Frjáls þjóð - 19.11.1960, Blaðsíða 12

T
IPPIPPI
Kennslustundir í
hernámssögu Islands
Nýlega kom tékkneskt
handboltalið í heimsókn til
íslands að keppa við hér-
lenda íþróttamenn. Svo illa
er búið að íslenzku íþrótta-
hreyfingunni, að handbolta-
menn hafa enn ekki eignazt
æfinga- og keppnissali og
veiða því að notast við gaml-
an bragga frá stríðsárunum,
sem stendur inn við Háloga-
land. Forystumenn íþrótta-
hre.vfingarinnar munu liafa
skammazt sín fyrir að geta
ekki boðið tékknesku meist-
urunum upp á viðunandi
keppnishús og tóku hað ráð
að leita n náðir bandaríska
hernámsliðsins á Keflavíkur-
velli um húsrými. íþrótta-
hreyfingin reyndist sem sagt
hafa geð í sér til að draga út-
lendingana úr setuliðsbragg-
anum við Ilálogaland í ný-
tízku hernámsbragga á Vell-
inum. Má því gera ráð fyrir,
að tékknesku íþróttamenii-
irnir séu reynslunni ríkari,
eftii' að búið er að sýna þeim
hernámssögu Islands með
nokkrum smekklegum sýn-
ingardæmum.
Báðu um 20 millj.
í Ameríku — fá 6!
FRJÁLS ÞJÓÐ hefur áður
skýrt frá för tveggja íslenzkra
ráðherra til Bandaríkjanna að
sníkja fé úr mútusjóðum þar-1
lendis. Ráðherrarnir fóru fram
á 20 milljón dollara gjöf og átti
að rökstyðja þá beiðni méð því,
að gengisbreytingin hefði vald-
ið stórfelldri rýrnun á tekjum
íslendinga af framkvæmdum
Bandaríkjahers á Keflavíkur-
velli. Einnig var þess vænzt, að
stjórnin í Washington myndi
launa íslendingum fyrir að
semja um landhelgina við Breta.
Nú mun vera ákveðið, að rík-
isstjórnin fái 6 milljónir dollara
(230 millj. ísl. kr.) í stað 20 og
þar að auki vörugjafir fyrir 200
millj. isl. króna, sem íslending-
ar eru vanir að fá árlega og
veittar eru úr sjóðnum PL-480.
Eins og kunnugt er, eru vörur
þessar seldar hér á landi og hef-
ur ríkisstjórnin ráðstöfunarrétt
á mestum hluta þess fjár sem
fæst fyrir, en bandaríska sendi-
ráðið fær nokkurn hluta til eig-
in afnota til að styrkja íslenzkt
dagblað og til að hlúa að öðrum
vinum sínum hérlendum. Fróð-
ir menn telja þó, að Bandaríkja-
stjórn sé orðin alltreg að gefa
ölmusur til Islands, enda er
henni væntanlega ljóst, að þar
er mokað í botnlausa tunnu.
LÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
Lcmgardaginn í ý. viku vetrar.
Togaraútgerð
verði lagt jafnóðum
og þeir koma úr sölu-
ferðum, sem þeir eru
nú í.
Þá kom það nýlega
fyrir, að Hafnarfjarð-
artogari var ekki lát-
inn koma að landi,
þegar hann kom úr
Þýzkalandsferð, held-
ur voru honum færð-
ar vistir í bát út á
sjó, og hélt hann að
því búnu á veiðar aft-
ur. Höfðu þó sumir
af áhöfninni ekki ætl-
að i seinni veiðiferð-
ina.
Vita menn ekki
gerla hvað olli en
telja, að þetta hafi
verið gert til að koma
í veg fyrir það, að
skipið yrði kyrrsett
vegna viðreisnar-
skuida.
Hunangs-
fiðrildið
Pétur Hoffmann
kom i heimsókn á
blaðið nýlega og sagði
okkur þær fréttir, að
búið væri að sel.ia
SelsVörina og hefði
bærinn keypt. Þar
með er liðinn undir
! iok sá tími, sagði Pét-
| ur, að menn lendi báti
I sínum í Selsvör að
hætti fornmanna.
Hoffmann hefur ný-
lega gefið út bækling,
sem fjallar um fram-
komu ýmissa brodd-
borgara í Reykjavik,
þegar Pétur ætlaði að
bjóða sig fram til for-
setakjörs. Ritið nefn-
j ist Hunangsfiðriidið
og er til sölu í verzl-
unum og á förnum
vegi úr hendi höfund-
ar.
IMýtt evnbætti
Togaraútgerð hefur
blómstrað svo mikið
á viðreisnarmánuð-
unum, að við borð
iiggur að hún stöðvist
algjörlega fyrir ára-
mót. Nokkrum togur-
um hefur þegar verið
lagt, en fleiri munu
á eftir koma. Þannig
hefur L. F. frétt, að
Akureyrartogurunum
Rauðt liturinn
Allir þekkja söguna
um nýju fötin keisar-
ans. Það er sígild saga
og alltaf að endur-
taka sig. „Hvers
vegna fæ ég bílinn
með kommalitnum?"
sagði blessað litla í-
baldsbarnið, átta ára
gamalt, þegar það
vann í happdrætti
Sjálfstæðisflokksins.
Barnið var skarp-
skyggnast á nekt
keisarans — einnig í
þetta sinn. Og nú
hafa Islendingar loks
skilið, af hvilíku
blygðunarleysi þeir
hafa hingað til notað
þennan lit. Það er
sagt, að íhaldið ætli
að lögbjóða bláa lit-
jnn á jólasveinabún-
jngaujúna fyrir hátíð-
arngr.
Hálfdán Eiríksson, i
tyrrverandi kaupmað-
ur í Kjöti og fiski hef-
ur verið ráðinn í nýtt
embætti hjá Gunnari
Thoroddsen, fjár-
málaráðherra. Hann
er orðinn eftirlits-
maður með því, að
i kaupmenn telji rétt
fram söluskattinn. —
Mega nú kaupmenn
fara að vara sig þeg-
ar maður, sem gjör-
þekkir fagið á að fara
í saumana á bókhald-
inu hjá þeim. Sem
sagt: Gott.
Síðastliðið sunnudagskvöld var
útvarpað viðtali af segulbandi, sem
Stefán Jónsson fréttamaður átti við
einn af „fjármálamönnum“ bæjar-
ins. Maður þessi vissi ekki, að Stef-
án hafði falið segulbandstæki inn-
an á sér og' skýrði bví umbúðalaust
frá viðskiptaháttum s;num — hann
lánar með FIMM présent afföllunt
á mánuð:. Hver er gelur svo reikn-
að út, að á 20 mánuðum hirðir þessi
nmður alla lánsupphæðina í vexti,
enda er augljóst, að til hans leita
ekki aðrir cn þe;r, sem kornnir eru
að barmi gjaldþrots og vænta þess
eins, að kraftaverk verði þeim'til
bjargar. Eða hver er svo snjall, að
hann ávaxti fé sitt um 30% á hálfu
ári eða 60% á ári — nema „fjár-
málamaðurinn“?
Mörgum þykir furðulegt, að unnt
sé að stunda slík viðskipti árum
saman og auglýsa í blöðum dag-
lega, án þess að ákæruvaldið hreyfi
hönd né fót, en skyndilega getur
fréttamaður við útvarnið sannað
verknaðinn fyrir alþjóð á einni
kvöldstund. Það verður ekki of-
scgum sagt af kænsku og dugnaði
yfirvaldanna!
FRJÁLS ÞJÓÐ hefur átt viðtal við
„fiármálamanninn“, sem nefnir sig
víxlara, og fer það hér á eftir.
Maöuriim sem lánar með
5% vöxtum á mánuði
Margeir Jón Magnússon neitar að hafa talað við Stefán Jónsson, fréttamann!
Margeir horfir á viðskiptavininn.
Margeir J. Magnússon hefurað játa það í blaðaviðtali, segir
skrifstofu í Miðstræti 3 A, þar Margeir.
sem hann tekur á móti við- — Hvernig er annars þessi
skiptavinum. Hann auglýsir starfsemi hjá þér? j
starfsemi sína yfirleitt í Morg- — Jú. Menn koma til mín og
unblaðinu á eftii'farandi hátt: biðja mig að lána sér út á víxil,
Sparifjáreigendur! Ávaxta og ef þeir geta veitt nægilega
sparifé á vinsælan og öruggan tryggingu, þá kaupi ég t. d.
hátt. — Peningalán! Útvega mánaðarvíxii með 5% afföllum. j
hagkvæm peningalán til 3ja og Þetta eru sem sagt verzlunar-
6 mán. gegn öruggum trygging- víxlar. Spariíjáreigendur vilja
um. (Báðum auglýsingum fylg- sjaldan kaupa nema í stuttan
ir fullt nafn og heimilisfang.) tíma, svo að þetta eru yfirleitt
Margeir er meðalmaður á 3—6 mánaða víxlar.
hæð, nokkuð þrekinn og breið- — En segjum að maður selji
leitur. Þegar fréttamaður blaðs- 100 þús. króna víxil til 6 mán-
ins kom í heimsókn til hans ný- aða og verður að greiða 30 þús.
lega, var iítið að gera á skrif- krónur í vexti. Er hugsanlegt,
stofunni og sæmilegt næði. að hann geti ávaxtað þessar 70
— .Varð þér ekki ónotalega við þús. krónur á hálfu ári um 30
a sunnudaginn, þegar viðtaiið þúsund?
kom í útvarpinu, spyr blaða- — Ja, þetta getur verið heild-
maðurinn. sali, sem er búinn að græða 30
— Eg kannast ekki við, að þús. á viðskiptum við smá-
það hafi verið ég, sem hann kaupmann en þarf að selja víx-
Stefán talaði við. |ilinn.
— En það vita það nú allir. I — En maðurinn er búinn að
— Ja, þú færð mig ekki til hafa fyrir því að flytja vöruna I
inn. Hvers vegna er hann að
láta allan ágóðann af hendi?
— Það getur staðið þannig á,
segir Margeir. Hann ætlar
kannski að kaupa nýjar vörur.
Ég er ekki að segja, að heild-
salar græði á því að selja ein-
göngu svona víxla.
— Græði ekki mikið á því?
— Nei, segir Margeir.
— En græðir nokkur á því
að skipta við ykkur?
— Það græðir enginn á því
að velta bara annarra fé. Það
er of mikil bjartsýni. Menn
verða að eiga eitthvað.
— En víxlarar? Velta þeir
ekki annarra fé?
— Jú, að .vísu. En þetta er
eins og hver önnur þjónusta.
Maður lifir rétt á þessu.
— Það eru margir, sem áfell-
ast ykkur fyrir þessa starfsemi,
segir blaðamaðurinn. Hvað er
þitt sjónarmið?
— Sparifjáreigendur ætla sér
ekki að hafa tekjur af þessu.
Þeir eru bara að koma í veg
fyrir, að peningarnir verði að
engu í höndunum á þeim. Pen-
ingurinn er alltaf að falla. Mið-
að við húseignir í krineum mið-
bæinn hefur hann fallið 40 falt
á 20 árum. Peningamenn kepp-
ast auðvitað við að ávaxta fé
sitt, svo að peningarnir, sem
þeir eiga, falli minna en verð-
mæti pappírskrónunnar.
— Þetta er eins konar kapp-
hlaup.
— Já, ekkert annað.
— En hafið þið þó ekki held-
ur betur í kapphlaupinu?
— Ja, um raunverulegar tekj-
ur er aldrei að ræða hjá spari-
fjáreigendum, verðmætið hefur
fallið. Auk þess liggur pening-
urinn oft inni vaxtalaus — og
á meðan fellur verðmæti papp-
írskrónunnar.
— En hvers vegna fellur
krónan?
— Aðalástæðan er sú, að þeg-
ar illa aflast miðað við tilkostn-
að, þá verður að fella gengið
eða hækka vöruverðið. Vöru-
verðið er aldrei lækkað aftur,
það er alltaf stefnt í sömu átt.
Og peningurinn fellur stöðugt.
Sparifjáreigendur eiga auðvitað
heimtingu á því að fá einhyerj-
Framh. á 5. siAu