Frjáls þjóð - 21.05.1960, Side 1

21. maí 1960
laugardagur
20. tölublað
9. árgangur

rHjcnaspii"
Flett ofan af útflutningsmálum
Þjóðleikhúsið sýnir um þessar mundir tvo gamanleiki, „Hjóna-
spil eftir Thorton VVilder og „Ást og stjórnmál“ eftir Terence
Rattigan, báða við ágæta aðsókn. Nú eru að verða síðustu
forvöð að sjá þessi leikrit. Myndin hér að ofan sýnir þau
Harald Björnsson og Herdísi Þorvaldsdóttur á sviðinu í „Hjóna^
spili“. FRJÁLS ÞJÓÐ birtir í dag á 6. síðu, leikdóm um gaman-
leikinn „Ást og stjórnmál“.
Eftir stórveldafund:
Litlir karlar á
örlagastund
Krústjoff sagSist vera reiður og fór Keim. Eisen
hower neitaði að beiðast afsökunar og hlýða. Fundi
asðstu manna um frið í heimmum lauk, áður en um-
ræðurnar hófust. Það eru fréttirnar, sem berast af
stórveldafundmum í París. Andrúmsloft stjórnmála-
heimsins kólnar, og fólk um víða veröld er farið að
spyrja: Er nú frostavetur í aðsigiP Eða: er styrjöld í
aðsigi ?
Fá Norðmenn allt að 50% hærra
verð fyrir fiskinn en við
á erlendum markaði ?
Eöa hiröa fiskeinokunarhringirnir stóran
hluta.af gjaldeyristekjunum?
Samkvæmt óvéfengjanlegum upplvsingum, sem
FRJÁLS ÞJÖÐ hefur aflað sér úr norskum hagskýrsl-
um, virðist markaðsverðið á skreið og saltfiski 10—
50% hærra í helztu viðskiptalöndum okkar en það,
sem fiskeinokunarherrarmr hér skila gjaldeyrisbönk-
unum, og skráð er hér í hagtíðindum.
Saltfiskur,
blautur.
Ítalía . . .
Grikkland
Skreið.
Nigeria
Ítalía .,
9.463
8.o78
22.140
28.552
9.474
9.739
23.231
29.974
Upplýsingar þær, sem blaðið nýja genginu Þetta þýðir,
hefur undir höndum ná yfir all-
an fiskútflutning Norðmanna
árið 1959, og allan fiskútflutn-
ing fslendinga til sömu mark-
áðslanda.
Verðin eru fob.-ver<ð, þ. e. a.' krónunnar var breytt
s. það verð, sem markaðsland
ið greiðir fyrir fiskinn kominn Þurrkaður
umborð í skip í útflutningsland-
Hraðfrystur
fiskur.
Þeir, sem kunnugastir eru
að þessum málum telja, að ennþá
norska fob.verðið er umreikn-Imeiri verðmunur á milli íslands
að á því gengi, sem norska og Noregs muni koma í ljós, ef
krónan er nú skráð á, en ís- borið væri saman verðið á hrað-
lenzka fob.-verðið 1959 hækk- ;frysta fiskinum á mörkuðum
að um 133%, eins og gengi
Vissulega er auðvelt að skilja
þá afstöðu Kx-ústjoffs að vilja
ekki sætta sig við ögranir
Bandaríkjamanna og furðulega
ósvífni þeirra í njósnamálinu,
en framkoma hans sjálfs á stór-
veldafundinum slær þó öll met.
Hann vissi mætavel, þegar
Blandast því engar innan-
landstilfærslur saman við þetta
verð, hvorki uppbætur né
styrkir hér á landi, né vei’ðjöfn-
unarsjóður Noi’ðmanna, sem er
þess eðlis, að fáist óvenjuhátt
vei’ð fyrir fiskinn, er tekið af
því í verðjöfnunai’sjóð, og fisk-
vinnslustöðvunum síðan greitt
úr honum, ef verðið er óvenju
lágt.
Umreiknað
á nýja genginu.
Til þess að fá eðlilegan sam-
anburð á verðinu, sem Norð-
menn fengu fyrir fiskinn 1959,
saltfiskur.
Hér vei’ða tekin dæmi frá
sameiginlegum markaðslöndum
okkar og Norðmahna.
ísland Noregur
V. á smál. V. á smál.
fsl. kr. fsl. kr.
Ítalía . .. 9.265 13.855
Cúba . .. 17.769 21.823
Brasilía . 15.575 19.183
vestan jái’ntjalds.
Ef bei-a ætti þau vei’ð sam-
an, þyrftu að vera fyrir hendi
upplýsingar um mjög mörg
atriði, sem máli skipta, eins og
t. d. umbúðir, hve stórir pakk-
ai’nir ei’u, hvort fiskurinn er
roðflettur o. fl. Þessar upplýs-
ingar hefur blaðið ekki ennþá,
og vill því engum gera rangt tii
með því að bera saman það, sem
e. t. v. er ósambærilegt.
Þær upplýsingar, sem að
franxan greinir gera þá
Fi’h. á 6. síðu.
öðru hugsað um taktik og á-'
róður. Heimurinn rambar á , , «
. . , , . . . lOg þvi verði, sem upp.er gefið,
styi'jaldarbarmi, en moðgi emn1 * . .... ,
_ ö að við hofum fengið, eru hvoru-
annan, vei'ður mannkynið að . . ... ., ...
. , , , ^ J tveggja verðin umi’eiknuð a
gjalda þess. Þessir menn eru
ekki fulltrúar þjóðanna. Þeir
ei’u fulltrúar duttlunga sinna
og ofstækis. Það er engri þjóð
Skciaskip
Æskuiýðsrá5s
í vor verður gert út skóla-
skip á vegum Æskulýðsráðs
i’áðstefnunni og eyðileggja land okkar eitt fyrsta skot- Reykjavíkur. Er þetta Auðui’,
tveggja ára starf. Eisenhower'markið. Meirihluti lands- JrE-100, skipað sjö manna
hann kom til Parísar, að Eis- gæfulegt að selja sig þeim á
enhower gæti aldrei gengið að Wald.
kröfum hans og auðmýkt sig; Enn er ísland hernumið. Enn
eins og krafizt var. Og hann erum við íslendingar þannig
hikaði þó ekki við að splundra'settir, að komi til styrjaldar er
hagar sér fyrst eins og ruddi. manna kærir sig ekki um og
Næst svarar Krústjoff og þyk-jhefur aldrei viljað, að þjóðin
ist vera saklaus smámey: krefst yi-ði sett i fremstu víglínu, eins
þess, að forsetinn leggist í svað-j og nú er. Þjóðai’meirihlutinn
ið fyrir framan lxann. Hvorb vill losna við herstöðvarnar.
■ei’u þetta móðgaðir unglingar^ Hann veit, að það er glannalegt
eða valdamestu menn í-heimi?iað flækja sig í viðskipti þess-
Það hefur sannazt enn með'ara móðguðu herra. Hann veit,
þessum fundi, að illt er að reiða
sig á friðarvilóa og ábyrgðar-
kennd hinna æðstu manna. Við
að meðan kólnar milli stórveld-
anna tveggja, þá vex hættan á
styrjöld, þá eykst hættan á tor-
samningaborðið er framar ölluj tímingu þjóðarinnar.
áhöfn, auk yfii’manna, og mun
áhöfnin leiðbeina drengjun-
um um vinnubrögð á sjónurn.
Fyi-st um sinn muxx skólaskip-
ið far nokkrar einstakar veiði-
fex’ðir, þar sem unglingar fá
tækifæri til að skreppa í róðra
til handfæraveiða, og mun bát-
ui’inn leggja til færin. Þetta
hefur orðið vinsælt meðal
mai-gra undanfarin vor og
verður sjálfsagt svo enn.
Krafa Jóns Axels:
Tafarlausa samninga við
Breta um landhelgina!
Á þriðjudagskvöldið hélt Al-jurn veginn jafnnær eftir liana
þýðuflokksfélag Reykjavíkur um fyrirætlanir ríkisstjórnar-
fund, bar sem Guðmundur f.
Guðmundsson hafði framsögu
um úrslit Genfarráðstefnúnnar
og ástand og horfur í deilunni
uxn 12 mílna fiskveiðilögsögu.
Að óreyndu hefði mátt ætla,
innar. En jafnskjótt og ráð-
herra lxafði lokið máli sínu
stóð upp annar áhrifamaður
innan Alþýðuflokksins, Jón.
Axel Pétursson, forstjóri Bæj-
arútgerðar Reykjavíkur, gust-
að Alþýðuflokksnxenn sýndu mikill nokkuð og ómyrkur í
áhuga sinn á málinu með því máli. Bar lxann fram þá kröfu,
að fjölmcnna á slíkan fund,' að þegar í stað yrðu teknar
þar sem þeim gafst kostur á að^ upp samningaviðræður við
heyra boðskap utanríkisráð- Breta um fiskveiðilögsögu ís-
herra, nýkomins heint frá lands. Fór hann ekki dult með
Genfarfundi og Natoráðstefnu.1 þá skoðun sína, að ívilnanir af
Svo var þó ekki, fundinn sóttu hálfu íslendinga væru eðlilegar
sárafáii’, aðallega miðstjóriiar-j og sjálfsagðar, enda yrðu með
menn. AIls voru 35 manns á þeim hætti tryggðar fisklandan-
fundi meðan flest var.
Ræða utanríkisráðherra var
á engan lxátt merkileg. Munu' sætt neinum
áheyrendur hafa verið nokk-. fundinum.
ir íslenzkra togara í Bretlandi!
Ekki er blaðinu kunnugt utn
að þessi krafa Jóns Axels hafi
andmælum á