Frjáls þjóð - 15.02.1968, Blaðsíða 6

Vatnafiskaveiði
Veiðiútbúnaður í einni af stórám Iandsins.
Veiðiskapur í ám og vötn-
um hér á landi hefur verið
stundaður allt frá landnáms-
tíð. Lengst af hefur veiðiút-
búnaðurinn verið afar frum-
stæður, eins og eðlilegt er.
Þetta breyttist þó mikið á síð
ustu öld, en á því tímabili
hafa orðið stórfelldar fram-
farir í veiðitækni. Algengasti
veiðiútbúnaður um aldaraðir
hefur verið færi, stingir (ljóst-
ur) og lagnet. Um miðja sein-
ustu öld komu til sögunnar
króknet í Borgarfirði og einn-
ig lærðu menn að gera fyrir-
stöður, sérstaka gerð garða,
algerlega úr grjóti eða með
grindakláfum, fylltir með
grjóti. Var króknetum lagt út
frá þessum fyrirstöðum.
Síðar komu fram stórvirkari
veiðitæki, eins og girðingar,
þ. e. fyrirstaða úr staurum,
sem reknir voru niður í botn-
inn, þar sem straumur var
ekki mikill. Síðan var sett á
milli stauranna net eða rimla
hlerar. í sambandi við þenn-
an útbúnað var komið fyrir
'sérstökúm gildrum, er fisk-
urinn gekk í. Þessi útbúnaður
var notaður í Ölfusárósi eftir
v 1920.
Með ýtleigu á ám til stanga
veiði hefst nýr þáttur í þess-
um málum. Erlendir aðilar
hófu að sækja hingað til slíkr
ar veiði skömmu eftir miðja
seinustu öld. Á seinustu ára-
tugum hafa íslendingar sjálf-
ir gerzt alláhugasamir um
stangaveiði og er nú svo kom
ið, að slíkir áliugamenn
skipta þúsundum. Er starf-
andi fjöldi stangaveiðifélaga,
sem mörg leigja helztu veiði-
ár landsins, oftast af veiðifé-
lögum, sem veiðibændur
liafa myndað.
Er óhætt að fullyrða, að
netaveiðin sé á undanhaldi.
Síðustu áratugi hefur stöðugt
fækkað þeim aðilum, sem
veiði stunda í net, og hefur
verið tekin upp stangaveiði í
staðinn. Þessi þróun heldur
áfram. Þetta er skiljanlegt,
þegar það kemur í Ijós, að
stangaveiðin gefur yfirleitt
meiri arð af sér fyrir veiði-
bændurna, en netaveiðin.
Þannig hefur arðsemi af hverj
um stangveiddum laxi víða
numið að meðaltali um þús-
tmd krónum, meðan neta-
veiddur lax gefur rúmlega
300 krónur, og á þá eftir að
draga frá netakostnað og
vinnulaun veiðimanns. •
Margt hefur stuðlað að
þessari þróun og gert hlunn-
indin verðmeiri. Einn snar
þáttur í þessu hafa verið
veiðifélögin, samtök veiðieig-
endanna. Með stofnun þein-a
hefur víða tekizt að ná góð-
um árangri, sem ella hefði
ekki tekizt, ef sundntng og
skipulagsleysið hefði ríkt.
Ekki er skylda að hafa slík
félög, »n menn geta stofnað
þau á grundvelli laxveiðilag-
anna. Er þá gert ráð fyrir, að
veiðieigendur á ákveðnu
svæði geti boðað til stofn-
fundar félags alla, sem hlut
eiga a máli, þ. e. ábúendur
veiðijarða eða eigendur eyði-
býla. Og ef allir mæta og %
þeirra samþykkja, er félag lög
lega stofnað, og ber öllum að
vera með í félaginu. R.
★
MÝNDAGETRAUNIN
Myndagetraunin, sem birtist í jólablöðunum, hefur lík-
lega verið erfiðari en við héldum. Þótt talsvert margar úr-
lausnir bærust, voru aðeins tvær algjörlega réttar. Úr því
svona fór, var horfið frá því að draga um verðlaunin, og
verður báðum þeim, er höfðu réttar úrlausnir, sent eintak
af bók Jökuls Jakobssonar, Suðaustan fjórtán.
Hinir getspöku voru:
Erlingur Arnórsson, Þverá, Dalsmynni,
Suður-Þingeyjarsýslu og
Sigurjóna Jóhannesdóttir Smáravegi 12, Dalvík.
Hér birtist svo rétt úrlausn á getrauninni:
1. Danski kvenpresturinn Birgitte Berg.
2. Franska leikskáldið Eugéne Ionesco.
3. Bafry Goldvvater.
4. Davíð Stefánsson.
5. Alfreð Elíasson framkvæmdastjóri Loftleiða við eina
af flugvélum félagsins.
6. Þorsteinn frá Hamri.
7. Halldór Brynjólfsson Hólabiskup.
8. MáLverk eftir William Heinesen.
9. Guðmundur Pálsson og Bjarni Steingrímsson á sviði
í Iðnó.
10. Frá opnun Listahátíðar 1964.
... . ... ... k. • ' • • /
Blaðið flytur öllum þeim, er sendu úrlausnir, beztu þakk-
ir og óskar sigurveg'hrum til hamingju.
f
Friáls bióð — Fimmtudagur 15. febrúar 1368,