Frjáls þjóð - 22.02.1968, Blaðsíða 5

iiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ««111 iiiiiiiisiii*,<'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu 111111111111111111111111111111111111111111111111111111 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillMÍIIIIIlllllllllllHllllllllHllllHllllllli'
......................................................................................mimmmi....
HRAUSTIR. MENN
„Það er auðvaldið sem
arðrænir aiþýðuna. — Ekk-
ert getur hjálpað okkur
nema órofa samstaða verka
lýðsins. — Sameinuð erum
við sterkasta aflið í þjóð-
félaginu. — Sækjum fram
undir merki sósíalismans."
Þetta gæti verið inntakið úr
ræðu fyrsta ræðumanns og
hann fengi örugglega dynj-
andi lófatak. Svo gæti ann-
ar ræðumaður til dæmis
mælt eitthvað á þessa leið:
„Sækjum fram undir merki
sósíalismans. — Sameinuð
erum við sterkasta aflið í
þjóðfélaginu. — Ekkert get-
ur hjálpað okkur nema’ ó-
rofa samstaða verkalýðsins.
— Það er auðvaldið sem
arðrænir alþýðuna.“ Þessi
ræða fengi varla minna
lófaklapp enda er hún engu
síðri.
Og auðvitað er margt
satt í máli beggja. Sízt skal
því neitað. Hitt er mér til
efs hvort þessi ræða, sem
sjálfsagt hefur unnið sín
stórvirki þegar hún var
ung, er þess yfirleitt megn-
ug að hitta á óskastundina
lengur, hversu oft sem hún
er þulin. Það er vandalaust
að fá menn til að klappa fyr
ir henni þar sem þeir sitja
með tvær hendur tómar á
fundinum, en margir sann-
kallaðir alþýðumenn fara
ekki á fundi og þeir klappa
ekki neitt.
Verst er þó að líklega
vinnur þessi ræða öll eitt-
hvað öfugt við það sem
henni er ætlað. „Órofa sam
staða verkalýðsins" færist
þeim mun fjær sem oftar
er á henni japlað. Fram-
sóknin undir merki sósíal-
ismans verður æ lítilsigld-
ari, eftir því sem meira er
af henni látið. Hins vegar
heldur auðvaldið áfram arð
ráni sínu eins og ekkert
hafi í skorizt.
Hinum baráttuglöðu ridd
urum og slagorðasmiðum
sósíalismans hefur tekizt að
gera hagsmunabaráttu
verkalýðsins á íslandi tor-
tryggilega i augum mikils
hluta þjóðarinnar. Mér
kæmi hreint ekki á óvart
þótt uppundir helmingur ís-
lenzkra kjósenda gæti fall-
izt á að aftaka verkfallsrétt
að miklu eða öllu leyti.
Enginn getur sagt þetta
stafa af, því að verkalýðs-
samtökin hafi misnotað
verkfallsréttinn upp á síð-
kastið. Öðru nær. En hinir
baráttuglöðu hafa iðulega
látið drjúgt yfir að verk- i
fallsrétti mætti nú beita til f
ýmissa þarfra hluta í þágu |
sósíalismans, og þá hefur |
ekki skort að málpípur at- 1
vinnurekenda tækju undir. |
Sannleikurinn er auðvitað |
allt annar. Ósannað er f
hvort verkfallsvopnið er nú I
einu sinni nothæft í nauð- |
vörn verkalýðsins um frum- |
stæðar þarfir.
Þessi lýsing sýnir ekki I
nema eina hliðina á verka- f
lýðsfélögunum. Þar er inn- j
an veggja sjálfsagt unnið |
mikið þarft starf og nauð- j
synlegt. En allt slíkt er j
unnið í felum. Út á við kem f
ur verkalýðshreyfingin j
fram eins og hávær fylli- j
raftur á mannfundi. Ekk- j
ert kemst að annað en inn- |
antómt kokhreysti og fjar- j
stæðukennd hetjuróman- |
tík. f
Ég hygg það sé kominn f
tími til að verkalýðsfélög- j
in leggi niður hetjuhlut- |
verkið og biðjist undan öll- j
um sjálfskipuðum slagorða- |
meisturum. Það hlýtur að |
gefast betur að tjalda því i
sem til er, þótt lítið sé, en |
reyna að tjalda i því sem |
ekki er til. Ella fer fyrr f
eða síðar líkt og fyrir keis- j
aranum forðum. Og svo er f
hreint ekki víst að verka- j
lýðssamtökin séu eins |
snauð og manni hættir til j
að halda ef hetjugrímunni |
er svipt af.
Valnastakkur.
Auglýsing
um úthlutun lóða undir íbúðarhús í Reykjavík
5. marz n.k. rennur út frestur til að sækja um
byggingalóðir svo sem hér segir:
1. EINBÝLISHÚSALÓÐIR:
Fyrir 59 hús í Fossvogi, þar af 24 lóðir við
Kvistaland og 35 lóðir við Austurgerði og
Byggðagerði.
2. RAÐHÚSALÓÐIR:
Fyrir 22 íbúðir í Breiðholti við Prestbakka,
Réttarbakka og Ósabakka.
Fyrir 63 íbúðir í Fossvogi við Kjalarland og
Kúrland.
3. FJÖLBÝLISHÚSALÓÐIR:
Fyrir 300 íbúðir í Breiðholti I við Kóngsbakka,
Leirubakka og Maríubakka.
Húsin eru samskonar þeim og nú eru í
byggingu í Breiðholti.
Fyrir 30 íbúðir í Fossvogi við Kelduland.
Hverju fjölbýlishúsi verður aðeins úthlutað ein-
um aðila eða fleiri, sem sækja um sameigin\ega.
\'
Lóðir í Breiðholti verða byggingarhæfar í vor, en
lóðir í Fossvogi síðar á þessu ári.
Úthlutun hefst í marzmánuði.
j
Gatnagerðargjöld og gjalddagi þeirra verða ákveðin
samkvæmt ákvörðun borgarráðs.
Umsóknareyðublöð eru í Skúlatúni 2.
Borgarstjórinn í Reykjavík
■ IIIMIIIHIIIIIIIIHHtlllinillllllllllllffllllllllllllHtlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllflllllllllllllllllllllllllllllllll
þessum tílraunaniðurstöðum
kemur það einnig í ljós, að
steinefnainnihald fóðursins,
sem vex upp af kjamanum,
er helmingi minna en í því
fóðri, sem vex upp af kalk-
saltpétri. Sjúkdómar í búfé
hafa farið vaxandi upp á síð-
kastið og marga þeirra má
rekja beint til vöntunar á
steinefni í fóðrið. Tjón bænda
af þessum sökum er mikið og
ég veit ekki tíl þess að neinn
hafi reynt að meta það tíl
fjár, þegar á þessar staðreynd
ir er litíð og einnig þá, að
efnahagur hvers bónda bygg-
ist fyrst og fremst á viðskipt-
um hans við landið og fén-
aðinn, sem hann er með undir
höndum, verður manni fyrst
ljóst, hve gífurleg hætta er
hér á ferðum. Mér sýnist, að
mörg þau vandkvæði í sam-
bandi við landbiinað, sem
blásin eru upp og mikluð fyr
ir sér, verði eins og hjóm við
hliðina á því, sem hér um
ræðir.
Hærri lán úr stofnlánadeild,
breyting lausaskulda í föst
lán. eftirgiöf á tpllum af vél-
um er allt gott á sína vísu,
en hvað stoðar það bóndann,
ef hann stendur á dauðri jörð
með sjúkan búpening. Eg
held, að hér sé um svo mikið
alvörumál að ræða, að hjá því
verði ekki komizt að taka það
tíl yfirvegunar. Hvers virði
er íslenzkum landbúnaði þeg
ar allt kemur til alls, fram-
leiðsla Áburðarverksmiðjunn
ar í Gufunesi? Áburðarverk-
smiðjan kostaði á sínum tíma
13! milljónir. Rentan af því
fjármagni er ekki nema lítíll
hluti af því tjóni, sem bænd-
ur verða fyrir árlega
vegna uppskerubrests. Manni
dettur í hug, að e. t. v. gæti
það orðið drýgsta framlagið
í Bjargráðasjóð íslands að
loka henni eða í það minnsta
að losa svo um fjötur þann,
sem bindur íslenzka bændur
við hana, að þeir neyðast til
þess að kaupa þessa fram-
leiðslu hennar sér í óhag.
Eg vil að lokum vara við
því, að litið sé svo á, að hér
sé um einkamál landbúnað-
arins að ræða. Þetta er mál
allrar þjóðarinnar. Eg vil
svo að lokum fara fram á það
við hæstv. forseta, að málinu
verði vísað til allsherjarnefnd
ar og umræðum frestað.
AÐ GÆTA TUNGU SINNAR
Flestum munu vera ljós
þau geigvænlegu áhrif, sem
enska hefur á undanförn-
um árum haft á íslenzku og
íslenzka menningu. Þau á-
hrif fara nú ört vaxandi.
Vafalaust munu margir
telja, að hér sé ekki um
aðra né hættulegri þróun
að ræða, en víðast um hinn
vestræna heim. Satt er það
að ensk tunga eignast stöð-
ugt meiri ítök í hinum norð
urlandamálunum og ef til
vill fleiri málum og er það
ef til vill eðlileg þróun.
íslendingar búa að þessu
leyti við mikla sérstöðu, því
verði íslenzka að víkja að
nokkru eða miklu leyti fyr-
ir öðru tungumáli, er hér
tæpast lengur um neinn
grundvöll sjálfstæðrar þjóð
menningar að ræða. Þeim
er því pieiri nauðsyn en
öðrum þjóðum að „gæta
tungu sinnar.“
Nú þarf engum áð bland-
ast hugur um, að eitthvað
mætti draga úr því Skeið-
arárhlaupi engilsaxneskra
áhrifa, sem stöðugt skellur
yfir íslenzku þjóðina. Ekki
virðist þó bóla á neinni til-
hneygingu stjórnarvalda í
þá átt.
Undarleg er til dæmis
högun enskukennslu í því
skólakerfi sem lengi hefur
hrjáð þjóðina. Þótt auðvit-
að verði ekki komizt af án
kennslu enskrar tungu 1
skólum, og sízt fyrir þá,
sem leggja í framhaldsnám,
má það vera' ljóst að stór
hópur þeirra nemenda, sem
ekki gera betur en ljúka
skyldunámi lærir hana
aldrei svo vel að hún verði
þeim til nokkurs gagns,
enda þótt þeir geti ekki lát-
ið ógert að nota hana til
að spilla eigin málfari og
annara.
Þessum nemendum yrðí
vafalaust með því mestur
greiði ger, að losa þá al-
gjörlega við enskukeimaÞ
una, en auka í staðinn
kennslu í stærðfræði eða
hagnýtum verklegum grein-
um. Eins mætti nota eitt-
hvað af þeim tíma, sem
með ynnist til að reyna að
gera þennan hóp mælandi
á eigið móðurmál.
Þá ber gð geta um hlut
kvikmynda þeirra, sem hér
eru sýndar bæði í sjónvarpi
og í kvikmyndahúsum. —
jFramkvæmd þeirra mála er
íslendingum til lítils sóma.
í sjónvarpinu sést varla sú
skemmtikvikmynd, að ekki
sé hún með ensku tali og í
kvikmyndahúsunum mun
tæpast reynt að bjóða áhorf
endum myndir fjarskyldra
þjóða, fyrr en amerískir
leikendur hafa lesið inn á
þær nýtt tal. Þessari hegð-
an þeirra, sem velja íslend-
ingum kvikmyndir er tæp-
ast hægt að velja nokkurt
nafn svo prenthæft sé —
enda skal það ekki reynt.
Framhald á bls. 7.
Frjáls þjóð — Fimmtudagur 22. febrúar 1968

i