Frjáls þjóð - 19.03.1960, Blaðsíða 8

3*
zjCau^a rdatjinn 19. tnarz /960
FRJALS ÞJÖÐ
|) I ANNARRA GARÐI
Tveir handjárnaðir
Þegar Björn Pálsson, alþm. írá
JLöngumýri hafði flutt breyting-
artillögu sína um að gengi á doll-
ar skyldi skráð á 30 krónur kom
Þórarinn Þórarinsson að Birni i
þinghúsinu, þar sem hann var á
tali við þingmann úr stjórnarlið-
Snu. Vék Þórarinn sér þá að Birni
og mælti:
■ „Ertu að reyna að snúa honum
Iþessum til fylgis við tillögúna
J)ína?“
Björn svaraði þá allhvasst:
i,,Ætli hann sé nú ekki handjárn-
aður af sínum flokki eins og þú
af þínum!“
Leiðrétting
jt
Oskaandstæðingur
Framsóknarmenn héldu nýver-
ið mikla hátíð, að afloknum aðal-
fundi miðstjórnar. Þar höfðu
menn það helzt til skemmtunar
að láta þingmenn flokksins
þreyta keppni i mælskulist.
Drógu þingmenn verkefni úr
tösku Hannesar frá Undirfelli.
Segir svo ekki af kappleik þess-
um fyrr en röðin kom að Birni
Pálssyni, alþingismanni frá
Löngumýri. Átti hann að leggja
út af því, hvernig hann vildi að
andstæðíngur hans væri. En
hvort, sem Björn ræddi þetta
lengur eða skemur, kom þar
ræðu hans, að hann lýsti því yfir,
að það væri alveg fráleitt, að
hann vildi eiga að andstæðingi
Daginn eftir að siðasta blað1 mann með gáfur Hermanns og
FRJÁLSAR ÞJÓÐAR kom út,
kom maður á skrifstofu blaðsins
og kvaðst vilja koma á framfæri
leiðréttingu við grein i blaðinu.
Var það við rammagrein, sem
bar fyrirsögnina: „Forvextir ær-
unnar". Sagði hann það rang-
hermi í greininni, að ekkert blað
hefði tekið upp hanzkann fyrir
Vilhjálm Þór í olíumálinu nema
Vísir. Þetta hefði blað Helga
Benediktssonar í Vestmannaeyj-
um líka gert, enda mundi Helga
hafa runnið blóðið til skyldunnar.
Leiðréttingunni er hér með
komið á framfæri.
elju Eysteins. Það væri þá held-
ur að hann vildi óska þess, að
þáð væri alveg öfugt.
Hann hlaut verðlaunin.
Bjargrálin hafa í för með sér
stóraukna hættu á smygli
ÞaS er nú augljóst orðið, að sú óvitastefna ríkisstjórn-
arinnar að gefast upp við að mnheimta bema skatta,
en hrúga í þess stað nýjum og nýjum sköttum ofan á
vöruverðið, mum hafa í för með sér stóraukið smygl
og svartamarkaðsbrask með gjaldeyn.
Síðustu dagana hafa innflytj-
endur, sem áttu vörur á hafnar-
bakkanum þegar gengið var
fellt, verið að leysa þær úr tolli
og verðleggja. Má segja, að þeg-
ar þeir sáu útkomuna hafi runn-
ið af þeim, þ. e. a. s. sú gleði-
una á nýja genginu og nýju toll-
unum, en «auk þess gera ráð fyr-
ir nýju söluskattshækkuninni í
tolli og söluskatti í smásölu, þá
verður verðið t. d. á algengum
fatnaði eins og kvenkápum oft
að teljast til stjarnfræðilegra
víma, sem myndun núverandi ftalna.
stjórnar og loforð höfðu haft b Þannig hefur blaðið t. d.
för með sér. fengið upplýsingar um það. að
Óseljanlegar vörur.
Það hefur sem sé komið í l.jós,
að þegar búið er að reikna vör-
Æskulýðsvika í Laugarneskirkju
Síðastliðinn sunnudag hófst
æskulýðsvika 1 Laugarnes-
kirkju. Það eru K.F.U.M. og K. í
Laugarnesi, sem sýnt hafa þetta
framtak í kristnilífi þjóðarinn-
ar. Þetta mun vera í fjói'ða sinn,
sem þessi félög gangast fyrir
slíkri viku.
LITIÐ FRETTABLAÐ
Laugardaginn í 22. viku vetrar
Húsnæði vel varið
I maí tekur Slysa-
varnafélag Islands i
notkun þriggja hæða
Nýr frístunda-
niálari
Tækniforusta Rikis-
útvarpsins hefur unn-
ið að því undanfarnar
vikur að teiknavakta-
skrá handa þulum
ríkisútvarpsins. Var
þessi vaktaskrá
skrautleg mjög og
máluð í fjórum litum.
Eftir um það bil mán-
aðar tilraunir hefur
verið hljótt um verk
þetta undanfarið enda
gekk það ekki and-
skotalaust. Hins vegar
hafa magnaraverðir
fengið vaktaskrá
fram til ársins 2000.
Starfsfólk Ríkisút-
varpsins hlær að
þessu sem öðru, er að
tæknimálum lýtur, en
vonandi kunna Aust-
firðingar gott að
meta.
Hreinsanir
Flokksþing komma
hefst nú um helgina.
Er búizt við hörðum
átökum þar og vanda
línukommar hinum
lítt kveðjurnar. Lúð-
vík J. og Karl Guð-
jónsson hafa fengið
gælunöfnin „tJtgerð-
arbraskararnir", en
kommar I Neskaup-
stað heita einu nafni
„Austfjarðakratar".
Vonandi fær Lúðvík
samt að fara til Genf.
Mikil liðskönnun fór
fram I flokknum í
sambandi ,við stjórn-
arkjör í Mír nú á dög-
unum, þá átti að fella
Kristin Andrésson. En
það tókst auðvitað
tekki.
stórhýsi vestur við
Grandagarð í Reykja-
vik. I þvi verða skrif-
stofur félagsins, fundar-
salur, miðstöð kvenna
og karladeildanna í
Reyltjavik, æfingasal-
ir og aðsetur björg-
arsveitanna í Reykja-
vík, ennfremur skýli
fyrir bátinn Gísla J.
Johnsen.
Er vissulega gleði-
legt að félagið skuli
nú vera að fá viðun-
andi hlúsakost fyrir
starfsemi sina. Þeir,
sem að slysavarna-
málum starfa eiga svo
sannarlega annað
betra skilið en vera
hornrekur.
Happasæl
fjölskylda
Unglingsstúlka
nokkur vann fyrir
tveim árum fimmtíu
þúsund krónur í happ-
drætti. Nú er hún ný-
búin að vinna tvö
hundruð þúsund á
sama miðann. Um líkt
leyti unnu föðurbróð-
ir og föðursystir henn-
ar sínar tíu þúsund
krónurnar hvort og
smterri happdrættis-
vinningum hefur
rignt yfir fjölskyld-,
una. I
Hvar eru
bílarnir?
Litla fréttablaðið
hefur verið beðið fyr-
ir þessa litlu grein:
Hvar eru happ-
drættisbílar Alþýðu-
blaðsins? Hafa þeir
nokkurn tima komið
tii landsins, eða ætla
kratabroddarnir að
láta sínar eigin bif-
reiðar í púkkið? —
Hver fékk fyrstu bif-
reiðina? Hefur Al-
þýðublaðið birt mynd
af bíl og vinnanda?
Sigga Vigga.
Bleik brugðiö
Það er nú almanna-
rómur meðal starfs-
fólks Sambands ísl.
samvinnufél. að Vil-
hjálmur Þór sé hvergi
nærri sá fjármála-
snillingur, sem menn
héldu hann áður vera.
Sögusagnir eru komn-
ar á kreik um það, að
Vilhjálmur undirbúi
nú brottför sina úr
landi, læknar hafi
ráðlagt honum al-
gjöra h\'íld um skeið,
hafi þeir skrifað uppá
umsögn hans um
gjaldeyrisleyfi honum
tii handa því annars
kemst hann vitanlega
ekkert. Aðrir segja að
þetta sé skröksaga.
Athyglisverð sýning
Sýning sú á íslenzku
grjóti, sem haldin er
í Þjóðminjasafninu
um þessar mundir
hefur vakið mikla og
verðskuldaða athygli.
Hefur aðsókn verið
mikil og aðdáun eftir
því. Munir þeir, sem
þarna eru sýndir, eru
flestir slípaðir erlend-
is, en þó eru þarna
nokkrir steinar slip-
aðir af Agli Lárussyni
í Hafnarfirði. Silf-
urmunimir með ís-
lenzkum steinum, slíp-
uðum af Agli, eftir
Halldór Sigurðsson
gullsmið, sem þegar
er orðinn landsþekkt-
ur fyrir silfursmíði
sír.a um íslenzka
steina, þykja mestu
gersemar.
Er vissulega gleði-
legt að ísl. iðnaðar-
meim kunna að not-
færa sér þá möguleika
sem „íslenzkt grjót“
býður.
Samkomur hafa verið á
hverju kvöldi alla vikuna og
kirkjan verið þéttsetin hverju
sinni. Að jafnaði hafa talað
tveir ræðumenn á kvöldi að,
undanskyldu miðvikudags-'
kvöldinu, en þá hafði sóknar-
presturinn, séra Garðar Svav-
arsson, föstuguðsþjónustu.
Ræðumennirnir hafa verið úr
mörgum stéttum þjóðfélagsins:
verkamaður, rafvirki, stúdent,
skólastjóri. verkfræðingur, guð-
fræðingur, prófessor, kennarar,
prestar og biskup landsins.
Á samkomunum hafa kórar
félaganna sungið, auk þeirra
hefur verið bæði tvísöngur og
einsöngur, að ógleymdum al-
menna söngnum, sem hefur ver-
ið mikill og góður.
Enn er tækifæri til að koma
á tvær síðustu samkomurnar. í
kvöld (laugardag) kl. 20.30 tala
Magnús Oddsson rafvirki og
Frank M. Halldórsson cand.
theol. Þá mun kvennakór K.F.
U.K. syngja. Á sunnudagskvöld-
ið verður svo síðasta samkoma
þessarar æskulýðsviku. Verða
þá vitnisburðir, en aðalræðu-
maður verður biskup íslands,
herra Sigurbjörn Einarsson,
einnig syngur þá blandað-
ur kór félaganna nokkur lög.
Stjórnandi samkomanna er
Benedikt Arnkelsson guðfræð-
ingur.
hvert sterlingspund í kvenfatn-
aði mundi kosta um 450 krónur
þegar varan væri komin hér i
smásöluverzlanir.
Nefna má sem dæmi, að það
mun ekki vera neitt sérstök
kvenkápa, sem kostar í inn-
kaupi 20 sterlingspund. En þeg-
ar slík kápa væri komin hér í
verzlun mundi hún kosta aðeins
9000.00 krónur.
Við þessar staðreyndii" hefur
kaupmönnum orðið ljóst, að það
mundu a. m. k. ekki verða af-
greiðslustúlkurnar þeirra, sem
keyptu þessar vörur, þó að þær
hafi reyndar 2800—3200 kr.
kaup á mánuði, og ekki heldur
konurnar, sem hann Guðjón í
Er því sýnilegt, að þegar nýja
vöruverðið fer að koma í ljós í
allri sinni dýrð, þá muni færast
nýtt fjör í svartamarkaðsbrask-
ið með gjaldeyri, og allar leiðir
reyndar til þrautar til að flytja
vrurö til landsins með ólöglegu
móti.
Það eru því síður en svo
líkur á, að hið nýja efnaliags-
kerfi ríkisstjórnarinnar muni
hafa í för nieð sér aukna
heilbrigði í efnaliagslífinu,
eins og talsmenn þess hafa þó
talið því helzt til ágætis.
ByltingartiS-
raun í Verzl-
unarspari-
sjóðnum
Aðalfundur verzlunarspari-
sjóðsins var haldinn 7. þ. m.
Þar gerðist það helzt, er í
frásögur þótti færandi, að þar
var gerð alvarleg tilraun til
stjórnarbyltingar. Fyrir þeirri
byltingartilraun stóð eigandi
Iðju stendur í ístaðinu fyrir og hinnar þekktu Kiddabúðar, og
milljónir
eyddar
Blaðinu hefur verið tjáð, að
ríkisstjórnin hafi nú þegar eytt
átta milljónum dollara af þeim
20 milljónum, sem hún fékk
erlendis að láni út á gengisfell-
inguna.
í hvað þessar milljónir hafa
farið er blaðinu ekki kunnugt
um, en hitt er víst, að ekkert
er enn farið að nota af gjald-
eyri í hið boðaða verzlunar-
frelsi. Það skyldi þó aldrei fara
svo, að hinn lánaði „gjaldeyris-
varasjóður11 væri tómur orðinn,
þegar verzlunarfrelsið ætti að
hefjast!
hafa svipað kaup, heldur yrði
hér um algjörlega óseljanlega
vöru að í-æða, miðað við óbreytt
kaupgjald.
Aukið smygl.
Reynsla síðustu ára hefur
ótvírætt sannað, að auknar op-
Inberar álögur á innflutta vöru
hafa freistað til óleyfilegs inn
flutnings i æ ríkara mæli.
Þó kastar nú fyrst tólfunum
þegar nýjasta bjargráðaverðið
kemur til framkvæmda.
Þeir innflytjendur og kaup-
menn, sem hafa kynnzt því nú
þegar, eru ekki í nokkrum vafa
um það, að hér muni hefjast
slík gullöld smyglara, að engin
dæmi séu um slíkt áður. Benda
þeir á það, að þegar svo sé kom
ið að greiða eigi í tolla og sölu-
skatt nær 200 krónur af hverju
sterlingspundi, sem algengar
nauðsynjavörur eru ■ keyptar
fyrir, þá sé orðið mun ábata
vænlegra að smygla þeim en
jafnvel áfengi.
hugði sér sigurinn auðunninn,
þar eð hann taldi sér vísan
stuðning allra smákaupmanna.
Eftir nokkurn áróður og við-
sjár urðu þó úrslitin þau, að
listi Kristjáns hlaut aðeins 38
atkvæði, en listi þeirra Egils
Guttormssonar og Þorvaldar
Guðmundssonar 144 atkvæði og
algjöran sigur.
Segir sagan, að mönnum hafi
unnvörpum snúizt hugur á
fundinum, þegar þeir hugleiddu
það, að þeir hefðu til þessa get-
að komið í þessa peningastofn-
un og fengið já eða nei við mála-
leitan sinni eftir atvikum, án
þess að þurfa að hafa þá tilfinn-
ingu, að þeir ættu helzt að
liggja á hnjánum. Og af því
saup Kristján seyðið. Má vera
að hann hafi meiri stríðsgæfu
næst, því vafalaust sækja menn
fast að stjórna peningastofnun.
Katipið
Frjálsa bjóð.
Nýjar kvöldvökur
Timaritið Nýjar kvöldvökur,
sem stofnað var á Akureyri
1906 og komið hefur út óslitið
síðan, er nú komið út í nýjum
búningi. Mun það framvegis
einkum verða helgað ættfræði
og persónusögu. Ritstjórar ei'u
nú fjórir: Jónas Rafnar, fyrr-
verandi yfirlæknir, Gísli Jóns-
son menntaskólakennari, Einar
Bjarnason ríkisendurskoðandi
og Jón Gíslason fræðimaður.
Eru tveir hinir fyrstnefndu bú-
settir á Akureyri, en hinir tveir
í Reykjavík.
Fyrsta hefti ritsins í hinum
nýja búningi er þegar komið út.
Af efni þess vekur sérstaka at-
hygli ritgerð Einars Bjarnason-
ar um íslenzka ættstuðla, sem
þarna birtist upphaf að.
Enginn vafi leikur á því, að
rit, sem helgar sig íslenzkri
mannfræði, á nokkru erindi að
gegna. En hæpið er að láta
þýtt léttmeti verða slíku efni
samferða, eins og hér virðist
eiga að ge.ra. Hér er enginn
hörgull á ritum, sem það gera,
Ættu útgefendur að taka til at-
hugunar, hvort ekki sé fært að
helga ritið algerlega íslenzkri
mannfræði. Jafnframt þyrftu
þeir að prenta ritið á góðan
pappír, svo að myndir njóti sín
vel.