Frjáls þjóð - 20.06.1968, Blaðsíða 5

ERLENDRI HERSETU
.V.'.V.V.V.V.V.V.V.V.'.V.V/.V.V.V.V.V.V
skriftasöfnunin til þess að
þá hefði hlutleysisstefnan
átt meirihlutafylgi að fagna
í almennri þjóðaratkvæða-
greiðslu um það mál. Slík
kðnnun hefur ekki verið
gerð síðan, en þess væri nú
mikil nauðsyn.
7. maí 1961 — 2. Keflavík-
urganga
Vorið 1961 var aftur lagt
af stað í mótmælagöngu frá
Keflavík. Tókst þessi ganga
með miklum ágætum og
mikill manngrúi sótti úti-
fundinn um kvöldið. Ræðu-
menn voru Bergur Sigur-
bjömsson, Halldór Kristj-
ánsson á Kirkjubóli, Stefán
Ögmundsson, örlygur Hálf-
danarson og Einar Bragi.
1962 Meimingarvika
Listamenn áttu heiðurinn
af því að hrinda stofnun
samtakanna af stað og þeir
hafa jafnan verið öflugast-
ir stuðningsmenn hins ís-
lenzka málstaðar. í marz
1962 var komið á fót menn
ingarviku á vegum samtak-
anna, þar sem flutt voru
hugverki íslenzkra skálda í
Ijóði og sögum. Myndlistar-
menn sýndu verk sín og
tónlístarmenn, leikarar og
fyrirlesarar fluttu efni á
nokkrum kvöldvökum í
Listamannaskálanum. Þetta
var skemmtileg nýbreytni í
starfi samtakanna, sem átti
eftir að setja svip sinn á
baráttu þeirra. Listamenn
hafa lagt ómetanlegan skerf
til stuðnings málstaðnum
og verið óþreytandi að
leggja til efni, hvenær sem
til þeirra hefur verið leit-
að.
1962 Hvalfjarðax-ganga
Þriðja gangan, sem sam-
tökin beittu sér fyrir var
mótmælaganga úr Hvalfirði
til Reykjavíkur, sem tók
tvo daga, 23.—24. júní.
Ástæðan til þess að gengið
var þessa leið, voru ný við-
horf í „vörnum“ ameríkana
hér á landi. Bandaríski flot-
inn hafði tekið við Kefla-
víkurflugvelli af landhern-
um og lóranstöð byggð á
Snæfellsnesi til miðunar
fyrir kafbáta. Rætt var um
flotastöð í Hvalfirði og hern
um hafði verið leyft að kort
leggja Faxaflóa um þær
mundir. Lagt var af stað
frá Hvítanesi, þar sem
Bandamenn höfðu aðsetur
í stríðinu. Sérstök athygli
í Hvalfjarðargöngunni 1962 var íslenzki fáninn borinn
fyrir eins og jafnan í göngum hernámsandstæðinga.
var vakin á hinni augljósu
hættu af ráðagerðum Banda
ríkjamanna um flotahöfn
kjarnorkukafbáta í Hval-
firði. Um 200 manns hófu
gönguna frá Hvítanesi, þar
sem Guðmundur skáld
Böðvarsson ávarpaði hóp-
inn. Um kvöldið var leitað
náttstaðar við Ártúnsmela,
en haldið að morgni til
Reykjavíkur. Eins og fyrr
margfaldaðist gangan þeg-
ar nær dró bænum, og þeg-
ar þangað kom voru þús-
undir manna með í göng-
unni, en síðan var haldinn
útifundur við Miðbæjar-
skólann með gífurlegu fjöl-
menni. Þar töluðu þeir Þór-
oddur Guðmundsson rithöf
undur, Sverrir Bergmann
læknastúdent og Jóhannes
úr Kötlum skáld. Þessi
ganga heppnaðist vel, og
hún varð öflug hvatning
þess að halda starfinu á-
fram.
Haustið 1962 Landsfundur
Fyrsti landsfundurinn
var haldinn í Reykjavík 14.
—16. september þá um
haustið og ræddi um fram-
tíðarstarf samtakanna. í
sambandi við fundinn var
farin ganga úr Kópavogi til
minningar um Kópavogs-
fund 1662.
1964 Keflavíkurganga
Enn var haldið af stað í
Keflavíkurgöngu að morgni
21. júní 1964. Gangan var
ákveðin með tiltölulega
stuttum fyrirvara, en þátt-
taka var þó sæmileg bæði
í göngunni sjálfri og úti-
fundinum, þótt hvort
tveggja hafi verið nokkuð
undir meðallagi. Við brott-
för frá hliði Keflavíkurflug
vallar flutti Þorvaldur Örn-
ólfsson stutt ávarp. Hann
lauk máli sínu á þessa leið:
„Tefjum þá brottförina
ekki öllu lengur. Hefjum
göngu héðan, einfalt tákn
mótspyrnu gegn straumn-
um hingað. Gefum hverju
skrefi tilgang: gerum
hvern genginn spöl að tákni
um einlægan vilja til að
sækja að því marki sem
samtök okkar settu sér í
öndverðu; felum í hverju
spori bæn til guðs og góðra
vætta íslands um sigur í
þeirri baráttu; sýnum með
þessari Keflavíkurgöngu
trú okkar á komu þess dags
þegar ísland verður aftur
í sannleika frjálst11.
1964 Landsfundur við
Mývatn
3.1andsfundur Samtaka
hernámsandstæðinga var
haldinn við Mývatn 5. og 6.
september 1964. Áuk skipu
lagsmála samtakanna voru
helztu baráttumál rædd, og
voru framsögumenn Guð-
mundur Ingi Kristjánsson,
Þorsteinn frá Hamri, Þórar
inn Haraldsson og Magnús
Torfi Ólafsson. Fundurinn
var prýðilega sóttur og fór
vel fram. Þingeyingar
höfðu undirbúið fundinn
með prýði og aðsókn var
góð úr héraðinu.
1965 Menningarvika
Fyrstu dagana í maí 1965
efndu Samtökin aftur til
Menningarviku, sem var
nokkurs konar aðdragandi
að Keflavíkurgöngu 1965.
íslenzkir listamenn veittu
hér Samtökunum mikilvægt
brautargengi sem vlöngum
fyrr. Vikan hófst, er Þór-
oddur Guðmundsson skáld
opnaði myndlistarsýningu í
Lindarbæ, en þar sýndu 37
málarar og myndhöggvarar
verk sín. Meðal annars efn-
is sem flutt var á þessari
listahátíð má nefna, að
frumfluttir voru tveir fs-
lerízkir leikþættir. Leifcþætt
irnir eru mjög nýstárlegir
og skemmtilegir, og var
þeim prýðilega tekið, en
það sem mesta athygli vakti
á menningarvikunni og bezt
ar undirtektir hlaut, hefur
þó vafalítið verið flutning-
ur Sóleyjarkvæðis Jóhann-
esar úr Kötlum við hljóm-
list eftir Pétur Pálsson;
flytjendur voru 7, allt ungt
fólk. Auk þessara atriða
fór fram tónlistarflutning-
ur, listdans, upplestur
skálda úr verkum sínum og
erindi voru flutt um sögu
og þjóðmenningu.
Menningarvikan 1965 var
glæsilegur vottur um
gróskumikið sköpunarstarf,
enda var hún prýðilegur
inngangur að aðalviðburði
ársins 1965 í starfi sam-
takanna, en það var
1965 Keflavíkurganga
Brezkur her steig á land
á íslandi 9. maí 1940. Rétt-
um 25 árum seinna var
þessi fjölmenna Keflavík-
urganga farin til að mót-
mæla aldarfjórðungsher-
setu í landinu. Gönguna
hófu 270 manns. Áður en
lagt var af stað flutti Bryn-
dís Schram snjallt ávarp.
Veður var heldur drunga
legt um morguninn. Svört
regnský grúfðu yfir eyði-
legum Reykjanesskaganum,
og skúradembur helltu sér
miskunnarlaust yfir göngu-
fólk. En brátt birti í lofti,
sólin brauzt út úr skýjum,
og það sem eftir var dags-
ins var veður hið fegursta.
Þegar fram yfir hádegi
kom, fór göngufólki að bæt-
ast liðsauki, svo jafnt og
Framh. á bls. 7.
Hér má sjá hluta fundarmanna á útifundi, er haldinn var aðlokinni Keflavíkurgöngu 1964.
Frjáls þjóð — Fimmtudagur 20. júní 1968