Frjáls þjóð - 08.02.1968, Blaðsíða 1

FIMMTUDAGUR
8. FEBRÚAR 1968 — 5. TÖLUBLAÐ
17. ÁRG.
Á BAKSÍÐU:
Deilt um fámennisstjórn
í Alþýðusambandinu
Uppreisn gegn flokksræði
í Sjálfstæðisflokknum
Áburðarframleiðslan sé í aljDjóðarjDágu
Áburðaverksmiðjan í
Gufunesi, sem nú mun að
verðmæti vera um 700
milljónir króna, er að 2/5
hlutum í höndum fárra
sterkra aðila, sem á sínum
tíma lögðu aðeins fram litl
ar 4 milljónir kr., en það
gerðist fyrst eftir að opin-
Vörn í
verð-
bólgu
Vegna þess að útkoma
Frjálsrar þjóðar féll niður í
síðustu viku viljum við biðja
lesendur blasins velvirðingar.
Þessu réði fjánnálaleg ákvörð
un útgáfustjórnar. Eins og að
líkum lætur hefur reksturs-
kostnaður blaðsins stónim
hækkað undanfarin missiri en
verð blaðsins verið óbreytt.
Útgáfustjóm vill forðast
hækkun í lengstu lög og hall-
ast fremur að því í bili að
draga úr reksturskostnaði eft-
ir því sem frckast er kostur
og m. a. jafnvel að fella úr
blað öðm hvom. Vonandi
þarf sem sjaldnast til þess að
koma en það fer að miklu
leyti eftir tekjumöguleikum
blaðsins, svo sem auglýsing-
um. Við teljum okkur skylt
að skýra lesendum blaðsins
frá þessu og leyfum okkur að
vona, að þeir sýni þessu skiln
ing og velvild eins og jafnan
þegar blaðið hefur til þeirra
leitað. Það hefur ætíð verið
stefna þeirra, sem annast hafa
rekstur þessa blaðs að forðast
vemlega skuldasöfnun og
það er í anda þeirrar stefnu,
sem ofangreind ákvörðun hef
ur verið tekin. Jafnframt mun
verða unnið að því að tryggja
svo rekstrargmndvöll blaðs-
ins að til þessara úrræða
þurfi ekki að grípa nema í
stuttan tíma.
Útgáfustjórn.
berir aðilar höfðu undir-
búið þetta mál og útvegað
nægilegt fjármagn til bygg
ingar verksmiðjunnar. Má
segja, að þetta hafi verið
fín fjárfesting hjá hinum
klóku fjármálamönnum.
Ýmsum mun þykja þetta
ótrúlegt, en satt er það eigi
að síður. Þessi mistök verð
ur að leiðrétta og verksmiðj
an að komast algjörlega í
hendur alþjóðar.
Nú er sá hængur á, að
framleiðsla verksmiðjunn-
ar hefur reynzt ærið gölluð,
og þyrfti því að gera ræki-
legar endurbætur á verk-
smiðjunni. Suinir halda því
jafnvel fram, að bændum
sé slíkur skaði að því að
verða að nota áburð verk-
smiðjunnar, að hagkvæm-
ast væri að leggja hana nið-
ur og reisa aðra. Hvað sem
um það er, verður að leggja
áherzlu á, að ekki verði
látið sitja við neinar hálf-
káksendurbætur á verk-
smiðjunni, og ætti Alþingi
að taka þetta mál til með-
ferðar sem fyrst.
EINKENNILEG LAGA-
SMÍÐ
í mjög fróðlegri og at-
hyglisverðri grein í Morg-
unblaðinu fyrir nokkru
gerði Jóhannes Bjarnason
verkfræðingur grein fyrir
þessum málum og rakti
meðal annars forsögu
þeirra.
Upphaflega var gert ráð
fyrir, að verksmiðjan yrði
hreint ríkisfyrirtæki. í með
ferð Alþingis á lögum um
verksmiðjuna, 1949, var
bætt inn heimild til að leita
eftir þátttöku félaga eða ein
staklinga um hlutafjárfram-
lög. Síðan var auglýst eftir
hlutafé, en framboð var
sáralítið og fullnægði eng-
an veginn því skilyrði, sem
lögin settu. Þegar hér var
komið sögu, segir Jóhann-
es, var talið, að hlutafélags-
formið væri úr sögunni.
Framh. á bls. 7.
VIÐEYJARMAT STÓRLÆKKAÐ
Nýlega lauk störfum yfir-
matsnefndar vegna kaupa rík
issjóðs á Viðeyjarstofu og 11.8
hektara landsvæði kringum
hana. Lækkaði nefndin undir-
matið um hvorki meira né
minna en 4.65 millj. kr., og
nemur Iokamatið því rúmlega
52% af undirmatsfjárhæð-
inni. Mun einsdæmi, að undir
mat fái slíka meðferð í yfir-
mati, og hefur undirmats-
nefndin fengið slíka útreið í
þessu máli, að Iengi mun í
minnum haft. Mun blaðið
ekki hirta nöfn þeirra manna,
er fengu þennan þunga dóm,
af hlífð við þá!
Á sínum tíma, þegar undir-
matið var birt, gagnrýndi
Frjáls þjóð eitt blaða hið
óheyrilega háa matsverð, ef
undan er skilin leiðrétting, er
Loftur Bjarnason útgerðar-
maður fann sig knúinn að
gera vegna villandi ummæla
lögmanns seljanda fyrir mats
nefnd, varðandi sölu lands í
Straumsvík, en þar átti Loft-
ur hlut að máli.
FURÐULEG RÁÐSTÖFUN
í málflutningi blaðsins var
því haldið fram, að hér hefði
verið um furðulega rástöfun
að ræða, að ríkið keypti forn-
minjar fyrir 9.75 milli. kr.
Hefir ýmsum blöskrað, hvern
ig hægt væri að rerðleggja
fornminjar, sem hið opinbera
væri að bjarga frá eyðilegg-
ingu með endurbótum og
friðun. Fornminjar ættu ekki
að ganga kaupum og sölum
við okurverði. Þeim einstakl-
ingum, sem slíkt ættu, væri
gert skylt að halda þeim ó-
skemmdum eða afhenda rík-
inu á hóflegu verði að öðrum
kosti. Um þetta skorti greini-
í Viðeyjarstofu hefur eyð-
ingaröflunum verið gefinn
laus taumur. Má segja að á-
sigkomulag hennar sé
hneyksli, er myndi áreiðan-
lega víða um heim ekki hafa
verið látið viðgangast, án
þess að opinberir aðilar
fengju þar fullan og ótak-
markaðan rétt til afskipta án
hindrunar eiganda.
um sveitarstjóra Seltjarnarnes
hrepps hafi skipulagsupp-
dráttur að Viðey enn ekki ver
ið gerður. Samkvæmt frum-
drætti að svæðisskipulagi höf
uðborgarinnar, sem samvinnu
nefnd um skipulagsmál
Reykjavíkur og nágrennis
hafi fallizt á, sé gert ráð fyrir
að Viðey verði „útivistar-
svæði“.
Viðey— arðlítil um langa framtíð
lega skýra löggjöf, en forn-
minjalögin væru 60 ára göm-
ul
Þá benti Frjáls þjóð á hin-
ar slæmu afleiðingar, sem
mat þetta hefði á landsölur
hér um slóðir og víðar á verð-
stöðvunartímum.
„ÚTIVISTARS V ÆÐI“
í greinargerð yfirmatsins
er þess getið, að Viðeyjar-
land sé alls 162 hektarar að
stærð og samkvæmt fasteigna
mati 1967 sé það virt á kr.
285.000,00, en húsverð á kr.
135.000,00. Eftir upplýsing-
ARÐLÍTIÐ UM LANGAN
TÍMA
Þá segir í greinargerð, að
alveg sérstaklega beri að líta
til þess, að allar horfur séu á,
að land það, sem matið taki
til, hefði orði eigesKlum pess
um langan tíma mjög arð-
lítið.