Frjáls þjóð - 09.05.1968, Blaðsíða 1

\ V- V Y' \' \
FIMMTUDAGUR
9. MAÍ 1968 — 13. TÖLUBLAÐ
17. ÁRG.
Þegnskylduvinna unglinga
Nú þegar skólum lýkur inn
an skamms mun blasa við aug
um okkar vandamál, sem við
höfum ekki þurfi að ráði að
horfast í augu við á undan-
förnum árum. Það er atvinnu-
leysi unglinga. Að óbreyttu
ástandi má búast við því að
þorri þeirra unglinga, sem nú
sitja á skólabekk, fái enga
vinnu á komandi sumri. Þetta
er ákaflega alvarlegt, bæði
fyrir unglingana sjál'fa og
fjölskyldur þeirra svo og fyr-
ir þjóðfélagið í heild. Á und-
anförnum áratugum má telja
það nær undantekningalausa
reglu að unglingar hafi unn-
ið á sumrum og þannig getað
létt undir með foreldrum sín-
um við að standa straum af
námskostnaði. Má hiklaust
fullyrða, að margur hefði ekki
getað notið framhaldsmennt-
unar án sumarvinnu. Hætt er
við, að erfitt verði hjá mörg-
um foreldrum, sem bæði
verða að mæta almennri tekju
rýrnun og atvinnuleysi barna
sinna.
í sambandi við yfirvofandi
atvinnuleysi unglinga hefur að
undanförnu æ oftar verið rætt
um svokallaða þegnskyldu-
vinnu þeirra. M. a. flutti Jón-
as Pétursson tillögu á Alþingi
um skipun nefndar til athug-
unar á þessu máli. Var í tfl-
lögu hans rætt um þegnskyldu
vinnu unglinga á 14—18 ára
aldri.
Hér fyrr á árum mun hug-
myndinni um þegnskyldu-
vinnu hafa verið fálega tekið
af flestum enda varð ekkert
úr að til hennar kæmi. Hins
vegar verður að telja, að að-
stæður séu nú nokkuð aðrar
og alls ekki fráleitt að ímynda
sér að þegnskylduvinna ung-
Framh. á bls. 7.

1.
maí
Eru 1. maí hátíðahöldin ein-
ungis haJdið að gömlum vana?
Um þetta er m. a. fjallað í
leiðara blaðsins.
★
Fjarlægðin og formúlan
eftir Sigurð A. Magnússon
Sjá bls. 4
Bridgeþáttur
Sjá bls. 5
Sögubrot um auð og örbirgð
Sjá bls. 2
Markaöskönnun vanrækt
Fátt er okkur íslendingum
nauSsynlegra en öflug kynn
ing erlendis á útflutningsaf-
urðum okkar og sífelld leit
að nýjum mörkuðum. Því
sætir það furðu, hve sinnu-
lausir við höfum veriS á
þessu sviSi. Vitað er, að aSr-
ar þjóðir leggja á það mikið
kapp að mennta fólk einmitt
til slíkra starfa og telja því
fé vel varið, sem í það fer.
Hér virðist ríkisvaldið lítið
sem ekkert gera í þessum
málum og því er öflun mark-
aða hér mjög í molum og til-
viljunum háS. Það er einnig
ákaflega einkennilegt, aS
sendiráS íslands erlendis
skuli ekki nýtt meir á þessu
sviSi -en raun ber vitni um.
Ætti það reyndar acS vera
þeirra höfuSverk, að vinna
að kynningu og útbreiSslu ís
lenzkra afurða erlendis og
menntun starfsfólksins að
vera í samræmi við það. ís-
lendingur sem búsetfur hafSi
veriS lengi á Spáni og starf-
aði þar aS fisksölumálum,
sagSi í blaðaviðtali eigi fyrir
löngu, að þaS hryggði sig að
sjá aldrei neina unga íslend-
inga koma til Spánar til kynn
ingar á íslenzkum fiski, en
hins vegar sendu Norðmenn
t. d. marga slíka og myndu
þeir bera af því ríkulegan
ávöxt.
Við íslendingar vitum það,
aS heimurinn þarfnast mat-
væla. í mjög ríkum mæli og
því ættum viS sízt af öllu aS
þurfa aS óttast skort á mörk-
uoum. En þessir markaðir
vinnast ekki af sjálfu sér. ViS
þurfum sjálfir að hafa frum-
kvæði og kynna vörur pkkar
og þá fyrst getum viS vænzt
árangurs. Sú aðferð að bíða
eftir kaupendum, sem hingaS
til virSist mjög hafa tíSkazt,
leiSir einungis til stöðnunar
og minnkandi markaða.
UMFERÐAHNDTUR HNÝTTUR Á HVERFISGÖTU
Reykvíkingar kannast við,
að nú hefur verið tekið til að
breikka Hverfisgötu austan
Snorrabrautar. Er ástæðan sú
að þessi hluti götunnar á að
hafa tvístefnuakstur eftir um-
ferðarbreytinguna 26. maí Um
ferðin, sem kemur austan Suð
urlandsbraut og Laugaveg, á
að fara á hægri brún Hverf-
isgötu niður á Snorrabraut.
Þar á hún að beygja eftir
Snorrabrautinni inn á Lauga-
veg. (
Allir, sem til þekkja, hljóta
að sjá, hve fáránlegt þetta er.
öll umferð, sem fer niður í
miðbæinn um Laugaveg, verð
ur að skera umferðina út úr
miðbænum, sem fer austur
Hverfisgötu. Þeir, sem þekkja
til, vita ennfremur, að ekki
hefur veitt af þeim ghíum,
sem til eru, til að flytja um-
ferðina til miðbæjarins og frá
honum. Þetta hlýtur enn að
versna stórlega, þegar þess-
ar tvær miklu umferðaræðar,
sem legið hafa um Laugaveg
og Ilverfisgötu, verða að sker-
ast. )
£ Kaupmannavekli
Ekki stafar þetta af því, að
hægri umferð þurfi að vera
svona miklu klúðurslegri en
vinstri umferð. Ef skipt væri
um akstursstefnu á Hverfis-
götu og Laugavegi, félli allt í
Ijúfa löð. Var raunar yfirleitt
reiknað með í fyrstu, að svo
vrði gert.
En svo er sagt, að nokkrir
kaupmenn við Laugaveg hafi
tekið að óttast, að fólk hætti
að nema staðar við verzlanir
þeirra, ef það kæmi ekki að
þeim fyrr en á leiðinni úr mið
bænum. Allir' myndu stanza
við verzlanirnar við Hverfis-
götu á leiðinni í miðbæinn.
Og með því að kaupmenn við
Laugaveg voru stórum fleiri
og rí'kari en kaupmenn við
Hverfisgötu. þótti sjálfsagt að
láta að vilja þeirra, hversu
mikinn ógreiða sem það ger
ir umferðinni í Reykjavík.
$ Dýrt spaug.
Raunar er vandséð, hvort
þessi fráleita tilhögun verður
kaupmönnum við Laugaveg til
góðs, þegar fram í sækir. Allt
ems má búast við, að þetta
verði til þess að beina verzl-
un mikið út úr miðbænum.
Þegar er auðvelt að fá flesta
verzlunarvöru keypta austan
Snorrabrautar, og er oft ekki
af öðru en vana, að fólk fer
niður í miðbæ til að verzla.
Sú venja getur lagzt af áður
en varir, ef sífellt verður erf-
iðara að komast leiðar sinnar
um miðbæinn.
En sennilega verður gripið
til einhverra milljónaráðstaf-
ana til þess að tryggja kaup-
mönnum við Laugaveg af-
komu, og þá verða það enn
sem fyrr útsvarsgreiðendur í
Reykjavík — þeir sem verða
að gefa tekjur sínar upp til
skatts — sem fá að borga
þetta dýra spaug.