Frjáls þjóð - 09.04.1960, Blaðsíða 1
Stóraukin öryggisþjónusta "
hjá Flugfélagi íslands
Nýlega hafði Flugfélag ís-
lands boð inni fyrir blaðamenn
og fleiri gesti. Tilefnið var að
sýna þeim nýtt tæki, sem fé-
lagið hefur nýlega fest kaup á
og notað er við þjálfun flugliðs
félagsins í blindflugi.
Áður varð slík þjálfun að
fara fram erlendis en eftirleið-
is fer þessi þjálfun að öllu leyti
fram hér heima.
Þeir Örn Johnson, framkv.stj.
F. í. og Sveinn Sæmundsson,
blaðafulltrúi félagsins höfðu að-
allega orð fyrir Flugfélags-
mönnum. Sagði Örn m. a. að
samfara hinni öru þróun í
Framh. á 8. síðu.
Milljónahneyksli í uppsiglingu
Nýtt gjaldeyrisstórmái á döfinni
hjá dótturfyrirtæki S. I. S.
Líftryggingarfélagið Andvaka, eitt af dótturfyrirtækjum
S.I.S., hefur á síðastliðnum 6—8 árum veitt um 200 mönnum
lán út á fasteignir, sem voru bundin því skilyrði, að þau breytt-
ust í samræmi við gengi krónunnar gagnvart erlendum gjald-
eyri, þar sem þau voru talin endurlán á láni, sem Andvaka
hefði tekið erlendis í þessu skyni.
Nú ieikur grunur á, að ekki sé allt á hreinu í þessu máli.
Hefur Andvaka boðið lántakendum að vísa málinu í gerðar-
dóm, en sumir þeirra vilja a. m. k. ekki fallast á það nema málið
sé allt rannsakað frá grunni, og þá m. a. það, hvort hér sé um
raunverulegt cndurlán að ræða á erlendu fé, sem geri lántak-
endum að skyldu að greiða meira en helmingi hærri upphæð en
þeir fengu lánaða.
Er mál þetta nú þegar kom-
ið á það stig, að fullyrða má,
að það verður ekki stöðvað, eða
þaggað niður, enda er hér um
svo mikið hagsmunamál að'
ræða fyrir lántakendur, að það
getur ráðið úrslitum, hvort þeir
halda íbúðum sínum eða ekki
á hvorn veginn málið fer.
Engin heimild
til lántöku.
Það er nú upplýst, að þeg-
ar Andvaka byrjaði að end-
urlána þetta erlenda fé, hafði
fyrirtækið enga heimild frá
innlendum aðilum til lántöku
erlendis í þessu skyni, enda
flutti Andvaka ekkert lán
heim þá til að endurlána hér.
Það er ekki fyrr en á árinu
1957, sem Andvaka fær leyfi
til að flytja heim 40 þúsund
sterlingspund, og afganginn, 60
þúsund sterlingspund, flutti
Andvaka ekki heim fyrr en 23.
desember síðastliðinn.
Krafizt yfirfærslugjalds.
Þeir, sem fengu þessi lán hjá
Andvöku 1957 voru krafðir um
yfirfærslugjald af þessum lán-
um þegar það gjald var lögfest.
Á árinu 1958 hækkuðu þessi lán
þannig um 55%.
Lántakendur greiddu þetta
yfirfærslugjald, enda þá ekki
farið að gruna, að maðkur væri
í mysunni.
í gengisfellingarlögunum
nýjju er ákvæði, sem kveður
svo á, að óheimilt sé að krefj-
ast gengishækkunar á innlend-
um lánum, nema sannanlega sé
um endurlán að yæða á erlendu
láni, sem greiðist niður á jafn-
löngum tíma og innlendu lánin.
Andvaka hafði lánað, hefði ver-
ið alinnlent.
Lánið notað
í Hamrafellið.
Það hefur nú verið viður-
kennt af ráðamönnum SÍS,
Framh. á 8. síðu.
Olíuhöfðingjar
fEjiíga vestur
Fyrir skömmu fóru þeir Vil-
hjálmur Jónsson, framkvæmda-
stjóri HÍS og OMufélagsins og
Helgi Þorstónsson, stjórnarfor-
maður Oliufélagsins, til Banda-
ríkjanna.
Nokkrum dögum síðar flaug
Vilhjálmur Þór, aðalbankastjóri
Seðlabankans, til Bandaríkj-
anna. Sjálfsagt er það tilviljun
ein, að þessir olíuhöfðingjar og
Vilhjálmur Þór fara allir svo
að segja samtímis vestur, og
sennilega hafa þeir ekkert sam-
band sín í milli vestra. Auk
þess getur ferðin varla verið far-
in í viðskiptaerindum, þar sem
við kaupum alla oMu frá Rúss-
um. i
En eitthvert erindi hafa þeir
sjálfsagt talið sig eiga til
Ameríku, því að það er ekki
svo ódýrt að fei'ðast núna, að
menn leggi upp í svoria stór-
ferðalög alveg að tilefnislausu.
Sigrar „bræðingurinn" á Genfarráðstefnunni?
Rétta svariö: Leiðrétting grunn-
lína, stækkun friðunarsvæöis.
Fregnir, sem bonzt hafa hina síðustu daga af haf-
réttarráðstefnunni í Genf benda allar í þá átt, að úrslitin
verði annað tveggja þau, að engin tillaga nái tilskildum
meirihluta eða bandaríska tillagan verði samþykkt með
lítilvægum breytingum.
Það gengur fjöllunum hærra,
að ,,vinaþjóðir“ okkar, Banda-
níkjamenn og Bretar, beiti nú
öllum áhrifamætti sínum til að
fá samþykktan á ráðstefnunni
einhvern „bræðing“, sem hefði
það í för með sér að þeir sem
hafa stundað rányrkju á ís-
landsmiðum undanfarin ár,
fengju sérréttindi til að halda
þeirri iðju áfram innan tólf
mílna markanna, að minnsta
kosti um tiltekið árabil, jafnvel
allt upp að sex milum. Að visu
er enn engan veginn víst að
þetta bragð takizt. En fari
þessar ráðagerðir íslenzku
„verndaranna“ út um þúfur, er
talið sennilegt að engin tillaga
nái lögmætum meirihluta og
ástandið verði því hið sama eft-
ir ráðstefnuna og fyrir hana.
Eina rétta svanS.
Hver sem úrslit ráðstefnunn-
ar verða önnur en þau, sem ís-
dendingar geta sæmilega við
unað, þ. e. a. s. tólf mílna fisk-
veiðilögsaga óskoruð, hljóta
þau að knýja fast á um svör við
þeirri brennandi spurningu,
hvernig við eigi að bregðast af
okkar hálfu. FRJÁLS ÞJÓÐ
telur eðlilegt og fyllilega tima-
bært, að þá verði hiklaust geng-
ið að því verki, sem raunar átti
Framh. á 7. síðu.
Endurgreiða
yfirfærslugjaldið.
Eftir gengisfellinguna brá
svo við, að Andvaka fór að
endurgreiða sumum lántak-
endum yfirfærslugjaldið, sem
þeir höfðu áður verið krafðir
um, og. var því borið við, að
krafan á yfirfærslugjaldinu
liefði byggst á alvarlegri
bókaldsskekkju.
Þegar þetta kvistaðist fóru
aðrir lántakendur að athuga
málið nánar, og var þeim þá
tilkynnt, að þeir mundu fá yf-
irfærslugjaldið endurgreitt.
Fóru þá að vakna alvarlegar
grunsemdir um, að ekki væri
allt með felldu vegna þess, að
væri um raunverulegt erlent
lán að ræða, hlaut það að liggja
í hlutarins eðli, að yfirfærslu-
gjaldið ætti að greiða. Upplýst-
ist þá ýmislegt i málinu, m. a.
hvenær og hvernig lánið hafði
verið flutt heim, sem benti ein-
dregið til þess, að fé það, sem
Á vinstri spássíu birtuin við
trúarjátningu Alberts Ein-
steins. — Kjarnorkuvisindi nú-
tímans grundvallast, eins og
kunnugt er á afstæðiskenningu
Einsteins, en uppgötvanir hans
og kenningar voru ætlaðar í
þágu Hfsins en ekki dauðans.