Frjáls þjóð - 05.12.1968, Page 1

5. desember 1968
Fimmtudagur
38. tölKblað
17. árgangur
Þing A.S.I.:
Verkaiýðshreyfingin setur fram kröfur sínar
VERÐTRYGGING LAUNA ER GRUNDVALLARATRIÐI
Þrítugasta og fyrsta þingi
Alþýðusambands íslands lauk
fyrir skömmu. Á þinginu voru
teknar ýmsar markverðar
ákvarðanir, m. a. samþykktar
allverulegar breytingar á
skipulagi samtakanna. í kjara
og efnahagsmálaályktun þings
ins, sem var einróma sam-
þykkt voru höfuðatriðin þessi:
1. Verðtrygging launa er
grundvallaratriði. Því skorar
þingið á öll verkalýðsfélög að
búa sig undir sameiginlega
baráttu til þess að tryggja
það, að verðbætur á laun verði
greidd áfram ársfjórðungs-
lega.
2. Óhjákvæmilegt ef-, að
dagvinnutekjur nægi einar
saman til framfærslu og bar-
átta fyrir framkvæmd þeirrar
stefnu er lífsnauðsyn þúsunda
manna um allt land.
3. Réttur fiskimanna til ó-
skerts aflahlutar er sambæri-
legur rétti landverkafólks til
verðtryggingar launa.
4. Krafan um lífeyrissjóð
fyrir alla landsmenn er brýnni
en nokkru sinni fyrr.
5. Leggja ber áherzlu á
styttingu vinnuvikunnar og
aukin orlofsréttindi.
6. Koma verður á kaup-
tryggingu starfsfólks við fisk-
vinnslustöðvar.
7. Rétturinn til atvinnu verð
ÖRYGGISEFTIRLIT VARÐ-
SKIPA Á HAFI ÚTI
Haraldur Henrysson og
Hjalti Haraldsson hafa lagt
fram frumvarp á A'lþingi um
breytingu á lögum um eftirlit
skipa, þar sem lagt er til, að
skipverjar á varðskipum rík-
isins fái vald til skoðunar um
borð í öllum íslenzkum skip-
um í ákveðnum tilvikum. Eins
og nú er háttað, geta efnung-
is sérstakir eftirlitsmenn, skip
aðir af skipaskoðunarstjóra,
framkvæmt skoðanir á skipum
og búnaði þeirra. Fara skoð-
anir þeirra fram reglulega
einu sinni á ári í höfn.
í frumvarpinu er lagt til,
að varðskipsmenn geti hvenær
sem er framkvæmt skoðun á
ým$um öryggisbúnaði skipa,
sem þau eiga að hafa skv. lög-
um og reglugerðum, svo sem
siglingatækjum, björgunar-
tækjum, fjarskiptatækjum o.
fl. Auk þess er lagt til, að þeir
geti framkvæmt skoðun á
skipi, ef þeim sýnist af sigl-
mgu þess, að haffærni sé á-
bótavant eða hleðsla ólögleg.
í greinargerð með frum-
varpinu segir svo m. a.: „Það
er kunnara en frá þurfi að
segja, að töluvert hefur skort
á, að fylgt væri reglum um
öryggisútbúnað á skipum og
reglum um haffærni eða
hleðslu, og telja fróðir menn,
að mörg slys megi rekja íil
slíks. Það myndi eflaust verða
til aukins aðhalds, ef löggæzla
á þessu sviði yrði aukin og
skyndiskoðanir framkvæmd-
ar á hafi úti. Útgerðarmenn og
skipstjórnarmenn mundu þá
eflaust hugsa sig betur um
áður en þeir brytu lög um
þessi ef»i. Hér eru svo ríkir
hagsmunir í húfj, að nauðsyn-
legt hlýtur að teljast, að eftir-
lit verði sem strangast og virk-
ast.“
Við 1. umræðu um frum-
varpið s.l. fimmtudag kvaðst
Haraldur Henrysson álíta, að
hér ætti hið sama að gilda og
um skoðun bifreiða. Þær væru
skoðaðar reglulega einu sinni
á ári af skoðunarmönnum bif-
reiðaeftirlitsins, en alla aðra
daga ársins gætu bifreiðaeig-
endur átt von á því að lögreglu
menn stöðvuðu þá í akstri til
athugunar á ástandi bifreiðar.
Sýndist sér enn ríkari ástæða
til að lögbjóða slíka löggæzlu
og eftirlit með skipum, þar
sem þar væri oftast bæði um
fleiri mannslíf og meiri verð-
mæti að tefla.
- ★ -
ur ekki keyptur með neins
konar skerðingu á öðrum rétt-
indum verkafólks.
£ Kosin til trúnaðarstarfa
Eftirtaldir menn voru kjörn
ir í helztu trúnaðarstöður Al-
þýðusambandsins. — Forseti
Hannibal Valdimarsson, vara-
forseti Björn Jónsson. Aðrir í
Hannibal Valdimarsson.
Endurkjörinn forseti ASÍ
miðstjórn voru kosnir: Bald-
ur Óskarsson, Guðmundur H.
Garðarsson, Guðjón S. Sig-
urðsson, Hilmar Guðlaugsson,
Óðinn Rögnvaldsson, Jón Sig-
urðsson, Jóna Guðjónsdóttir,
Óskar Hallgrímsson, Hermann
Guðmundsson, Eðvarð Sigurðs
son, Snorri Jónsson, Einar Ög
mundsson og Jón Snorri Þor-
leifsson.
• Pólitísk refskák
Enda þótt þingið samþykkti
ýmsar merkar tillögur, verður
tæpast sagt að hátt hafi verið
á því risið að öðru leyti. Svip-
mót þess einkenndist öðru
fremur af pólitískum reip-
drætti um stöður og vegtyllur
þannig að önnur og merkari
störf þess hurfu í skuggann.
Yfirlýsing Hannibals Valdi-
marssonar fyrir þingið um það
að hann gæfi ekki kost á sér
til endurkjörs í forsetaembætt
ið olli miklum glundroða og
óvissu. Athygli blaða og al-
mennings beindist fyrst og
fremst að kosningum í trúnað-
MEÐAL
Leiðari
Þjóð í vanda stödd
bls. 3.
íslendingar eignist
verksmiðjutogara
bls. 4.
Orð í belg
— bls. 5.
Morgunblaðið
gerir sig að
víðundri.
— baksíða.
EFNIS
SKEMMTILEG SÝNING:
Norrænar bækur 1968
Fyrir nokkru var opnuð í
Norræna húsinu í Reykjavík
sýning á bókum, sem gefnar
hafa verið út á Norðurlönd-
unum á árinu 1968. Sýning
þessi er einstæð í sinni röð
og á að gefa góða hugmynd
um nútíma bókagerð á Norð-
urlöndum. Að sögn hins ötula
forstöðumanns Norræna húss-
ins Ivars Eskeland var leitast
við að hafa sýningu þessa sem
fjölbreyttasta, og þar getur að
líta ljóðabækur, vísindarit,
skáldsögur, kennslubækur,
leikrit og ótal margt fleira,
að ógleymdum barnabókun-
um, en þær eru sýndar í sér-
stakri deild og munu áreið-
anlega vekja mikla athygli.
Þá er komið fyrir í glerköss-
um í anddyri hússins gömlum
útgáfum af Heimskringlu á
öllum Norðurlandamálunum.
Hefur Landsbókasafnið lánað
bækur þessar til sýningarinn-
ar og er fróðlegt að bera sam-
an hið gamla og hið nýja.
Alls eru á sýningunni u. þ. b.
2000 bækur frá Norðurlönd-
unum 6, því Færeyingar eru
meðal þátttakenda, og koma
bækur þeirra skemmtilega á
óvart fyrir listrænan og vand-
aðan frágang.
Við aðganginn að sýning-
unni fá gestir í hendur bóka-
skrá og eru í henni tveir at-
kvæðaseðlar. Annar fyrir
börn en hinn fyrir fullorðna.
Þar gefst fólki tækifæri til
að velja 10 fallegustu bækur
sýningarinnar og verða góð
verðlaun veitt þeim, sem næst
komast endanlegum úrslitum
í þessari samkeppni. Þar að-
auki fær fimmtugasti hver
gestur vandaða bókagjöf.
Á sýningu þessari gefst ís-
lendingum góður kostur á að
bera saman bókagerð sína og
hinna Norðurlandaþjóðanna.
Því er ekki að leyna, að bæk-
ur hér á landi hafa löngum
verið fremur illa úr garði
gerðar og óvandaðar. Á und-
anförnum árum hefur þetta þó
breytzt mjög til batnaðar. Auk
in áherzla hefur verið lögð á
Framh. á bls. 3.