Frjáls þjóð - 28.05.1960, Blaðsíða 8

Vofir gjaldþrot yfir olíufélögum
SÍS, ef skattsvikasektum verö-
ur beitt í olíumálinu?
Laugardaginn 28. maí 1960
Nýjung í húsagerð
Rannsóknm í olíumálmu heldur áfram. Ný og ný
stórsvik koma stöðugt í ljós: háum fúlgum stolið und-
an, kauphallarbrask með fjármum olíufélaga í New
York og þriggja milljóna króna þýfi lagt á banka í
Sviss. Það er ljóst af öllu, að samanlögð fjárhæð þess,
sem stolið heíur verið undan og fært á annarra reikn-
mg bæði hér og úti í Bandaríkjunum og Sviss, er hærn
en dæmi eru til áður á landi hér. Ef réttvísmni verður
fullnægt í þessu máh, verður að telja það líklegt, að
gjaldþrot vofi yfir olíufélögum SlS, þegar kemur að
því, að þau verða látin greiða sektir vegna gífurlegra
skattsvika í fimm ár.
Eitt af því, sem í Igós hefur
komið í rannsókn olíumálsins
svonefnda, er það, að frá því á
árinu 1954 og þar til rannsókn
málsins hófst, létu olíufélög
SÍS færa birgðir á Keflavíkur-
flugvelli sem eign herliðsins,
enda þótt þær væru eignir olíu-
félaganna en ekki hersins. Þeg-
ar sýnt þótti, að rannsókn í
olíumálinu ætlaði að verða
meira en nafnið tómt, breyttu
félögin skyndilega til og bók-
færðu allar þessar miklu birgð-
jr sem sína eign.
Við rannsókn málsins hefur
þetta athæfi verið játað. Hefur
síðan verið brotið til mergjar,
hvað miklum upphæðum þessar
bókhaldstilfæringar hafa num-
ið.
Skattsvikin
nema milljónum.
FRJÁLSRI ÞJÓÐ hafa nú
borizt upplýsingar um, að í ljós
hafi komið, að hér sé um svo
stórar upphæðir að ræða, að ef
þær hefðu verið taldar fram
eins og vera ber, hefðu félögin
orðið að greiða um einni millj-
ón króna meira í skatta og út-
svar árlega en þau gerðu, þar
eð rangt framtal var lagt til
LÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
Laugardaginn í 6. viku sumars.
Hjálparbeiðni
Tveir skóla-
Eins og öllum er
kunnugt, þá er Sölu-
miðstöð hraðfrysti-
húsanna lítið og fé-
Fimmtán Ijóft
eftir Einar Ben.
Bragi heitir félag
það, er nokkrir vinir
og aðdáendur Einars
Benediktssonar hafa
stofnað til þess að
halda á lofti minn-
ingu skáldsins, gefa
út bækur hans og
safna minjagripum.
Sigurður Einarsson
skáldprestur í Holti
mun nú vinna að út-
gáfu 15 ljóða- eftir
Einar. Munu þau
verða gefin út með
skýringum Sigurðar.
Ranghermt mun það
hafa verið, sem áður
var skýrt frá hér í L.
F. að séra Sigurður
hyggðist flytja út-
varpserindi um ævi-
feril skáldsins.
Frú Hlín
Frú Hlín Johnson
bjó eins og kunnugt
er, mörg ár ein í Her-
dísarvík eftir fráfall
Einars Benediktsson-
ar, vetur jafnt sem
sumar. Enn hefur
hún og synir hennar
þar nokkurt bú, en
síðustu árin hefur
Hlín átt heima á litlu
grasbýli í Fossvogi.
Hlín er sérstæð
gáfu- og dugnaðar-
kona. Hún er komin
á níræðisaldur.
vana fyrirtæki, sem
af miklum vanefnum,
en þeim mun meiri
fórnfýsi leitast við að
koma út fiskafurðum
þjóðarinnar. — Svo
þröngt er í búi hjá
smáfugium þessum,
að í mestu neyð hafa
þeir orðið, sér þvert
um geð, að, þiggja
brauðmola úr hendi
ríkisins tii að halda
rekstrinum á floti.
En þótt mikið sé
sparað og alit óhóf
bannfært, þá getur
enginn mælt þvi mót,
að nauðsynlegustu
tæki séu fyrir hendi.
Því var í það ráðizt
fyrir skömmu að
kaupa skrifborð
handa forstjóranum
og lái þeim það hver
sem getur. Skrifborð
þetta er listrænt og
fagurt sem sæmir,
enda teiknað af snjöil-
um arkitekt. Sölumið-
stöðin reiddi af hönd-
um fyrir grip þennan
kr. 40.000,00, fjörutíu
þúsund krónur. Ekki
mun það teljast mik-
ili peningur i dag, en
þalr sem kunnugt er
hversu naumur fjár-
hagur S. H. er, hlýtur
það að teljast sann-
gjarnt, að alþýða
þessa bæjar hlaupi
undir bagga með einu
af óskabörnum þessa
lands, og hefur víst
oft gert það af minna
tilefni. — Litið frétta-
blað mun að sjálf-
sögðu veita viðtöku
framlögum, sem ber-
a*. — Oft var þörf,
en nú er nauðsyn.
bræftur
Olíumál Esso er nú
mjög á dagskrá —
enn einu sinni. Guð-
mundur Ingvi, full-
trúi sakadómara hef-
ur rannsóknina með
höndum. Hann og
Haukur Hvannberg
eru skólabræður. Þeir
tóku embættispróf
sama dag. Nú sitja
Þeir sinn hvoru megin
við borð. — Annar er
sakadómari — hinn
sakborningur.
Skúli ritstjóri
heima
Skúli Skúlason, rit-
stjóri Fálkans, er sem
kunnugt er, búsettur
í Noregi og sendir
blaði sínu efni þaðan.
-— Það er því nýlunda
að rekast á þann
glaða og reifa mann
á gangi um miðbæ-
inn. Margir þurfa að
stoppa og heilsa hon-
um, því Skúli er vin-
sæll maður.
Aivörukróna
1 glugga húss eins
hér í miðbænum er
svohljóðandi auglýs-
ing:
„Veiðimenn. Stórir
og fallegir ánamaðk-
ar til sölu á eina
krónu stykkið."
Þarna býr sjálfsagt
ungur, athafnamaður,
grundvallar skatta og útsvars-
álagningunni.
Þetta framferði stóð í 4—5 ár,
og samkvæmt því er þá um að
ræða undandrátt á tek.ium,
sem samsvpra því, að félögin
hafi greitt á þessum tíma 4—-5
milljónum króna minna í skatta
og útsvar en þeim bar að
greiða.
Skattsvikasektin
allt að því tíföld.
Gangi dómur j olíumálinu, svo
sem ætla verður, en ekki verði
verzlað með það á _móti ein-
hverju öðru máli, sem óþægilegt
væri núverandi stjórnarflokk-
um, kæmust olíufélögin ekki hjá
því að greiða þessa undan-
dregnu skatta, þvií að skatta-
mál fyrnast ekki á skemmri
tíma en 10 árum, þótt smygl-
málin fyrnist á styttri tíma.
Við það bætist svo, að sektir
fyrir að skýra vísvitandi rangt
frá tekjum mega nema allt að
tíföldum skattinum af þeirri
upphæð, sem undan var dregin.
í þessu tilfelli gæti því orðið
um sekt að ræða, sem næmi 40
—50 milljónum króna, ef há-
markssektarákvæðum væri
beitt. En hvort hámarkssektar-
ákvæðum er beitt eða iekki, fer
eftir því, hve alvarlegt brotið
er.
' i i
Vofir gjaldþrot
yfir?
Þótt ekki væri gert ráð fyr-
ir því, að hámarkssektarákvæð-
um yrði beitt í þessu tilfelli, er
Shér um slíkar upphæðir að
ræða, að greiðslan verður ekki
hrist fram úr erminni.
Þess munu dæmi, að lí smá-
málum í samanburði við olíu-
málið hafi sektin verið ákveð-
Framh. á 5. síðu.
Nýstofnað hlutaféjag hér í bæ, B.vggingariðjan h.f., er uni
þessar mundir að hefja framltiðslu á. steinsteyptum bygging-
arhlutum í iðnaðarhús.
Byggingaraðferð þessi hefur því leiðir, að byggingahlutar
rutt sér mjög til rúms erlendisiverða grennri og léttari og bita-
á síðari árum. í Kaupmanna- \ höf lengri. Strengjasteypubitar
höfn er t. d. verksmiðja, þar|eru að þessu leyti sambærileg-
sem framleiddar eru 1000 ábúð-jir við stálbita, enda er nú svo
ir á ári hverju. Framleiðsla j komið erlendis, að strengja-
strengjasteypu er þegar hafin j steypubitar hafa að mestu út-
félagsins
í verksmiðju félagsins við
Krossamýrarveg, Ártúnshöfða,
en byggingarhlutar úr strengja-
steypu eru einkum notaðir í iðn-
aðarhús.
Strengjasteypa er viss tegund
járnbentrar steinsteypu, þar
sem í stað venjulegs steypu-
rýmt stálbitum, ef um er að
ræða iðnaðarbyggingar með
löngum höfum. Hér á landi er
þetta einkar þýðingarmikið,
þar sem allt stál er innflutt.
Framleiðsla á byggingarhlut-
um fyrir íbúðarhús er eigi haf-
in ennþá, en í undirbúningi ér
að reisa verksmiðju fyrir slíka
styrktai’járns er notaður stál-
vír, sem er 5 sinnum sterkari enj framleiðslu.
venjulegt járn. — Bitar úr| Bygging íbúðarhúsa með
strengjasteypu eru framleiddirj þessari aðferð fer fram á þann
á þann hátt, að stálvírar eru hátt, að húshlutar eru steyptir
strengdir með vökvadúnkrafti
á milli tveggja festinga með 70
m. millibili. Steypumótum er
síðan komið fyrir utan um vír-
ana og steypunni hellt í mótin.
í stórum einingum í verksmiðju
og síðan fluttir á byggingarstað
og settir upp með krana. Hús-
hlutirnir koma tilbúnir frá
verksmiðju, t d. eru útveggir
Þegar steypan hefur harðnað j með gluggum og gleri, einangr-
nægjanlega eru vírarnir klippt-j un og múrhúðun að innan og
ir ií sundur við bitaenda og verð-j utan. Á byggingarstað þarf því
ur steypan í bitunum þá stöð-
ugt undir þrýstingi.
Aðferð þessi hefur þá kosti
engin steypumt og enga vinnu-
palla.
Byggingaraðferð þessi er þeg-
fram yfir venjulega járnbenta;ar þrautreynd erlendis og
steinsteypu, að unnt er að hag-
nýta sterkari steypu og sterk-
ara stál heldur en almennt er
notað í járnbenta steypu, en af
Byggingariðjan h.f. hefur sam-
vinnu við erlent fyrirtæki, sem
hefur mikla reynslu á þessu
sviði.
Hættum boðið heim
Samnorræna sundkeppnin er
fyrir nokkru hafin. Þátttakan
það sem af er, hefur farið fram
úr því, sem hinir bjartsýnustu
höfðu þorað að vona. í Kefla-
vík hafa t. d. þegar synt rúm-
lega 600, en alls syntu þar ár-
ið 1957 um 1100 manns. Þá er
þátttakan í sundlaugunum í
Reykjavík orðin um 50% af
heildartölunni frá síðustu
keppni. Sigqrhoi'fur íslendinga
hafa því aukizt mjög við þess-
ar fréttir, og er skólafólk ein-
dregið hvatt til að synda 200
metrana nú þegar að loknum
prófum. Mótsstjórnin hér hef-
ur látið gefa út laglegt merki,
sem þeir fá, er lokið hafa sund-
inu og ættu nú allir að leggj-
ast á eitt til að hlutur íslend-
inga verði sem beztur.
Dreng bjargað frá drukknun í Hafnarfirði. Hafði dottið
út af fleka á djúpum polli. — Tveimur stálpuðum strák-
um bjargað við Eyjafjörð, höfðu farið yfir fjörðinn á
flatbotnuðum bát, sem hvolfdi.
Þetta eru nýjustu fréttirnar af þeim vettvangi. — Skammt
er síðan blöð norður á Akureyri, í Vestmannaeyjum og
í höfuðstaðnum birtu rómantískar myndir af strákum, sem
sjálfir höfðu smíðað sér smáfleytur og fleka til þess að
leika sér á.
Vissulega minnast menn sinna eigin æskudaga, en það
er ekki fyrr en menn eru orðnir fullorðnir og helzt feður
fjörmikilla stráka, sem augu inanna opnast fyrir því, að
hér er verið að bjóða hættunum heim.
Myndirnar í dagbiöðunum nú fyrir skömmu hrintu af staö
mikilli öldu fleka- og bátasmíða meðal drengja, sem allir
vilja vera jafn miklir kappi r og jafnaldrar þeirra í. Vest-
mannaeyjum og á Akureyri, sem komust í blöðin. Þetta
hefur kostað mikið stríð og hugarangur hræddra foreldra.
Ættu blaðamenn að hugleiða þetta áður en þeir birta
tueira af slíkum myndum. Slysin sem þegar hafa orðið
ættu að verða til varnaðar.