Frjáls þjóð - 17.09.1960, Blaðsíða 4

frjáls þjóð
Útgefandi: Þjóðvamcirftokkur tsíandn.
}• Ritstjórar: Ragnar ArnaMs,
Gils Guðmundsson, ábm.,
Framkvæmdastjóri: Kristmann Eiðsson.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 8. — Sími 19985. — Pósthólí 1419.
Áskriftargj. kr. 12,00 á mán. Argj. kr. 144,00, í lausas. kr. 4,00.
Félagsprentsmiðjan h.f.

I r r
Avarp til Islendinga
frá Þingvallafundi 1960
yé
ér höfum komið hér saman til að andmæla hersetu í
landi voru og vara þjóð vora við hinni geigvænlegu
tortímingarhættu, sem oss stafar af herstöðvum.
I rúm tuttugu ár höfum vér búið að landi voru í tvíbýli
yið erlendan her, öllu þjóðlífi voru til meins. Erlend
herseta er ekki samboðin frjálsu þjóðfélagi. Áhrif hennar
cru djúptæk á mál, menningu og siðferði þjóðarinnar, og
má þegar sjá greinileg merki þess í aukinni lausung, fjár-
tnálaspillingu og málskeinmdum. Annarlegar tekjur af
dvöl hersins og viðskiptum við hann hafa komið gjörvöllu
fjármálakerfi landsins úr skorðum. Siðgæðisvitund þjóðar-
innar er að verða hættulega sljó og æ fleiri ánetjast spill-
ingunni og gerast samábyrgir um hana.
íslenzk!þjóð og erlendur her geta ekki búið saman í land-
Inu til frambúðar, annar hvor aðilinn hlýtur að víkja, nema
báðum verði útrýmt samtímis.
Jslendingar hafa aldrei borið vopn á neina þjóð, né lotið
heraga. I»á sérstöðu vora meðal þjóða heimsins er oss
bæði skylt og annt um að varðveita. Sjálfstæði vort unnum
yér án vópna og án vopna munum vér bezt tryggja öryggi
yort á tímum sem þessum., þegar langdrægar eldflaugar og
vetnisvopn hafa gert allar varnir úreltar.
Erlend herseta býður heim geigvænlegri tortímingar-
hættu, ef til átaka kemur milli stórvelda. Á einni svipstund
er unnt að granda lítilli þjóð sem oss Islendingum, eins og
vopnabúnaði er nú háttað. Og sérfróðir menn fullyrða, að
styrjöld með vetnisvopnum gæti jafnvel hafizt fyrir ein-
skæra slysni eða misskilning.
Jjingvallafundurinn 1960 — skipaður kjörnum fulltrúum
herstöðvaandstæðinga úr öllum héruðum landsins, úr
öllum stéttum og flokkum — brýnir fyrir íslenzku þjóðinni
að gera sér Ijóst, að sjálf tilvera hennar og menning er í
veði, ef herstöðvasamningnum við Bandaríkin verður ekki
sagt upp hið bráðasta. Vér brýnum fyrir henni að gera sér
Ijóst, að hún er ekki lengur óhult í landi sínu, við friðsöm
störf sín tií sjávar og sveita, heldur er land hennar orðið
hernaðaraðili í átökum stórvelda og skotspónn í fremstu
yíglínu; ef til styrjaldar dregur. Vér bendum á, að þung
ábyrgð hvílir á þeim mönnum, sem beita sér gegn því, að
þessari ógnþrungnu hættu sé bægt frá þjóðinni.
’^/'ér skorum á Alþingi og ríkissíjórn Islands að segja upp
herverndarsamningnum svonefnda við Bandaríkin þeg-
ar í stað og leyfa ekki framar herstöðvar á íslandi.
Vér skorum á alla íslendinga að sameinast um kröfuna
um brottför hersins og ævarandi hlutleysi íslands.
Vér, íslenzkir karlar og konur, úr öllum stéttum, úr
öllum flokkum, strengjum þess heit á helgasta sögustað
íslands, Þingvelli, að beita til þess kröftum vorum og á-
hrifum, hvert í sínu byggðarlagi, að sú krafa nái fram að
gahga sem alira fyrst.
l.jfeil;
í tuttugu ár höfum við ís-
lendingar búið í landi okkar
setnu erlendum her. í tutt-
ugu ár höfum við nauðugir
viljugir leikið peð í drepskáíi
stórvelda um heimsyfirráð. Á
þessum árum hefur mikill
auður streymt um hendur og
gegn um greipar manna. Þó
er það svo að eftir þessa tvo
gullnu áratugi stendur þjóð-
in á hengibrún gjaldþrots og
sér fram á versnandi tíma.
Og siðferðislega hefur hún
orðið fyrir þungum áföllum,
því að fornar dyggðir þjóðar-
innar svo sem nægjusemi,
trúmennska í starfi og heið-
arleiki í viðskiptum hafa
glatað merkingu sinni í hug-
um allt of margra landsins
barna. Það væri rangt að
skrifa öll okkar vandkvæði á
skuldareikning brezk-band-
arískrar hersetu, en hitt er
öldungis víst, að enginn og
ekkert á hér jafnmikla sök
og hún og sá illa fengni auð-
ur, sem henni hefúr fylgt og
fylgir enn. Þetta ástand er
okkur ætlað að umbera með
æðruleysi og heilögu þolgæði
allt í nafni svonefndrar vest-
rænnar samstöðu um vernd-
un frelsisins og varnar gegn
áleitni kommúnismans. ,,Þar
má enginn skerast úr leik“
segja Nato-sinnar, „ella teyg-
ist hinn austræni hrammur
yfir okku r og kyrkir allt.
frelsi og allt líf.“
Hversu lengi á íslenzka
þjóðin að þurfa að hlusta á
slík falsrök? Til eru þeir,
okkur ekki fjarskyldir, sem
sitja hjá og þykjast ekki og
þykja heldur ekki menn að
minni. Reynast þvert á móti
beztu,og þörfustu liðsmenn
friðarins jafnan þegar mest
á reynir. Og hver er í sókn
og hver í vörn þeirra sterku
þursa, sem stimpast á um
þennan hnött sem Jörð er
nefnd. Jú, þeir þykjast báðir
vera í vörn og kalla hástöf-
um á fulltingi þeirra sem hjá
standa. En hví skyldum við
þurfa að sinna þeim hrópum?
Erum við þá ekki til annars
nýtir en að vera hlekkur í
þeirri járnhnútakeðju sem
annar þursinn reynir að reira
um járnbentan búk hins. Við
höfum haft allt of mikið af
þursatrúarmönnum hér. á
landi í seinni tíð, því er kom-
ið sem komið er. Það eru
slæm trúarbrögð menriskum
mönnum og gildir einu að
hvorum þursinum tilbeiðslan
beinist.
Það er.fánýtt og óþarft að
fara með ásakanir á hendur
þeim löndum okkar sem ráð-
ið hafa málum okkar her-
setna lands. Illvilji hefur
sjálfsagt ekki ráðið gerðum
þeirra. Miklu .fremur ósjálf-
stæði og tryggð við sína
þursatrú. Og víst er það
vandi að vera dvergur í þess-
um heimi og halda þó hlut
sínum gegn öllu og öllum. Að-
alatriðið er, að á ný sé spyrnt
við fæti _og nú í fullri al-
vöru og ekki linnt látum
fyrr en Bandaríkjamenn
slaka til og flytja sig héðan
með stríðsmenn sína og vig-
vélar.
„Ertu nú að fara suð-
ur til að reka bandaríska
varnarliðið úr landi?“ spurði
kunningi . minn og NATO-
Hjörtur Þórarinsson.
úr öllum byggðum landsins
að undirbúa og skipuleggja
sókn að þvi marki ,að Amerí-
kanar fái að heyra þá skýru
og eindregnu ósk og kröfu
mikils meiri hluta íslenzku
þjóðarinnar, að þeir níðist nú
ekki lengur á gLstivinátti
okkar heldur hverfi serr.
skjótast burt með sitt rang-
nefnda varnarlið. Þá kröfu
hefur NATO-mönnum hing-
að til tekizt að þagga niður.
Og nú þegar á þessum
stað og á þessari stundu vil
ég segjg það við Ameríku-
menn að það er margfald-
lega tími til kominn að þeir
hætti nú að skemma fyrir
okkur hið sérkennilega ís-
lenzka þjóðfélag okkar með
þrásetu sinni hér. Enn frem-
hata stríð. Og þó að Banda-
ríkin eigi alsnægtir flestra
góðra hluta, þá vil ég leýfa .
mer að halda að þeim veiti
ekkert af ,að afla sér meira
áf þeim gæðum, sem er hlý-
hugur og tiltrú friðelskandi
manna. Ég á þó ekkLvon á.
að þessi tilmæli og þ.etía heil-
ræði af mínum vörúm nái
þeim til eyrna enda myndi
það ekki hafa mikil áhrif, En
fyrr eða síðar og fyrr en síð-
ar skal þa.ð berasj. þeim til
ej'rna frá sjálfri áslenzku
þjóðinni og frá rét.turn ís-
lenzkum stjórnar.völdum .og
þá mun það hafa.áhrif..
Þegar ég sat heima hjá mér
og skrifaði þessar línur norð-
ur í Svarfaðardal fyrir
nokkrum dögum var veður
ristu helrúnir sínar á fagur-
bláan sumarhiminn. Ég segi
ykkur satt, góðir samherjar,
mér gekk miklu skár að
skrifa.og-halda huganum við
éfnið eftir en áður. Það var
.ekki lengúf fjarlægt og,
óraunverulegt.
- Og þannig er það. Okkur
hættir til að sljóvgast og
sættast við ástandið því meir
sem það varir lengur. En það
er stórhættulegt og mun
hefna sín síðar.
Því er það fagnaðarefni
að geta nú litið yfir svo stór-
an hóp glaðvakandi -íslend-
inga sem eru staðráðnir í að
sofna ekki á verðinum, held-
ur herða baráttuna og linna
ekki fyrr en land okkar er
hreinsað af öllum erlendum
Hjörtur Eidjarn Þórarínsson:
vinur mig áður en ég fór að
heiman. „Skepnur eru rekn-
ar og á þær sigað hundum,“
sagði ég, ,,en menn eru beðn-
ir að fara á brott ef dvöl
þeirra telst ekki æskileg. Og
nú ætlum við eins og siðaðir
menn að biðja Ameríkumenw
að fara héðan og fá meiri-
hluta og von bráðar mikinn
meirihluta fslendinga til að
taka undir þá bón og þá
munu þeir líka eins og sið-
aðir menn taka pjönkur sín-
ar og halda á brott. Og til
þess erum við komin hingað
ur, og það er aðalatriðið: að
það er margfaldlega tími til
kominn að þeir geri nú eina
tilraun til að skakka leik
sinn við Rússa t. d. með því
að leggja niður svo sem eina
herstöð af sínum óteljandi á
erlendri grund. Það væri á-
gæt og áhættulaus byrjun að
kalla heim herliðið af þess-
ari Atlantshafseyju. Slíkt
bragð myndi vekja fögnuð
um allan heim. Það myndi
auka hróður og vinsældir
Bandaríkjamanna hvarvetna
þar sem menn þrá frið og
eitt hið fegursta sem komið
hefur á þessu sumri. Blíðu-
sólskin og hvergi ský á
himni. Ég átti erfitt með að
festa hugann við efnið. Dal-
urinn og allur heimurinn
virtist svo barmafullur af
sólskini og friði að öll um-
hugsun um stríðsmenn og
vopnabrak virtist næsta fjar-
læg og óraunveruleg. Þá var
mér litið út um gluggann og
það var sem ég fengi högg í
andlitið. Þn;ú silfurgrá strik
geystust þvert yfir suðurloft-
ið. Bandarískar orustuþotur
her og ævarandi hlutleysi
lýst yfir á ný. Þá hefur þessi
þjóð lagt fram sinn litla skerf
til að treysta heimsfriðinn og
við það á öll okkar barátta
að miðast fyrst og síðast.
Annars er hætt við að allt.sé
unnið fyrir gýg. Ég flyt þess-
ari samkomu kveðjur og
árnaðaróskir samherjanna á
Norðurlandi, þeirra sem
heima eru í bæ og byggð. Ég
veit ekki hve liðsterkir þeir
eru, en ef þeir eru ekki yfir-
gnæfandi meirihluti í dág,
þá verða þeir það á morgun.
samtaka hernámsandstæóinga, samþykkt á Þingvallafundi 1980
Landsfundur herstöðvaand-
stæðinga, haldinn á Þingvöllum
9.—10. sept. 1960, bendir á að
aðstæður eru nú hagkvæmari
en nokkru sinni fyrr til þess að
heyja árangursríka sókn fyrir
brottför alls hers af íslenzkri
grund, fyrir afnámi herstöðva
og hlutleysi íslands. Reynslan
hefur þegar kvéðið upp svo
skýran dóm um hernámsstefn-
una, að formælendur hennar
hafa gefið upp alla röksemda-
vörn. Þess vegna er árangur í
baráttunni gegn hernámi ís-
lands fyrst og fremst kominn
undir atfylgi og dug hernáms-
andstæðinga sjálfra. Lands-
fundurinn leggur áherzlu á það,
að þessar hagkvæmu aðstæður.
séu notaðar til þess að stórefla
sókn íslendinga gegn hernám-
inu og afleiðingum þess á öllum
sviðum. í þessu skyni þarf að
skipuleggja andstöðuna gegn
hernámsstefnunni sem fjölda-
baráttu og stefna að því að gera
þann mikla meirihluta lands-
manna, sem er andvígur her-
náminu í huga sínum, að þátt-
takendum í sókninni fyrir
brottför hersins og hlutleysi ís-
lands,
Til þess að sameina sem flesta
íslendinga um markvissa bar-
áttu gegn hernáminu samþykk-
ir landsfundurinn verkefni þau
sem.hér fara á eftir:
1. Haldið verði áfram að stofna
sem víðast nefndir hernáms-
andstæðinga og stefnt að því að
slík nefnd áhugamanna starfi í
hverjum hreppi á landinu. Sér-
staka áherzlu leggur fundurinn
á það að komið sé upp hliðstæðu
kerfi í þéttbýlinu og að í Rvík
og öðrum fjölmennum kaup-
stöðum verði stofnaðar hverfa-
nefndir hernámsandstæðinga
og nefndir áhugamanna á öllum
stórum vinnustöðum.
2. Efnt verði til undirskrifta-
söfnunar um land allt til þess
að fyigja eftir kröfunni um af-
nám herstöðva á íslandi. Felur
landsfundurinn landsnefnd og
miðnefnd að undirbúa það verk-
efni vandlega og hefja fram-
kvæmdir eins fljótt og auðið er.
Héraðsnefndum ög hverfanefnd-
um verði síðan falið að fram-
kvæma undirskriftasöfnunina
og tryggja það að rætt sé við
alla íslenzka kjósendur og þeim
gefinn kostur á að styðja kröf-
una um afnám herstöðvannai
með. undirskrift. sinni.
- 3. Efnt verði til nýrrar mót-
mælagöngu gegn hernáminu frá.
Keflavíkurflugvelli til Reykja-!
víkur, sunnudaginn 7. maí
1961, í tilefni þess að þann dag.
eru rétt 10 ár liðin síðan ísland.
var síðast hernumið. Feluriund-.
urinn landsnefnd og miðnefnd
að undirbúa gönguna og skorar.
á allar héraðsnefndir og hverfa-
nefndir að tryggja þátttöku í
henni frá öllum sýslum og kaup-
stöðum og sem flestum hreppum
landsins eða stuðning við hana.
á annan hátt.
4. Haldin verði héraðsmót
herstöðvaandstæðinga um land
allt sumarið 1961. Landsnefnd-
armenn og héraðsnefndir í
hverjum landsfjórðungi ákveði
fyrirkomulag héraðsmóta þess-
ara í samráði við miðnefnd, og
héraðsnefndir kappkosti að
tryggja sem mesta þátttöku í
mótunum.
■5. Miðnefnd er sérstaklega
falið að fylgjast vandlega með
öllu sem gerist í hernámsmál-
um og kalla almenning til að-
gerða, jafnt sóknar sem varn-
ar, hvenær sem trlefni gefast.
ÍLE = I i. ,"i. ■ h
ÚTIFUNDURINN
Myndin hér að neðan er frá útifundinum í Keykjavík að kvöldi síðast liðins sunnudar's. Hni
þann fund sagði Vísir, að hann hefði verið einn sá fámennasti, sem haldinn hetð: ver:ð í
Reykjavík, — hópurinn verið svo dreifður, að unnt hefði verið að ganga í gegnum allan hóp-
inn án þess að snerta nokkurn mann! Íhaldsblöðin hafa í sumar birt margar lygafregnir um
fámennið á fundum hernámsandstæðinga og er það vandi þeirra að deila í hina réttu tölu
ýmist með þrem eða fjórum. Hér má sjá það svart á hvítu, hvílíkur fjöldi var þarna og sýnir
þó þessi mynd, sem er samsett og tekin við mjög erfiðar aðstæður, ekki nærri alla fundarmenn.
Myndin hér að neðan og aðrar myndir í blaðinu frá Þingvallafundi hernámsandstæðinga tók
Sigurður Guðmundsson, ljósmyndari.
Á útifundinum í Lækjargötu var Jakob Bensdiktsson fundarstjóri en ræðumenn: Guðmund-
ur J. Guðmundsson, Thor Vilhjálmsson, Sigríðar Eiríksdóttir, Björn Guðmundsson, Steinþór
Þórðarson frá Hala og Bjarni Benediktsson frá Hofteigi. Tillaga þar sem mótmælt var
samningum við Breta um landhelgismálið var samþykkt með öllum greiddum atkvæðum —•
Að lokum las Ragnar Arnalds upp Ávarp til ísiendinga frá Þingvallafundi 1960.
Frjáls þjóð — Laugurdaginn 17. sept. 1960 Frjáls þjóð — Laugardaginn 17. sept. 1960