Frjáls þjóð - 04.07.1968, Blaðsíða 6

Járnsmíði
Framhald af bls. 5.
bœði hér og annars staðar,
ekki milli heimsstyrjaldanna
1 9 1 8—1 939, heldur allt frá
járnöld?
Greinarhöfundur telur, aS
málmiSnaSur hafi eflzt fyrst
og fremst af tilkomu log-
suðu og rafsuðu á árunum
milli heimsstyrjaldanna síð-
ustu og þá fyrst hafi þessi
störf orcSicS iðngrein og nefn
ir í sömu andrá þrjú fyrir-
tæki sínu máli til sönnunar,
Héðin, Landssmiðjuna og
Runtal-ofna.
Að vísu hafa öll þessi fyr
irtæki komið við sögu síð-
ustu árin, en hæpiS virðist
aS sla þvi fram (af ábyrg-
um aSila), aS þau séu byrj-
un til þess aS breyta þessari
Starfsgrein úr handverki í
iSngrein „fyrir tilkomu log-
suðu og rafsuSu".
Ottó Schopka hlýtur að
vita, aS járnsmíSi var iðkuð
a íslandi allt frá landnámi
sem undirstaSa alls annars
atvinnulífs í landinu og
þessi iSja var orSin aS viS-
urkenndri iSngrein löngu
áSur en hin þrjú nafn-
greindu fyrirtæki urðu til
(Héðinn um 1922, Lands-
smiðjan um 1931 eða 2 og
Runtal-ofnar 1967 eSa 8,
allt eftir minni).
MálmsmíSin á íslandi er
sem sé jafngömul byggS
landsins, og kunnu forfeSur
okkar þaS vel til verka, aS
þeir framleiddu járniS sjálf
ir, ef því var aS skipta (vil
ég vísa til greinar, er ég
skrifaSi í Sjómannablaðíð
Víking á sl. ári „Gamli járn
smiðurinn" í þessu sam-
bandi).
Tilkoma gassuðu um I 920
og rafsuSu 1925—30 á eng
an þátt í tilverurétti járniSn-
aSarins. Hins vegar hafa
þessar uppgötvanir auSveld
aS ýmis störf í þessari iSn-
grein og valdiS byltingu í
sumum tilfellum, en því miS
ur einnig verið misnotaðar
herfilega, þannig aS járniðn
aðarmenn þurfa aS vera vel
á verSi í því sambandi, ef
ekki á illa aS fara.
íslenzkur iSnaSur, sem
fyrst og fremst byggist á
málmiSnaSi (járnsmíSi eins
oee bað var kallað til skamms
tíma), þarf ekki að biSjast
afsökunar á sinni tilveru.
MálmiSnaðurinn er undír-
staSa allra atvinnugreina í
Iandinu og er sá kjarni, sem
allar aSrar iSngreinar snú-
ast um.
ISnaSurinn er hins vegar
(hinar ýmsu stéttir þar meS
taliS plast) sú stétt, sem ein
hefur aðstöðu til þess aS
taka við öllum vinnufúsum
höndum og allri fjölgun
þjóðarinnar.
Forráðamenn þessarar
fjölmennustu stéttar ættu aS
hugsa sig um tvisvar sinn-
um áSur en þeir fara aS af-
saka tílverustétt járnsmiSs-
ins-- þaS er óþarft.
145, 1968.
GuSfinnur Þorbjörnsson.
Frá Landssambandi
framhaldsskóla-
kennara
Framh. af bls. 2.
kleift — og raunar skyld-
aði þá til — að auka mennt
un sína samhliða starfi og
gefa þeim þar með kost á
að ná réttindum til kennslu.
c) Stjórn LSFK skipi
nefnd, sem starfi í sam-
ráði við fulltrúa ríkisvalds-
ins um gerð þess náms,
sem minnst er á í b-lið 3.
greinar og í 4. grein.
4. Komið verði upp stofn
un, er sjái um tilrauna-
kennslu og endurhæfingu
kennara, svo að jafnan sé
kostur að reyna nýungar í
fræðslumálum og kennur-
um gert kleift að fylgjast
með þeim og tileinka sér
það, sem bezt reynist á
sviði fræðslu-- og uppeld-
ismála.
5. öllum kennurum verði
gert að skyldu að sækja
með vissum millibilum nám
skeið, þar sem kynntar
væru nýjungar í fræðslu-
og uppeldismálum. Verði
slík námskeið talin hluti af
starfi kennarans og laun
miðuð við það.
6. Þingið minnir á, að
erindisbréf fyrir kennara
er úrelt að nokkru leyti
vegna tilkomu Kjaradóms
og að í gildandi samning-
um eða dómum um launa-
kjör á hverjum tíma þarf
að koma skýrt og til fulln-
ustu fram, hvaða störf eru
Til kaups óskast
nýtt einbýlishús á Flötun-
um í Garðahreppi eða við
Sjávarliðina.
Helzt fullbúið.
MIKIL ÚTBORGUN.
Höfum til sölu íbúðir af
flestum stærðum og gerð
um.
ALMENNA
FASTEIGUASAlflU
LINDARGATA 9 SÍMAR 21150 -21370
innifalin í föstum launum.
Tólfta þing LSFK felur
stjórn sambandsins að
vinna að stofnun kennara-
deildar fyrir framhalds-
skólakennara. Inntökuskil-
yrði í deildina verði kenn-
arapróf eða stúdentspróf.
Deildin starfi í tvennu lagi:
Annars vegar fyrir þá, sem
starfa ekki með náminu og
ljúka því á styttri tíma, og
hins vegar fyrir þá er
kenna með námi og ljúka
námi á lengri tíma. Próf
frá þessari deild veiti full
réttindi til kennslu við
gagnfræðaskóla og skóla
með hliðstæðri kennslu.
Fél.agsmál
Þingið samþykkti að
stefna að því að halda upp-
eldismálaþing, sömuleiðis
að kanna möguleika á sum-
arnámskeiðum fyrir kenn-
ara. Verkefni þeirra væri
einkum á sviði skólamála
t. d. varðandi einstakar
kennslugreinar, námsbæk-
ur o. s. frv.
Þingið lýsti yfir stuðn-
ingi við áform BSRB um
byggingu orlofsheimila og
telur nauðsynlegt að fá inn
í samninga ákvæði um fram
lag til orlofsheimilasjóða
félaganna.
Þingið samþykkti að
LSFK gerðist aðila að por-
rænu kennarasambandi, er
hafinn er undirbúningur
að. Þingið samþykkti einn-
ig drög að lögum fyrir
norræna kennarasambandið
sem lögð voru fram. Þingið
þakkaði fjáröflunarnefnd
menningarsjóðs kennara
fyrir framlag til sjóðstofn-
unar fyrir kennara, og sam
þykkti að veita gjöfinni við
töku og að lagt verði í sjóð-
inn framlag af hálfu
LSFK. Verði sjóðurinn
fyrst um sinn notaður sem
lánasjóður samkv. nánari
reglum.
Þingið fól stjórn LSFK
að vinna markvisst að því
í samráði við sérfræðinga í
tryggingamálum, að kenn-
arar og nemendur verið
ekki fyrir fjárhagstjóni
vegna slysa, sem fyrir
kunna að koma í skólastarf
inu.
Úr víðri veröld
Framhald af bls. 3.
ur veriS bönnuS og mál
höfðaS gegn útgefendum fyr
ir róg gegn lögreglunni.
Fjölda erlendra stúdenta hef
ur veriS vísað úr landi.
Þegar við þetta bætist aS
de Gaulle hefur leitað mjög
stuSnings þeirra sem lengst
eru til hægri, t. d. meS því
aS sleppa .Salan hershöfS-
ingja úr haldi, er auSsætt aS
hætt er viS að stjórn hans
fái á sig æ fasistiskari blæ,
fjarlægist enn frekar hin
róttæku öfl og þannig skap-
ist sívaxandi spenna í þjóð-
félaginu. Allar líkur benda
til þess aS nýjar öldur mót-
mæla og óeirSa rísi með
haustinu er háskólar hefja
störf að nýju.
Til áskrifenda
Blaðstjórnin vill þakka hinum fjölmörgu, sem þegar
hafa greitt blaðgjaldið, en vill biðja hina að gera skil
hið fyrsta, því að á skilvísi kaupenda byggist útgáfa
blaðsins.
Fylkið ykkur um kaupfélagið
Nú þegar harðnar 1 ári
og atvinnutekjur verða ekki
eins miklar og áður, þá
veltur á miklu að kaup-
máttur launanna verði sem
mestur. Á þessu sviði hafa
kaupfélögin verið sverð og
skjöldur alþýðunnar við að
halda verðlagi á vöru í
skefjun og tryggja kaup-
mátt launa.
Kaupfélag Reykjavíkur
og nágrennis hefur frá önd
verðu staðið vörð um hags-
muni launþeganna á höfuð
borgarsvæðinu, og verið
hemill á ofhátt vöruverð.
Tvö s.l. ár hefur Kron ver-
ið í sókn, þrátt fyrir ýmsa
örðugleika á sviði við-
skipta. Eg hef verið félags-
maður í Kron í tuttugu og
sjö ár og haft mikil við-
skipti við félagið og gegn-
um þau viðskipti er reynsla
mín sú, að ég hafi haft
fjárhagslegan hagnað ár
hvert, eins þau árin sem
ekki hefur verið hægt að
úthluta arði sérstaklega.
Vegna þessarar reynslu, vil
ég eindregið ráða launþég-
um til þess, ekki aðeins að
skipta við félagið, heldur
jafnframt að menn gerist
félagsmenn og virkir þátt-
takendur í því, að byggja
upp ennþá sterkari sam-
vinnusamtök á verzlunar-
sviðinu. Því fleiri félags-
menn og virkir þátttakend-
ur í viðskiptunum, því betri
verður afkoma kaupfélags-
ins. Og eftir því sem kaup-
félagið verður fjárhagslega
sterkara, því meiri mögu-
leika hefur það til þess, að
koma í veg fyrir of háa
álagningu á höfuðborgar-
svæðinu. Hagsmunir laun-
þegasamtakanna, eru tví-
þættir. Annarsvegar upp-
hæð launanna, hinsvegar
hvað hægt er að kaupa af
nauðsynjum fyrir launin.
Hvorugan þessara þátta
má vanmeta, eða vanrækja.
Þessvegna ráðlegg ég laun-
þegum, að fylkja sér um
kaupfélagið, því það trygg-
ir tvímælalaust þeirra eig-
in hagsmuni, og stuðlar að
auknum kaupmætti launa.
J. E. K.
—0—
6
Frjáls þjóð — Fimmtudagur 4. júlí 1968