Frjáls þjóð - 08.02.1968, Blaðsíða 3
" '+rrr rt j jr-.r/ ?/,' / / f/f r/ rrrry f r r» ">*y-,-r. »r. *r~+ r-i »►*■»•»■ • *t r* >-r -t •
Kitsijornargrem
:--------------— UPP KOMAST SVIK...........................................t
í síðasta blaði var fundið
að því, hve sinnulausir al-
þingismenn okkar hafa
verið i vetur um þjóðfrels-
ismál okkar og yfirleitt allt,
sem veit að heiminum í
kringum okkur. Nú hafa
þingmenn tekið sig myndar
lega á, og ber að fagna því.
Magnús Kjartansson hefur
lagt fram fyrirspurn um
efndir á loforðinu um tak-
mörkun Keflavíkursjón-
varpsins, og nokkrir þing-
menn úr Alþýðubandalagi
og Framsóknarflokki hafa
lagt fram til.lögu til þings-
ályktunar í báðum deildum
um afstöðu til styrjaldar-
innar í Vietnam. Skiljast
verðui við grein þessa, áð-
ur en úrslit þessara mála
á þingl eru kunn. En vænt-
anlega getur utanríkisráð-
herra lagt fram skýr svör
um lokun hermannasjón-
varpsins, og varla hikar
meirihluti þingmanna við
að samþykkja hógvær til-
mæli til Bandaríkjanna að
leggja niður loftárásir á
varnarlausa borgara fjar-
lægs Asíuríkis.
★
Það kann að virðast
nokkuð langsótt að tala um
þessi tvö mál í sömu and-
ránni. Þó hafa ýmsir þeir
atburðir gerzt að undan-
förnu, sem sameiginlega
gera þau einkar tímabær á
þingi íslendinga. Síðustu
vikur hlýtur tortryggni á
ráðandi öflum í Bandaríkj-
unum að hafa aukizt að
mun. Þeir sem fram að
þessu hafa trúað Banda-
ríkjamönnum til að leggja
ótilneyddir niður árásir á
menningarhelgi íslendinga
eða spara sér eftir fremstu
getu blóðsúthcllingar víet-
nömsku þjóðarinnar, þeir
hljóta sannarlega að taka
að efast.
★
Ekki er langt síðan það
komst áþreifanlega upp um
Bandaríkjastjórn, að hún
tekur ekki alvarlega loforð,
sem hún gefur bandamönn-
um sínum um að fljúga
ekki með kjarnorkuvopn yf
ir land þeirra. Bandarísk
flugvél fórst við strönd
Grænlands og missti niður
tvær vetnissprengjur, þótt
danska stjórnin hefði ský-
laus loforð fyrir, að þar
ættu engin kjarnorkuvopn
að koma. Þessi atburður er
alvarlegur í sjálfu sér. Eng
ar skýrar upplýsingar fást
um geislahættu af sprengj-
um þessum, enda verður
upplýsingum bandarískra
hernaðaryfirvalda tekið
með varúð um það sem ann
að. Grænlendingum getur
stafað alvarleg liætta af
geislaáhrifum á veiðibráð
þeirra, og enginn getur full
yrt nema fiskur sá, er við
íslendingar drögum á land
á næstunni, verði eitraður
af sprengjum bandamanna
okkar og verndara.
Þó er þessi atburður enn
uggvænlegri fyrir okkur af
öðrum sÖkuín. Eiris og
Bandaríkjamenn flugu í ó-
leyfi yfir Grænland með
vetnissprengjur, eins er
hugsanlegt, að þeir fljúgi
hér yfir með slík vopn og
geymi þau í herstöðinni í
Keflavík. Fyrir það verður
varla komizt nema á einn
hátt. Taka verður af allar
bandarískar herstöðvar á
íslandi og banna allt flug
bandarískra herflugvéla í
lofthelgi okkar. Loforðum
og fagurmælum verður
ekki treyst.
★
Lengi hefur Bandaríkja-
stjórn látið í ljós, að hún
muni hætta loftárásum á
Norður-Víetnam, svo fremi
eitthvert vilyrði fáist fyrir
því frá stjórn N-Víetnam,
að það leiði til samninga
um frið þar í landi. Upp á
síðkastið hafa ráðherrar
stjórnar N-Víetnam lýst því
yfir hvað eftir annað, að
þeir séu fúsir að ganga til
samninga, ef loftárásunum
verði hætt. Er loftárásum
þá ekki hætt og leitað eftir
samningum? Ekki aldcilis.
Bandaríkjastjórn tekur
skyndilega að setja ný skil-
yrði um takmörkun á þátt-
töku N-Víetnama í styrjöld-
inni í Suður-Víetnam. Nú
vita allir, að stjórn N-Víet-
nam hefur aldrei viður-
kennt, að hún taki þátt i
styrjöldinni í suðurhluta
landsins. Þar stendur stað-
hæfing gegn staðhæfingu,
og skiptir engu í þessu sam
bandi, hvor hefur á réttu að
standa. Hitt er ljóst, að skil
yrði Bandaríkjamanna eru
af þessum sökum óaðgengi-
leg með öllu. Allt tal þeirra
um að hætta loftárásum
gegn loforði um samninga-
viðræður hefur reynzt
markleysa. Svikin blasa
hvarvetna við.
★
Margoft hafa hernaðar-
yfirvöld Bandaríkjanna og
bandarískar fréttastofnanir
gert því skóna, að styrjöld-
»»♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
inni í Víetnam væri að
ljúka með sigri þeirra.
Fólki hefur verið talii- trú
um, að varnarmáttur skæru
liða væri að fjara út, íbúar
landsins að snúast í sívax-
andi mæli til trausts á
stjórnina í Sægon og friður
að komast á í landinu. Þess-
ar fréttir hafa sætt fjölda
fólks við styrjöldina, aukið
trú á, að Sægonstjórnin
ætti nokkurn rétt á að
stjórna landinu og vakið
vonir um, að stríðinu megi
linna. En þessar spár hafa
brugðizt hver af annarri.
Nú síðustu daga hefur geng
ið svo langt, að liðsmenn
þjóðfrelsishreyfingarinnar
hafa sótt inn í helztu varn-
arhreiður Bandaríkjanna.
Þeir hafa jafnvel komizt
inn í sjálfa sendiráðsbygg-
ingu Bandaríkjanna í Sæ-
gon og haldið þar uppi bar-
dögum klukkustundum sam
an. Þetta hlýtur að vekja
efasemdir þeirra, sem trú-
að hafa á styrk Bandaríkja
manna og leppstjórnar
þeirra í Víetnam. Er til-
fellið, að Bandaríkin ráði
aðeins yfir nokkrum borg-
arkjörnum og herstöðvum
og séu nú í þann veginn að
missa allt út úr höndum
sér? Óneitanlega er mikil
mótsögn í því, þegar einn
daginn er lýst stórsigrum
bandarísku herjanna, en
hinn daginn berast fréttir
af því, að óvinaliðið hafi
komizt inn í það allra helg-
asta, sjálfa sendiráðsbagg-
ingu Bandaríkjanna. Er
ekki eins og þarna glytti
eitthvað í blekkingar?
★
Frjáls þjóð hefur enga
löngun til að ala á blindum
fordómum gagnvart Banda-
ríkjunum. Á ýmsum svið-
um hljóta þau að vekja að-
dáun. Má þar nefna tækni-
framfarir og einstaklega op
inn hug fyrir flestum nýj-
ungum í þjóðfélagi. Lýð-
ræðishugsjónir eiga þar
einnig djúpar rætur, og
kemur það mi gleggst fram
í öflugri andstöðu gegn
hernaðinum í Víetnam.
Ekki verður heldur dreginn
í efa vilji Bandaríkjamanna
til að forðast heimsófrið.
En þeir vilja ekki kaupa
friðinn dýru verði. Þeir
leika sinn pólitíska leik á
barmi styrjaldar og hika
ekki við að beita hroðaleg-
ustu kúgun og hryðjuverk-
um, ef liagsmunir þeirra og
aðstaða eru einhvers stað-
ar í hættu. Og þeir eru
margstaðnir að því að við-
hafa svívirðilegar blekking-
ar til að halda í stuðning
bandalagsríkja sinna.
Friðsöm Vestur-Evrópu-
ríki hafa sérstöku hlutverki
að gegna að láta Banda-
ríkjamenn kenna á brigð-
mælum sínum. Því aðeins
að þau lýsi yfir endalokum
allrar hernaðarsamstöðu
með Bandaríkjunum, kann
þeim að lærast, að svik
komast jafnan upp um síð-
ir. í þcssu starfi getum við
íslendingar einnig lagt
fram nokkurn skerf. Okkur
er skylt, og ætti að vera
Ijúft, að taka þátt í að
kenna Bandaríkjamönnum
betri siði í samskiptum sín-
um við aðsar þjóðir. gk.
FRJÁLS ÞJÓÐ
Útgetandt: HUGINN HF
Rltstlórn:
Gunna: Karlsson (ábm.).
Elnar Hannesson. Haraldur Henrýsson
Askrlítarglald kr 400.00 ð ári. verð i lausasðlu kr 10.00.
Prentsmlðlan Edda prentaBl
að gæða gerfiembætti þessi
sýndarvaldi, en allar eru þær
tilraunir mesti hégómi og
einskis nýtar. Því miður bár-
um við íslendingar ekki frum
leik né djörfung til þess að
losna við þetta rándýra „sjón
arspil" 1944.
Höfundur ritstjórnargrein-
arinnar í „Frjálsri þjóð“ hef-
ur af því nokkrar áhyggjur,
að hinn eða þessi „uppgjafar-
pólitíkus" kunni að veljast til
forseta. Jú, kannski eru horf-
urnar dálítið óþægilegar. —
Jón Jónsson, fyrrverandi ráð-
herra, gamalkunnur stjórn-
málagarpur, sem búið er að
hrakyrða þúsund sinnum í
eyru alþjóðar — og síðan Jón
Jónsson, forseti íslands, sessu
nautur erlendra stórmenna
og dýrðarmaður, hafinn yfir
aðfinnslur og gagnrýni. Þá
væri öruggara að fá til starfs-
ins einhvern „hlutlausan“
heiðursmann, sem síður kynni
að tala af sér við veizluborð.
Hætt er þó við, að slíkar
bollaleggingar séu haldlitlar.
Það gildir einu, hvort forset-
inn er fyrrverandi stjórnmála-
maður eða ekki — hann hlýt-
ur jafnan að hafa sínar flokks
legu eða persónulegu skoð-
anir á hverju máli, og hljóta
þær skoðanir hans að koma
í Ijós, hvort sem meirihluta
eða minnihluta kjósenda lík-
ar betur eða verr.
En hvað skal þá koma í
stað forsetaembættisins? Ekk-
ert — blátt áfram ekkert! Ef
endilega þarf að titla ein-
hvern íslending „æðsta mann
þjóðarinnar", gæti forsætis-
ráðherra borið þær bvrðar.
Næsta sumar gæfist tækifæri
til niðurfellingar forsetadóms
á íslandi — en því miður virð
ist fyrir því lítill áhugi, a. m.
k. í röðum stjórnmálamanna
— slagurinn stendur allur um
væntanlegan arftaka. Þó leik-
ur enginn vafi á því, að mik-
ill fjöldi kjósenda er fylgjandi
því, að forsetaembættið verði
lagt niður. — Þess vegna er
full þörf á því, að þetta sjón-
armið verði kynnt, af fullri
djörfung og feimnislaust.
Þ.K.Þ.
—-k—
)
BRÉF TIL BLAÐSINS
Frjáls þjóð — Fimmtudagur 8. febrúar 1968.
*
í