Frjáls þjóð - 16.05.1968, Blaðsíða 3

Ritstjórnargrein
HÆGRI UMFERÐ A ISLANDI
í þessurn mánuði verður
bylting í umíertSarmálum
þjóðarinnar, er vinstri um-
ferð verður afnumin og hægri
umferð tekin upp. Ákvörðun
Alþingis um þessa breytingu
á sínum tíma var vissulega
umdeild og umdeilanleg, en
nú hlýtur það að yera öllum
efst í huga, að þessi mikla
breyting geti farið vel fram
og orðið umferðarmenningu
þjóðarinnar í framtíðinni til
góðs. Við íslendingar verðum
að viðurkenna það, að við
höfum átt erfitt með að til-
einka oklcur þann aga og þá
hlýðni við reglur, sem er skil
yrði góðrar umferðarmenn-
ingar og þess höfum við gold
ið í allt of tíðum umferðar-
slysum.
Á undanförnum mánuðum
hefur verið haldið uppi ákaf-
lega öflugri umferðarfræðslu
og -áróðri af tilefni umferðar
breytingarinnar og er full á-
stæða til að vona að þessi
áróður hafi haft og muni í
framtíðinni bera ríkulegan
ávöxt. Á það má benda, að
á fyrstu mánuðum þessa árs
hefur dregið all nokkuð úr
umferðarslysum hér í Reykja
vík og er alls ekki fráleitt að
þakka það aukinni og fjöl-
hreyttari umferðarfræðslu.
Þetta hlýtur því að leiða hug
okkar að því, hve nauðsyn-
legt það er að umferðar-
fræðsla sé stöðugt viðhöfð
meðal almennnigs og þá fyrst
og fremst meðal barna og
ungmenna. I umferðarlögun-
um frá 1958 var lögboðið, að
umferðarfræðsla skyldi fara
frain í öllum barna- og ungl-
ingaskólum landsins og síðar
var sett reglugerð um nánari
framkvæmd þeirrar fræðslu.
Þrátt fyrir það skortir enn
mikið á að þessi fræðsla sé
komin í það horf, sem nauð-
synlegt er. Hún er ennþá á-
kaflega stopul og takmörkuð
en ætti að vera fastur og á-
kveðinn Iiður í kennslunni.
Hér þykir því rétt að
minna á ályktun nýlokins
landsþings Slysavarnafélags
íslands um umferðarmál, en
þar segir svo um breytinguna
í hægri umferð:
„Vegna þeirrar örlagaríku
breytingar, sem framundan
er í umferðarmálum þjóðar-
innar, er hægri umferð verð-
ur tekin upp hér hinn 26. maí
n. k., vill 14. landsþing S.V.
F.í. eindregið skora á alla
Iandsmenn, jafnt í þéttbýli
sem í dreifbýli, að hver um
sig leggi sitt lóð á vogarskál-
ar til að þessi breyting geti
farið fram slysa- og áfalla-
laust. Áríðandi er, að hver
einstaklingur geri sér far um
að kynna sér áhrif breytingar
innar í sínu daglega umhverfi
og fullvissi sig um það, hver
séu hin réttu viðbrögð. Hvet-
ur þingið alla til að kynna
sér og fylgjast með ábending-
um og fyrirmælum H-nefnd-
arinnar og yfirvalda og fylgja
þeim í hvívetna. Ef einbeitt-
ur vilji og góð samvinna ríkir
milli yfirvalda, félagasam-
taka og einstaklinga, er ör-
uggt, að engu þarf að kvíða
í þessum efnum. Full ástæða
er til að vona, að breytingin
geti orðið grundvöllur að
nýrri og betri umferðarmenn
ingu þjóðarinnar í framtíð-
inni og leitt til aukins öryggis
allra vegfarenda.“
En á það má einnig benda,
að það eitt er ekki nægilegt,
að vegfarendur, akandi og
gangandi, hlýði reglum í um-
ferðinni, heldur verður og að
gera kröfur um öryggi til
þeirra vega og gatna, sem
flytja eiga umferðina. Þar
eigum við íslendingar enn
langt í land til að geta verið
ánægðir. Islenzkir vegir
bjóða enn mörgum hættum
heim, en vonandi fer þeim
hættum fækkandi með hverju
ári. Þá má einnig minna á þá
hættu, sem stafar af því að
börn og ungmenni i þéttbýli
skortir leiksvæði út af fyrir
sig og eru þess í stað að leik
á umferðargötuin. Mun það
sjaldséð í borgum erlendis.
Enda þótt þannig sé margt
ógert, sem stuðlað gæti að
öruggari og slysaminni um-
ferð, er full ástæða tíl að
ætla að breytingin í hægri
umferð geti skapað traustan
grundvöll að nýrri umferðar-
menningu þjóðarinnar og
opnað augu okkar fyrir því,
hve mikilvægt það er að sér-
hvert okkar finni til ábyrgðar
í umferðinni og sýni þar var-
úð, tillitssemi og hlýðni við
settar reglur. H.H.
Umferð á götum bæjanna og vegum landsins vex nú því
nær með degi hverjum. Eigi ekki að skapast hér algjört
öngþveiti í náinni framtíð, verður að gera stórátak í
umferðarfræðslu og eftirliti.
FRJÁLS ÞJÓÐ
Útgefandi HUGINN HF.
Ritnefnd: '
Hermann Jóhannesson (ábm.)
Haraldur Henrýsson
Áskriftargjald kr. 400,00 á ári. VerS I lausasölu kr. 10.00
PrentsmiSjan Edda prentaði.
úr víðri veröld
§ 800 miUj. ólæsra manna
Talið er, að af 700 til 800
milljónum ólæsra manna í
heiminum, læri rúmlega
200 þúsund þeirra að lesa
daglega. Og lesendum bóka,
blaða og ritlinga fjölgar
um milljón á viku hverri í
þróunarlöndunum.
Mánaðarlega allt árið
senda kommúnistalöndin
um 70 tonn af lesefni að-
eins til Afríku einnar. Um
magnið, sem þjóðir Asíu og
Suður-Ameríku fá, er ekki
vitað.
Biblían, sem hefur verið
bóka mest útbreydd allt frá
upphafsdögum prentlistar,
hefur orðið að láta undan
síga fyrir bók Karl Marx
,,Das kapital". Sovétstjórn-
in notar árlega sem svarar
um 300 milljónum ísl. kr.
til að gefa út 125 mismun-
andi tímarit, sem þýdd eru'
á 400 ólík mál og dreift um
allan heim. 70 af hundraði
þessa lesefnis, sem fer t. d.
til Indlands er mettað af
pólitískum áróðri.
„Vitni Jehova“ eru ekki
síður fyrirferðarmikil á
þessu sviði. Þau dreifa um
15 tonnum af lesefni dag-
lega á 100 málum um allar
jarðir. Enda er þessi aðili
þekktur fyrir dugnað við
trúboðsstarf sitt
0 Lútherska kristniboðið
Þá má ekki gleyma, hve
stofnanir Lútherska kristni
boðsins hafa verið óragar
við að koma sínum boðskap
til manna í þróunarlöndun-
um með erindaflutningi,
lesefni og á annan hátt. í
sumum tilfellum hafa þess-
ir aðilar komið sér upp
prentsmiðjum í þróunar-
löndunum og þess eru
dæmi, að slík starfsemi eigi
að baki um 100 ára starf.
En þannig er þessu einmitt
farið á Madagaskar. í höf-
uðborg eyjunnar, Tanana-
rive, er rekin Lútherska
prentsmiðjan, sem norskir
menn veita forstöðu. Þarna
starfa um 100 innlendir
menn, auk 6 sérhæfðra
kristniboða. Er þessi prent
smiðja stærsta fyrirtæki
sinnar tegundar á Mada-
gaskar.
Eins og fyrr segir, er
þessi starfsemi um 100 ára
gömul. Fyrsta bókin, sem
prentuð var á vegum þess-
ara aðila, kom út árið 1877.
FuUyrt er að þessi starf-
semi hafi bjargað máli
þeirra innfæddu, Gassisku,
á 65 ára þrengingartíma
franskrar yfirdrottnunar.
En Madagaskar varð lýð-
veldi, sem kunnugt er, ár-
ið 1960. Þetta björgunar-
starf hafa innlendir menn-
ingarforkólfar og stjórn-
málamenn kunnað að meta,
enda nýtur þessi starfsemi
kristniboðsins virðingar
þarna.
0 Sjónvarpsturninn mikli
Það eru fleiri en Hall-
grímskirkjumenn, sem
byggja hátt upp í loftið. í
Austur-Berlín er verið að
koma upp sjónvarpsturni,
sem mun verða 356 metrar
á hæð, þegar verkinu lýkur,
en það verður árið 1971.
Efst í turninum verður
komið fyrir veitingastað,
er mun rúma 200 manns,
og þaðan verður stórkost-
legt útsýni yfir Austur- og
Vestur-Berlín.
Þessi turn verður full-
byggður hæsta mannvirki í
Evrópu. Hæsta mannvirki
þessarar tegundar er í
Moskvu, sjónvarpsturn,
sem er 337 metrar á hæð og
í þriðja sæti er Effelturn-
inn í París með sína 322
metra.
Ýmsum Þjóðverjum þyk-
ir þessi turnbygging í Aust
ur-Berlín vera til óþurftar
þar sem hún mun kasta
skugga á hinar glæsilegu
byggingar, er komu nær ó-
skemmdar úr seinasta hild
arleik. En þessar bygging-
ar eru Brandenborgarhlið-
ið, Þinghúsið í Vestur-
Berlín og Maríukirkjan, en
hún var byggð á 13. öld.
★
Frjáls þjóð — Fimmtudagur 16. maí 1968
3