Frjáls þjóð - 28.05.1960, Blaðsíða 4

Bustur:
„Sjaldan veldur einn,
þá tveir deila"
Ég hefi sennilega verið tiu
eða ellefu ára gamall, þeg-
ar frœnka mín gaf mér
„Halma“tafl, og kenndi mér
þœr leikreglur, sem þar gilda.
Fyrst framan af fór ég oft-
ast halloka í þessu taflien
er frá leið, fór ég þó að ná
mér á strik og hafa betur
annað slagið. Þetta voru
frœnku minni sár vonbrigði.
En þau stöfuðu þó ekki af því,
að hún þyldi illa að tapa,
héldur fannst henni leikað-
ferð mín bera vott um lak-
ara innrœti, en hún hafði átt
von á hjá mér, og hafði ég
þó engar leikreglur brotið. ..
í „Halma“tafli á að flytja
taflmennina eftir ákveðnum
reglum milli horna taflborðs-
ins og vinnur sá, sem fyrr
hefur lokið þessum liðsflutn-
ingum, en að öðru leyti
skiptir leikjafjöldinn eða
tíminn erigu máli. En ástœð-
an til þess, að ég fór að ná
mér á strik í taflinu var sú,
að ég hafði gert þá uppgötv-
un, að það var stundum hag-
kvœmara að nota leiki sína
til þess að tefja fyrir liðs-
flutningi mótspilarans, held-
ur en til þess að hraða sínum
eigin liðsflutningum. Slíkur
hugsunarháttur var henni
svo framandí, að henni
fannst slíkir leikir vera allt
að því óheiðarlegir, eða að
minnsta kosti svo lítilmót-
legir, að þeir vceru til stór-
skemmda í þessu ágœta tafli,
þvi ánœgjan af leiknum
hyrfi við lágkúrulegan hugs-
unarhátt.
En samt segir nú máltœkið,
að „Enginn sé annars bróðir
í leik“, og eru ekki unnendur
hinnar göfugu skáklistar
sammála um það, uð sá sé
mestrar aðdáunar verður,sem
kœnlegastar gildrur smíðar
fyrir andstceðinginn, og ger-
ir fall hans sem háðulegast.
Og þegar gildrurnar eru svo
lymskulega útbúnar, að allt
virðist friðsamlegt á yfir-
borðinu, en fallið kemur
snögglega og öllum á óvœnt,
þá er góð von um fegurðar-
verðlaun fyrir' skákina.
En margt hefur skeð á lífs-
leiðinni, sem hefur orðið til
þess að rifja upp minning-
una um ,,Halma“-taflið og
hinar mismunandi leikað-
ferðir og sjónarmið.
Mér er líka minnisstcett,
þegar ég löngu síðar hlustaði
á tvo „bridge“-spilamenn
deila um það af talsverðum
hita, hvort óheiðarlegt vœri
eða ekki, að notfœra sér það
í spilamennsku, að mótspil-
ari héldi svo klaufalega á
spilum sínum, að hœ.gt vceri
aö sjá hvaða spil hann hefði
á hendinni. Ekki er ég í vafa
um það, hver afstaða frœnku
minnar hefði verið í þessari
deilu.
Ég hugsa aö flestum sé það
Ijóst, að um raunverulegan
friðarvilja þjóðhöfðingja sé
ekki hœgt að dœma út frá
orðum þeirra, heldur séu þau
líkari því, að vera leikir í
skáktafli, en friðarviljinn
fari hinsvegar eftir mati
þeirra d skákstöðunni. Telji
þeir hana góða, þá vilja þeir
frið en annars ekkí, hvað
sem þeir tala með vörunum.
Þegar ófriðlega horfir á frið-
artímum er oft talað um ,kalt
strið‘, en sú nafngift á einnig
oft við, þó friðsamlega líti út
á yfirborðinu.
Frá skákmanns sjónarmiði
er lítill vafi á því, að „Krúsi“
hefur ■ snúið á „Ike“ í sam-
bandi við njósnamálið, en í
París leikur hann hinsvegar
leik, sem vissast er að setja
bœði spurningar- og upp-
hrópunarmerki við, því að
erfitt er um hann að dcema
án nákvœmrar rannsóknar.
Þarf þá meðal annars að at-
huga, hversu algengt það er,
að le.ggja mat frœnku minn-
ar á viðskipti þeirra.
Frá þeim sjónarhóli séð er
hinn snjalli leikur „Krúsa“
cið halda því leyndu, að flug-
maðurinn hafði svikizt um
að fyrirfara sér, í fyllsta
rnáta óheiðarlegur og ber
vott um mikla undirferli. En
það getur þó á engan hátt
réttlœtt það uppátceki hjá
„Ike“ að gœgjast á spilin
hjá „Krúsa“, þrceta síöan fyr-
ir það og reyna að Ijúga sig
frá sökinni, og neita loks að
biðja afsökunar, þegar Krúsi
afhjúpar gildrur sínar, og
sakir eru sannaðar. Hœtt er
við, að það verði meiri bita-
mvnur en fjár, sem kemur i
Ijós, þegar heiðarleiki þessara
þjóðhöfðingja er borinn sam-
an. Hvorugur er að minnsta
kosti engill með vœngi.
GUSTUR
/
MIÐSTJÚRNARFUNDIIR
Fundur verður haldmn í miðstjórn Þjóðvarnar-
flokks íslands í Baðstofu iðnaðarmanna kl. 21 á
föstudag, 27. þ.m.
Neðarlega við Vesturgöt-
una í einu af eiztu húsum
Vesturbæjarins býr Magnús
Guðmundsson, lögregluþjónn
með konu sinni, Björgu ©1-
afsdóttur og fjórum ungíim
börnum. Þegar fréttamafiur
FRJÁLSRAR ÞJÓÐAR kom
í heimsókn síðla dags 23, þ.
m. var Magnús nýkominn
heim með börnin.
— Ég fór með krakkana
upp undir Esju. Þau eru svo
vitlaus í mislita steina, en
þar og í fjörum í Kjósinni
er mikið af litríkum og ein-
kennilegum steinum.
Við víkjum strax talinu að
morðbréfamálinu, en þar
kemur Magnús mjög við
sögu.
— Hvernig standa málin
nú?
— Réttarhöldum er lokið
fyrir alllöngu, en þessa dag-
ana mun hafa verið gengið
frá málsskjölum og málinu
formlega vísað til dómsmála-
ráðuneytisins til úrskurðar
um, hvort meira skuli að-
hafzt;
— Og hvað kom helzt fram
í vitnaleiðslum?
— Lögfræðingur minn Guð-
laugur Einarsson er nú að
vinna úr gögnunum. Ég hef
ekki séð málskjölin enn. En
ég held, að lítið hafi komið
fram, sem styðji málstað
þeirra sem gegn mér standa.
Hitt er athyglisvert, að fram
hefur komið, að Sigurjón
Ingason, sem sór það, að
hann hafi séð mig rita morð-
hótunarbréfin í Stjórnarráð-
inu, hefur orðið uppvís að því
að halda klákufund í Stjórn-
arráðinu, einmitt sömu dag-
ana eða jafnvel sama daginn
og ég á að hafa verið þar.
Enn fremur hefur komið í
Ijós, að á þeim tíma, sem ég
mér maður, sem hellti yfir
mig fúkyrðum, hótaði að
rota mig og drepa. Þegar
maðurinn lét ekki sitja við
orðin tóm neyddist ég til að
handtak hann, en það varð
til þess, að ökumaðurinn fór
sína leið. Ég fór með árásar-
manninn á lögreglustöðina
og af henti hann Magnúsi Sig-
urðssyni varðstjóra, sem lét
setja hann í fangaklefa. 1
fylgd þessa manns hafði ver-
ið annar maður, höfðu báðir
þessir menn verið viðriðnir
hryllilegt glæpamál. Það
þótti mér þvá furðulegt, er ég
frétti, að þessi fylgdarmaður
hefði fengið árásarmanninn
látinn lausan úr klefanum
eftir skamma vist þar. Skildi
ég ekki þetta tiltæki varð-
stjóra. Tilkynnti ég lögreglu-
stjóra þetta í skýrslu, eins og
venja er til urrt slík mál. En
það mun varðstjóra hafa
stórlega mislíkað. Fannst
mér hann síðan mismuna
mér á ýmsan hátt og leggja
mig í einelti. Lét ég það í
fyrstu ekki á mig fá, en eftir
að ég veiktist vegna starfa
ií lögreglunni og varð að þola
glósur hans og áníðslu í stað
viðurkenningar, gat ég ekki
lengur við þetta búið.
aði hann á hjálp, kvaðst vera
að gefast upp og vera að
missa manninn. — Ég fór þá
um borð í Helga Helgason,
komst niður á flotholt bátsins ’
og tókst að ná taki á Brynj-
ólfi, sem þá hafði aftur fallið
ií sjóinn. Kom ég honum af
flotholtinu inn í bjarghring
með báðar hendur og höfuð
og var síðan gerð tilraun til
að draga hann upp, én þá
slitnaði taugin og Brvnjólf-
ur féll enn í sjóinn. — Þegar
svo var komið sleppti ég mér
af flotholtinu, og stakkst ég
þá beint í sjóinn milli skips .
og bryggju. Annar félagi P
minn var einnig kominn um b
borð í Helga. Hann kastaði
til mín kaðlir sem hann fann,
en á enda kaðalsins var
lykkja, sem ég smeygði mér
inní. — Ógjörningur var að
Manni bjargað
úr höfninni.
— Segðu mér frá atvik-
um til heilsutjóns þíns?
— Fimmtudaginn 21. marz
1&57 átti ég að byrja á næt-
urvakt kl. 8 um kvöldið.
Skömmu fyrir þann tíma var
ég kominn á stöðina. Þá er
tilkynnt, að tveir menn hafi
fallið í höfnina og séu að
drukkna. Þetta var við nýju
bryggjuna nyrzt við Granda-
garð. Ég var sendur þangað
Magnús
Guðmundsson
lögregluþjónn
„Ef nokkurt réttlæti v,
á að hafa heimsótt hann í
Stjórnarráðið, var ég á vakt
með vaktarfélögum mínum,
og hefðu þeir því átt að
verða ferða minna varir,
enda stangast framburður
þeirra við fullyrðingu Sig-
urjóns.
— Vélritunarprófið?
— Ég var látinn vélrita
hluta úr öðru hótunarbréfi
lögreglustjóra. Ég og bréfrit-
arinn höfðum það sameigin-
legt að slá ekki bil á eftir
kommu. En það ætla ég að sé
ekki óalgengt hjá þeim, sem
lítið skrifa á ritvél. Veit ég
ekki hve mikils sú ,,sönnun“
verður metin, enda hefði ver-
ið hægur vandi bréfritara að
stæla þessi einkenni.
Viðtal við Magnús Guð-
mundsson lögregluþjón
Fyrstu tilefni
sundurþykkjunnar.
— Hvert var eiginlega
upphaf þessara málaferla?
— Ég tel það vera skýrslu,
sem ég gaf lögreglustjóra um
atburð, sem gerðist síðla
kvölds 26. febr. ’56. Ég var
þá á vakt í miðbænum og
■stöðvaði biíreið í Austur|
stræti ng. bað ökumann að
- sýna skírteini.. Réðst þá að
ásamt fjórum öðrum lög-
reglumönnum. Þegar við
komum á staðinn, hafði ann-
ar maðurinn komist í bjarg-
hring og verið dreginn upp á
bryggjuna, en hinn maður-
inn, Brynjólfur Einarsson
matsveinn á Vestmannaeyja-
bátnum Helga Helgasyni, var
enn í sjórium. Mennirnir
höfðu fallið niður á milli
skips og bryggju. Aðstaða var
mjög erfið. Þarna var myrk-
ur, einu ljóstækin voru vasa-
Ijós lögreglumannanna, að-
eins bjarghringur og haki
voru til hjálpar. Mikil tjöru-
brák var á sjónum.
Fljótlega tókst að ná taki
á manninum með hakanum
og fór einn af félögum mín-
um niður á milli skips og
bryggju og greip til manns-
ins. En þá brotnaði hakinn
og allur þungi mannsins lenti
á lögreglumanninum, sem
hafði óhæga aðstöðu. Kalí-
nota sundkunnáttu, hand-
festa hvergi og allt löðrandi
í tjöru. Ég komst strax til
hins drukknandi manns. Nú
byrjaði stríð upp á líf og
dauða og stóð það i 10—15
mínútur. Bjarghring var
rennt niður til mín og gerði
ég margar atrennur að því
að koma manninum í hann.
En það var svo af honurn
dregið, að það tókst ekki,
hvernig sem ég reyndi.
— Var maðurinn meðvit-
undarlaus?
— Já, að mestu, hygg ég.
Nokkurt frost var og fann ég
brátt, að kraftar mínir tóku
að þverra. Loks greip ég til
þess ráðs að spenna fæturna
utan um Brynjólf og skipaði
að draga okkur þannig upp.
— Þegar ég hékk þarna með
Brynjólf milli fóta minna
voru átökin svo mikil, að
það snérist allt fyrir augum
mínum. Það bætti og á, að
Frjáls þjóíj ~ Laugardaginn 28. mai: 1960