Frjáls þjóð - 10.10.1968, Blaðsíða 8

H
JOHANN J. E. KULD:
HAGNÝTING
LANDHELGINNAR
Þegar stratndríki ákveður
sína fiskveiðilandhelgi, þá er
það gert til þess að tryggja
því einu afnotin af henni. —
Þegar við íslendingar færðum
út fiskveiðilandhelgina í 12
sjómílur 1958, þá gerðum við
það til þess, að hin auðugu
fiskimið kringum landið nýtt-
ust okkur betur sem fiskveiði-
þjóð. Við vorum að undir-
byggja fiskveiðar okkar fyrir
framtíðina. Síðan eru liðin tíu
ár og nú fyrst er kosin nefnd
sem á að gera tillögur um það
í nútíð og framtíð.
Þannig skil ég í það minnsta
nefndarskipun sjávarútvegs
málaráðherra. Hitt er svo aft-
ur álita mál, hvort bezta leiðin
hafi verið að setja í þetta póli-
tíska nefnd, eins og ráðherr-
ann gerir. Eg tel nauðsynlegt
að í slíkri nefnd hefðu átt sæti
t. d. einn fiskifræðingur ásamt
tveimur valinkunnum skip-
stjórum með sérþekkingu á
fiskimiðum kringum landið.
Náttúrlega getur þingmanna
nefndin sem fengið hefur
þetta til meðferðar, leitað á-
lits hjá slíkum sérfræðingum
sem að framan eru nefndir og
hún verður sjálfsagt að gera
það, til þess að störfin og
væntanlegar tillögur hvíli á
haldgóðum rökum. Við skul-
um í það minnsta vona, að
þetta mál verði afgreitt þann-
ig frá nefndinni, að hægt verði
að gefa út reglugerð um hag-
nýtingu landhelginnar sem
allra fyrst.
Hvað er þá mest aðkallandi
á þessu sviði?
Eg er nú búinn að skrifa svo
margar greinar á s.l. 10 árum
um nauðsyn þess að setja regl-
ur um fiskVeiðar innan land-
helginnar, að það er sjálfsagt
að bera í bakkafullann læk-
inn að halda áfram með þau
skrif. En gamalt máltæki seg-
ir: Sjaldan er góð vísa of oft
kveðin, og mun það sann-
mæli. Eg vonast til að nefndar
menn móðgist ekki, þó ég end-
urtaki hér nokkrar af ábend-
ingum mínum, sem settar hafa
verið fram á liðnum árum.
í fyrsta lagi þá þarf að á-
kveða hvar togveiðar skuli
leyfðar innan tólf sjómílna
landhelginnar og á hvað stór-
um skipum. Ef við höfum hlið
sjón af Norðmönnum 1 þessu
efni, sem ég teldi ekki óeðli-
legt þar sem þeir settu strax
hjá sér reglur um togveiðar,
þegar þeir færðu út sína land
helgi. Þá veittu þeir fyrst und-
anþágu sínum togurum til að
veiða á bilinu á milli 12 og'6
mílnanna. Þessi frestur var út
runninn fyrir rúmlega ári, en
var þá framlengdur. Á bilinu
milli 6 og 4 milna frá landi
hafa þeir á vissum svæðum og
tímum leyft togveiðar hjá
minni bátum. ^
Það er eins með veiðarnar
á milli 6 og 12 mílnanna, þær
hafa verið bundnar við vissa
árstíma.
Hins vegar hafa þeir bann-
að allsstaðar og á öllum tím-
um togveiðar innan fjögurra
mílna landhelgislínu. Á því
sviði hefur brotlegum bátum
engin linkind verið sýnd.
Að sjálfsögðu verður að
setja hér ákveðna línu sem
öllum bátum með togveiðar-
færi er bannað að veiða fyrir
innan, og framfylgja því svo
Undan hinu held ég að verði
ekki komizt, að marka tog-
skipum veiðisvæði á stærri
svæðum innan 12 mílna lín-
unnar heldur en verið hefur.
En að sjálfsögðu þarf að af-
marka þessi svæði og binda
leyfin við vissa árstíma. Þá
væri það ekki óeðiilegt, að tek
ið væri tillit til skipastærða
þegar frá þessu yrði gengið.
í öðru lagi þá er það löngu
orðið aðkallandi að skipta mið
unum í það minnsta hér við
suður- og vesturlandið á vetr-
arvertíð í veiðisvæði á milli
veiðiaðferða. Með því væri rof
in sú óhugnanlega margfalda
netagirðing sem hefur verið
svo til samfelld á okkar feng-
sælustu miðum og valdið marg
víslegu tjóni, m. a. stöðvað
fiskigöngur á leið upp á grunn
slóð.
Eg er ekki á móti netayeið-
um, séu þær stundaðar af viti,
en þannig hafa alltof fáir
stundað þær á síðastliðnum
fimmtán árum. Það verður að
setja sérstök fyrirmæli um
netaveiðar á þeim svæðum þar
sem þær veiðar verða leyfðar
og í þeim fyrirmælum þarf að
felast tilkynningarskylda um
netatrossur sem tapast og að
gerðar verði ráðstafanir til að
ná þeim upp aftur.
Reglur um hagnýtingu
landhelginnar þurfa að byggj
ast á viðsýni og þekkingu. Þær
þurfa að hafa skýr ákvæði
sem fyrirbyggja rányrkju, því
fiskistofnar okkar eru dýrmæt
asta eign landsins. Við eigum
að nytja landhelgina svo hún
gefi okkur seih beztan arð,
án þess að um ránskap sé að
ræða, þvi það er skammgóður
vermir. Af þessum ástæðum
verða allar reglur um veiðar
innan landhelginnar vanda
verk En þetta verk þarf að
vinna og undan því verður
ekki komist öllu lengur.
★
Merk ráðstefna ungra Alþýðubanda-
lagsmanna í Borgamesi
Núna um helgina 5.—6.
október var haldin ráðstefna
ungra AlþýSubandalagsmanna
í Borgarnesi og sóttu hana 48
fulltrúar. Umræður urcSu mikl
ar á ráSstefnunni og snérust
einkum um hlutverk AiþýS-
bandalagsins og skipulag þess,
alþjóSleg tengsl þess og síðast
en ekki sízt þátttöku ungs fólks
í Aiþýðubandalaginu.
Alger eining var meðal fund
armanna um nauSsyn þess að
AlþýðubandalagiS yrði gert
aS sósíalískum lýðræSisflokki.
Mikil áherzla var lögS, í máli
flestra fundarmanna, á nauð-
syn þess, aS AlþýSubandalag-
ið yrSi sem lýSræSisiegast í
ailri uppbyggingu og væri
mjög tvímælalaust í stuSningi
sínum við lýSræði í ölium þjóS
málum. UmræSurnar einkennd
ust mjög af því, hve málefna-
legar og hreinskilnislegar þær
voru og lausar við allt persónu-
legt nöldur og níS.
Mikil gagnrýni kom fram á
fundinum um fyrri starfshætti
AlþýSultandalagsins, á pukur,
móSursyki og úrelt viShorf,
sem hefSu um of einkennt það.
Voru fundarmenn nær einhuga
um nauSsyn þess aS gera ræki-
lega upp reikningana við for-
tíSína og töldu, að slíkt gerSist
bezt ef sem mest yrði skipt um
forystu í AlþýSubandalaginu
og yngri menn yrSu látnir taka
viS. Kom þetta skýrt fram í
þeim ályktunum, sem sam-
þykktar voru.
SkoSanir voru nokkuð skipt
ar um, í hvaSa formi heppileg-
ast væri aS hafa æskulýSsmál
AlþýðubandaJagsins. Vildu
sumir ráSstefnufulltrúar að und
irbúningur yrSi hafinn að stofn
un sérstakra æskulýSssamtaka
fyrir AlþýSubandalagiS, en aðr
ir aS forSast ætti aS setja ungt
fólk í sérstök samtök, heldur
ætti þaS að starfa í Alþýðu-
bandalaginu beint og hafa þar
áhrif. Var fyrri skoSunin eink-
um útbreidd meðal fulltrúa af
landsbyggSinni, en Reykjayík-
urfulltrúarnir hölluSust al-
mennt að seinni skoSuninni.
AS endingu var samþykkt meS
öllum greiddum atkvæSum á-
lyktun um æskulýðsstarfsemi
Alþýðubandalagsins, þar sem
fariS var nokkuS bil beggja;
ákveðiS aS beita sér fyrir auk-
inni samvinnu ungs fólks innan
AlþýSubandalagsins án þess að
um sérstök samtök þurfi aS
vera aS ræSa; hins vegar var
ungum AlþýSubandalagsmönn
um sett í sjálfsvald ,,með hvaða
hætti þaS samstarf á aS vera,
og hlýtur þaS aS mótast af
þeim þörfum og aðstæðum,
sem ríkjandi eru á hverjum
staS.‘‘ — Þeirri hugmynd, aS
ÆskulýSsfylkingin gæti skoS-
azt sem eins konar æskulýSs-
FÉ REKIÐ
AF FJALLI
Við birtum þessa tnynd af
fjárlióp í tilefni af því að
göngur og réttir eru nú af-
staðnar.
Víða stendur nú slátrun yf-
ir í sláturhúsum landsins, og
viljum við um leið minna á
slátursöluna, scm nú stendur
sem hæst. ,
Nýbirtar upplýsingar um
ástand sláturhúsa í landinu
sýna að endurskoða þarf þau
mál, ef um útflutning kinda-
kjöts á að vera að ræða í
framtíðinni.
samtök Alþýðubandalagsins
var nær ejnróma vísað á bug.
Ef sá einhugur og sú mál-
efnalega gagnrýni, sem ein-
kenndi ráSstefnuna í Borgar-
nesi, fær eitthvaS aS möta fyr-
irhugaSan landsfund Alþýðu-
bandalagsins, er lítið að óttast
um framtíS þess flokks.
*• £±£2:4. ’-V* jl ■