Frjáls þjóð - 04.04.1968, Síða 1

MEÐAL EFNIS
r ' *
Urdráttur úr ræðu Jónasar Arnasonar
alþm. um herstöðvamálin o.fl.
SJÁ BLS. 5.
Söguburður um forsetaefni
SJÁ BAKSÍÐU
Sérfræðingaflóttinn til Bandaríkjanna
SJÁ BLS. 4.
Ævarandi herseta á islandi?
í allan vetur hafa ráSandi
menn ákaflega brýnt fyrir þjóð-
inni, að nú þyrftu allir að fóma
og spara vegna erfiðleika þjóð-
arbúsins og sannarlega hafa a.
m. k. lunþegar orðið að fórna
allverulega. Við því hefði þess
vegna mátt búast, er ríkisstjórn-
in sjálf hófst handa um að skera
niður útgjöld ríkisins, að hún
gengi á undan og sýndi fordæmi
í því að afnema þann kostnaS,
sem óhóf og bruðl hlýtur aS telj
ast. En reyndin hefur orðið sú
— sem svo oft áður — að ráSist
er á garSinn þar sem hann er
lægstur, en á engan hátt verðvjr
yart að ríkisstjórnin vilji sjálf
ganga á undan og sýna verulega
fómarlund.
Dýr rottueySing.
Þótt ýmislegt skynsamlegt
megi finna í spamaðarfrumvarpi
rikisstjómarinnar má þó segja,
aS einkenni þess sé handahófs-
kenndur sparSatíningur, sem þó
kemur helzt niður á þéim aSiI-
i um sem sízt skyldi. Táknrænt
dæmi er 10. gr. frumvarpsins,
þar sem lagt er til að ríkið hætti
að taka þátt í kostnaSi sveitar-
félaga af rottueyðingu sem hefði
numiS 755 þvisundum króna á
yfirstandandi ári! Þetta minnir
á það, er byrjað var á sparnaSi
við stjómarráSiS meS því að
segja upp sendli, sem talinn var
ólíkt' þarfari stárfsmaður en
margir aðrir hærra launaSir
starfsmenn. Einn liðurinn í
spamaði ríkisstjórnarinnar nú er
að svipta ríkisstarfsmenn á Kefla
víkurflúgvelli uppbót á laun, er
þeir hafa haft og vart gat talizt
nema sjálfsögS uppbót viS léleg
laun Jveirra. Eru það fremur
kuldalegar kveðjur, sem ríkis-
stjómin sendit opinlverum staiýs
mönnum þrátt fyrir mikla kjara-
skerðingu, sem þeir hafá orSiS
aS taka á sig á undanfömum
mánuðum án nokkurra leiðrétt-
inga.
SendiráSin óbreytt.
í vetur var mjög látið í það
skína, að stórlega ætti að draga
úr kostnaSi viS utanríkisþjón-
ustu landsmanna og var jafnvel
sagt að leggja ætti niður sendi-
ráS. Þegar til kom reyndist þó
ekki unnt aS spara nema þrjár
milljónir króna á þessu sviði og
sendiráSin eru og verða jafn
mörg og fyrr. Fjármálaráðherra
hefur í þessu sambandi boriS
það fram sér til afsökunar, að
fyrirætlan rikisstjórnarinnar hafi
mætt svo mikilli andstöðu í við
komandi löndum, aS hún hafi
ekki treyst sér til aS leggja sendi
ráSin niðvtr. Verður þaS aS telj-
ast furðuleg afsökun!
Frjáls þjóð vill vekja athygli
lesenda sinna á þingsályktunar-
tillögu þeirra Magnúsar Kjart-
anssonar, Jónasar Árnasonar og
Gils Guðmundssonar í Samein-
uðu þingi um aS AlJnngi álykti,
„að fela utanríkisráðherra aS
gera Alþingi, munnlega eða skrif
lega, ítarlega grein fyrir afstöðu
ríkisstjórnarinnar til „hervernd-
arsamningsins“ viS Bandaríkin
meS tilliti til þeirra breytinga,
sem orðið hafa á alþjóSamálum
og hernaSartækni, síðan samn-
ingurinn var gerður. Einnig á-
lyktar Alþingi aS fela utanríkis-
ráðherra aS gera hliðstæða
grein fyrir afstöðu ríkisstjórnar
innar til Atlantshafsbandalagsins
og aðildar íslands aS því“. Er
vissulega tímabært orSiS, að rík
ríkisstjórnin verði látin gera
grein fyrir því, hvort það sé
stefna hennar, aS bandarísk her
seta hér á landi skuli vera ævar-
andi. Eins og kunnugt er renn-
ur Atlantshafssamningurinn út á
næsta ári og því ekki seinna
vænna að hefja alvarlegar um-
ræSur um afstöðu íslendinga til
NATO. Með tilliti til þess, hve
hér er um þýSingarmikil mál að
ræða, væri full ástæSa til þess
að umræðum á Alþingi um of-
angreinda tillögu yrSi útvarpaS
og sjónvarpað.
Til áskrifenda
Blaðstjórnin vill þakka hinum fjölmörgu, sem þegar
hafa greitt blaðgjaldið, en vill biðja hina að gera skil
hið fyrsta, því að á skilvísi kaupenda byggist útgáfa
blaðsins.
FRUMVARPIÐ UM SKUTTOGARA SVÆFT
flota af nútímagerð. Fram-
kvæmdir í því efni hafa dregizt
stjórnin, enn einu sinni sýnt ó-
hæfni sína til aS ráða fram úr
vandamálum og leysa af hönd-
um aðkallandi verkefni.
Eins og áSur hefur verið
skýrt frá í Frálsri þjóS, var á
öndverðu þessu þingi lagt fram
frumvárp um kaup á allt að sex
skuttogurum. Mál þetta fluttu
þingmennirnir Gils Guðmunds-
són, Björn Jónsson og Karl Guð-
jónsson. Þar var ráð fyrir því
gert, aS ríkiS hefSi forgöngu
um öflun skuttogara af full-
komnustu gerð og annaðist láns-
útvegun til kaupanna, en skipin
yrðu síSan seld bæjarfélögum,
útgerðarfélögum eSa einstakl-
ingum.
Er þetta fimmta þingiS i röð,
sem Jiingmenn Alþýðubandalags
ins flytja frumvörp og tillögur
um endurnýjun togaraflotans.
Enda þótt stjórnarvöld og Jiing-
meirihluti játi i orði kveðnu
nauðsyn þess, aS> hingaS verSi
aflað skuttogara af þeim gerð-
um og stærSum, sem hentug-
astar eru taldar við íslenzkar aS-
stæður og bezt hafa reynzt með
öSrum fiskveiðiþjóðum, er því
líkast sem dauð hönd hafi legiS
þar á öllum framkvæmdum.
Þingmál um þetta efni hafa jafn
an veriS svæfS í nefnd og rök
stjórnarliða fyrir Jieirri máls-
meðferð veriS þau, aS ríkis-
stjórnin sé að vinna að fram-
gangi málsins. Á Alþingi í hitteð
fyrra lýsti sjávarútvegsmálaráðh.
vfir J)ví, að hann hefSi í hvggju
aS taka skuttogara á leigu til að
afla nokkurrar reynslu af útgerS
slíkra skipa. Þetta var ekki fram
kvæmt. í fyrra sagSi sami ráð-
herra, aS hann hefSi qú skipað
sérstaka nefpd til að vinna að
endurnýjun I togaraflotans og
undirbúa kaup eða smíði tveggja
til Jiriggja skuttogara.
Nú er rúmt ár liðiS síðan
nefnd Jæssi var sett á laggimar.
Fyrir nokkrum dögum var fram-
varpi Gils Guðmundssonar o. fl.
vísaS til ríkisstjórnarinnar á
þeirrí forsendu,1 aS málið væri til
meSferðar hjá ríkisstjórn og tog-
aranefnd. ÞaS upplýstist viS um
ræður, að nefndin hefði látiS
gera frumteikningu að einum
skuttogara og væri aS láta frum
teikna annan, en að öðru leyti
var sjávarútvegsmálaráSh. ófáan
legur til að skýra frá því, hvaS
fvrirhugað væri í J>essum efnum.
MeS því aS vísa togarakaupa-
frumvarpinu til ríkisstjórnarinn-
ar, þar á meSal lántökuheimild
til skipakaupa, sýndu stjórnar-
völd og stuðningsflokkar þeirra
enn einu sinni að áhugi þeirra á
endurnýjun togaraaflans er harla
lítill.
Hér er tvímælalaust um stór-
mál að ræða. Ætli íslendingar
að stunda i framtíSinni veiðar á
djúpmiðum og afla fiskiSjuver-
um nægilegs hráefnis, er óhjá-
kvæmilegt aS koma upp togara-
óhóflega lengi, til stórskaða fyr-
ir íslenzkt atvinnulíf. MeS
handabakavinubrögSum sínum
og skilningsskorti á mikilvægi
Jæssa atvinnuvegar hefur rílds-
Svona veiSiskip J>óttu einu
sinni mikil framför. —
Seinna komu togarar — og
skuttogarar þykja nú sjálf-
sögS verkfæri — nema hér.