Alþýðublaðið - 31.05.1922, Blaðsíða 1
1923
Miðvikudagkm 31. tnaí.
122 töíublað
3. S tl. U. XI. er listi Alþýðuflokksins. Pið, sem úr bænum farið,
munið að kjósa hjá bæjarfógeta áður en þið farið. Skrifstofan opin kl. 1—5.
Öryfkjajraœjærsla.
Nýlega mátti sjá hér í blaðinu
örlitið sýnishorn af fátækralögun-
im, sem Jón Magnússon átti mest
an þátt i að semja .upp og gera
jafnvel ómannúðlegri en Jónsbók.
Þessi lög eru samsuða úr eldgöml
um lagaákvæðum. krydduð hugs
unarhætti, sem nú er, sem betur
fer, að mestu leyti úr sögunni, þó
enn eldi eftir af honum meðal
ýmissa burgeisa og auðvaldssinn
aðra fhaldsseggja.
öryrkja verða menn með ýms
um hætti, og venjulega er það
ekki sjálfskaparvíti.
Verkamenn lifa yfirleitt við svo
þröngan kost, að lítið má út af
■ bera til þess að þdr hafi ekki nóg
til framfæris sér og fjölskyldu sinni.
Vinna þeirra er oft hættuleg, og
þeir verða ósjaldan fyrir slysum.
Sjúkdómur heimsækir sjálfa þá
eða fjölskyiduna. Langvarandi at
vinnuleysi og þar af leiðandi van
akil, fer með lánstraustið. Þá er
ekki f annað hús að venda en að
leita til sveitarinnar. Eu það er
sjaidan gert fyr en alt þrýtur;
beimilið er bjargarlaust með öllu,
börnin og hjónin kiæðlaus og
horuð og máttlaus af ónógri fæðu,
búsgögn öll úr sér gengin eða
seld og móður og sjálfsbjargar-
hvötin lömuð stórkostlega. Þegar
svo til sveitarinnar kemur er löng
rekiatefna um, hve litið þessi
fjölskylda geti komist af með og
hvort hún yfirleitt þurfi á styrkn-
um að halda. Loksins er svo ein
hvcrju pírt f hana og annars sem
allra minst athugað hvort nokkurt
gagn er að „láninu*. Kórónan er
svo sett á alt saman með því, að
taka öll mannréttindi af „þurfal
ingnum", með þvf að setja hann
á bekk með verstu óbótamönnum.
Gamaimenni, sera unnið bafa
þjóðinni trúiega allan aldur sinn,
án þes's að hafa nokkuð íyúr
annað en lélegt lífsviðurhald, verða
að leita sveitarstyrks og gerast
algerðir og ánauðugir þrælar þjóð-
félagsins, þegar starfsþrekið þrýtur.
Og af þeim eru lfka tekin mann-
réttindin. Göfugmannleg laun fyrir
1 langt æfistarf og kristileg meðferð
á meðbræðrunum, eða hitt þó
heldnr.
Verkamaður, sem að eðiisfari
er hraustur og vel að manni,
giftist hraustri konu og starfsamri.
Þau eignast saman mörg efniieg
börn. En með handafla sínum geta
þau ekki alið önn fyrir öilum
hópnum, Þau neyðast til þess að
leita á náðir hreppsins. Þau missa
mannréttindi og verða þaðan af
ánauðugir þrælar sveitarinnar. Og
börnin fá lélegt uppeidi tii líkama
og sálar. Svona er núverandi þjóð
félag hyggið.
Börn missa foreldra sfna á unga
aldri. Þau eiga enga að, sem geta
tekið þau að sér. Sveitin elur þau
upp Ekki eftir neinum ákveðnum
reglum, heldur allavega. Kemur
þeim helzt fyrir þar aem minst
þarf fyrir þau að horga. Þau verða
ánauðug fram eftir öllum aldri.
Svona er mannúðin og hagsýnin
mikii bjá núverandi þjóðfélags-
skipulagi.
Aiþýðuflokkurinn vill koma lagi
á öryrkjaframfærsiuna. Hann vill
að þeir, sem vegna veikinda, slysa
eða annara óviðráðanlegra atvika
verða að leita styrks, fái hann
eitirtölulaust og svo rfflegan, að
þeir geti rétt sig við aftur. Hann
vill að maður, sem mist hefir get-
una til þess að vinna fyrir sér og
sfnum, er hann var að vinna í
þarfir þjóðfélagsins, fái sæmllegt
iífsuppeidi meðan hann þarf þess
með, án nokkurra kvaða.
Alþýðuflokkurinn vill, að gam
almennin, sem slstið hafa kröftum
sfmsm í þarfir þjóðarinnar, fái
næði og friði að njóta ellinnar á
kostnað þjóðfélagsins, ef þeir ekki
geta séð um sig sjálfir, án þess
að þeir séu stimplaðir sem óbóta-
menn.
Alþýðuflokkurinn vill, að mönn-
um sé ekki hegnt fyrir það, að
leggja þjóðfélaginu til vinnuafl,
heldur að hiaupið sé undir bagga
með þeim svo þjóðíélagið hafi
fulikominn sóma af.
Alþýðuflokkurinn vill, að börn
séu ekki látin gjalda þess, þó for-
eidrar þeirra hafi verið heiðarlegir
starfsmenn þjóðfélagsins, en fá-
tækir. Hann vili, að munaðarlaus
börn, sem ekki eiga annars úr-
kostar en „fara á sveitina", verði
alin upp eins vel og föng eru á,
á kostnað þjóðarinnar, án þess þau
missi við það nokkur réttindi. Svo
hægt sé að framkvæma þetta
sómasamlega, þarf að reisa barna-
hæli vfðsvegar í sveitum landsint
og í nánd við kaupstaðina.
Alþýðufiokkurinn krefst þess, að
mannúðin og hagsýnin séu látnar
ráða þvf, hvernig öryrkjafram
færslnnni verður háttað, en ekki
lögð tii grundvallar smámunasemi
og nfska samfara óhagsýni og
mannúðarleysi.
Alþýðuflokkurinn krefst þess, að
ekki séu mannréttindin tekin af
fóiki, þó það af óviðráðanlegum
orsökum þurfi að leita styrks.
Til þess að koma áleiðis þessu
og öðrum áhugamálum sfnum,
þarf ðokkurinn að koma sfnum
mönnum á Alþingi. Hann hefir
þar einn máisvara, sem hefir orð-
ið nokkuð ágengt, þó hann sé
aðcins einn Nú standa kosningar
til efri deiidar Alþingis fyrir dyr-
um. Alþýðuflokkurinn hefir boðið
fram lista með ágætum og reynd-