Frjáls þjóð - 19.03.1960, Side 2

2
oCauga rda-ginn 19. tnarz 1960 F R J A L S Þ J O ö

— Bókmenntafréttir —
Mikil grózka er nú í bóka-
gerðinni meðal ungra — og
ekki sízt yngstu — skálda og
rithöfunda landsins.
Nýkomin er hjá Almenna-
bókafélaginu bók eftir Jón
Dan, tvær stuttar skáldsögur,
Nótt í Blæng og Bréf að aust-
an. — Þetta er þriðja bók Jóns
á fáum árum. Þær fyrri vöktu
athygli og fengu yfirleitt góða
dóma.
Þorsteinn frá Hamri kvaddi
sér hljóðs fyrir tveimur árum
með ljóðabókinni 1 svörtum
kufli. Nú er hann að leggja
siðustu hönd á nýja ljóðabók,
sem nefnast skal Tannfé
handa nýjum heimi. Kona
hans, Ásta Sigurðardóttir
myndskreytir bókina. Útgef-
andi er Helgafell.
Dagur Sigurðarson, ungur
Reykvikingur, gaf líka út
mjög hressilega og nýstárlega
bók 1958. Hét hún Hlutabréf í
sólarlaginu.
Nú er önnur ljóðabók hans
í prentun og heitir Milljóna
ævintýrið. Það er Heims-
kringla, sem gefur út.
Hér í blaðinu hefur verið
sagt frá Kirkjunni á hafs-
botni eftir feluleiksmanninn
Arnliða Álfgeir.
Miklar getgátur eru uppi
um hver höfundur sé. Nefndir
eru tveir kunnir bókagagn-
rýnendur, einn barnakennari
og ljóðskáld að noi’ðan, einn
forleggjari. Þá var bókin um
tíma eignuð kunnum listmál-
ara, Magnúsi Á. Árnasyni.
Hann harðneitar, kveður
þetta ekki vera i fyrsta sinn,
sem sér séu eignaðar ljóða-
bækur annarra manna.
Fyrir 40 árum, þegar 111-
gresi Arnar Arnarsonar kom
út gekk Magnúsi illa að kveða
þann orðróm niður að hann
væri höfundurinn.
Matthías Johannessen, sem
vinsælastur hefur orðið fyrir
viðtöl sín í Morgunblaðinu og
við Þórberg í 1 kompaníi við
allífið, gaf út ljóðabók fyrir
þremur árum, ef við munum
rétt. Hún hét Borgin hló.
Hann gaf og út fræðilega bók
um Njálu í ísl. skáldskap.
Eftir áramótin kom önnur
ljóðabók Matthíasar, mynd-
skreytt af frænku hans. Lof-
ísu Matthíasdóttur, læknis. Sú
bók ber heitið Hólmgönguljóð.
All-hressilegt nafn, við hæfi
ungs og fyrirferðarmikils höf-
undar.
Vilborg Dagbjartsdóttir hef-
ur öðruhvoru birt smekkleg
smáljóð í tímaritum. Hún
hefur tvö síðustu ár gefið út
tvær bækur, aðra fyrir börn,
hina fyrir fullorðna ljóðaunn-
endur. Útgefandi ljóðabókar-
innar er Heimskringla. (Höf-
um ekki séð bókina).
Jóhannes Helgi vinnur nú
af miklum krafti að næstu
bók sinni, sem verður sú
þriðja í röðinni. Efnið mun
mjög girnilegt til fróðleiks, en
það hafa menn fyrir satt, að
bókin fjalli um Jörund hunda-
dagakonung.
Vinnuaft kostar ekkert-
Steinar Sigurjónsson frá
Akranesi gaf út s.l. ár bókina
Ástarsögu á vegum Ragnars
í Smára. Þetta þótti all-ný-
stárleg bók. Nú leggur hann
siðustu hönd á næstu bók ..... , , ,
sina og er farinn að ráðslaga aloSur a vefnaðarvoru og nauð-
Frh. af 1. síðu.
tíma að vinna fyrir í Banda-
ríkjunum.
Nú væri mögulegt að nefna
dæmi, sem gæfu mun óhagstæð-
ari niðurstöðu fyrir íslenzka
verkamenn. Sem dæmi má
nefna, að tollar og aðrar ríkis-
við Ragnar um útgáfuna.
★
Jón frá Pálmholti yrkir af
miklum móði og á nú góðan
handritastafla, þótt bréfakarf-
an hafi fengið sitt. Hann mun
líta vonaraugum til Ragnars
og Heimskringlu, en þessi for-
lög keppast við að bjóða í
unga höfunda, eins og kunn-
ugt er.
Jóhann Hjálmarsson seldi
Ragnari í Smára handrit
ijóðaþýðinga nú eftir áramót-
in, sigldi síðan til Spánar, en
er nú kominn til Kaupmanna-
synlegasta fatnað eru um helm-
ingi hærri en á skófatnað.
En þetta dæmi, sem hér að
framan er tekið, nægir til að
sýna átakanlega, hvers kon-
ar eymd og niðurlæging nú-
verandi valdhafar virðast við-
urkenna að sé óhjákvæmilegt
hlutskipti íslenzkrar alþýðu.
Það verður þá einnig skil(jan-
legur hinn hlakkandi tónn at-
vinnurekendavaldsins, þegar
þeir tala um að nú sé vinnu-
afl á fslandi loksins að verða
ódýrt.
hafnar og yrkir af kappi. — 1 Ai 1
Hirmar hriðin frnmcnmrtii H rvIVciriCf
staðreyndir.
Hinnar þriðju frumsömdu
ijóðabókar hans mun því
skammt að bíða.
igar
Ari Jósefsson er þeirra höf-
unda ófrægastur — enn sem
komið er — sem hér hafa ver-
ið nefndir. Ljóð, sem hann
hefur birt í blöðum og tíma-
ritum spá honum góðu, og
nú hefur hann bókagerð i
huga.
Til lukku, ungu skáld.
J.Ú.V.
þess að horfast í augu við þá
alvöru, sem hér blasir við.
Er það staðreynd, að á ís-
landi verði að vera sá arm-
ingjalýður, að liann geít
ekki búið við öllu betri kjöff
en kúgaðar nýlenduþjóðiir
hafa orðið að þola? Eða lýtur
efnahagskerfi Alþýðuflokks
og Sjálfstæðisflokks lögmál-
um peninganna og peninga-
mannanna, en ekki lögmái-
um fólksins, lifshamingju og
velferðar þjóðarinnar?
Þessum spurningum verða
vinstrimenn að svara. Gerj
þeir það ekki, vegna lítilmót-
legra flokkstreitusjónarmiða,
dæma þeir sjálfa sig til engm
minni niðurlægingar en
höfundar eynidarbjargráð--
anna hljóta að dæmast til.
jjI ' r,"‘ Slif* " t" | j ■ h - —uyj! g
Ef athugað er þetta litla
dæmi, og það jafnframt haft í
huga, að það er aðeins eitt af(
mýmörgum öðrum dæmum hlið-;
stæðum eða verri, opnar það,
innsýn í svo alvarleg viðfangs-
efni. að því verður naumast
trúað, að hin sundraða fylking
vinstrimanna geri sjálfa sig
I < ^ 'I.
JWGAVU
Mfinw
$rm
enn á ný að því veraldar við-
undri, að jagast innbyrðis um
eiuskisverða smámuni í stað
=r= hV!- ! -‘!.!! L,J r I iiiliili í h t 5 iJ i 1 S 'i “= ijjf a jjgjjfjjjjjj jj |jjjjjjjj|Íjj|jÍ[ Ijjjjjjj i jjjjjj§
Húseigendafélag
Núverandi Jjáririálaráð-
■ herra er öðrum ,.ianhum
frc&gari fyrir ókarlmá ihléga
slepju í rœðustóli. r það
mála sannast, að þ..r lekur
venjulega af honuv. ijróps-
leðjan, svo að mönn. : held-
ur við ógleði.
Nýlega gerðist þ • þó á
alþingi, aJð ráðherr. nn brá
þessari venju sinni c v hreytti
úr sér fúkyrðum i r 'iustóli.
Tilefni þessara h iskipta
ráðherrans var gre í sið-
; asta tölúblaði FRj. LSRAR
ÞJÓÐAR um grímui isa til-
burði hans til að 1 ifsa til
sín einrœðisvald í fj .nnálum
; landsins.
í FRJÁLSRI ÞJÓÐ var það
talið óhœft með öllu, að
pólitiskum ráðherra sé feng-
ið dómsvald í sakamálum og
skuli hann ákveða fjársektir
brotlegra aðila.
Gunnar Thoroddsen segir,
að þetta sé ékki stórhœttu-
legt vegna þess, að viðkom-
andi aðili geti skotið úrskurði
ráðherrans til dómstóla, ef
J honum finnst dómurinn
ósanngjarn. Sé þetta „gert til
’ FLÝTISAUKA“! og sé „ékk-
I ert nýtt undir sólunni.“ —
J Vissulega ekki, herra fjár-
málaráðherra, vissúlega ekki.
Það má nefna mörg fordœmi:
Hitler, Mussolini, Franco,
Shingman Rhee.
„Vont er þeirra
ranglæti . .
En það er algjör misskiln-
ingur hjá Gunnari Thorodd-
sen, ef hann heldur, að það
alvarlegasta við dómsvald
pólitísks ráðherra snúi að
þeim, sem hlytu svo þungan
refsidóm hans, að þeir teldu
ástœðu að nota heimild lag-
anna um málskot til dóm-
stóla, nema því aðeins að
slikt einrœðisandrúmsloft
hefði skapazt, að dómstól-
arnir ÞYRÐU EKKI að breyta
ákvórðun ráðherrans.
í okkar þjóðfélagi er hin
hœttan af dómsvaldi ráð-
herra í fjármálum miklu al-
varlegri, en það er hin sið-
lausa misbeiting þessa valds
til hagsbóta fyrir flokks-
brœður og stuðningsmenn
ráðherrans, þannig að hinn
seki sjái sér ekki hag í að
nota ákvœði laganna um
málskot til dómstólanna.
Það þarf ekki ýkja mikið
hugmyndaflug til að láta sér
detta í hug, að eftirfarandi
samtal gcéti átt sér stað
milli ráðherra með vald
Gunnars Thoroddsens og
kaupmangara, sem hefði
farið svolítið á ská við lögin.
„Hér hef ég í höndum skjal-
festar sannanir fyrir þvi að
þú hafir vísvitandi skýrt
rangt frá, falsað reikninga
og dregið þér stórfé af sölu-
skatti. Lögum samkvœmt hef
ég vald til að gera upptœk-
an hinn ólöglega ágóða og
dœma þig i hálfrar milljón-
ar króna sekt.
En eigum við nú ekki að
vera hreinskilnir. Þú veizt
að í flokknum okkar eru á-
.tok um völdin. Ég vissi, að
vœru sett ný lög, sem snerta
kaupmannastéttina, hugsar
hún alltaf fyrst og síðast um
það; hvernig hún getur kom-
izt í kring um þau lög. Þe'ss
vegna aflaði ég sjálfum mér
dómsvalds í slíkum málum.
Nú sérðu, að ég get dœmt
þig til þyngstu refsingar,
sem þú veizt, að jafngildir
gjaldþroti þínu, en ég er ekki
skyldugur til að gera það.
Lögin heimila mér að dœma
þig í einnar krónu sekt, nú
eða þá að strika alv&g yfir
þetta lítilrœði og láta eins og
ékkert sé. Nú skilur þú, að
qreiði skal launast með
greiða.
Ef þú stendur mín megin
i átökunum innan FLOKKS-
INS, þá getum við gleymt
þessu lítilrœði, en ef þú verð-
ur á móti mér og œtlar að
styðja andstœðinga mina til
valda, t.d. þá Birqi og Bjama,
þá hlýtur þú að skiija það,
að ég hef ekki ástœðu að
hlifa þér við þeirri refsingu,
sem dómstólarnir mundu
staðfesta.
Hvað segirðu svo um
þetta?“
Og sökudólgurinn svarar: :
„Kcéri flokksbróðir. Þú
veizt, að ég stend þín megin,
það geiurðu bókað. Og ég veit
uin nokkra, sem ékki hafa
allt á hreinu. Og ef þú ert
reiðubúinn að gleyma þessu
lítilrœði mínu, gœti ég gefið
þér „tipó á þá“, svo að þú
gœtir tryggt þér þá lika.“
Og málinu er lokið og
dómur upp kveðinn með
innilegu handabandi þess-
ara flokksbrœðra.
. Hamskipti Gunnars Thor-
oddsens á alþingi út af kröfu
FRJÁLSRAR ÞJÓÐAR um
það, að pólitískum ráðherra
yrði ekki fengið það vald,
sem farið er fram á i sölu-
skattsfrumvarpinu, byggist
á því, að hann veit, hvað
þessi notkun valdsins er
nœrtœk í íéle.nzku þjóðfélagi
í dag. Og reiði þessarar silki-
tungu íhaldsins út af skrif-
um blaðsiv.s um. þetta er ein-
mitt bezta sönnun þess, að
Gunnar Thoroddsen má ekki
fá það vald, sem hann biður
um.
Haukur.
AuglýsIð í
FRJÁLSf?! MÓÐ
BIFREIÐASALAN
OG LEIGAN
INGÓLFSSTRÆTI 9.
Símar 19092 og 18966
•
I
Kynnið yður hið stóra
úrval, sem við liöfum af
alls konar bifreiðum.
Stórt og rúmgott
sýningarsvæði.
BIFREIÐASALAN
OG LEIGAN
Ingólfsstræíi 9.
Sírnar 19092 og 18966.
ECférgarH^sr
Laugavegi 59
Stórt úrval af karlmanna-
fötum, frökkum, drengja-
fötum, stökum buxum. —
Saumum eftir máli.
Uitíma