Frjáls þjóð - 18.01.1968, Qupperneq 1

. ...
FIMMTUDAGUR 18. JANÚAR 1968 — 3. TÖLUBLAÐ ~ 17. ÁRG.
Deilurnar í Alþýðubandalaginu:
MÁLEFNAÁGREININGUR
KEMUR í LJÓS
Fólk hefur oft átt nokkuð erfitt með að átta sig á þeim
deilum, sem geisað hafa innan Alþýðubandalagsins að und-
ánförnu. Hefur mörgum þótt sem átökin snerust meira um
völd og vegtyllur einstakra manna en skoðanamun eða ólík
viðhorf í stjórnmálum. Nú lítur út fyrir, að málefnalegur
bakhjarl þessara deii.na sé að skýrast. Magnús Kjartansson
gerir grein fyrir þeirri skoðun sinni í Þjóðviljanum mið-
vikudaginn 10. þ.m., að Alþýðubandalagið eigi að taka ákvarð
anir um kjarabaráttu fyrir þá leiðtoga launþega, sem í
bandalaginu eru, og eigi þeir að téljast bundnir af ákvörðun
flokksins, hvað sem hag eða vilja viðkomandi launþegasam-
taka líður.
Eins og kunnugt er, hefur
Hannibal Valdimarsson verið
forvígismaður þeirrar skoðun-
ar á undanförnum árum, að
halda beri aðgreindum fag-
legri stéttarbaráttu launþega-
samtakanna og pólitískri bar-
áttu launþegaflokka. Að sjálf-
sögðu eru þó allir sammála
um, að báðir aðilar hljóti að
stefna að líkum markmiðum.
Hefur þessu tæpast nokkru
sinni verið mótmælt opinber-
léga berum orðum fyrr en nú,
að Magnús Kjartansson gerir
grein fyrir sínum sjónarmið-
um. í lokaorðum greinarinnar
kallar hann stefnu Hannibals
„borgaralega verkalýðshreyf-
ingu“ og segir síðan: „Sósíal-
ísktísk verkalýðshreyfing set-
ur sér hins vegar stærri mark
mið, tilgangur hennar er sá,
að breyta þjóðskipulaginu, og
þess vegna eru verkalýðsmál
og stjórnmál ævinlega samof-
in í athöfnum hennar.“
Áður hefur Magnús rætt um
hvernig ákvarðanir um verka-
lýðsmál skuli teknar í banda-
laginu „með fullri þátttöku
allra Alþýðubandalags-
manna“. Að því loknu segir:
„Bandalagið getur síðan skuld
bundið alla félaga sína til
þess að hlíta stefnunni, „leið-
togana“ jafnt sem aðra.“
Flestir munu hafa talið, að
stefna sú í verkalýðsmálum,
sem Hannibal Valdimarsson
hefur boðað árum saman, væri
ríkjandi stefna bandalagsins.
Hann er þó formaður þess, og
enginn mælti í móti yfirlýs-
ingum hans. Andstæðingar
Hannibals í kosningunum í
vor héldu því meira að segja
fast fram, að málefnaágrein-
ingurinn í bandalaginu væri
enginn, og Magnús Kjartans-
son gekk ekki sízt fram í því.
Nú kemur hins vegar fram,
að Magnús Kjartansson er á
gjörólíkri skoðun og telur, að
Alþýðubandalagsmenn séu í
trúnaðarstöðum fyrir laun-
þegasamtökin aðeins sem
sendimenn flokksins, „einnig
ritstjóra Þjóðviljans“, eins og
hann kemst að orði. Varla er
unnt að hugsa sér, að Magnús
hafi verið svo ókunnugur
verkalýðsmálum áður en hann
gerðist þingmaður, að hann
þekkti ekki stefnu Hannibals
og samherja hans í verkalýðs-
baráttunni. Þarfnast þá skýr-
inga, hvers vegna hann leyndi
málefnaágreiningnum.
En nú hefur Magnús tekið
af skarið og lýst sjónarmiðum
sínum tiltölulega skýrt. Verð-
ur því væntanlega auðveldara
fyrir menn úr þessu að átta
sig á deilunum og gera upp
við sig, hvorri stefnunni þeir
vilja fylgja. Einnig lýsir Magn
ús því yfir í grein sinni, að
hann muni ekki taka þátt í
„lágkúrulegu pexi“ eða „van-
stilltri tilfinningasemi" um
Framh. á bls. 6.
. ■
MEÐAL EFNIS
SKATTAMÁL
í forystugrein er rætt um skattaframtöl, skattarannsókn-
ardeild og síðast en ekki sízt staðgreiðslukerfi skatta.
Bls. 3.
AÐ TRÚA Á LENIN
„Ég álít, að þið séuð að berjast við þjóðerniskennd f
Vietnam, ekki kommúnisma. Meginhluti almennings læt-
ur sér fátt um finnast, hvort um er að ræða kommúnisma
eða kapitalisma. Ef þú ert bóndi í Víetnam, hvaða máli
skiptir það, hvort stjórn þín er nefnd kommúnistísk
stjórn eða kapitalísk? Hún er bara annaðhvort vond
stjórn eða góð.“ Úr viðtali við Arnold Toynbee. — Bls. 6.
FJÁRMÁL HÁSKÓLANS
Háskólinn þarf stóraukið f jármagn til þess að geta sinnt
hlutverki sínu. — Baksíða.
Hannibal: Sjálfstæð verka-
lýðsbarátta.
Magnús: Flokkurinn segir fyr-
ir verkum.
ATVINNULEYSI
Svo er nú komiS, viS upp-
haf hins níunda árs þeirrar
stjórnar, er kennir sig viS vicS-
reisn, að atvinnuleysi hefur bar
ið á dyr Islendinga og eru það
sannarlega ill tíðindi. I Reykja-
vík einni munu nú hálft annað
hundrað manns hafa látið skrá
sig atvinnulausa og er mikill
meirihluti þeirra verkamenn.
Uti á landi er ástand ví<Sa mjög
slæmt orðið í þessum efnum.
Vissulega ber aS vona, aS hér
sé einungis um tímabundiS
vandamál aS ræSa, sem leysist
úr er vertíS hefst. Því er þó
ekki aS leyna, aS svartsýni rík-
ir töluverS meSal fólks. Finnst
mönnum lítils góSs aS vænta
frá þeirri ríkisstjórn, sem þann-
ig hefur grafiS undan öllum
greinum íslenzks atvinnulífs aS
til vandræSa horfir. Skammt
hafa dugaS slagorSin um frjáls
an innflutning og frjálsa verzl
un enda heyrast þau nú ekki
lengur.
—★—
AÐ VERÐA SIGLINGAÞJÓÐ
í áramótaboðskap sínum vakti skipaskoðunarstjóri máls á
því, hvort íslendingar ættu ekki að geta náð svipuðum ár-
angri á sviði siglinga og þeir hafa náð í fluginu með hinum
glæsilega miHilandaflugflota okkar. Vissulega eru þetta orð
í tíma töluð og væri æskilegt að keppt yrði að þessu á næstu
árum. En til þess að svo geti orðið þarf að taka upp aðra
stefnu í þeim efhum, er siglingar varðar. Þar hefur stjórn-
leysi og handahóf ríkt eins og á fleiri sviðum í þjóðlífinu.
Það hlýtur að vera keppi-
kefli hverrar þjóðar, ekki sist
þjóðar, sem byggir eyland, að
vera sjálfri sér nóg um skip
til flutninga á varningi til og
frá landinu. Ætti því að vera
fyrir hendi nægur skipakost-
ur, þegar mest er að gera og
leigja skipin til flutninga fyr-
ir aðrar þjóðir á öðrum tím-
um. Og stefna jafnframt að
því að byggja upp slíka leigu-
skipaflota. Eins og kunnugt
er, hafa ýmsar þjóðir náð góð-
um árangri á þessu sviði og
má minna á Norðmenn í því
efni.
Erlend leiguskip
Hér við land hafa erlend
leiguskip oft verið í förum,
— óhætt að segja undarlega
oft. Ýmsum hefur þótt það ein
kennilegt að sjá þessi skip
fermd eða affermd í Reykja-
víkurhöfn á sama tíma og ís-
lenzku farmskipin eru að
koma eða fara hálftóm. Þetta
er ekki óeðlilegt, þegar það
er vitað, að engin heildar-
stjórn er á þessum málum, að
skipafélögin hér eru mörg og
enginn samræming á flutning
um þeirra. Og enn skrítnara
verður þetta mál, þegar menn
heyra það, að það séu m. a.
skipafélögin sjálf, sem leigja
erlendu skipin. Nú munu vera
hér um 10 skipafélög, en þau
helztu eru: Eimskip, Skipa-
deild SÍS, Jöklar og Hafskip.
Það gefur auga leið, að hægt
muni með hagræðingu að
lækka farmgjöldin.
Skipum fækkað!
Á s.l. ári voru seld úr landi
tvö frystiskip, Drangajökull
.og Langjökull, samtals 3896
brúttólestir að stærð. Er þetta
ömurlegur vitnisburður um
það skipulagsleysi og handa-
hóf, sem einkennir fram-
Framh. á bls. 7.