Frjáls þjóð - 03.09.1960, Blaðsíða 1

3. september 1960
laugardagur
34. tölublað
9.
árgangur
Frá Færeyjum
A opnunni í dag birtist grein eftir Gils Guðmundsson: Svip-
myndir úr Fære.vjaför. Er þar m.a. spjall um bókmenntir og
listir við hinn ágæta færeyska rithöfund, William Heinesen. —
Myndiu hér að ofan er af þrem ungum Færeyingum.
Þjóðaratkvæði um hermálið!
Gegn þeirri sanngirniskröfu
verður ekki staðiö til lengdar
Nú er horfm sú deyfð í hermáhnu, sem ríkt hefur Li°st er að næsta skrefið hiýt-
í landinu allt frá því vmstn stjórnin sveikst um að efna U1 af veia af þ1>'sta með aukn*
, r .* • , t.. , • K. um þunga að alþingi og stjorn-
lororö sitt um brotttor hersins. Undirbumngur Pmg- máiaflokkunum í íandinu. En
vallarfundarins hefur vakið áhuga og umræður um með ,hverjum hætti það verði
land allt. Menn hafa sannfærzt um, að mikill meiri gert svo dugl> er enn ekki b°st-
hluti þjcðannnar er andvígur hersetu Bandaríkja- i Marglr telja vænlegt a3
manna, og su rettlætiskrafa fær stoðugt viðan hljom- áföngum. Fyrst verði stefm að
grunn, að þjóðin sjálf fái í atkvæðagreiðslu að segja tii þVi að knýja fram þjóðarat-
um, hvort vilji hennar er að heririn verði í landinu . kvæðagreíðsiu en síðan að
eða ekki bröttvísun hersins að henni
lokinni. Þjóðaratkvæði um her-
Fundahöldin í sumar til und-.fyrir óiíkar skoðanir á öðrurn málið er slíkt sanngirnismál að
irbúnings Þingvallafundi hafa málum og leitast við að lyfta te’/a verður mjög sennilegt að
vakið mikinn áhuga og umræð- þessu mikilvæga niáli upp úr unnt sé að fá nöfn meirihluta
stjórnmálaflokkum hefur sam-
einast í þessari baráttu, þrátt
Fara 40% af síldveiðibátunum
á nauðungarunpboð í haust?
ur um hermálið. Fólk úr öllum' dægurþrasi stjórnmálanna með kjósenda undir slíka kröfu,
sameiginlegu átaki. Það hefur enda mun það reynast erfitt
vakið sérstaka athygli, hve for- hverjum réttsýnum manni að
ýstumenn Framsóknarflokksins hafna slíkri undirskrift með
um allt land hafa sýnt þessu nokkrum rökum. Ef vel tekst
starfi mikinn áhuga, enda þótt til er þá fengin mjög sterk
flokkurinn hafi enn ekki tekið sóknaraðstaða gagnvart vald-
> Hið trausta efnahagskerfi afturhaldsaflanna
þegar gjaldþrota
Það er Ijóst að útkoman á síldveiðunum fvrir
Norðurlandi hefur verið með versta móti í sumar. Telja
kunnugir, að varlega áætlað muni 40% af bátum þeim,
sem á síld voru vera gjaldþrota eftir vertíðina og að-
eins sé um tvennt að ræða í þeim efnum, nauðungar-
uppboð eða stórkostlegt NÝTT STYRKJAKERFI.
Þetta er það, sem sérfræðing-
arnir kalla um þessar mundir
„hlutverk ríkisstjórnarinnar“
Menn minnast þess, að þegar
ríkisstjórnin setti „viðreisnar-
löggjöfina“ svonefndu í árs-
byrjun voru grundvallarrökin
Margar ástæður.
Ástæðurnar til hinnar óhugn-
anlegu útkomu á síldveiðunum
eru margvíslegar. Fyrst má
nefna að vegna gengisfellingar,
söluskatts, vaxtaokurs o. fl.
„viðreisnarráðstafana“ hækk-
aði allur útgerðarkostnaður svo
g'ífurlega, að fyrirsjáanlegt var
að taprekstur hlyti að verða á
flestum bátunum.
í öðru lagi má geta þess, að
að því. Augljóst væri að bessi
tegund ,,bjai’gráða“ mundi kalla
yfir þjóðina þá „óðaverðbólgu“,
þau, að styrkjaleiðin het'ði sem átti að forðast, en ekki
reynzt ófær, og því yrði að forða frá henni. Þessi aðvörun-
snúa við blaði. Nú yrðu menniarorð þjóðvarnarmanna eru nú
að taka fulla ábyrgð á gerðum þegar að rætast.
sinum og standa og falla með > ...
þeim. Ekki kæmi til málu að|
hlaupa undir bagga með þeim,
sem spiluðu af glórulausu
raunsæisleysi, með nýju
styrkjakerfi, þar sem það jafn-
gilti því að gera að engu við-
reisnarkei;fi ríkisstjórnarinnar.
ráð núverandi ríkisstjórnar
væru spor í þveröfuga átt og
mundu bera okkur frá mark- og sóun í sambandi við útbúnað
miðinu, sem átti að ná en ekkijbáta, sem hófst á þeim árum
þegar engu máji skipti, hvort
menn töpuðu eða græddu vegna
þess að ríkið borgaði styrk á
styrk ofan, hefur enn haldið á-
fram.
opinbera afstöðu.
Undirskriftasöínun
um þjóðaratkvæði.
höfunum og harla ósennilegt að
þeir muni lengi telja sér hag í
að standa gegn slíkri sanngirn:
iskröfu. Þá er versti hjallinn
yfirstiginn, og annar áfanginn,
Allmikið er nú um það rætt sigur í þjóðaratkvæðagreiðslu,
manna á meðal hvaða leiðir séu ætti þá að vera auðveldur við-
vænlegastar til árangurs í fangs.
framhaldi þ’essarar baráttu. Frh. á 6. síðu.
Ný betliferð í vændum
Samið um bækistöðvar fyrir kjarnorkukafbáta
Ríkisstjórnm hefur nú ákveðið að fara nýja betli-
ferð til Bandaríkjanna. Er þegar sýmlegt að þær 20
FRJALS ÞJOÐ hefur alltaf
haldið fram þeim grundvallar-
röksemdum að þjóðnýting tap-
rekstursins leiddi út í beina
ót’æru og fjárhagsöngþveiti.
Hins vegar héit blaðið því jafn-
hart fram, að svokölluð-bjarg-
óeðiiiegt og þjóðhættuiegt bruði milljómr dollara, sem fengnár voru að láni til að ýta
,,viðreismnni“ á flot verða uppétnar lcngu fyrir jól, og
algjört strand alls *,,verzlunarfrelsis“ yfirvofandi.
Til þessarar farar hafa verið muni nú örlátari á fé en
valdir mestu fjármálaspeking- mokkru sinni, þar sem hann er
ar ’stjórnarinnar, þeir Gunnar nú að láta af forsetaembætti að
Thoroddsen og Gylfi Þ. Gísla-^fullu og' öllu, og svo inun eiga
son, auk þess sem rykið hefur að bjóða Bandaríkjamönnum
nú loks verið dustað af dr. |upp á að byggja hér þær hern-
Benjamín og hann fenginn með jaðarstöðvar, sem lífsliættuleg-
í förina. Til viðbótar við þenn- astar eru af öllum bækistöðvuni,
Framh. á 2. síðu.
Hsppdrætti Frjáfsrar jtjoðar
Nú stytíist tíminn óðum bar til dregið verður. Happdrættið
hvetur því eindregið á þá, sem miða hafa, að gera sem
fyrst skil fyrir seldum iniðum og herða um leið lokasöluna.
Vinningar eru 10, m.’a. Volkswagen 1960,
Fíugferð með Loftleiðum Rvík—Khöfn—Rvík og
Ondvegisskrifborð.
Simi happdrættisins er 19985.
Herðum söluna og látum árangurinn verða
sem glæsilegastan.
an liðsafla er talið að um tíu
minni háttar spámenn eigi að
vera með í þessari betliferð, til
þess að gera hana áhrifameiri.
Ætlun þessara herra er að
reyna að freista þess að skafa
innan EINKASJÓÐI Eisenhow-
ers, þá hina sömu sjóði, sem
Mbl. og Sjálfstæðisflokkurinn
svívirti vinstristjórnina sælu
réttilega fyrir að þiggja fé úr.
Er hvorttveggja, að ríkis-
stjórnin telur, að Eisenhower
Framh. á 6. síðu.
Skrifstofa
Þingvallafundar
Mjóstræti 3
símar 23641
og 24701