Frjáls þjóð - 16.05.1968, Blaðsíða 6

’Llr/ij
B L A Ð S J Á
I Tímanum laugardaginn 4.
maí ritai Gunnar GuSbjarts-
son allítarlega grein um tekj-
ur og afkomu bænda. Við
leyfum okkur að taka hér upp
nokkurn hluta greinarinnar
og vonum að það verði látið
óátalið.
„Nýlega er komið út 2. hefti
Hagtíðinda 1968.
í þessu hefti eru töflur um
tekjuskiptinguna í þjóðfélag-
inu fyrir árið 1966, byggðar á
niðurstöðum skattskýrslna.
Þar kennir ýniissa grasa og
eru töflur þessar mjög fróð-
legar.
Töflur 3 og 4 sýna brúttó-
tekjur kvæntra manna á aldr-
inum 25—66 ára í starfsstétt-
um. Ekki eru þó allar tölurnar
sambærilegar.
í greinargerð Hagstofu ís-
lands segir m. a. svo: „Sam-
kvæmt framansögðu eiga
hreinar tekjur af atvinnu-
rekstri að vera innifaldar í
brúttótekjum framteljenda,
en frá þeirri reglu eru undan-
tekningar, sem gera það að
verkum, að ’ brúttótekjur
sumra starfsstétta skv. töfl-
um 2—5 eru ekki sambæri-
legar við tekjur annarra starfs
stétta. Hér er um það að ræða
að •„hreinar tekjur“ af atvinnu
rekstri eru oftaldar í brúttó-
tekjum persónuframtals, þar
eð til'kostnaður, sem með réttu
ætti að koma á rekstrarreikn-
ing viðkomandi fyrirtækis, er
ekki færður þar, heldur lát-
inn koma til frádráttar í IV.
kafla persónuframtals. Brúttó
tekjur bænda eru af þessum
sökum oftaldar í öllum töfl-
unum, þar eð vextir af skuld-
um vegna búsins og íyrning
og fasteignagjöld útihúsa
(leturbreyting mín) er fært til
frádráttar á persónuframtali,
en ekki dregið frá tekjum af
búi, áður en þær eru færðar
á það“.
Fleira er með þessum hætti
sem gerir það að verkum að
töflurnar sýna brúttótekjur
bænda hærri en eðlilegt er í
samanburði við tekjur ann-
arra starfsstétta.
Á töflu 3 sést, að meðaltekj
ur allra starfsstétta skv. fram-
ansögðu eru kr. 289 þús. á
hvern kvæntan mann á aldr-
inum 25—66 ára, en tekjur
kvæntra bænda á þessum
aldri eru kr. 193 þús, Þá er
búið að fella úr þá bændur
sem hafa óeðlilega lítil bú.
Kvæntir bændur, sem falla í
þennan flokk, eru taldir á
skýrslunni 2778, en ekki er
vitað hve margir bændur eru
á landinu samtals, þó talið lík
legt að þeir séu á 6. þúsund,
en byggðar jarðir eru tæplega
5000.
Aðeins einn hópur manna
er með lægri tekjur en bænd-
ur. Það eru lífeyrisþegar og
eignafólk, eða m. ö. o. þeir,
sem ekki geta unnið.
Hæstu brúttótekjur hafa
læknar og tannlæknar, kr.
583 þús., þar næst yfirmenn á
fiskiskipum og sérfræðingar,
sem ekki eru opinberir starfs-
menn, þá starfslið ríkisstofn-
ana og banka, verkstjórar og
yfirmenn og nokkrir fleiri
starfshópar eru með tekjur
yfir 300 þús. kr.
Þær starfsstéttir, sem tekj-
ur bænda eiga að miðast við,
þ. e. verkamenn, sjómenn og
iðnaðarmenn, eru með frá 235
þús. kr. lægst, en upp í 317
þús. hæst.
Láta mun nærri að bændur
vanti 50—60% á sínar tekjur
svo að þær væru sambærileg-
ar við meðaltekjur viðmiðun-
arstéttanna.
Bændur eru eina starfsstétt
in í skýrslunni, sem hefur
lækkandi tekjur á árinu, sem
nemur 3%, en meðalhækkun
tekna er 16.5%. Verkamenn
og iðnaðarmenn hafa 16,6—
23% hækkun árstekna.
Nú segir þessi skýrsla ekki
'nema hálfa söguna, því séu
ókvæntir bændur á aldrinum
25—66 ára teknir með, þá
nær skýrsla Hagstofu íslands
þar um til 3968 bænda og er
meðaltal tekna þpirra á sama
Taln bænda og meOaltekjur þeirra tekJuáriO 1966.
— Giffcir - _ Ogiftir - Allir bnsndur
Tala Meöal tekjur HoBkk. um % Talo Meðal IbekV tekjur um % Meðal Hoeikk Tala tekjur um %
GullbringuBýsla 22 179.218 + 4,3 14 114.627 4 5,8 36 154,o99 o,8
Kjósnrsýsla 53 233.099 3,8 17 156.183 + 9,4 7o 214.42o 4,2
Borgnrfj arð arsýs1a 111 196.144 - 4,1 53 122.928 -15,2 164 172.483 6,«
Hýrasýsla Bo 192.017 - lo,2 43, lol.l45 -26,9 144 J57.940 -
Snæfellsnessýsla 167.074 - 3,3 54 85.185 -2o,7 14o 129.346- 8,3
Dalasýsln 89 175.497 - 9,9 78 9».o3o -31,8 167 136.045- 21,1
A.-Barðastrandars. 42 177.994 13,7 28 89.267 -12,4 7o 142.503+ 2,3
V.-BarOast randars. 41 166.992 - 45 22 88.323 -22,1 G5 133,012- 11,2
V,—Isafjarðars. 4o 186.9o2 - 5,6 19 136.96o 3,2 59 170.818- 3,7
H.-Isafjarðars. 4G 170.281 + 3,4 3o 84.656 - 5,4 76 136.482- 2,5
Strandasýsla 92 158.034 - 4,2 44 92.284 -12,7 136 136.762- 9,4
V.-Ilúnavatnssýsla lo7 2o5.998 - 2,1 77 113.773 -14,9 184 167.4o4- 8,0
A.—Húnsvatnssýsla 128 2ol.l23 3,4 76 lo6.883 -11,8 2o4 166.014- 2,7
Skagafjaröarsýsla 221 164.433 - lo,4 133 85.35o -11,6 354 134.721- 12,7
EyJafjarðarsýslo 2o3 239.663 - 7,1 73 115.582 -17,6 276 2o8.844- 9,6
Suður-Þingeyj afs. 21o 189.330 - 4,2 57 97.939 -13,2 267 169.820- 5,5
ltoOTfur-Mngey j ars . 68 169.619 - 6,9 38 97.787 -13,8 lo6 143.868- 11,1
Horður-Múlasýsla 17o 160.472 - 8,o lo5 86.545 -19,4 275 136.245- lo,5
Suður-Múlasýsla 119 166.240 - 7,6 74 9o,494 -18,3 193 137.197- 15,1
A,-Skaitnfellss. 66 166.525 - 3,6 46 79.696 -17,8 112 13o.863- 12,fc
V.-SkaftafellBS. 91 161.8o7 - 15,o 64 87,lo2 -2o,3 155 130.961- 17,2
RangárvallasýslB 228 219.355 - 3,6 75 139.479 - 6,7 3p3 199.584- 4,0
Arncssýsln 327 225.867 - 1,7 87 142.759 - 4.8 414 2o8.4o2- 2.3
Sýslur nlls 265o 192.o6o - 4,6 1318 102.776 -15,5 3968 162.4o3- 8,b
6

hátt talið sem að framan grein
ir kr. 162.403.00.
Og sé litið á einstakar
sýslur, þá er útkoman mjög
misjöfn eins og meðfylgjandi
tafla sýnir.
Lægst er Snæfellsness- og
Hnappadalssýsla með kr. 129.-
346.00 og 10 sýslur eru með
minna en kr. 140 þús. í með-
altekjur og eru því með inn-
an við 100 þús. kr. rauntekjur,
þegar búið er að leiðrétta
vegna vaxta og fasteignakostn
aðar.
Nú spyrja bændur: Hvers
vegna eru tekjur þeirra svona
lágar — og fara lækkandi —
þegar tekjur annarra stétta
í verðlagsgrundvelli frá 1.9
áburðurinn áætlaður þannig:
a) Köfnunarefni 1.376 kg
b) Fosforsýra 600 kg
c) Kalí ' 332 kg
hækka? Hvers vegna fá bænd-
ur ekki leiðréttingu? 4. gr.
laga nr. 101 frá 8. des. 1966
segir þó: „Söluverð landbún-
aðarvara á innlendum mark-
aði skal miðast við bað, að
heildartekjur þeirra, er land-
búnað stunda, • verði í sem
nánustu samræmi við tekjur
annarra vinnandi stétta.“
Til viðbótar þessu hefur
komið versnandi árferði, sem
hefur leitt til mjög mikils
aukins tilkostnaðar, einkum
varðandi notkun tilbúins á-
burðar og kjarnfóðurs.
Hér með fylgja töflur, er
sýna hvað vantar á að magn
þeirra sé tekið rétt við verð-
ákvörðun varanna.
1967 til 31.8. 1968 er tilbúni
á 14/18 kr. 19.512.00
á 9/66 kr. 5.796.00
á 6/01 kr. 1.995.00
Samtals kr. 27.303.00
Raunverulega notað áburðarmagn að meðaltali þrjú síð-
ustu ár, reiknað á sama verði:
a) Köfnunarefni 1.897 kg á 14/18 kr. 26.899.46
b) Fosforsýra 1.020 kg á 9/66 kr. 9.853.20
c) Kalí 639 kg á 6/01 kr. 3.840.39
Samtals kr. 40.593.05
Vantalið í Verðlagsgrundvelli:
40.598.05 — 27.303.00 = 13.290.05 kr. eða 48.68%
Innfl. kjarnf. og fóðurmjöl reiknað í verðiagsgrani^sseffi
1967/1968:
Innflutt 3800 kg á 5.58 kr. 21.204.00
Innlent 863 kg á 6.37 kr. 5.497.00 kr. 2630MH>
Raunveruleg notkun að meðaltali þrjú síðustu áx:
Innflutt 4.743 kg á 5.58 kr. 26.465.94
Innlent 1.275 kg á 6.37 kr. 8.121.75
Vantalið í verðlagsgrundvelli í krónum:
34.587.69 — 26.701.00 = kr. 7.886.69 eða 29.54%
Ekki hefur tekizt að fá leið-
réttingu á þessu, þó mikil
vinna hafi verið lögð í gagna-
söfnun og upplýsingar í þessu
efni. Og það verður að veru-
legu leyti rakið til villandi upp
lýsinga, sem Efnahagsstofnun-
in hefur látið frá sér um þetta
efni, sbr. áðurnefnda skýrslu.
Þessi aukning á notkun
rekstrarvaranna kemur öll til
frádráttar á nettótekjum
bændanna, þegar aukningin
er sniðgengin við verðákvörð-
un.
☆
Frá liðnum dögum
Framh. af bls. 2.
ar til", segir hann, „aS það
verSi síðasta athöfn mín í
þessum heimi, að drekka
blessaðan sopann". Stúlkan
gerði sem hann bað og flýtti
sér sem mest hún mátti, og
bar honum bleksterkt kaffið
í mjólkurbolla.
Vigfús tók viS, setti á
munn sér, lauk úr bollanum,
þakkaði stúlkunni fyrir, hné
síðan aftur á bak í rúmið og
andaðist.“
Friáls bióð — Fimmtudagur 16. maí 1968. I
Liósboginn
HverBsgötu 50
Viðgerðir á bfladýnamóum
og störturum. Vinding á raf-
mótorum. Eigum fyrirliggj-
gerðir bifreiða.
Vönduð vinna. tágt verð.
Sírru 19811
Liósboginn
Hverfisgötu 50.
/