Frjáls þjóð - 04.06.1960, Qupperneq 1
4. júní 1960
laugardagur
22. tölublað
9. árgangur
Ferjað yfir Fjallsá
Ferðaskrifstofa Úlfars Jacobsen hefur sumarferðir um þessa
helgi, hvítasunnuhelgina, og verða farnar fjórar ferðir. í sumar
mun Úlfar efna til fjölmargra lengri og skemmri ferða, sem
víðast um landið. Oft er bíllinn ekki einhlítur í slíkum ferðum,
en þá er notazt við aðra farkosti eins og myndin sýnir.
Eftir byitinguna i Tyrklandi
Lýðræðisvinir í
fangelsi
Um daginn fóru tveir íslenzkir ráðherrar til Tyrk-
lands á fund með starfsbræðrum sínum í Atlantshafs-
bandalaginu. Nokkur ókyrrð var í landinu um þær
mundir, og var heimamönnum því skipað að halda sig
mnan dyra, meðan á heimsóknmm stóð. íslendmgarmr,
þeir Guðmundur I. og Bjarni Benediktsson voru staddir
þarna um tíma, en yfirgáfu landið heilir á húfi í miðjum
maí. Varla voru þeir fyrr kommr heim en bylting varð í
Tyrklandi og hennn komst til valda. Menderes, for-
sætisráðherra og aðrir vmir okkar og bandamenn úr
hernaðarsamtökum Atlantshafsins voru settir í fangelsi.
Ýmsir, sem vit hafa á landa-
fræði hafa reyndar stundum
verið að velta því fyrir sér,
hvar lönd Tyrkja nái að At-
lantshafi, en hafa þó auðvitað
orðið að hætta fljótlega sijkri
smámunasemi. Hins vegar vissu
menn gjörla, að Tyrkir hafa
lengi verið góðvinir Banda-
ríkjamanna, svo sem títt er um
mikla lýðræðisvini.
Nú varð sá atburður fyrir
skömmu austur í Kóreu, að
einn helzti forystumaður lýð-
ræðis þar um slóðir, vinur
Bandaríkjamanna að nafni
Syngman Rhee var rekinn frá
völdum eftir nokkrar götu-
óeirðir, sem 'háskólastúdentar
efndu til. Munu þá stúdentar í
Tyrklandi hafa álitið tiltæki
þetta snjallt, enda léku þeir
það eftir með fyrrgreindum af-
leiðingum.
Þeir sitja því vrst í fangelsi
núna, forseti landsins, ráðherr-
ar hans og 400 þingmenn. Margt
bendir til þess, að ýmsir beirra,
sem áður fóru með æðstu völd
í landinu, verði nú dregnir fyr-
Er kreppuástand yfirvofandi?
Almenningur tortryggir þá stjórnarstefnu, sem
þegar er farín að leiða af sér samdrátt á
flestum sviðum.
Málflutmngur fylkinganna tveggja, sem mættust í
útvarpsumræðum á mánudags og þnðjudagskvöld
reyndist vera jafn ólíkur og hvítt og svart. Talsmenn
stjórnannnar báðu þjóðma að sýna þohnmæði og
stilhngu. Þeir báðu um frest, svo að efnahagskerfið
nýja fengi að bera ávöxt. Stjórnarandstaðan var hins
vegar á einu máh um þá skoðun, að ,,viðreisnin“ væn
mðurdrepandi fyrir íslenzkt þjóðlíf og atvinnuvegi.
Þeir báðu þjóðina að splundra kerfi stjórnarinnar svo
fljótt sem fært væn. Nú hefur ráðstefna alþýðusam-
bandsins boðað, að hvert einasta stéttarfélag skuli und-
írbúa nýja kjarabaráttu. Enn er að vísu fremur kyrrt
á yfirborði stjórnmálanna, en mörgum sýnist þó ólgan
undir mðri fari vaxandi með hverri viku sem líður.
ir lög og dóm og ákærðir íyrir
ýmis brot á stjórnarskránni,
valdaníðslu og fjöldamorð.
Því miður hefur enn ekki
verið upplýst, hvað ráðherrum
Atlantshafsbandalagsins fór í
milli á fundinum í Tyrklancíi,
en gera verður ráð fyrir, að
þeir hafi fyrst og fremst rætt
Framh. á 3. síðu.
Almenninimr
er tortrygginn.
Það var viðkvæði stjórnar-
sinna í þessum umræðum, að
nú væri þjóðin að greiða fyrir
gamlar syndir og losa sig úr
skuldaviðjunum. Hver af öðr-
um endurtóku þeir gengis-
lækkunarmenn, að sú kjara-
skerðing, sem hér hefði átt sér
stað, væri aðeins til bráða-
birgða. Guðmundur í. hélt þvi
fram, að verið væri að leggja
grundvöllinn að bættum lífs-
kjörum þjóðarinnar og undir-
búa blómlegt athafnalíf með
tryggri atvinnu fyrir alla. Við
höfum lifað um efni fram, sögðu
þeir, nú verður þjóðin að spara
og safna sér gjaldeyrisforða.
Því er ekki að leyna, að þrátt
fyrir fögur loforð stjórnarsinna
um bjarta framtíð, er þó al-
menningur hræddur við þessa
stefnu. Menn trúa ekki þessum
orðum. Menn efast um, að þessi
hörkulega stefna stjórnarinnar
leiði af sér „bætt lífskjör og
blómlegt athafnalif."
Kreppuástand
í nokkur ár *
Þegar efnahagsmálafrum-
alþingi og hélt uppi vörn í
Hellumálinu.
I þeirri röksemdafærslu
notaði hann sér vaxtahækk-
unina í vörninni og gerði þá
ráð fyrir, að vextir yrðu 11%
næstu 2—3 árin. Þetta sýnir,
að kreppan í þjóðlífinu, sem
er að skella yfir, er ekki
stundarfyrirbrigði, heldur
reiknar sjálfur fjármálaráð-
herra með þvá, að þetta á-
stand ríki í nokkur ár. j
Þjóáartekjurnar
aukast varla.
Mörgum er einnig ráðgáta,
hvernig ríkisstjórnin getur full-
yrt, að lífskjör muni senn fara
batnandi. Er nokkuð sem bend-
ir til þess að svo verði? Þjóðin.
varpið kom fram á alþingi i hefur lengi fengið að heyra, að
vetur, ^var eitt helzta atriði þá fyx-st verði unnt að hækka
hinnar nýju stefnu, að vextir kaupið og bæta lífskjörin, þegar,
voru hækkaðir í 11% og með þjóðarvásitalan fari að vaxa og
því lögleiddir okurvextir —
hæsta vaxtaprósenta í heimi.
Því var jafnframt heitið, að
vextir skyldu lækkaðir fljót-
legt aftur, enda væri þessi í'áð-
stöfun aðeins til bráðabirgða. -
Á föstudag í fyrri viku stóð í atvinnuvegina?
fjármálaráðherra í ræðustól ál Framh. á 8. síðu.
þ’óðartekjurnar að aukast. Því
hlýtur svarið við spurningunni
um batnandi lífskjör að felast í
því, hvort nú sé stefnt að auknu
athafnalífi eða ekki. Hvað sýn-
ist mönnum? Er að færast fjör
Frjáls Þjóð
Aðalfundur Esso
Síðast liðinn föstudag var haldinn aðalfundur olíufélags-
ins Esso h.f.
Formaður félagsstjórnar, Helgi Þorsteinsson, flutti
skýrslu um starfsemina á liðnú ári. Engin athugasemd
kom fram. Reikningar féiagsins voru samþykktir í einu
hljóði og bókuð inneign í svissneskum banka — 80 þúsund
dollarar.
Enginn óskaði að taka til máls.
Stjórnin var öll endurkjörin.
Fyrrverandi framkvæmdastjóri Esso, Haukur Hvann-
berg, gat því miður ekki verið viöstaddur fundinn.
Eftir aðalfundinn fór stjórnin í veitingahúsið Lídó í boði
Esso. Mikil ánægja ríkti með starfsemi félagsins og var
framkvæmdastjóm þökkuð vel unnin störf.
Ragnar Arnalds.
Með þessu blaöi lœtur Jón úr
Vör' aj ritstiórn FRJÁLSRAR
ÞJÓÐAR. Þec/ar hann tókst rit-
stjórnina á hendur fyrir nokkr-
um mánuöum, lét hann þess
þegar getiö, aö sú skipan gæti
ekki oröiö nema til bráðabirgöa,
þar eö önnur oerkefni kölluöu
aö. Vil ég fyrir hönd blaösins
þakka Jóni fyrir aö hlaupa hér
drengilega undir bagga og leysa
af hendi gott starf.
Við ritstjórn FRJÁLSRAR
Kristmann Eiðsson.
ÞJÓÐAR tekur nú ásarnt undir-
rituöum Ragnar Arnalds. —
Ragnar er ungur maður, varð
stúdent 1958, kenndi síðan einn
vetur við gagnfrœðaskólann í
Flensborg, en stundaði síðast-
liðið ár nám við Stokkhólmshá-
skóla. Undanfarnar vikur hefur
Ragnar verið blaðamaður viö
FRJÁLSA ÞJÓÐ, og lofar sú
byrjun góðu.
Um þessar mundir lœtur af
Frh. á 6. síðu.