðarins, bygginga-
sjóði og ræktunarsjóði. Þessir
sjóðir hafa að verulegu leyti
lánað fyrir aðkeyptu efni til
framkvæmdanna, en bændur
hafa staðað undir vinnukostn-
aði. Framkvæmdasjóðir þessir
hafa fengið nokkurt erlent láns-
fé til umráða auk þess fjár, sem
veitt hefur verið til þeirra um
árabil af innlendu fé. Með vænt-
anlegri gengisbreytingu munu
eignir þessara sjóða þurrkast út,
þar sem þeir þurfa þá að greiða
hverja krónu, sem þeir hafa lán-
að út af erlendu lánsfé með 2
krónum og 33 aurum. Það er
því sýnilegt, að geta þessara
sjóða til lánveitinga verður eng-
in í náinni framtíð, nema ríkis-
stjórnin geri sérstakar ráðstaf-
anir til þess, að rétta hlut
þeirra, en til þess er hún ekki
líkleg.
Afleiðing þessa lánsfjárskorts,
ásamt stórfelldri hækkun á
f ramk væmda- og rekstrarvörum,
hlýtur að leiða til stöðvunar á
öllum framkvæmdum í land-
«
búnaðinum og samdráttar á
flokki Sjálfstæðisflokksins og
lauk henni á þann veg, að
Björgvin Fredriksen hlaut þar
11 atkvæði, en Þorvaldur Garð-
ar 8. Þar með var málið útkljáð
og Björgvin kosinn í bæjarráð
en Þorvaldi ýtt til hliðar.
Þorvaldur Garðar svaraði
þessari lítillækkun með því að
mæta EKKI á siðasta bæjar-
stjórnarfundi. Þótti honum ein-
sýnt, að svona hefði hann ekki
verið látinn „setja ofan“, ef
hann hefði þurft á því að halda
að sigra í V.-ísafjarðarsýslu í
næstu kosningum.
Telja kunnugir, að Þorvaldur
Garðar muni vera farjnn að
hallast að stefnu Framsóknar-
flokksins í kjördæmamálinu
upp á síðkastið.
Lesið
Frjáisa bjóð.
Kaupið
Frjálsa bjóð.
framleiðslunni. Það eru því all-
ar líkur til þess, að þeir, sem
ferðast um sveitir landsins á
næsta sumri, sjái ekki nýbrotin
lönd og hús í byggingu.
Undanfarin ár hefur fram-
leiðsluaukningin í landbúnaðin-
um gert heldur betur en að
mæta vaxandi þörf þjóðarinnar
fyrir kjöt- og mjólkurvörur. Á
síðasta ári mátti þó heita stöðv-
un á framleiðsluaukningu
mjólkur. Gætti þar áhrifa frá
bjargráðum vinstristjórnarinn-
ar. Afleiðing þessar'ar kyrrstöðu
í framleiðslunni varð sú, að við
borð lá að mjólkurskortur yrði
hér í Reykjavík á síðasta hausti.
Aðeins óvenjugóð samgöngu-
skilyrði forðuðu fi'á því að til
skömmtunar á nýmjólk þyrfti
að koma. Smjörbirgðir eru hins
vegar á þrotum og mun þurfa
að flytja inn smjör á þessum
vetri. Er af þessu sýnt, að ekki
má mikið út af bera, eigi mjólk-
urframleiðslan að fullnægja
neyzluþörfinni.
Það er því ekki ólíklegt, að
þegar á næsta hausti fái reyk-
vískar húsmæður að standa með
mjólkurskömmtunarseðilinn
sinn í biðröð við mjólkurbúð-
irnar.
Sérfræðingar ríkisstjórnarinn-
ar og rikisstjórnin sjálf halda
því nú ákaft að þjóðinni í nafni
vísinda og fræðimennsku, að
hið nýja efnahagsmálafrumvarp
eigi að tryggja heilbrigt og
sterkt efnahagskerfi, ólíkt því
uppbóta- og verðbólgukerfi, sem
við höfum búið við undanfarin
ár, þjóðinni allri til tjóns og
smánar. Sitthvað er það þó í
þessu nýja frumvarpi, sem
vekur illan grun um það, að
ekki sé nú heilbrigðin alveg
jafnmikil og hið pólitiska fim-
bulfamb sérfræðinganna.
Að þessu sinni skal þó aðeins
drepið á örfá augljósustu sjúk-
dómseinkenni hins „nýja efna-
hagskerfis“.
Fyrst er þá það að nefna, að
það ber varla vott um mikla
heilbrigði í efnahagskerfi nokk-
urrar þjóðar, að tveim full-
í síðasta hefti Ægis er grein
eftir Hjálmar R. Bárðarson
skipaskoðunarstjóra um skip
þau, sem íslendingar eiga í
smíðum erlendis. Þau voru alls
72 í nóvemberbyrjun í haust,
svo að hér er mikið í húfi, að
mistök eigi sér ekki stað.
Fiskiskip, sem eru 100—250
rúmlestir, eru yfirleitt smiðuð
úr stáli, og við eigum mörg
skip af þeirri stærð í smíðum í
Noregi. Hjálmar sótti heim
margar norskar skipasmíða-
stöðvar, sem tekið höfðu að sér
að smíða stálskip fyrir íslend-
inga. Á daginn kom, að margar
þeirra höfðu aðeins fárra ára
reynslu við smíði stálskipa,
„og nokkrar beirra eru
hreinlega byrjendur » stál-
skipasmíði. Hér er mikið um
að ræða tréskipasmíðastöðv-
ar, sem eru að byrja að
smíða stálskip, og sumar
stöðvanna voru óbekktar af
norska flokkunarfélaginu
Det Norske Veritas, þegar
smíði íslenzkra stálskipa var
hafin þar“.
Sumar hinna norsku skipa-
smíðastöðva reyndust ágætlega
búnar tækjum og mönnum. En
hraustum manneskjum sé talið
það ofviða almennt, að sjá sér
farborða ef þau hafa eitt barn
á framfæri, án afskipta ríkis-
valdsins.
Það er þó staffreynd, aff
efnahagsjnálafrumvarpið ger-
ir ekki ráff fyrir því, aff
styrkur hins nýja kerfis
verði meiri en það, að skatt-
leggja þurfi unga, ógifta
fólkið til þess að hlaupa und-
ir bagga með öllum hjónum
í landinu, sem hafa átt því
láni að fagna að sjá frum-
burð sinn, og greiða þeim
2.600 krónur á ári í meðlag
með honum.
í öðru lagi má nefna það,
að varla mundu erlendir sér-
frœðingar fást til að gefa
nokkurri þjóð heilbrigðis-
vottorð í efnahagsmálum fyr-
ir það dœmalausa ajrek að
svo var þó ekki um þær allar:
„Einstaka stöðvar eru
hins vegar svo fáliðaðar og
illa búnar, að næsta ótrúlega
bjartsýni barí til að hefja
smíði stálskips við slíkar að-
stæður, til dæmis með fimm-
tán manna starfsliði, þar af
aðeins 'þrír rafsuðumenn, og
fábrotnustu tæki. Því ber
ekki að neita, að stundum
eru smiðjurnar » væntanleg-
um heimahöfnum skipsins á
íslandi betur búnar að tækj-
um og mönnum en verkstæð-
in sem smíða skipin erlendis,
En bað er ótrúlega rótgróin
sú trú, að allt sé stærra og
fullkomnara -' útlandinu en
heima á Fróni“.
Eins og frásögn skipaskoðun-
arstjórans ber með sér eigum
við stálskip í smíðum í Noregi
hjá stöðvum, sem alls enga
reynslu hafa í því efni og vafa-
mál er, hvort þær yfirleitt geta
leyst verkefnið á viðunandi
hátt. Þessar norsku stöðvar
nota íslendingar með öðrum
orðum eins og tilraunadýr, á
meðan þær eru að þreifa sig
áfram við skipasmíðarnar.
greiða svo niður með skatt-
peningum verð innfluttrar
vöru, að hún verði í verzlun-
um á lœgra verði en hún
kostaði í því landi, sem hún
var keypt.
Þó er það staðreynd, að
styrkur hins nýja kerfis birt-
ist okkur áþreifanlega í þvi,
að jafn heilsuaukandi vörur
og hvítasykur og kaffi eiga
ekki aðeins að vera tollfrjáls-
ar meðan greiddir eru háir
tollar og innflutningsgjöld af
lífsnauðsynlegum lyfjum,
heldur á að greiða innkaups-
verð þeirra niður með hart-
nær 40 milljónum króna á
ári af skattpeningum, sem al-
menningur er látinn borga.
Jafnvel þær þjóðir heims, sem
búa við hvað traustast efna-
Framh. á 5. síðu.
3MEJSMCÆ J\tO VÆ atýjutty í tútiiisíttritíitt at
Þessi mynd sýnir tréblásarakvintett Musica aova, en ham er þannig skipaður, talið frá vinstri:
Peter Ramm, flauta, Karl Lang, óbó, Olaf Klamand, horn, Sigurður Markússon, fagott og
'Gunnar Egiison, kiarinett. Sjá grein á bls. 2.
Sjúkdómseinkenni heilbrigðinnar