Frjáls þjóð - 20.08.1960, Blaðsíða 8

Það sem koma skal :
Hækkun á landbúnaðarvörum
Útgeröin aftur á ríkisframfæri
Laugardaginn 20. águst 1960
AðgerSir ríkisstjórnarmnar í vetur í efnahagsmálun-
um virðast ætla að hafa ískyggiJegar afleiðingar. I Mbl.
eru nýir styrkir til útgerðarmanna boðaðir en fynr-1
sjáanlegt er, að landbúnaðarvörur munu stórhækka í
verði strax í haust. Verkalýðsfélögin munu því krefj-
ast kauphækkunar, sem getur numið 50—60%. —‘
Dýrtíðarflóðið, sem skall á í vetur, hefur þá leitt af sér
margfalt verra ástand en það, sem gengislækkunmni
var ætlað að ráða bót á.
í Reykjavíkurbréfi Mbl. á
sunnudag er mikið rætt® um
síldarleysið í sumar og aðra
erfiðleika útgerðarinnar. Er
þar gefið ótvírætt í skyn, að
vegna þess, hve íslendingar séu
•efnahagslega háðir fiskveiðum
geti svo farið, að styrkja verði
útgerðina Þegar illa gengur.
Þar er verið að bóða þær að-
•gerðir, sem raunar eru á flestra
vitorði, að útgerðin verður aft-
xir tekin á ríkisframfæri nú í
haust.
Kröfur um 50—60%
kauphækkun.
Þá er það einnig kunnugt,
tað forystumenn stéttarsamtaka
tþænda gera ráð fyrir stór-
hagkkun á landbúnaðarvörum
og mun t. d. kjötkílóið væntan-
lega hækka um margar krón-
ur. Afleiðingin af þessu er ó-
hjákvæmilega sú, að verka-
lýðssamtökin munu krefjast
launahækkunar sem væntan-
lega mun nema 50—60%, og
er vandséð, hvernig stjórnar-
.völdin geta komið í veg fyrir
að svo verði.
1 þessari ískyggilegu efna-
hagsþróun speglast greinilega
úrræðaleysi stjórnarvaldanna.
Rikisstjórnin þóttist ætla - að
stöðva dýrtíð og lækna mein
efnahagslífsins með róttækum
aðgerðum. Hún lækkaði geng-
ið, setti á nýja tolla og hækk-
aði vexti. Geysileg dýrtíð
fylgdi auðvitað í kjölfarið og
hefur nú valdið því, að útgerð
og landbúnaður eru á heljar-
þröm og ekkert nema gömlu
úrræðin virðast fyrir höndum.
Þessu innflutta ólánskerfi er
svo gefið nafnið „viðreisn“.
Öllu má nafn gefa.
Enn þegir fiskmatið
í tveim tíðustu tbl. FRJÁLSR-
AR ÞJÓÐAR hefur verið flett
ofa.n af framferði saltfiskút-j
flytjenda á Spánarmarkaði. Því
var lýst hér í blaðinu að fisk-[
mat níkisins hefði lagt blessun
sína yfir það, að 2. og 3. flokksj
fiski væri blandað saman við
1. flokks fisk í pökkunum og
selt allt í einum graut í'verzl-
unum þar á sama verði.
Því hefur einnig verið lýst
hér í blaðinu, hver áhrif þetta
framferði gæti haft og hlyti
raunar að hafa á markaðsmögu-
leika íslendinga á Spáni, og af-
stöðu spánskra neytenda til ísr
lenzkrar vöru.
Fiskmati ríkisins var boðið
rúm hér í blaðinu til leiðrétt-
inga á frásögn blaðsins ef rangt
væri frá skýrt, en til skýringa
ef einhverjar væru fyrir hendi.
Þetta boð blaðsins hefur fisk-
matið ekki sýnt neina tilburði
til að notfæra sér.
Þeir herrar mega þó vita, að
hér er á döfinni alvarlegrá máí
fyrir afkomumöguieika og fram-
tíð þjóðarinnar en svo, að það
komizt upp með að þegja við
þeim ádeilum, sem Hér hafa
verið fram bornar. i
Almenningur krefst svars frá
fiskmatinu og á heimtingú é að
fá það svar. Blaðið er enn reiðu-
búið til að birta það. -'h
Fjársöfnun vegna
Þingvallafundar
Orösendlng fra Framkvæmdaráði Þingvailafundadns
Framkvæmdaráð Þing-
vallafundar hefur gert laus-
lega áætlun um kostnað við
undirbúning oy framkvænid
Þingvallafundarins 9. til 11.
september 1960 og telur að
hann verði vart undir kr.
200.000,00.
Ber þar einkum að nefna
kostnað vegna fundahald-
anna út um land, augljs-
ingakostnað, símakostnað,
skrifstofukostnað, kostnað
við fundarsvæðið á Þing-
völlum, flutninga, dagskrá
o. fl. o. fl.
Þennan kostnað verðum
við, hernámsandstæðingar,
sjálf að greiða. Hver og einn
leggi fram eftir getu og er
engin upphæð of lítil og eng-
in of stór. Við viljum því
nú, er rnikið liggur við, heita
á alla, sem málstað okkar
styðja, að hefjast nú þegar
handa um söfnun fjár, þar
sem undirbúningur er nú
þegar í fullum gangi.
Söfnunarblokkir eða söfn-
unarlistar verða aflientir í
skrifstofu Þingvallafundar í
Mjóstræti 3 — opið 9—12
og 1—-7 alla virka daga.
Munið að gera skil jafnóð-
um og féð safnast.
Sími skrifstofunnar er
23647.
FRAMKVÆMDARÁB
ÞINGVALLAFUNDAR
Rætt viö bóndann í Papey
i
LÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
Laugardaginn i 17. viku suma.ru.
Fer Rafnseyri i eyði?
Undanfarin fjögur
ár hefur verið unnið
að þvi að reisa stórt
og veglegt prestsset-
úrshús á Rafnseyri,
fæðingarstað Jóns
Sigurðssonar. Mun
það eiga að verða full-
gert næsta vor, á 150
ára afmæli Jóns. Hins
vegar hefur ekki ver-
ið hugsað að sama
skapi vel fyrir því, að
hægt yrði að reka á-
fram búskap á jörð-
ínni. Hún er aðeins
leigð til eins árs í
senn, og því ekki við
þvi að búast, að ábú-
andi sjái sér fært að
leggja í mikinn kostn-
að við húsagerð eða
jarðabætur. Ibúðar-
hús bóndans er mjög
lélegt orðið og naum-
ast íbúðarfært lengur.
Rafnseyrarprestur er
maður búlaus og eng-
ai* líkur til Þess, að
hann taki við jörðinni.
Kann þvi svo að fara,
að það standist nokk-
urn veginn á endum,
að um leið og hið
gríðarstóra og dýra
prestsseturshús stend-
ur fullsmíðað á Rafns-
eyrartúni, verði bónd-
inn að hverfa af jörð-
inni og búrekstur all-
ur leggist þar niður.
Doktorsefni
Finnbogi Guðmunds-
son eand. mag. hefur
samið mikið rit um
Sveinbjörn Egilsson
og Hómersþýðingar
hans. Rit þetta mun
koma út í haust.
Heimspekideild Há-
skóla Islands hefur
tekið ritið gilt til
doktorsvarnar. Finn-
bogi er sonur Guð-
mundar heitins Finn-
bogasonar landsbóka-
varðar.
Gráröndungur
Austur í Mjóafirði
veiddust nýlega tveir
fiskar þeirrai- tegund-
ar, sem menn höfðu
ekki áður séð. Við
nánari athugun reynd-
ist þetta vera grá-
röndungur, fiskur,
sem á heima við sufi-
urströnd Bretlands, en
hefur sárasjaldan álp-
azt hingað norður. —
Gráröndungur er um
60 sm. á lengd, gróf-
hreistraður og dökk
grár að ofan, en hvit-
ur undir með ljósgrá-
um röndum. Hann er
góður til matar, en
hefur ekki veiðzt hér
nema í örfá skipti.
Bræðurnir úr Papey.
Skilaboð
Þýzkur piltur, 16
ára gamall, hefur
skrifað blaðinu og
beðið það um eftir-
farandi skilaboð til ís-
lenzkra pilta og
stúlkna á aldrinum 14
—18 ára:
Hann hefur mikinn
áhuga á Islandi og
vill komast í bréfa-
samband við jafnaldra
sína hér. Hann biður
þá að skrifa sér á fal-
leg póstkort, en segist
ekki vera viss um, að
hann geti svarað þeim
öllum, — þess vegna
muni hann velja inni-
legustu bréfin til að
svara.
Hann skrifar þýzku,
frönsku og ensku. —
Nafn hans og heimil-
isfang er: Klaus Vog-
el, Untere Heeg 5, 16
Schliichtem, . V-Ger-
many.
Meðan fréttamaður frá
FRJÁLSRI ÞJÓÐ staldraði við
á Djúpavogi um síðustu man-
aðamót, komu heir bræður
Gústaf og Gunnar Gíslasynir á
tríllu utan úr Papey. Þeir höfðu
meðferðis 700 lunda, sem þeir
lögðu inn í frystihúsið. Þeir
höfðu háfað allan þennan lunda
daginn áður.
Þeir Gústaf og Gunnar eru
báðir uppaldir í Papey, synir
Gísla Þorvarðarsonar, er þar bjó
til dauðadags 1948. Síðan hef-
ur ekki verið búið í Papey, en
Gústaf, sem búsettur er á Höfn
í Hornafirði, hefst við úti á
eyjunni á sumrin við dúntekju
og fuglaveiði. Gunnar bróðir
hans, sem er búsettur í Revkja-
vík og hefur lengi verið skip-
stjóri hjá landhelgisgæzlunni,
dvaldist úti í eyjunni nokkrar
vikur í sumar.
Gústaf er ekkjumaður, en
dóttir hans og systir sjá um
saznastað fýrir Hann úti í Páp-
ey Í sumar og hjálpa til við
ýmis önnur nauðsynleg störf.
Þær frænkur höfðu t. d. reytt
hluta þeirra 700 lunda sem
þeir bræður lögðu inn í frysti-
húsið. Djúpavogsbúar geta
keypt þennan reytta lunda á
aðeins 3 kr. stykkið. En megn-
ið af þeim fugli sem veiðist í
Papey, er að sjálfsögðu sent
þangað sem markaður er meiri,
m. a. til höfuðstaðarins.
Fréttamaðurinn spurði Gúst-
af hvort ekki væri mikið um-
stang fyrir hann að flytja
svona heimili sitt milli Hafnar
og Papeyjar vor og haust?
— Nei, þetta er allt ósköp
auðvelt í flutningum., sagði
Gústaf, nems kannski kýrin.
— Svo þú hefur.kú með þér
út í eyna?
— Já, og það getur yerið dá-
lítið erfitt meðan hún er að
venjast ferðalögunum. |En það
Iggast. Kýrin sem eg átti á und-
an þeifri seir. eg á rvúiíá' var t.
d. búin að fara 8 ferðir úti í
Papey, eða samtals 16 sinnum
milli eyjar og lands, enda al-
veg hætt að kippa sér upp við
það, gekk út í bátinn og upp
úr honum eins og maður.
— Hefurðu nokkrar fleiri
skepnur þar úti?
— Ekki nema þessar sauð-
kindur mínar sem ganga þarna
sjálfala árið um kring.
— Hvað eru þær margar?
— Ég veit það ekki nákvæm-
lega, en ætli þær séu ekki
kringum eitt hundrað.
— Gerirðu þér þg ferð út í
eyna um fengitímann með
hrút til að hleypa til ánna?
— Nei. Ég hef hrúta í sér-
stakri girðingu þar úti, og
menn héðan af Djúpavogi fara
þangað út um fengitímann og
hleypa hrútunum úr girðing-
unni. Svo er ekki meira stúss
við það.
— Slátrarðu dilkunum þar
úti?
— Nei, ég fæ einhvern stærri
bátanna hér á Djúpavogi til að
flytja dilkana í land á haustin,
og svo slátrum við þeim hér.
— Er ekki hætt við að kind-
ur þínar séu stundum illa
haldnar þar úti á verum?
— Ég vildi bara óska þess,
svaraði Gústaf, að kindur væru
hvergi verr haldnar á íslandi
en í Papey. Það er kjarngott
grasið á eynni, og í venjulegu
tíðarfari er jafnan einhvers
staðar autt á hennL Og jafnvel
þó taki fyrir alla beit uppi, á
eynni, hefur féð alltaf fjöru-
fangið til. að bjarga sér á.