Frjáls þjóð - 03.12.1960, Blaðsíða 12

Nckkrir íhaldsstúdentar, sem kjörnir voru á fundi í
Sháskólanum ásamt öörum tii að sjá um hátíðaliöldin 1.
desember, hafa beitt meirihlutavaldi sínu til að fá því fram-
gengt, að Guðmundur I. Guðmundsson verði. aðalræðumað-
iur dagsins. Þessi einsíæða ósvífni, að láta einn umdeildasta
stjórnmálamann landsins haldu ræðu til varnar stjórnar-
athöfnum sínum (samningamakkinu við Breía) hefur
Jivarvetna vakið mikla gremju. Þar við bætist, að á degi
jþegar minnzt er unninna sigra í fullveldismálínu, er sá mað-
mr látinn tala, sem gengið hefur lengst í undirlægjuhætti
íslenzkra stjórnmálamanná gagnvart vestrænum heimsveld-
um, ef Bjarni Benediktsson er fráta-linn. Hér að neðan eru
birt niótmæli minnihluta hátíðanefndarinnar:
1. desember 1918 varð ís-
land fullvalda ríki. Stúdent-
ar hafa valið þann dag til að
; fagna fengnum sigri i sjálf-
stæðisbaráttunni. Þann dag
er haldið á loft afrekum
þeirra ódeigu skörunga, sem
undir kjörorðinu „aldrei að
víkja“ buðu byrginn hvers
konar erfiðleikum og höfn-
uðu allri smaningagerð; um
sjálfstæði okkar við ofríkið.
Saksóknari —
Framh. af 1. síðu:
Ráðherrann hefur látið undan
’þunganum fi'á Lögfræðingafé-
laginu og borið fram frumvarp
tun málið, en ekki vexið í vand-
ræðum með að svæfa það aft-
ur í nefndafargani alþingis.
FRJÁLS ÞJÓÐ vill nota þetta
tækifæri sem gefizt hefur vegna
vinnubragða ráðherrans í okur-
málinu til að ítreka þá kröfu,
að ákæruvaldið verði fengið
opinberum s-aksóknara. Ekkert
er jafnmikil ógnun við lýðræð-
ið á íslandi óg sú staðreynd, að
pólitískur ráðherra hefur i hendi
sér að þagga niður stói'kostleg
sakamál, ef honum þykir henta,
og flokkur hans hefur þörf fyr-
ir aðstoð hans.
Hljótt ér um hina, seiu vldu
,,láta skynsemina ráða“ og
semja frið við ranglætið og
ofbeldið til að „afstýra frek-
ari vandræðum".
Þennan dag skulu til
kvaddir þeir menn, sem hæf-
astir eru hverju sinni til að
kveða nið'ur flokkadi'æcti og
sundrungu, þeir þ/óðskör-
ungar, sem bezt geta brýnt
þjóðina, svo að hún samein-
uð beiti ýtrustu kröftum sín-
um í hinni ævarandi sjálf- ,
stæðisbaráttu. Það verða að
vera menn, sem, minnugir
baráttu forfeðranna, hvika
ekki frá settu mai’ki og
guggna ekki fyi'ir hótunum,
heldur sækja því fastar fram
og leiða þjoð sína til sigurs.
Baráttuaðferð forfeði’anna
færði ókkur sigur. Beitum
hennj nú! Þetta þurfa að
vera menn, sem öll þjóðin
stendur með og treystir,
menn, sem standa með þjóð-
inni í baráttu hennar. En
valið er vandasamt, því að ,
hinum útvalda er ætlað að
sameina og hvetja þjóðina,
honuin er ætlað að hefja hátt
merki Jóns Sigui'ðssonar á
fullveldisdaginn.
Háskólastúdentar höfðu
mikinn viðbúnað til að vanda
sem bezt val á aðalræðu-

LITIÐ FRETTABLAÐ
Laugardaginn í 6. viku vetrar.
Næturgestur
Fyrsta desember
var tekið manntal um
land allt. Teljarar
fóru i hús og skráðu í
skýrslur ýmiss konar
upplýsingar um
heimilisfólk. Þá var
Þess einnig krafizt að
Ekki í frásög-
ur færandi
Stjórnarblöðin hafa
ekki skýrt frá því, að
Þórhallur Ásgeirsson
fulltrúi Norðurlanda
hjá Alþjóðabankanum
og tveir aðrir mekt-
arkokkar þeirrar
stofnunar eru staddir
hér á landi um þessar
mundir emhverra
erinda. Getur það
verið, að stjórnarblöð-
in telji dvöl þessara
manna hér ekki í frá-
sögur færandi eða er
talið hyggilegt að láta
eins mikla leynd hvíla
yfir henni og tök eru
á? — Þeir hafa þó
sézt á versthúsi með
aðalsérfræðingum rík-
isstjói-narinnar í al-
varlegum samræðum.
Skyldi Islendingum
verða bannað að
rækta kartöflur á
næstunni?
heimafólk gæfi upp
nöfn gesta, sem sofið
hefðu i húsinu nótt-
ina áður til að koma
í veg fyrir að nokkur
slyppi óskráðut'. Sagt
er, að margri ung-
meyjunni hafi vafizt
tunga um tönn, þegar
farið var að þráspyrja
um næturgesti. En
opinberar skýrslur
verða að vera ná-
kvæmar og réttar og
þá duga engin undan-
brögð. 1 húsi nokkru
varð t. d. teljarinn
að bíða þar til
mamma var farin út
og þá var leyndarmál-
ið upplýst. Hann heit-
ir Jón — ég veit ekki
meira, sagði stúlkan
og roðnaði.
Athygíisvert
bókasafn
Áhrifamaður í Al-
Þýðuflokknum hefur
tjáð L. F. til sanninda
um ágæti Guðmundai'
1., að hann (G. 1. G.)
eigi stærsta og full-
komnasta kriminal-
bókasafn, hér á landi,
og hafi séx-hæft sig í
söfnun slíkra bóka.
Eftirlætishöfund G. í.
G. kvað haixn vera
Fyrirspurn
Frjáls þjóð og L. F.
hafa beint nokkrum
fyrirspurnum til Þjóð-
viljans og L. Jósefs-
sonar að undanförjui,
en svör hafa enn ekki
borizt.
Nú vill L. F. biðja
Þjóðviljann að leysa
úr eftirfarandi vanda-
máli:
Hvernig stendur á
því, að Sameiningar-
flokkur alþýðu —Sós-
íalistaflokkurinn, sem
okkur er tjáð, að sé
ekki kommúnista-
flokkur, heldur uppi
beinu sambandi við
kommúnistaflokka
annari'a landa, með
því aö senda fulltrúa
á þing þeirra, en hef-
ur ekkei’t samband
við aði'a stjórnmála-
flokka erlendis og
sendir aldrei fulltrúa
á þing erlendra sósi-
alistaflokka, ef þeir
eru ekki yfirlýstxr
kommúnistaf lokkar ?
AgötuChristie oghefði
G. í. látið svo um-
rnælt í kunningjahóp,
að aldrei liði sér eins
vel og þegai' hann
væri búinn að koma
sér fýrir í bókaher-
bergi sínu með pípuna
upp í sér og góðan
giæparóman í hönd.
manni dagsins, sem á að
koma fram sem merkisberi
stúdenta og'jafnframt allrar
þjóðai’innar í mesta sjálf-
stæðis- og hagsmunamáli
hennar nú, landhélgismálinu.
Á almennum stúdentafundi
var kjöi'in hátíðarnefnd, sem
átti að gegna því vandasan. i
hlutvei'ki að annast þetta val.
Við undirritaðir vorum kosn-
ir í nefndina. En hvað gerð- um hefur oi'ðið vart nokkui'i'a verið látin kaupa íslenzkar
ist svo, er nefndin tók tii minniháttar erfiðleika í efna- neyzluvörur þeg'ar við höfum
stai'fa? Samþykkt var tiilaga hagslífi Bandaríkjanna. Hinn sem þjóð búið ekki aðeins við
meirihluta nefndarinnar, 20. nóv. s.l. skýrði Mbl. frá því, greiösluhalla í utani'íkisvið-
þriggja stúdenta af fimm, úm til hverra ráðstafana Bandarík- skiptum í hálfan annan áratug
að leita til Guðmundar I. m hyggjast grípa vegna þess- heldur beinlínis lifað á sníkjum
Guðmundssonar, utanríkis- ara efnahagsörðugleika. Mbi. og matgjöfum?
ráðherra. Við undiri'itaðir, skýrir frá því. að vegna! Nú eru Bandaríkjamenn ekki
sem vorum í minnihluta, urð- greiðsluhalla á verzlunarjöfn- illa stæðir, eins og kunnugt er.
um fyrir miklum vonbrigð- ugi Bandaríkjanna hafi Eisen- Þeir eru ekki ein skuldugasta
um með val okkar ágætu hower tilkynnt, að Bandarikja- þjóð veraldar, eins og sagt er
samstarfsmanna. Þar sem stjórn muni hætta að kosta um íslendinga. Bandaríkin eiga
ekki var tekið tillit til mót- fjölskyldur bandarískra her- morð fjár hjá öðrum þjóðum og
mæla okkar og tillagna, m anna erlendis (urn 500 þús. skulda engum neitt. En þegar
finnst okkur rétt að þvo ag tölu), leggja áherzlu á að tímabundnir smáerfiðleikar
Framíi. á 11. sí<>u. efnahagsaðstoðin, sem Banda- steðja að hjá þeim grípa þeir
ríkin veita öðrum ríkjum verði til mjög róttækra ráðstafana,
: notuð til að kaupa bandariskar eins og ummæli Mbl. bera meö
ivörur, draga úr innflutningi sér.
opinberra stofnana, hætta að Dettur nú nokkrum heilvita
láta sendiráð kaupa nauðsynj- manni í hug, að ef Eisenhower
ar í dvalarlandinu og draga úr hefði verið tilneyddur að
jsölu á offramleiðslu banda- lýsa yfir því,. að þjóð hans
Iríska landbúnaðarins til ann- væri ein sú skuldugasta í ver-
Stjórnmálanámskeiðið arra landa. öldinni, eins og ÓJafur Thors
heldur áfram þriðjudag- j Hér sjá menn, að þegar gerði um síðustu áramót, þá
inn 6. des. kl. 20.M0 að minniháttar erfiðleikar steðja hefði hann samtímis látið sér-
Largavegi 31, 3. hæð. Þor- að bandarísku . efnahagslífi er fræðinga sína boða þjóðinni að
varður Örnólfsson spjallar tekið nokkuð öðrum tökum á viðreisnin væri í því fólgin, að
um-stjórnarskrána og sýnd málunum en hér hjá okkur. gefa utanríkisverzlunina frjálsa,
verður kvikmynd. Hvernig stendur t. d. á því að Framh. á 11. síðu.
Stjórnmála-
námskeið
frjáls þjóö
Laugavdaginn 3. desember 1960
Sérfræðingarnir möðgaðir
Eins og kunnugt er af frétt- íslenzku sendiráðin hafa ekki
Hvað borgar menntamálaráðu-
neytið fyrir níð um islenzk skáld ?
Undanfarin ár hefnr
Kr'stmann Guð mundsson,
rithöfundur haft haö starf
með höndum að koma í
nokkra skóla einu sinni á
hverjum vetri og' kynna
íslenzka ljóðlist. Þennan
bitling hefur menntamála-
ráðuneytið útvegað honum
og’ fær hann fulí árs-
laun fyrir. FRJÁLS ÞJÓÐ
birtir hér kafla úr bréfi
frá menntaskólanema á
Akureyri, bar sem vinnu-
brögðum Kristmanns er
lýst og má glögglega sjá.
skólanum ár eftir ár og mis-
þyrma með hörmulegum
flutningi alþekktum ljó'ðum,
sem allir hafa lesið hjálpar-
laust hingað til. Hann las
meðal annars úr Tímanum
og vatninu eftir Stein Stein-
arr í háðslegum tón og sagði
svo, að Steinn væri gott
dæmi um þau skáld, ef skáid
skyldi kalla, sem engin leið
væri að vita hvað væru að
fara með Ijóðum sínuni. Af
10 kvæðum sem hann las
voru 8 þau sömu og í fyrra
og hittéðfyrra.
Matthías Jochumsson átti
125 ára afmæli 11. nóvember
sl. Skólameistari flutti þá
merkilegan fyrirlestur um
hann. Mér datt í hug, að ó-
þarfi væri að sækja hro'ð-
virka menn á önnur lands-
horn til að tala um skáld-
in, því að það má skóla-
meistari eiga, að það er allt-
af gaman að heyra hann
tala.“
að nemendur eru lítt hrifn-
ir af yfirborðsmennsku og'
hrokafullri framkomu hins
hálaunaða upplesara.
„Hingað kom um daginn
maður að nafni Kristmann
Guðmundsson. Hann ferðast
nú milli skólanna og þykist
vera að kynna ljóðlist og'
tekur til meðferðar í 45 mín-
útna erindi helztu ljóðskáld
fslendinga og ljóð þeirra og
þar að auki þýdd ljóð. ••
Mér finnst, að fyrst
menntamálaráðuneytið er að
rausnast við að senda upples-
ara í skólana, þá værj ekki
úr vegi að velja mann, sém
hefði vit á því að taka eitt
skáld fyrir í einu og’ ^eþa góð
skil, í stað þess að standa bí-
sperrtur frammi fyrir öllum
Herferð gegn
smyglurum
Að undanförnu heí'ur borið á
því, að einhverjir innflyjendur
hafa notað hið svokallaða verzl-
unarfrelsi til að flytja inn vör-
ur á fölskum forsendum. Þann-
ig eru þeir sagðir flytja inn frá
Vestur-Evrópu bómullarvörur
undir því yfirskyni, að þær séuj
úr nælon. Er sagt að þetta
sleppi allt í gegnum tollinn hér. I
Þeir innfly'niendur, sem telja
sig skaðast á þessu hafa nú haf-
ið mikla heríerð í þessum mál-,
um og hefur Verzlunarráð ís-
lands t. d. lcrafizt þess, að toll-
stjóri mæti í eigin persónu fyr-
ir nefnd sem ráðið kaus, og
geri þar grein fyrir því, hvern-
ig standi á þessum slappleika
hjá tollgæzlunni.
Hefur blaðið sannspurt, að í
uppsiglingu sé mikil herferð í
þessum málum, þar eð litið mun
á þennan innflutning eins og
hvert annað smygl.