Frjáls þjóð - 27.08.1960, Blaðsíða 8

Nýlega var fréttamaður frá
FKJÁLSRI ÞJÓÐ staddur
austur á Djúpavogi og ferð-
aðist þá með . vélbátnum
Sleipni yfir Berufjörðinn.
Þar á bátnum var liundur
einn, ljósleitur og stæðileg-
ur, sem vakti nokkra athygli,
og í viðræðu við eigandann
lcom í ljós, að þetta var
heldur óvenjulegur hundur.
Formaðurinn á bátnum,
Kristinn Friðriksson frá
Djúpavogi keypti hundinn
tveggja vetra gamlan fvrir
þrem, íjór.um árum, og er
hann nefndur Kópur. Krist-
inn valdi einmitt þennan
hund, þar eð hann var und-
an þekktri veiðitík, enda var
hann ekki fyrr kominn út á
sjó, en eðlið sagði til sín, og
hann fór að sækja bæði fugl
og fisk.
— Þegar fiskurinn losnar
af línu eða færi, sagðí Krist-
inn, og flýtur á sjónum,
þá hendir Kópur sér eftir
honum og kemur með hann í
kjaftinum. Hann er það mik-
ill sjóhundur, að sé hann
skilinn eftir í landi, þá gerir
hann hungurverkfall. Hann
getur ekki verið í landi.
— Ræður hann við stóra
fiska?
— Hann er furðu sterkur.
En í fyrra kom það fyrir, að
ég missti af stórufsa í sjóinn.
Kópur henti sér á eftir hon-
um og náði honum. Ufsinn
er hins vegar mjög sterkur
og sprettharður og hundur-
inn átti í miklum erfiðleikum
að koma honum að bátnum.
Hann var útkeyrður, þegar
við tókum hann upp í bát-
inn, og eftir þetta hefur hann
aldrei viljað kasta sér á eftir
fiskum. En hann stekkur á
eftir fugli.
Kristinn með Kóp.
— Getur hann ekki orðið
til óþæginda?
— Jú, það hefur komið
fyrir. Eitt sinn vorum við á
handfærum við Hrollaugs-
eyjar og lentum þá í vöðu-
sel. Hann er mjög góður í há-
karlabeitu. Við skutum á sel-
ina og fengum dálitið. En
Kópur komst í svo mikinn
veiðihug, að hann varð
hreinlega óður, og við urðum
að loka hann niður í lest.
Sjóhundurinn Kópur
Laugardaginn 27. ágúst 1960
Jóhannes Nordal
í yfirheyrslu
Jóhannes Nordal, hagfræð- Nú fyrir stuttu var Jóhanne's
ingur og bankastjóri, hafði um Nordal kallaður skyndilega og'
það forgöngu á sinum tíma að fyrirvaralaust til útlanda og fór
útvega fyrir hönd ríkisstjórnar- hann samdægurs utan. Ekki
innar 20 milljón króna yfirdrátt- vita menn gjörla um erindi
arheimild i viðskiptum við Vest- hans, en líklegt þykir, að er-
ur-Evrópulöndin. Heimild þess- lendir yfirboðarar ríkisstjórnar-
ari, sem er eins konar lán, var innar vilji fá að vita hvernig á
ætlað það hlu.ty.erk að auðvelda því stendur, að yfirdráttarlánið
I íslendingum að taka upp svo- er senn gengið til þurrðar og'
J kallaða „frjálsa verzlun“, enda ekkert bólar á frelsinu. Blaðinu
í er hin alræmda ,,viðreisn“, efna- hefur ekki tekizt að fá um það
hagskerfi stjórnarinnar, útbúin upplýsingar, hvar yfirheyrsla
og send hirigað af erlendum þessi fer fram, en hitt er víst
drottnurum og þótti tilhlýðilegt, að bankastjórinn er ekki öf-
að útlendingarnir hly.pu undir undsverður af hlutskipti sínu.
i bagga með lærisveinum sínum j
: til að byrja með. •
Vafasamur innflutningur
Útflutningur fiskafurða með
flugvélum hefur vakið nokkra
eftirtekt og eru margir forvitn-
ir að sjá, hvernig sú tilraun
heppnast. En fáir munu sérlega
hrifnir af þeim vörum, sem vél-
arnar eru látnar flytja heim í
staðinn. Á aðalberóatíma ársins
er verið að flytja inn marga
flugvélafarma af ávöxtum og
hraðfi’ystum berjum og er verð-
ið auðvitað geysihátt vegna
flutningskostnaðadins. Tjl
dæmis kostar kílóið af vínberj-
um 90 krónur, ferskjum 43
krónur og perum 32 krónur.
Svo sem kunnugt er, hefur
gjaldeyrisforði landsmanna
stórminnkað í seinni tíð, þrátt
fyrir gengislækkun og verri
lifskjör, og þykir ýmsum ugg-
vænlegt, að búið er að sóa
hundruð milljónum króna af
Framh. á 2. síðu.
LÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
Laugardaginn í 19. viku sumars.
Óviðeigandi
afgreiðsla
Maður nokkur kom
að máli við L. F. og
hafði eftirfarandi
sögu að segja:
Fyrir skömmu
burfti hann að til-
kynna eigendaskipti
að bifreið. Þetta var á
laugardegi og var
hann kominn í skrif-
§tofu bifreiðaeftirlits-
ins 15 mínútum fyrir
kl. 12 á hádegi.
Fjórir viðskipta-
menn að honum með-
töldum biðu á skrif-
stofunni.
Þegar klukkuna
vantaði 4—5 mín. í
tólf var röðin komin
að sögumanni L. F.
Bókarfregn
Dr. Stefán Einars-
son, prófessor við
Jóhn Hopkins háskól-
ann í Baltimore, hefur
dvalizt hér á landi í
sumar. Hann vinnur
nú að því að ganga
frá íslenzkri útgáfu á
sögu íslenzkra bók-
mennta, sem hann
samdi og gaf út á
ensku fyrir nokkrum
árum. Mun ritið koma
úí á vegum bókaverzl-
tmar Snæbjarnar
Jórtssónar.
Hringir þá siminn
og skrifstofumaðurinn
svarar. Heyrir við-
j skiptamaðurinn að
rætt er um óskyid mál
I bifreiðaeftirlitinu. En
1 þegar símtalinu er
lokið, litur skrifstofu-
maður á klukku sína
, og sér að hún er ná-
j kvæmlega tólf. Segir
, hann þá við þá tvo,
sem biða afgreiðslu:
„Hér verður ekki
meira afgreitt í dag
og rnegið þið fara."
Sögumaður spyrst
fyrir um, hvort þetta
séu lög á opinberum
skrifstofum, og hvort
ekkert tiilit sé tekið
til þess, þó viðskipta-
vinir tapi tvöföldum
vinnutíma af þessum
sökum á við það, sem
vera þyrfti.
Tilviljun
Islendingur einn var
nýlega á ferð í Kaup-
mannahöfn. Hann
bjargaði sér undan
rigningardembu inn í
fornbókaverzlun. —
Hann greip þá bók,
sem hendi var næst,
þegar inn kom. Hún
hét Ubermacht.
Þetta var þá gömul
þýzk útgáfa á Ofur-
Fríveldishjal
Maður nokkur tjáði
Litlu fréttabiaði það
s.l. fimmtudag, að þá
um kvöldið yrði hald-
inn fundur í „Fríveld-
lshreyfingunni“ svo-
köliuðu. Á fundinum
ætti að ræða „stefnu-
skrá“ félagsskaparins
og kenndi þar margra
grasa. M. a. eru Gyð-
ingar taldir óæskilegir
í arísku þjóðféiagi og
talin nauðsyn á að
bæta og hreinsa kyn-
stofn vorn. Þá mun
eiga að nýta skelli-
nöðrurnar svonefndu í
þágu hugsjónarinnar
og setja klofvega á
þær „hálfsterka" eða
„táninga" og eiga þeir
síðan að þeysa um og
lumbra á óþægum
andstæðingum.
Annars höfum við
ekki annað um þetta
að segja en það, að
Kolbeinsey er óbyggð
og þar væri heppi-
legast að sjá þessum
spirum fyrir athafna-
svæði, þ. e. a. s„ ef
öruggt væri að fugla-
líf á eynni hlyti ekki
tjón af því.
efii Einars H. Kvar-
ans. Ártal var ekki, en
bókin gömul.
Maðurinn kejmti
bókina á eina danska
krónu
Er fiskmat ríkisins oröið
handbendi framleiöenda?
Ný löggjöf veitir framleiðendum meirihlutaaðstöðu
í fiskeftirlitsráði og við fiskmat
Enn þegir Fiskmat ríkisins. Þrívegis í röð Kefur
FRJÁLS ÞJÖÐ minnzt á þá viðskiptapretti, sem tíðkast
við fiskmat og útflutnmg á saltfiski til Spánar og krafið
rétta aðilja um skýnngu, en án árangurs. Fiskmat ríkis-
íns hefur venð bonð þeim sökum að vera meðábyrgt
um vörusvik, — og tekið þeim ákúrum með þögn og
þolinmæði. Þessi stöðuga þögn eykur á grundsemdirnar
að ekki sé allt með felldu, enda virðist nú tímabært að
ræða nánar um málefm fiskmatsms.
Á alþingi í vetur var ný lög-
gjöf sett um eftirlit með fisk-
afurðum og gæðamati á þeim.
Stofnað var sjö manna fiskmats-
ráð,sem á að endurskoða á
næstu 2 árum lög og reglugerð-
ir um fiskmat og jafnframt er
ætlað að vera æðsti dómstóll,
þegar ágreiningur rís um fram-
kvæmd fiskmatsins. í ráðinu
eiga sæti fulltrúar útvegs-
manna, sjómanna og fiskkaup-
manna og mynda meirihluta
ráðsins ásamt fulltrúa bank-
anna, en aðrir fulltrúar eru
skipaðir af heilbrigðisyfirvöld-
um, fiskmatinu og Fiskifélagi
Islands.
Framleiðendur
bafa ráð fiskmatsins
í hendi sér.
Eins og kunnugt er var Fisk-
mat ríkisins stofnað í þeim til-
gangi að einhver hlutlaus aðili
gæti haft eftirlit með gæðum
fiskafurðanna. Nú er hins vegar
að verða sú breyting, að þeir að-
ilar, sem hafa beinna hags-
muna að gæta i framleiðslunni,
eru að ná undirtökunum og hafa
fengið meirihlutavajd í fisk-
matsráði gegn hlutlausu aðil-
unum. Þessi þróun sýnir ljós-
lega, að gæðamat á áslenzkum
fiski er í mikilli hættu fyrir
ágangi fiskkaupmanna, enda
má ímynda sér hvoi’t fiskmatið
verður hlutlaust og strangt, j
þegár LÍÚ, SÍF og SH eru orðn- J
ir yfirboðarar þess. Og þó er sú
spurning reyndar enn brýnniij
Er fiskmat rikisins þegar orðið
handbendi framleiðenda. Vöru-j
svikin í saltfisksölu á Spánar-'
markað virðast einmitt benda
til þess að svo sé, og þar stend-
ur sem sagt hnífurinn í kúnni.
Áliishnekkir fvrir
íslenzkar afur?ir.
FRJÁLS ÞJÓÐ hefur tekið
skýrt fram, að fiskmatið stend-J
ur ekki fyrir þeim prettum að
setja fyrsta, annars og þriðja
flokks fisk í.sömu pakkana um'
leið og þess er gætt, að bezti
fiskurinn liggi efstur en sá
versti neðstur. Þetta er gerj.
samkvæmt ki’öfu fiskkaup-j
manna og til þess eins að þeirj
eigi auðveldara með að pranga ,
lélegasta fiskinum inn á spænsk-
an almenning með álitlegum
hagnaði.
Afsökun íslenzku seljendanna
er vafalaust sú, að með öðrum
hætti sé ekki unnt að selja 3.
flokks fiskinn, sem færi þá í
bræðslu að öðrum kosti. En
hvers vegna vilja smákaup-
menn á Spáni ekki kaupa lé-
legan saltfisk? Af því að þeir
geta ekki selt hann nema með
prettum. Það er því augljóst,
að spænskir kaupendur myndu
gefa hærra verð fyrir fiskinn,
ef ekki væri blandað saman við
hann 3. flokks fiski. Eins og nú
er græða allir þeir aðilar, sem
koma nálægt saltfiskútflutn-
ingnum til Spánar, meira en
ella hefði verið, þar eð margir
spænskir kaupendur íáta pranga
inn á sig lélegum fiski, sem
þeir hefðu annars ekki keypt.
En álit íslenzku afurðanna fer
minnkandi með hverjum deg-
inum og hefur svo farið fram
um tveggja ára skeið.
Hafa látið
undan síga.
Fiskimatsst j óri, Bergsteinn
Bergsteinsson ber sökina á því,
að fiskmatið hefur látið undan
Framh. á 6. síðu.
Skrifstofa
Þingvallafundar
við
Mjóstræti 3
sími 23647