Frjáls þjóð - 27.10.1962, Side 4

MICHEL JAZI
Ein skærasta stjarnan í
dag á himni frjálsíþróttanna
er Frakkinn Michel Jazi.
Hann á nú tvö lieimsmet —
í 2000 m hlaupi (5 mín. 1,6
sek.) og 3000 m hlaupi (7
mín. 49,2 sek.).
Hann á einnig bezta lieims
tímann á þessu ári í 1500 m
hlaupi, 3 mín. 38,3 sek.
Jazy hefur oft fagnað sigri
á stórmótum. Hann varð
annar í 1500 m hlaupi á síð-
ustu Olympíuleikjum og
hlaut tímann 3 mín. 38,4
sek. Á Evrópumeistaramót-
inu í Belgrad varð hann sig-
urvegari í sömu grein, rann
skeiðið á 3 mín. 40,2 sek.
Árangur Jazi er ekki að
þakka neinni tilviljun, held-
ur áralangri markvissri þjálf-
un. Þjálfari hans, René
Frassinelli, telur liann vera
búinn að hlaupa um 54000
km á æfingum, eða töluvert
betur en umhverfis jörðu
við miðbaug. Daglega leggur
Jazi að baki 35 km, meðan
aðalæfingatímabilið stendur
yfir, og Iileypur hann þá 20
km fyrir hádegi og 15 km
síðdegis.
Sem vænta má byggist æf-
ingakerfið mjög á hörðum
sprettum, 250—400 m löng-
um. Einnig æfir Jazi á víða-
vangi, og Jrá helzt fyrri hluta
vetrar.
Michel Jazi er af pólskum
ættpm. Faðir Jazi dó á bezta
aldri úr námumannaveiki og
móðir hans vildi ekki að
sama hættan ógnaði lífi son-
arins. Hún lét hann J>ví læra
prentiðn, og starfar hann nú
í París sem blaðamaður og
prentari.
Frakkar eru að vonum
hreyknir af Jæssum vaska í-
]>róttakappa.
Þeir liafa ekki átt lieims-
methafa í neinni einstaklings
grein frjálsíþrótta, annan en
Ladoumégue, en hann átti
um nokkurt skeið heimsmet
í mílu og 1500 m hlaupi.
Hvað starfa
„heimsstjörn-
urnar“?
Bandaríkjamaðurinn Har-
old Conolly, heimsmethafi í
sleggjukasti, er kennari.
Bretinn Brian Kirby, Evr-
ópumeistari í ' Maraþon-
hlaupi, er teiknari.
Bretinn Arthur Rowe,
Evrópumethafi í kúluvarpi,
var námamaður til skamms
tíma, en er nú atvinnumaður
í „rugby“.
Þýzka stúlkan Jutte Heine
Evrópumeistari í 200 m
hlaupi kvenna, er við nám i
hagfræði.
Gamlar og góðar
Lögfræðingurinn: Nú þegar
við höfum unnið málið, viltu
þá segja mér í hreinskilni, hvort
þú stalst peningunum eða ekki?
Skjólstæðingurinn: Eftir ræðu
þína í gær er ég mjög efins um
að ég hafi gert það.
★
Hvers vegna hengdu þeir
þessa mynd upp?
Vegna þess að þeir fundu ekki
listamanninn sjálfan.
★
1 „striplingaleikhúsinu" í
París var stráklingur einn stað-
inn að því að gægjast inn um
skráargatið á búningsherbergi
dansmeyjanna. — Greyið litla
hann langaði svo til að sjá þær
í fötunum.
★
Ræninginn grenjar í eyrað á
heyrnarlausa manninum: Og
nú í fimmtánda sinn: pening-
ana eða lífið, segi ég.
★
Dómarinn: Hvers vegna
slóguð þér félaga yðar; gátuð
þér ekki rökrætt við hann?
Ákærði: Ja, þannig stóð á,
að ég var þegjandi hás.
★
Kínverjar hafa löngum borð-
að með prjónum, eins og kunn-
ugt er.
Svo var }mr einu sinni mað-
ur, sem var slíkur mathákur,
að hann varð að borða með
prjónavél.
★
Ég fer heim til mömmu, vældi
eiginkonan. Ég hefði átt að
Iilusta betur á hana fyrir tutt-
ugu árum.
Farðu bara, svaraði mað-
urinn. Hún er áreiðanlega eniv
þá að tala.
★
Loks er að segja af mann-
inum, sem kom inn í grænmetis-
búð og spurði, hvort það gæti
| verið rétt, að það væri b-víta-
Imín í a-gúrkum . . .
Síðasti dómur í
Hvassafellsmálum
Hinn 5. júlí 1578 batt Þórð-
ur lögmaður Guðmundsson
með sex manna dómi á Kópa-
vogsþingi endi á löng og ófögur
málaferli, sem orðin voru nær
aldargömul, hin illræmdu
Hvassafellsmál. Mál þessi hóf-
ust árið 1480, er }>au feðgin
Bjarni Ólason á Hvassafelli í
Eyjafirði og Randíður dóttir
lians voru borin því illmæli að
liafa haft líkamlegt samræði.
Bæði sóru þau tylftareið fyrir,
en þrátt fyrir það náði Ólafur
Rögnvaldsson Hólabiskup tang-
arhaldi á eigum Bjarna. Urðu
biskupi í því efni drýgstir vitn-
isburðir presta, er báru }>að, að
Bjarni hefði játað á sig afbrotið
er hann var í varðhaldi heima
á Hólum. — Á Kópavogsþingi
1574 var um það dæmt, hvor
væri réttur eigandi jarðarinnar
Arndísarstaða í Bárðardal, kon-
ungur eða séra Teitur Helga-
son á Reynivöllum, sonarsonur
Randíðar Bjarnadóttur, sem nú
gerði tilkall til jarðarinnar sem
lögarfi hennar, þar eð hann
kvarðst reiðubúinn að sanna,
að sakarburðurinn á hendur
Randíði og Bjarna hefði verið
illmæli eitt, og þau bæði
hreinsað sig af áburðinum með
tylftareiði. Lagði séra Teitur
fram þrjú bréf, þrenna vitnis-
burði, um tylftareiða feðgin-
anna, svo og lýsingu á }>ví, við
hverjar aðstæður játning sú,
sem prestar Ólafs biskups töldu
Bjarna hafa gert, átti að hafa
orðið til. Kveðst „einn bréfrit-
arinn, Torfi prejtur Jónsson,
hafa heyrt upþles$5 apþellerun-
arbréf Bjarna á Hvassafelli, og
hafi Bjarni þar sagzt hafa verið
„inni sveltur í tvo eður þrjá
mánuði og fjötraður þar inni í
kirkjugarðinum til þess að
hann skyldi kennast þann glæp,
hvað ég ekki vildi. En á skír-
dag var ég leiddur í kirkju af
prestum og djáknum herra Ól-
afs, að leysast til kirkju sem
aðrir sakamenn. Hafði ég þá
fengið þrjú öngvit. Sögðu þeir
þá, að ég hefði kennzt um dótt-
ur mína Randíði."
Eftir þessum vitnisburðum,
sem nú voru lagðir fram á þing-
inu í Kópavogi, dæmdu þeir
Þórður lögmaður og meðdóms-
menn hans „jörðina alla Arn-
dísarstaði ævinlega eign oft-
nefnds síra Teits Helgasonar,
þar til og svo lengi, að önnur
sterkari skjöl kunni eður megi
finnast, þau sem þessum bréf-
j um hrindi." Slík skjöl komu
| aldrei fram, og lenti jörðin því
j hjá séra Teiti.
Má raunar segja, að með
dómi þessum hafi þau Bjarni og
Randíður fengið uppreisn, þótt
seint væri.
Harður dómur
Hinn 25. janúar 1664 gekk í
Kópavogi dómur Einars Odds-
sonar, • umboðsmanns Bessa-
staðafógeta, og tólf manna með
honum. Dæmdu þeir þar til
dauða mann nokkurn, Þórð að
Kópavogs-
þættir IBð
mannsins, er Guðrún hét, klag-
aði yfir þessum dómi á alþingi
um sumarið, en því var lítt
sinnt. Næsta sumar kom hún
aftur til alþingis með klögumál
sitt. Var nú bréf liennar lesið í
lögréttu og fært inn í alþingis-
bókina. Segir hún þar, að bróð-
ir sinn hafi verið líflátinn fyrir
litla sök, og vill láta kalla fyrir
lög og dóm Einar Oddsson,
„foringja manndrápsins“, svo
sem hún nefnir hann berum
orðum. Ekki varð úr þessu
kærumáli annað en }>að, að Ein-
ar var skyldaður til að leggja
fram afskrift af Kópavogsdómi.
Segir í alþingisbókinni, að
Þórður hafi verið hengdur. Sú
aftaka hefur vafalítið farið frarn
í Gálgaklettum í Garðahrauni,
en þar voru jafnan festir upp
Jrjófar þeir, sem dæmdir voru
til lífláts í Kópavogi og á Bessa-
stöðum.
Stuttorð örlagasaga
Árið 1677 voru dæmd til
líkamlegrar refsingar á Kópa-
vogsþingi hjú tvö úr Árnes-
sýslu, karl og kona. Var maður-
inn kvæntur, en hafði strokið
frá heimili sínu og lagzt út með
stúlku, er hann lagði hug á.
Maðurinn hét Eyvindur Jóns-
son, stundum kallaður Eyvind-
ur eldri, til aðgreiningar frá al-
nafna sínum, hinum víðkunna
Fjalla-Eyvindi. Alþingisbókin
1678 segir í stuttu máli hina
dapurlegu örlagasögu þessara
tveggja mannvera, sem virðast
hafa lagt allt í sölurnar til að
mega njótast. Sú frásögn er á
þessa leið:
„í sama stað og ár og dag
(29. júní 1678) auglýsti valds-
maðurinn Jón Vigfússon eldri
þann héraðsdóm, sem hann
hafði ganga látið í Bakkárholti
í Ölfusi í Árnessýslu það ár
1677 2. nóvembris undir 12
manna útnefnd áhrærandi þær
stórbrotamanneskjur Eyvind
Jónsson og Margrétu Símonar-
dóttur, sem úr þeirri sýslu burt-
hlaupið höfðu vel fyrir tveimur
árum og í opinberum hórdómi
orðið sín á millum með barn-
eign, hann eigingiftur, en hún
í einföldum hórdómi áður
fundin. Höfðu téðar persónur
á Jressum tveggja ára tíma sam-
an haldið sig fyrir ektahjón ...
urðu svo höndlaðar 1 einum
helli suður undir Örfiseyjarseli
í Kjalarnesþingi og teknar þann
20. oktobris með fóla og nauta-
kjöti og öðrum hlutum. Voru
þá ofanskrifuðum Eyvindi og
Margrétu dæmdar þrjár refs-
dómsbrot og burthlaup úr hér-
aðinu sem og heilagrar aflausn-
ar og sakramentis forröktun,
hverjar þrjár refsingar valds-
maður Jón Vigfússon rigtuglega
bevísaði á }>ær lagðar vera.
Einnig auglýsti velaktaður Ol-
uf Jónsson Klou, að fyrrnefnd-
ar persónur, Eyvindur og Mar-
grét, hefðu úttekið líkamlega
refsing í Kópavogi 3. decembris
1677 fyrir útileguna og ]>ar að
hnígandi J>jófnaðar atburði, svo
sem dómur }>ar urn auglýstur
útvísar, og svo hefði kona Ey-
vindar Ingiríður hann til hjóna-
bands aftur tekið. Að ]>ví gerðu
voru ]>essar manneskjur afleyst-
ar af eruverðugum biskupinum
mag. Þórði Þorlákssyni undir
þeirra sakramentis meðtekning
í dómkirkjunni að Skálholti.
Nú er síðan svo til fallið upp
á ný, að þessar vandræða per-
sónur tóku sig aftur til útilegu-
samvista og fundust báðar í
einni rekkju og einu hreysi
undir bjargskúta í Ölvesvatns-
Iandeign af Þorsteini Jónssyni
og öðrum átta mönnum. Voru
svo teknar og síðan í fangelsi
forvaraðar á valdsmannsins
heimili Stórólfshvoli og nú
hingað til Öxarárþings í járn-
um færðar með fimm fiskum og
tveim mathnífum, sem í hreys-
inu fundust."
Eyvindur og Margrét voru
síðan bæði dæmcí til dauða á
Al]>ingi, og fór aftakan fram á
Þingvöllum 3. júlí.
Indversk
heimspeki
Út eru nú komnar sex bækur,
í bókaflokki Gunnars Dal, ÚR
SÖGU HEIMSPEKINNAR. -
1961 komu út Jrrjár bækur:
Leitin að Aditi, Tveir heimar
og Líf og dauði. Hinar þrjár
hafa komið út á þessu ári: Hinn
hviti lótus, Yoga og Sex ind-
versk heimspekikerfi.
Allar ]>essar bækur fjalla um
indverska heimspeki. Bækurnar
eru mjög snotrar að öllum frá-
gangi og hinar girnilegustu til
fróðleiks.
Skrifstofa flokksins
í Ingólfsstrœti 8 er opin kl. 2—
7 s. d. á virkum dögum, nema
laugardaga kl. 1—L
Síminn er 1-99-85.
Þjóðvamarmenn, hafið sam-
band við sltrifstofuna!
Þjóðvarnarmenn!
Lítið inn á skrifstofu blaðs-
ins á fimmtudagskvöldin. Þá
eru þar hinir vinsælu rabb-
fundir milli kl. 9 og 11.
nafni, sem stolið hafði lítils
háttar verzlunarvarningi. Systir
íngar hvoru um sig á Bakkár-
holtsþingstað fyrir þeirra hór-
4
Frjáls þjóS — laugardaginn 27. október 1962