Frjáls þjóð - 09.05.1968, Page 5

er enganveginn óraunhæf
draumsýn, heldur einhver
brýnasta nauðsyn sem við
stöndum andspænis í heimi
gráum fyrir járnum og
rambandi á heljarþröm
kjarn-orkustyrjaldar. Þær
raddir hafa heyrzt vestan
hafs og ekki ýkja lágværar,
aö r>».íta beri kjamavopnum
í Víetnam, og þegar banda-
ríska njósnaskipið „Pue-
blo“ var tekið í landhelgi
Norður-Kóreu heimtuðu
tveir af hundrað öldunga-
deildarþingmönnum Banda
ríkjanna kjarnasprengjuár-
ás á Norður-Kóreu. Eru
þetta hlutir sem koma ekki
við hverju lifandi manns-
barni? Höfum við íslend-
ingar um annað brýnna að
hugsa en leggja okkar litla
lóð á metaskálar friðarvið-
leitni og heilbrigðrar skyn-
semi í hálf-ærðum heimi?
Svo má virðast af skrifum
sumra íslenzku dagblað-
anna. í febrúar síðastliðn-
um skrifaði til dæmis einn
af leiðarahöíundum Morg-
unblaðsins þessi eftirminni
legu orð í „Bréfi um Al-
þingi“ vegna framkominn-
ar þingsályktunartillögu
um Víetnam-stríðið: „Ég
held að það sé hollt fyrir
okkur íslendinga að horfast
í augu við þá staðreynd, að
við erum ekki áhrifaaðili á
alþjóð avettvan gi og að við
eigum fullt í fangi með að
vernda okkar eigin hags-
muni, þegar þeir rekast á
hagsmuni stærri og öflugri
þjóða. Það er ástæðulaus
barnaskapur að ætla, að við
getum einhver áhrif haft á
atburðarásina í Víetnam.
Þess vegna er tillöguflutn-
ingur á Alþingi íslendinga
þar um gagnslaus. Menn
hafa sínar skoðanir á stríð-
inu í Víetnam, þótt að vísu
sé takmörkuð aðstaða til
þess að fella dóma um það
mál, en við skulum um-
fram aUt ekki falla í þá
freistni að gera okkur að
athlægi á alþjóðavettvangi
með því að taka að okkur
hlutverk sáttasemjara í Ví-
etnam — við höfum öðrum
hnöppum að hneppa.“
Svo gertæk eru spilling-
aráhrif Víetnam-stríðsins
orðin, að það gerir jafnvel
vænstu pilta fullkomlega
siðblinda, og sé það út-
breidd skoðun hér á landi,
að íslendingar hafi öðrum
mikilvægari hnöppum að
hneppa en leitast við að
koma viti fyrir stríðsóða
verndara sína og sambýlis-
menn, þá eigum við vissu-
lega fleira sammerkt með
strútnum en vanfleyga
vængi.
ISLENZKUR IDNAÐUR
Margt hefur veriS rætt og
ritað um íslenzkan iðnað, en
því miður oft af litlum skiln-
ingi að því er virðist, um
óumdeilanlegan rétt hans í
þjóðfélaginu. Þessi stétt, sem
fyrir löngu er orðin fjölmenn-
asta stétt þjóðfélagsins, hefur
ekki aðeins sannað sinn til-
verurétt, heldur einnig aS
hún verður aS eflast og
blómstra, ef sjálfstæði þjóð-
arinnar, á að vera eitthvað
annað en slagorð.
IðnaSarstéttin er eina stétt
manna á Islandi (og enda í
öllum þróunarlöndum) sem
hefur aðstöðu til þess að
taka við öllum vinnufúsum
höndum, jafnt ungmenna sem
annarra, sem þurfa eða vilja
skifta um lífsvenjur, vegna
hinna ýmsu og stórtæku
breytinga, sem orðið hafa (og
verða enn víðtækari) á at-
vinnuháttum þjóðarinnar frá
því um sl. aldamót.
Þegar talað er um „iðnað”
getur það vafizt nokkuð fyrir
almennum borgara, hvaða
verkefni heyra undir það
hugtak, en eins og fyrr segir
er þetta fjölmennasta stétt
landsins. Landbúnaður kemst
vel af þótt ekki verði þar
fjölgun í hlutfalli við íbúa-
fjölda og sjávarútvegur út-
heimtir æ færri menn til þess
aS draga hvert tonn af fiski
úr djúpum hafsins. Nútíma
búskapur sækir æ meir til iðn
aðarmanna utan heimilis til
þess að framkvæma þau störf
sem sjálfsögð þóttu að innt
væru af hendi á heimilinu
sjálfu fyrir u. þ. b. 50 árum.
Þar með hafa framleiðendur
landbúnaðarvara — ásamt
síaukinni véltækni, gerfi-
áburSi o. fl. á þessu tímabili
framleitt meira og meira með
færra og færra fólki og er
ekkert viS því aS segja nema
gott. Sama er að segja um
fiskveiSar. Þar hefur þróunin
eða breytihgin orðið ennþá
hraðari meS tilkomu sístækk-
andi skipa og stórvirkari veið
arfæra, sem fyrir löngu er orS
ið nokkurt áhyggjuefni ýmsra
hugsandi manna.
Því er þaS greinilegt, að
þessar tvær höfuSatvinnu-
greinar þjóSarinnar (eftir að
þær voru aSskildar vfirleitt)
geta ékki tekið við éðlilegri
fólksfjölgun þjóSarinnar.
Eina stéttin, sem getur það
og þarf á allri þeirri fjölgun
að halda er iSnaður og hvers
konar verkleg þjónusta við
landbúnaS og útgerS.
Á undanförnum velgengn-
isárum virðist sem forráSa-
menn þjóSarinnar (svo og ó-
breyttir borgarar) hafi ekki
metið innlendan iðnað mak-
lega. Þetta kemur fram svo
aS segja hvar sem gripið er
niður. BæSi ríkisstjórn og al-
menningur virðist hafa lok-
að augum fyrir því, aS þaS
sé þjóShagslega hagkvæmara
að framleiSa hvers konar
neyzluvörur til gjldeyrisöflun
ar í þágu landbúnaðar og
fiskiskipa í landinu sjálfu en
að kaupa það af erlendum
aðilum. Þessir aSilar, stjórn
og hinn almenni borgari, gera
sér ekki nógu ljóst, aS í
kostnaðarverði innfluttrar
vöru (þótt ódýr þyki í inn-
kaupi) eru vinnulaun til er-
lendra manna (sem ekki meta
sjálfstæSi íslands fyrir 5
aura), þar er líka greitt fyrir
orku, sem viS höfum næga,
þar er líka greitt fyrir vélaafl
(rennibekki og aðrar vinnu-
vélar) sem viS höfum nú
meira af en sem svarar nauS-
synlegri þörf. 11
Þótt einstakir iðnaðar-
menn hafi ef til vill bmgðizt
sinni skyldu við „iSnaðar-
mannaeiðinn", er þa Sengin
afsökun og verður frekar aS
skrifast á kostnaS ríkisstjórn-
arinnar, sem með síauknum
afskiptum hefur (sannanlega)
haft neikvæS áhrif og slævt
dómgreind einstakra iSnaðar-
manna, sem virðast hafa
gleymt sínum óumdeilanlegu
iðnaðarmannaskyldum og lát
iS reka með í hinum taum-
lausa straumi, sem virðist ein
kenna allflestar stéttir þjóS-
arinnar hin síSustu ár og
miða aS því að græSa sem
mest á sem skemmstum tíma
og heimta sem mest af öðr-
um án þess aS leggja neitt
á móti eða þá svo lítið sem
vérða má. En þessi staSreynd
sem því miður er alltof al-
geng í lífsbaráttu nútíma-
manna, réttlætir ekki þaS, aS
gefa allt á bátinn og panta
og panta algengustu hluti til
lífsnauSsvnja okkar norð-
laéga velferSarríkis, frá hin-
um fjarlægustu þjóðum ver-
aldar án tillits til lífsskilyrða
og hugsunarháttar.
Úh-egsmenn hafa sýnt, aS
þeir geta fengið ódýrari veið
arfæri frá Japan eða öSrum
andfætlingum okkar og hafa
notið þess í nokkur ár, en er
það hagkvæmt til frambúS-
ar? ViS myndum sennilega
líka geta fengið landbúnaS-
arvörur frá ýmsum frumstæS
um þjóðum á lægra verði en
FramleiSsluráð landbúnaðar
ins reiknar okkur hin síSustu
misseri. En er það hag-
kvæmt til frambúðar? Hitt ér
svo annaS mál, að takmörk
hljóta aS vera fyrir öllu.
Hvort heldur það er sagn
vísi eða færni í útspili, sem
er aðalstyrkur eins spilara,
~>r hann ekki árangri
ruma hann (og spilafélagi)
hafi talsverðan styrk í báð
um þessum þáttum spilsins.
Hér er sýnd gjöf (hönd),
sem kom upp í síðasta ís-
landsmóti milli sveita í 1.
flokki.
Norður Suður
1 L 1 S
2 H 3 H
4 H
Þannig gætu sagnir hafa
gengið samkvæmt Rómar-
laufi, en það kerfi mun
hafa verið spilað. Fjögur
hjörtu er mjög góður samn
ingur, og allt að því vafa-
samur.
Útspil vesturs var tígul-
drottning og margur sagn
hafi hefði talið þrjá tap-
slagi (1 á tígul og 2 á Spaða)
og talið spilið vonlaust ef
hjartadrotning lægi eftir
K G og kannske byrjað að
svína fyrir hana. Enn aðr-
ir hefðu dúkkað tígulinn
farið upp með ásinn við
tígulframhaldið, trompað
tígul, spilað laufi og tnMnp
Þegar ég tala um innlend-
an iðnað á ég fyrst og fremst
við hina svokölluðu fag-
lærðu iðnaðarmenn, sem tíl
skamms tíma máttí flokka í
færri staði en fingur annarr-
ar handar, en hefur fjölgaS
ört hina síðustu áratugi. Hin
ar gömlu iðnaðarstéttír, tré-
smiSir, málarar og járnsmiS-'
ir, sem er undirstaða hinna
ýmsu stétta nútímaiSnaðar,
tóku sitt starf yfirleitt mjög
hátíSlega allt fram til 1940,
en þá fór þessu, því miður,
að hraka og þá koma alls kon
ar nýjar atvinnugreinar, sem
eru sérfög með sérsjónarmiS-
um, fram í dagsljósiS. Þá
koma fram „meistarar” í
fleiri og fleiri starfsgreinum.
Meistarar, sem hafa einir rétt
Framh. á bls. 7.
að lauf, síðan spaðaás og
litlum spaða. Þessi spila-
mennska hefði verið snöggt
um skárri. En Vestur hefur
nú haft tækifæri til þess
að sjá fyrir sér alla gjöfina
og sé hann ekki slakur spil
ári er einfalt mál fyrir
hann að henda spaðakóng
undir ásinn.
í mótinu var spilið mjög
vel spilað og sagnhafi vann
spilið, en hann spilaði
þannig: Dúkkaði tígul, drap
tígulframhaldið með ás, spil
aði lágum spaða drap á ás
og vestur lét í lágan spaða.
Nú spilar sagnhafi laufi á
ásinn, trompar tígul, meira
lauf á kónginn og lauf
trompað í borði nú er spil-
að lágum spaða og Vestur
er varnarlaus. Sagnhafi jók
vinningsmöguleika sína
með þessari skemmtilegu
spilamennsku úr 50% upp
í ca. 60% og það dugði í
þessu tilfelli. Þessi gjöf er
einnig gott dæmi um það,
hve nauðsynlegt er að und-
irbúa spilalokin eða loka-
stöðuna snemma svo að
andstæðingarnir komi síð-
ur auga á vömina.
★
BRÉF TIL BLAÐSINS
BRIDGEÞÁTTUR
xxx
A 9 x x
A x x
A K x
K x
D 10 x
D G 10 x
10 x x x
A 10 x x x
K G x x
X X
X X
D G x
x x
K x x x
ÐGxx
Frjáls þjóð — Fimmtudagur 9. maí 1968
5
1)''.vWViÍÍV.Vi'' "'í ''>• v