Frjáls þjóð - 22.02.1968, Blaðsíða 6

*

FramfoaM a>f bls. 1.
IlíLUTUN UM INNANRÍKIS
tMÁL
' Að undanförnu hefur víða
frétzt um leynisamninga um
rétt Bandaríkjanna til að
blanda sér 1 innanríkismál Atl-
sntshafsríkja, ef þeim þykja
áhj-if sín í hættu. Þar hefur
ísland að vísu ekki komið við
sögu enn, en vitað er t. d., að
Noregur er þar efstur á blaði.
Áætlanir á borð við Prome-
þeus-áætlunina í Grikklandi
sem Frjáls þjóð sagði frá í
sumar, eru til víðar. Um þetta
atriði segir m. a. í greinargerð
tillögunnar:
Áætlanir sem þessar eru
meðal annars fólgnar í samn
ingsuppkasti, sem yfirstjórn
NATO hefur látið gera og á
að koma að jafngóðum notum
hvar sem er og hvenær sem
er í flestum NATO-ríkjum
Evrópu. Ef það ástand skap-
ast, sem NATO og Bandaríkin
telja sér hættulegt, á að vera
unnt á mjög skömmum tíma
að fylla út í eyður þessa samn
ingsramma, til þess að Banda
ríkjaher geti talizt hafa ein-
hverja formlega heimild fyrir
hernaðaríhlutun sinni.
Ætlazt er til, að samningur-
inií sé gerður annars vegar af
hálfu bandaríska ambassa-
dorsins eða yfirmanns Banda-
ríkjahers í viðkomandi landi
og hins vegar af utanríkisráðu
neytinu eða einhverju öðru,
nothæfu, yfirvaldi þar í landi.
Samningsaðilar þyrftu ekki að
koma saman til fundar, heldur
mundu nægja svonefnd erinda
skipti (nótuskipti) milli aðil-
anna; Bandaríkjamenn mundu
nefna efni samningsins í
skeyti og innlendu yfirvöldin
mundu samþykkja í svar-
skeyti.
Með samningum fengju
Bandaríkjamenn heimild til
að hernema hvaða hluta lands
ins sem er og kæfa hvers kon-

A sjö og landi,
sumar og vetur
ilmandi CAMEL
Og aiit gengur
p m
■:í .
ar andspyrnu. Herlögregla
fengi ótakmarkaðan rétt til at
hafna, m. a. rétt til að hand-
taka hvern sem væri og hafa
hann í gæzlu þar til hann yrði
færður viðkomandi yfirvöld-
um.
Tilgangur samningsins væri
almennt að tryggja, að yfir-
völd, vinveitt NATO, væru á-
fram við völd í landinu, hvort
sem þau væru lögleg eða ekki.
Á grundvelli víðtækrar njósna
starfsemi yrði yfirvöldum
landsins gert auðvelt að hand
taka hvern þann, jsem grun-
samlegur þætti, og bandarísk
aðstoð veitt, ef þörf krefði.
Eins og kunnugt er, hefur
ekki komið til íblutunar
Bandaríkjahers í Evrópu í
seinni tíð, og hefur því þessi
samningsrammi hvergi komið
enn að notum. Hins vegar
varð nýlega uppvíst á ítaMu
um byltingaráform herfor-
ingja, sem hugðust nota sér
stjórnarkreppu þaa* í landi
sumarið 1964 til að hrifsa til
sín völdin. Áform þeirra um
framkvæmd byltingarinnar
munu einmitt hafa verið
byggð á áætlun NATO um
hernaðaríhlutun í landinu, en
sú áætlun bar nafnið „ES“.
Eins er um þá áætlun, sem
NATO hafði reiðubúna fyrir
Grikkland og nefnd var
„Prometheus“. Á henni
byggðu grískir herforingjar
byltingu sína og komu á aft-
geru einræði í landinu. Ai-
burðarásin varð að visu nokk-
uð önnur en yfirherstjóm
NATO hafði gert ráð fyrir, og
aðrir en þeir, sem NATO hafði
vonazt til, tóku vold í landimu.
En tilgangurinn var sá sami:
að koma í veg fyrir stórsigur
vinstrimanna í næstu þmg-
kosningum og hugsanlega úr-
sögn Grikklands úr NATO.
FLEIRA ÞARF RANN-
SÓKNAR
önnur atriði, sem tHlagan
gerir ráð fyrir, að rannsökuð
verði, þurfa raunar að vera til
athugunar stöðugt. Er t. d.
mikill vanzi að því, hve lítið
hefur verið sinnt um athugun
á varnargildi herstöðvanna
hér á landi.
Ýmislegt fleira hefði mátt
í taka með í tillögu þessa. Til
j dæmis þyrfti að gera rækilega
jkönnun á fjárhagslegum á-
j góða okkar af herstöðvunum
hér. Margir ímynda sér, að
I okkur sé nauðsyn að hafa hér
erlendan her af fjárhagsástæð
um, og er það eina afsökun
fjölda fólks fyrir vist hersins
hér. Flest bendir til, að þetta
sé blekking. Er því brýn þörf
á að kanna þetta atriði og
birta hlutlægar niðurstöður
um það. — gk.
—★—
6
Frjáls þjóð — Fimmtudagur 2?. febrúar 1968