Frjáls þjóð - 18.09.1964, Blaðsíða 5
1 fotspor
Sæmundar frdða
Viðtal við Kolbein Sæmunds-
son, sem leggur stund á forn
fræði við Svartaskóla
Við hittum á sunnudaginn
var ungan mann, Kolbein Sæ-
mundsson, sem leggur stund
á klassísk fræði, grísku og lat-
ínu, við Svartaskólann fræga,
Sorbonne í París, en þar hafa
Islendingar dvalizt öðru
hverju aílt frá dögum Sæ-
mundar fróða.
. — Lesa margir íslendingar
við Svartaskóla?
— Já, nokkuð. Eg lield þeir
hafi verið tólf síðasta vetur.
Þeir leggja stund á ýmis
fræði, sálarfræði, arkitektúr,
bókmenntir, sagnfræði, nátt-
úrufræði o. fl.
— Ert þú sá eini sem lest
klassík?
— Já, ég er sá eini í París,
og ég veit ekki um nema einn
eða tvo aðra íslenzka stúd-
enta sem lesa þessa grein nú
sem stendur.
— Álítur þú að það sé nauð
synlegt fyrír fslendinga að
eiga menn sem þekkja eitt-
hvað til grisku og latínu?
— Já, ég er ekki í neinum
vafa um það. Okka/menning
er að mjög miklu leyti sprott-
in upp af hinni grísk-róm-
versku menningu, svo að það
er óumflýjanlegt fyrir okkur
að halda lifandi tengslum við
liana.
— Hvað um latínunám í
menntaskólum, hefur það ein
aS gera. En þetta er maSur,
sem gjarnan vill hafa eitt-
hvacS fyrir stafni og vinna
fyrir kaupi sínu, svo aS
hann sagði þá upp starfi
sínu, sem ekkert starf var.
Nú er þriggja mánaíSa upp-
sagnarfresturinn aS verSa út
runninn, og maðurinn verS-
ur gagnfræðaskólakennari
frá og meS 25. þessa mán-
aSar.
Sem sagt: eftir mikla til-
kynningaherferS var einn
maSur ráSinn eftir dúk og
disk, og hann sagSi upp
störfum eftir þriggja mán-
aSa reynslu. Og útvarpiS
heldur áfram starfrækslu
meS sama HSi og fyrr, aS
frádregnum dagskrárstjóran
um, sem enn er í fríi. ÞaS
er sízt aS furSa, þótt þaS
talaSa orS, sem heyrir und-
ir hina almennu dagskrár-
skrifstofu, hafi ekki veriS
upp á marga fiska þetta ár-
iS. UppistaSa þess hafa ver
iS velktar frásagnir, flestar
stíllitlar og ómerkar, af í-
mynduSum mannraunum 1 7
ára unglinga fyrir 50—60
árum. Engum virSist ljóst.
aS útvarpiS þarf virkilega
aS ráSa til sín marga nýja
menn til aS vinna úr drjúg-
um hluta þess mælta máls
sem því berst og setja sjálf-
ir saman dagskrár aS eigin
frumkvæSi og af eigin frum-
leik. UtvarpiS hérna á raun
ar aS vera alþýSlegt, í þeim
skilningi aS fleiri fái þar aS-
gang en útvaldir einir. En
þaS er enginn alþýSleiki aS
hirSa hvaSeina sem rekur
á fjörur þess og bjóSa hlust-
endum á hverju kvöldi upp
á ónýtt efni og óframbæri-
legar raddir ÞaS er menn-
ingarleysi og vesaldómur.
Sagan af „mannaráSning
um" útvarpsins í ár kemur
annars ekki á óvart neinum
þeim, sem þekkja þar örlítiS
til innan dyra. Þar ræSur
húsum maSur, sem sjálfur
vill vasast í öllum sköpuS-
um hlutum, treystir helzt
engum nema sjálfum sér í
dagskrárefnum, og er meS
nefiS niSri í hvers manns
koppi — nema leiklistar-
stjórans, sem hefur karakter
til aS halda manninum í
skef jum. Þessum skrýtna hús
bónda er á móti skapi aS
ráSa nýtt fólk til sjálfstæSra
starfa í útvarpinu, og vita-
skuld fælast góSir tnenn aS
vinna á vegum hans.
hverja þýðingu að láta alla
máladeildarstúdenta eyða svo
miklum tíma í latínu sem nú
er gert?
— Eg álít að ekki sé hægt
að afnema latínunám með
öllu í máladeildum. Öllum
sem leggja stund á húmanist-
ísk fræði í háskóla er nauð-
synlegt að geta lesið miðlungi
þungan latínutexta með hjálp
argögnum, svo að latínunárn-
ið má varla vera minna en
nú er í máladeild. Hins veg-
ar er nauðsynlegt að brevta
um kennsluaðferðir, koma í
veg fyrir utanbókarlærdóin
þýðinga, en reyna að !áta
nemendurna vinna sjálfstætt.
En auk þess þyrftu þeir sem
_vilja, að eiga þess kost að
' læra rneiri latínu og ekki síð-
ur grísku, e. t. v. í sérstakri
deild, þar sem aðaláherzlan
yrði lögð á íslenzku og klass-
ísku málin.
— Hvað um menntaskóla-
námið ahnennt, telurðu það
1 samsvara kröfum tímans?
— Nei, þeir sem ætla í há-
skólanám þyrftu að geta far-
ið beint í menntaskóla 12 eða
13 ára gamlir. Eg hef enga
trú á miðskólunum. Þar eru
allir hengdir á sama klakk-
inn.
— Hefurðu ekki lagt stund
á fleiri fornmál en grísku og
latínu?
— Nei, það get ég ekki
sagt, ég lærði einu sinni dá-
lítið í hebresku í guðfræði-
deildinni hérna.
— Er ekki heldur dauflegt
í París og lítið hægt að
skemmta sér?
— Það er svo sem nóg af
öllu þar. Flestir geta fundið
skemmtanir við sitt hæfi,
hvort sem það er nú á nætur-
iV'M'V nrtgrt .S'AÖit •
kluþbuiij eða í þpka- og lijsta-
söfnum.
— Er aðstaða til námsins
góð við Sorbonne?
— Nei, liúsnæðisskortúr er
mikill, lestrarsalir ofhlaðnir
og fyrirlestrasalir rúma ekki
nærri alla stúdenta. Bygginga
Myndin er tekin á kaffihús-
inu SELECT, en þar sat
bandaríska skáldið Heming-
way löngum og ,,stúdera<5i“
franskt götulíf.
framkvæmdir hafa litlar verið
upp á síðkastið og nær engar
fyrir húmanistísku deildirnar.
Það er svo sem víðar pottur
brotinn en hér heima, þótt ó-
líku sé saman að jafna því
við Sorbonne voru um hundr-
að þúsund stúdentar síðasta
ár.
— Ættum við ekki að ljúka
samtalinu með einhverri til-
vitnun í hina klassísku höf-
unda, sem vel á við í dag?
— Það mætti kannski segja
við íslendinga í dag, það sem
Horatius sagði í skensi við
landa sma fyrir tvö þúsund
árum: „O, ciues, ciues, quae-
renda pecunia primum est,
uirtus post nummos. ... “ (Ó,
borgarar, borgarar, fyrst ber
að sækjast eftir auði, dyggð-
inni á eftir skildingunum.)
V.
->
SÍLDARÆVINTÝRI „FÉLAGA EINARS"
Það þætti áreiðanlega
heyra til stórtíðinda í hvaða
landi sem vera skal, ef stjórn
arandstöðuflokkur, hvað þá
brot úr stjórnarandstöðu-
flokki, tæki það upp hjá
sjálfum sér að semja við er-
lend ríki um milliríkjavið-
skipti, utan og ofan við þar
til kjörin stjórnarvöld. Þetta
hefur nú gerzt hér á Islandi.
Hvernig litist mönnum á,
ef einhver sjálfskipaður hóp
ur sjálfstæðismanna (t. d.
Eykon og vinir hans) tækju
upp á því að semja um ut-
anríkisviðskipti okkar við
Bandaríkin, í trássi við ís-
lenzk stjórnarvöld, gegn lof
orði um pólitískan stuðning
Bandaríkjastjórnar við Sjálf
stæðisflokkinn.
Hvernig litist mönnum á,
ef Islendingar gætu ekki átt
eðlileg viðskipti við Norð-
urlönd, nema fyrir milli-
göngu Guðmundar I. og
klíku hans, er gæti síðan
slegið sér pólitíska mynt úr
öllum viðskiptum okkar við
þessi lönd.
Hvemig litist mönnum á,
ef kanzlari V-Þýzkalands
vísaði á bug ölluni viðskipt
um við Islendinga, nema fyr
ir milligöngu hins kristilega
demokrata, Eysteins Jóns-
sonar.
Hætt er við að mönnum
lítist ekki á blikuna.
EF málið væri einfaldlega
þannig, að einhverjum hr.
Einari Olgeirssyni hefði bor-
izt vitneskja um, að Rússar
óskuðu eftir að auka kaup
sín á íslenzkum síldarafurð-
um (en þannig hagar Þjóð-
viljinn nú skrifum sínum).
EF hér var ekki um að
ræða pólitíska mútu, sem
Sósíalistaflokkurinn varð að
gjalda fyrir með því að
skuldbinda sig til að styðja
Rússa í deilu þeirra við Kín
verja, og segja um leið skil-
ið við stefnuskrá sína.
EF hr. Einar Olgeirsson
hefði af heilindum viljað
greiða fyrir málinu og vinna
landi sínu gagn, hvemig
hefði hann þá brugðizt við:
Hefði hann ekki lagt
kapp á að fá sem allra
fyllstar upplýsingar um,
hvað fyrir Rússum vekti:
hversu mikið magn vildu
þeir kaupa, til hve langs
tíma, með hvaða kjörum,
Framh. á bls. 7.
Frjáls þjóð — föstudaginn 18. september 1964.
5