Frjáls þjóð - 10.09.1960, Side 1

1 0. september 1960
laugardagur
35. tölublað
9. árgangur
* ’ !
mmÉsM
Tímamdtaviðburður á Þingvðllum
Landsfundur gegn hernámi
Útihátíð á laugardag
Um næstu helgi efna hernámsandstæðingar til
landsfundar á Þmgvöllum. Þmgvallafundurinn hefst á
fösiudagsmorgun, en þá munu tvö til þrjú hundruð
fulltrúar úr nær öllum byggSarlögum landsins koma
saman til fundar í Valhöll að ráðgast um framtíðar-
baráttu gegn erlendri hersetu. Á laugardag verður svo
útisamkoma á eystri bakka Almannagjár með fjöi-
breyttn dagskrá.
Keflavíkurgangan var upphaf sóknar gegn her-
náminu. Sú sókn hefur í sumar farið vaxandi með
hverjum degrnum sem liðið hefur. Nú þegar er sýnt, að
Þmgyallafundurinn 1960 verður tímamótaviðburður í
stjórnmálasögu þjóðarinnar.

Undirbúningur Þingvalla-
fundarins hefur staðið í rúma
tvo mánuði. Fólk úr öllum
stjórnmálaflokkum hefur tekið
höndum saman og unnið í sjálf-
boðavinnu geysilegt starf. Um
80 fundir hafa verið haldnir og
héraðsnefndir verið stofnaðar í
nærfellt hverjum hrepp á land-
inu. Ritið um Keflavíkurgöng-
una hefur verið selt í ágóða-
skyni, og komið út rit, sem nefn-
ist Þingvailafundurinn .1960.
Þá hefur einnig staðið yfir al-
menn fjársöfnun og gengið vel,
Gömul kveðja
frá Ólafi Thors
„Fyrir nokkru síðan báru
Bandaríkjamenn fram óskir
um rétt til herstöðva á Is-
landi. íslendingar eru vel
minnugir margs þess, er
Bandaríkin hafa vel gert í
þeirra ,garð ... Hins vegar
töldu íslendingar að réttur
til herstöðva á Islandi er-
lendu ríki til lianda væri
ekki samræmanlegur sjálf-
stæði íslands og fullveldi.
Var því eigi annars úrkosta
en að synja þessari beiðni
Bandaríkjanna... Þarna áttu
að vera voldugar herstöðv-
ar. Við áttum þarna engu að
ráða. Við áttum ekki svo
mikið sem að fá vitneskju
um hvað þar gerðist. Þannig
báðu Bandaríkin þá tun land
af okkar landi til þess að
gera það að landi af sinu
landi. Og margir óttuðust að
síðan ætti að stjóma okkar
gamla landi frá þeirra nýja
landi, Gegn þessu reis ís-
. ienzka þjóðin.“
(Ólafur Thors, 20.
( sept. 1946.)
en vegna geysilegs kostnaðar
við undirbúning og framkvæmd
Þingvallafuiidarins mun þó enn
skorta töluvert fjármagn.
I ■
Fjöibreyft dagskrá.
Fulltrúafundurinn hefst í
. Valhöll kl. 10 á föstudagsmorg-
,un og mun hann væntanlegi
standa þann dag allan og fyrri-
hluta næsta dags, en klukkan.
þrjú á laugardag hefst útihá-^
tíðin.
Á útisamkomunni munu þeír
Sverrir Kristjánsson, sagnfræð-
ingur og Gils Guðmundsson,
rithöfundur flytja ræður, en
(ýinnig veiiða flutt ávörp úr
hverjum landsfjórðungi. Þá
verða ljóð lesin og Alþýðukór-
inn mun syngja með aðstoð
Framh. á 8. síðu.
Tap útgerðarinnar verður 600
milljónir um næstu áramót
Það er álit hagtræSinga stjórnarinnar, aS sökum
aflaleysis í vetur og í sumar að viðbættu verðfalli á lýsi
og mjöli á beimsmarkaSnum, sé tap útgerSarinnar þeg-
ar orðiS um 400 milljónir króna og fari stöðugt vax-
ancli, — verði 600 milljómr um næstu áramót.
Fyrir skömmu fékk ríkis-
stjórnin Jónas Haralz, hagfræð-
ing til að gefa skýrslu um af-
komuhorfur útgerðarinnar.
Niðurstaða hans var sú, sem að
framan greinir og er þá talið,
að yerðlækkun á lýsi og mjöli
Skemmdarverk um
borð í Úðni?
nemi þar af 175 milljónum
króna.
Ástæðurnar fyrir þessari ó-
hugnanlegu þróun eru marg-
háttaðar. Gengisfelling, sölu-
skattur og vaxtaokur hafa
hækkað útgerðarkostnað gífur-
lega, en fiskverð ekki hækkað
að sama skapi. Aflaleysi hefur
stjórnarvaldanna. Glannalegar
efnahagsráðstafanir hafa leitt
af sér mikla erfiðleika atvinnu-
veganna og yfirvofandi hækkun.
á landbúnaðarvörum ásamt
nýjum kaupkröfum. Stjórnin
gerir út sendiboða að betla
dollara í Ameríku, en hætta er
á að nú hefjist stórfelldar nýj-
ar framkvæmdir hjá hernáms-
liðinu. Ofan á allt þetta ætlar
svo stjórnin að semja við Breta
um landhelgismál íslánds. Það
er ekki ofsögum sagt, að tím-
arnir í dag geta orðið örlaga-
ríkir i íslenzkum stjórnmálum.
Nýlega kom í Ijós, að vélin
í varðskipinu Óðni hafði orðið
fyrir verulegum skemmdum.
Allir slitfletir í aflvélinni eru
mjög rispaðir líkt og sandur
hafi komizt á milli, og' verður
nú að senda skipið út til við-
gerðar.
Síðan varðskipið kom til
landsins hefur sérstakur „gar-
antimaður“ verið á skipinu til
eftirlits fyrir hönd verksmiðj-
unnar sem smíðaði vélina. Vél-
stjóri sá, er hefur með höncL- (
um eftirlit. af hálfu stjórnar'
varðskipanna lét íslenzka véi- .
smiði rifa upp vélina í- trássi
við vilja þessa manns. Nú hefur
verksmiðjan lýst allri ábyrgð á
hendur stjórn varðskipanna og
neitár að greiða skaðann, þar
eð ekki var farið að vilja „gar-
1 antimannsins", og verður þá ís-
lenzka ríkið að borga viðgerð-
ina.
Nú á dögunum þegar skemmd-
arverk var unnið á stýrisvél
brezka herskipsins Dainty
skömmu áður en það átti að
leggja af stað á íslandsmið, fyr-
irs'kipaðij brezka ríkiss’tjórnin
tafarlausa ranpsókn. En hvað
gerir.sú íslenzka? Er ekki ljóst,
að hún verður að gera slíkt hið
sama.
verið mikið, og þar við bætist
svo verðlækkunin á lýsi og
irýöli á heimsmarkaðnum.
Nærri má geta, að taprekst-
urinn á útgerðinni verður mik-
ið vandamál fyrir ríkisstjórninaj
í vetur, Þegar drápsklyfjumj
„viðreisnarinnar“ var skellt á
þjóðina var það haft að yfir- |
varpi, að nauðsynlegt væri að
losna við styrkjakerfi atvinnu- |
veganna. Nú bendir flest til
þess, að stjórnin ætli að fara J
styrkjaleiðina enn á ný, nema
ætlunin sé að minnka stórlega j
íslenzka framleiðslu, en hefja íj
þess stað dollarasníkjur og kalla |
aftur yfir landið þann tíma, er
stór hluti þjóðarinnar var í
vinnu hjá bandaríska herliðinu.
Örlagaríkir
tímar.
Hundruð milljón króna tap-
rekstur á útgerðinni e.r aðeins
dæmi um misheppnuð úrræði
SÖLUBÖRN
komiö í skrifstofu
Frjáisrar þjóðar
Ingolfsstræíi 8
á sunnudag
og seijiö merki
Nngvallafundarins
GÖ8 SÖLIÍLAUN!
Skrifstofa
Þingvallafundar
Mjóstræti 3
símar 23847
ög 24701