Frjáls þjóð - 07.05.1960, Side 1

7. maí 1960
laugardagur
18. tölublað
9. árgangur
Georg liöþjálfi
Hér sjáið þið hinn frœga Georg liðþjálfa, „sem 'oandaríski land-
herinn skildi eftir til að annast fyrir sina hönd varnir íslands
í félagi við fluoher og flota,“ eins og Jónas Árnason kemst að
orði í frásögn sinni af Keflavíkurflugvelli liér inni i blaðinu í dag.
Eins og fram kemur í frásögninni, átti Georg annríkt einhvers-
staðar við gœzlustörf, meðan stóð á heimsókn Jónasar, en nokkru
seinna náðist þessi mynd af Georg þar sem hann var sem snöggv-
ast að hvíla sín lúin bein.
Fiskverðið til bátanna nærri
helmingi hærra í Noregi en hér
Er það auðsöfnun fiskeinokunarhringanna erlendis,
sem veldur þessum gífurlega verðmun?
Undirrót hmnar árlegu skattpíningar, sem við höf-
um átt við að búa, margvíslegra styrkja handa báta-
og togaraútgerð og endurtekmna gengisfellmga hefur
venð sú, að fiskvinnslustcðvarnar neituðu að greiða jiað
verð fyrir fiskinn upp úr sjó, sem skipin þurftu að fá,
til þess að útgerðin gæti, borið sig.
Enginn reki hefur verið gerður að því af opinberri
hálíu að rannsaka það ofan í kjölinn, hvort fiskein-
okunarhnngarmr gátu greitt meira fyrir fiskinn upp
úr sjó, en raun var á, en tapinu velt með margvíslegu
móti gagnrýnislaust yfir á herðar almennings.
FRJALSRI ÞJÓÐ hefur nú
tekizt að afla sér upplýsinga
um verð bað, sem norskar fisk-j
vinnslustöðvar borga bátum
þar í landi fyrir fiskinn upp úr
sjó, slægðan með haus. Kemur
þá í ljós, að fiskverðið til bát-
anna í Noregi er nærfellt helm-
ingi hærra en það verð, sem
fiskvinnslustöðvar hér vilja
Steinbítur . ... 1,97
Karfi . .. 2,37
Keila ... 2,16
Langa .... . . . . . .. . 2,35
Ufsi ... 2,11
Ríkissjóður dæmdur til að greiða
750 þúsund krónur skaðabætur
Ingólfur Jónsson kaupfélagsstjóri gegn Ingólfi Jónssyni ráöherra
Eins og' kunnugt er, hefur myndazt dálítið verzlunar-
þorp við eystri enda brúarinnar j fir Ytri-Rangá. Þorp þetta
heitir Hella og hefur vaxið utan um rekstur kaupfélagsins
Þórs, en þar er kaupfélagsstjóri Ingólfur Jónsson samgöngu-
málaráðherra með meiru. Verzlunarhús kaupfélagsins er á
aðra liönd vegarins en hótel þess á hina.
Ný brú.
Nú hefur verið ákveðið, og'
er raunar þegar hafin smíði
nýrrar brúar nokkru neðar en
þar sem gamla brúin stendur
og mun þar tvennt valda: í
fyrsta lagi er núverandi brú
orðin léleg og auk þess ekki fær
stærstu bílum vegna þrengsla,
og á öðru lagi þá mun þjóðveg-
urinn vestan megin brúarinnar
mjög snjóþungur og því illa
staðsettur, og þykir því ærin
ástæða til að færa aðkeyrsluna
að væntanlegri brú.
Þetta veldur því, að þjóðveg-
urinn kemur til með að liggja
framhjá Hellu, þótt auðvitað
verði þangað greiður og stutt-
ur afleggjari þaðan sem nýi
vegurinn kemur saman við
þjóðveginn austan árinnar.
Ingólfur
stefnir.
Ingólfi kaupfélagsstjóra mun
hafa þótt það illur kostur, að
verða ekki lengur jafn greini-
lega í þjóðbraut ef svona færi,
en ekki hefur það breytt á-
kvörðun vegfróðra manna um
staðsetningu brúarinnar.
Þá gerist það næst í málinu,
að Ingólfur stefnir fjármála-
ráðherra f. h. ríkissjóðs, en sá
háttur er alltaf hafður á, þeg-
ar skaðabóta er leitað úr ríkis-
sjóði, jafnvel þótt framangreind
ráðstöfun heyri undir annað
ráðuneyti, í þessu tilfelli sam-
göngumálaráðuneytið, en þar
situr í öndvegi Ingólfur Jónsson
i ráðherra!
i Ekki mun harka hafa hlaup-
ið í málið, enda munu þeir
Ingólfur kaupfélagsstjóri og
Ingólfur ráðherra ekki vera
mjög grimmir andstæðingar.
Varð því að samkomulagi milli
deiluaðila að láta gerðardóm
skera úr í málinu, en sniðganga
alveg dómstólaleiðina. Gerðar-
dómur var því skipaður og
Framh. á bls. 10.
borga. Ber í því sambandi að
hafa það hugfast, að vinnulaun
við fiskvinnslu hér eru mun
1 æ g r i en í Noregi eftir geng-
isfellinguna.
Beinan samanburð á fisk-
verði til bátanna hér og í Nor-
egi er erfitt að gera, eins og
sakir standa, vegna þess að
ekki hefur verið samið um fisk-
verðið hér ennþá.
Landsamband íslenzkra út-
vegsmanna hefur að vísu sett
fram ákveðnar kröfur um fisk-
verðið, en fiskvinnslustöðv-
arnar hafa til þessa neitað að
greiða það verð, og ber mikið
á milli.
Kröfur
L. I. 0.
Verð það, sem L.Í.Ú. hefur
krafizt að fá eftir gengisbreyt
inguna fer hér á eftir til sam-
anburðar við norska fiskverðið,
þó óiíklegt sé, að bátaeigend
um takist að fá það verð.
Kröfur L.Í.Ú. eru þessar,
miðað við fisk upp úr sjó,
slægðan með haus.
Verð
pr. kg.
Þorskur (línufiskur) 2,71
Ýsa 2,71
Sögulegur bankastjóra-
fundur
Veröa innlánsdeildir kaupfélaganna lagðar niður?
Fyrir nokkrum dögum boð-
aði Vilhjálmur Þór alla banka-
J stjóra og sparisjóðsstjóra af
■ landsbyggðinni á sinn fund hér
| í Reykjavík, til að leggja þeirn
I lífsreglurnar, og láta þá kynn-
ast veldi sínu áður en yfir lýk-
ur. Var þess getið í boðsbréf-
inu, að Seðlabankinn greiddi
ferðakostnað fundarmanna, ef
þess yrði óskað. (Sagan segir,
að sparisjóðsstjórar Hafnar
fjarðar og Kópavogs hafi hald-
ið til haga strætisvagnamiðun-
um).
Þegar Vilhjálmur hafði sett
fundinn og skýrt tilgang hans
með „pompi og pragt“, kvaddi
einn aðkomumanna sér hljóðs
Framh. á bls. 10.
Þess má geta, að vinnslu-
stöðvarnar bjóða fyrir línu-
fisk 2,20 og kr. 1,49 fyrir
netafisk.
Fiskverðið
í Noregi.
í Noregi eru mismunandi
verðlagssvæði, og verður hér
aðeins sýnt lágmarksverð á
hæsta og lægsta verðlagssvæði.
Norska verðið er umreiknað
eftir KAUPGENGI á norskú
krónunni, sem er lítið eitt
lægra en sölugengið.
Lágmarksfiskverðið á hæsta
verðlagssvæði Noregs er sem
hér segir:
Verð
pr. kg.
Þorskur (yfir 43 cm) 4,52—4,79
Þorskur (undir 43 cm) 3,67
Ýsa (stór, til frystingar) 4,25
Ýsa (önnur verkun) .... 2,77
Steinbítur ............. 2,40
Karfi .................. 4,20
Keila .................. 3,76
Langa .................. 4,52
Ufsi ................... 3,67
Á lægsta verðlagssvæði í
Noregi er lágmarksverðið til
bátanna svo sem hér segir:
Verð
pr. kg.
Þorskur (yfir 43 cm) .. 4,20
Þorskur (undir 43 cm) 3,30
Ýsa (stór, til frystingar) 3,67
Ýsa (önnur verkun) ... 2,61
Steinþítur ............. 2,40
Karfi .................. 3,67
Keila .................. 3,46
Langa .................. 4,20
Ufsi ................... 3,00
Þess ber að geta, að fisk-
vinnslustöðvar í Noregi fá nið-
urgreiðslu á þessu verði eða
vinnslustyrk, sem nemur frá
6—8 aurum norskum á kg. eft-
ir tegundum, enda eru vinnu-
laun þar, eins og áður er getið,
til muna hærri en hér eftir
gengisbreytinguna.
Krefst skvringa
og rannsóknar.
Sá gífurlegi munur á
liæsta ferskfiskverði, seni
hér hefur verið krafizt, og
því lægsta verði, sem Norg-
es Raafiskelag hefur ákveð-
ið þar í landi, og þær stað-
reyndir, sem FRJÁLS ÞJÓí>
leggur nú á borðið í því efni,
krefjast skýringa.
Frarnh. á 8. síðu. ,