Frjáls þjóð - 26.03.1960, Qupperneq 1

Heima gestur
Eggert Stefánsson söngvari
og rithöfundur, listamaðurinn
góði, sonur Vesturbæjarins,
elskhugi íslands og alls þess
sem íslands og íslenzkt er, hef-
ur verið hér á landi síðustu vik-
urnar,ásamt konu sinni.
Tiðindamaður Frjálsrar þjóð-
ar mætti Eggert í Bankastræti
nú á dögunum. Hann sagðist
vera að fara aftur til Ítalíu, en
þar er heimili þeirra hjóna.
— Er ekki viðstaðan óvenju
stutt að þessu sinni?
— Jú, svaraði Eggert og
brosti. Það gerir dýrtíðin. Vertu
blessaður vinur.
Þannig eru alltaf kveðjur
Eggerts. Hann er íslandi alltaf
til sóma hvar sem hann er. Fáir
íslendingar hafa verið sannari
listamenn en hann, langa ævi,
hvern dag, hverja mínútu, ætíð
Eggert Stefánsson.
hlutverki sínu trúr. — Hanq
heldur áfram að lifa íslenzku
lífi, þótt hann dvelji fjarri ætt-
arlandi sínu. Fari hann og kona
hans heil, komi þau aftur heil.
GENFARRÁÐSTEFNAN:
Ætlar ríkisstjórn Islands aö
styöja bandarísku tillöguna?
Tillöpnni um 12 milna landhelgi vex óöum fylgi
Ekki hafa enn gerzt veruleg tíðindi á hafréttarráð-
stefnunm í Genf. Fáar tillögur eru komnar fram. Vafa-
laust fara ýmsar áþreifanir fram bak við tjöldin, þótt
ekki sé komið í ljós, þegar þetta er ritað, hvað upp af
þeim sprettur. Ljóst virðist, að kröfunni um 12 mílna
landhelgi hafi vaxið mjög fylgi frá fyrri ráðstefnu.
Fram eru komnar á ráðstefn-
unni tillögur frá ríkjum, sem
vilja tólf mílna landhelgi, svo
og tillaga Mexíkó um litla land-
helgi en stóra fiskveiðilögsögu
að auki.
Af hálfu íslenzku sendi-
nefndarinnar hefur ekki verið
Tagt neitt til mála ennþá, og eru
menn farnir að leiða getum að
því, hver ástæðan muni vera.
Búizt er við tillögu Bandaríkja-
manna á hverri stundu, og er
talið víst, að hún verði 1 meg-
indráttum svipuð og tillaga
þeirra á Genfarráðstefnunni
síðustu, sex sjómílur og sex í
viðbót, með sérstökum veiði-
réttindum upp að sex mílum
fyrir þjóðir, sem stundað hafa
rányrkju á umræddum miðum
undanfarin fimm ár.
Nú spyrja margir, hvernig
íslenzka sendinefndin hafi á-
kveðið að haga vinnubrögðum
sínum. Er þá einkum mikilvægt,
hvort hún hyggst styðja þær
mörgu þjóðir, sem vilja fá sam
þykkt ákvæði um 12 mílna
landhelgi. Rétt er að minna á
það að frumkrafa íslendinga á
fyrri ráðstefnunni var 12 sjó-
mílna landhelgi. Til málamiðl-
unar féllust fulltrúar okkar á
tillögu Kanada um sex mílna
landhelgi og sex mílna fiskveiði-
lögsögu þar fyrir utan. Rétt er
Frh. á 6. síðu.
Stórátök milli heiidsalanna um
verzlunarfrelsið
Hver reynir að troða skóinn ofan af hinum
Undanfamar vikur hefur geisað stórstyrjöld milii
heildsalanna í Reykjavík. Ástæðan til þess er sú, aS eitt
af stóru loforSum ríkisstjórnarinnar var þaS, að 60—
70% af ínnflutningnum skyldi gefinn frjáls, og þar með
hefjast gullöld frjálsrar verzlunar í gjaldeyrislausu
landi. Aðalbaráttumál heildsalanna í tvo áratugi átti
nú að gera að veruleika með aðstoð Alþýðufiokksins.
Segja má að þær vikur, sem
þetta frílistamál hefur verið á
döfinni, hafi frelsið hlotið eld-
skírn sína i reynd og þegar beð-
ið skipbrot. Hefur áþreifanlega
sannast á heildsölunum, að hver
þeirra um sig hefur aðeins vilj-
að frelsi, ef hann hafði líkur til
þess að hagnast á því en HÖFT
og meiri höft, ef útlit var fyrir,
að einhver stéttarbróðir hans
mundi bera meira úr býtum.
Baráttan hefst.
Ríkisstjórnin skipaði að sjálf-
sögðu nefnd sérfræðinga til að
undirbúa frílistann. Var þannig
til stillt, að einkasérfræðingur
nokkurra stærstu heildsalanna
í Reykjavík var aðalmaður
þessarar nefndar. Fylgdust þeir
því með undirbúningi mála frá
byrjun, enda til þess ætlazt af
ríkisstjórninni.
En þá tókst ekki betur til
en svo, að höfuðsmenn barátt-
unnar fyrir frjálsri verzlun urðu
um fátt sammála annað en það
að reyna að sjá svo um, að
gengið yrði af þeim vísi til iðn-
aðar dauðum, sem hér hefur
risið upp í skjóli haftanna.
Sumir heilsalarnir höfðu afl-
að sér umboða og sambanda
fyrir austan járntjald og hagn-
ast rétt þægilega á þeim við-
skiptum, en aðrir látið þessi
tækifæri sér úr greipum ganga
vegna þess, að þeir höfðu verið
Natóstefnunni trúir.
Þeir. sem höfðu sambönd-
in fyrir austan tjald umturn-
uðust ef nefnt var að setja
þær vörur á frílista, sem þeir
höfðu keypt þar.
Rökstuddu þeir þessar kröf-
ur með því, að ekki væri fært
að gefa allan innflutning frjáls-
an, og þarna væru vörur, sem
vel mætti kaupa að austan.
Hinir, sem höfðu umboð'
fyrir þessar vörur vestan
járntjalds kröfðust þess, að
vörurnar yrðu settar á frí-
lista.
Rökstuddu þeir kröfur sínar
með því, að það yrði ekki fyrir
ferðarmikið verzlunarfrelsið, ef
flytja ætti inn jafnmikið frá
Frh. á 6. síðu.
Nýr ritstjóri
við Tímann?
Síðustu tvö árin hafa leið-
togar Framsóknarflokksins
haldið uppi mikilli leit að manni
til að taka við ritstjórn Tímans
ásamt . Þórarni Þórarinssyni.
Allt til þessa liefur sú leit ekki
borið sýnilegan árangur. Nú
þykir mönnum þar í sveit mál-
ið með engu móti þola lengri
bið, eftir að Þórarinn er seztur
á þing og Tíminn stækkaður
upp í 16 síður. Um skeið hafði
Eys,teinn Jónsson augastað á
Ingvari Gíslasyni á Akureyri
til að setjast í ritstjórastólinn,
en sú hugmynd hlaut lítinn byr.
Síðustu fréttir herma, að ráða-
menn í Framsókn hafi lagt fast
a'ð Birgi Thorlacius, ráðuneytis-
stjóra, að gerast ritstjóri Tim-
ans. Fylgir það sögunni, að
Birgir liafi ákveðið að taka boð-
inu.
Friðrik á skák-
móti í
Argentínu
Friðrik Ólafsson stórmeistari
er nú lagður af stað til Argen-
tínu og mun taka þar þátt í
tveim stórmótum á næstunni.
Hið fyrra mun hefjast 28. þessa
mánaðar og er það hið árlega
Mar del Plata-mót. Meðal
þeirra, sem boðin hefur verið
þátttaka í því móti eru: Pach-
mann, Uhlmann, Panno, Naj-
dorf, Billicki _og tveir Rússar.
Þátttakendur verða 15.
Síðara mótið. sem hefst í maí,
er haldið í sambandi við há-
tíðahöld í tilefni af 150 ára af-
mæli maí-byltingarinnar, en
þá losuðu Argentínumenn sig
undan oki Spánverja. Eftirtöld
um skákmeisturum mun hafa
verið boðið til þessa móts auk
Friðriks: Botvinnik, Tal, Glig-
oric Szabo, Pachmann, Uhl-
mann, Larsen, Najdorf, Eliskas-
es, Sanquinette og Wexler. Mót-
ið verður haldið í Buenos Aires.
og eins og sjá má er hér ekki
við neina viðvaninga að eiga.
Óskum við Friðriki góðrar
ferðar og góðs árangurs á mót-
um þessum.
Frjáls þjóð gerir sér vonir
um að geta í næstu blöðum sagt
fréttir af mótinu.
TÍMARIT ARKITEKTA-
FÉL. íslands, Bygginga-
íistin, er nýkomið út í
mjjum búningi, áœtlað er
að 2 hefti komi á ári. Með-
jylgjandi mynd af Nesti
við Elliðavog er sýnishorn
af mannvirkjum, sem sagt
er frá í ritinu, arkitekt
Manfreð Vilhjálmsson.