Mánudagsblaðið - 09.01.1950, Blaðsíða 8

......... »wjwt'
MANUDAGSBLABIÐ
<*> a -
Lagt at' stað á refaveiðar.
um hin'nar óstöðugu íslénzku
verðráttu. Einkum þau atriði,
sem taka þurfti undir heiðum
himni, og lauk töku. myndarinn
ar því ekki fyrr en í september.
s. 1.
Byrjað verður að sýna mynd
ina í Austurbæjarbíó í byrjun
febrúar, og verður hún jafnt
fyrir börn sem fullorðna.
Aðalhlutverk leika: Jón Aðils,
frú Þóra Borg Einarsson, Erna
Sigurleifsdóttir og Valdunar
Lárusson. En auk þeirra eru
Guðbjörn Helgason, sem leikur
dverg, Klara Óskarsdóttir, (álf
konu) og Ólafur Guðmundsson,
og Valdimar Guðtnundsson,
sem leika tröllin, eru lögreglu-
þjónar. Börnin í myndinni eru
þau Friðrikka Geirsdóttir og
Valur Gústafsson.
Öllum kemur sa,man um- þa5,
að hér á landi hafi verið gífur
legar framfarir í verkiegum
framkvæmdum og .félagsmálum
undanfarin 30 ár, en á sviðum
menningarmála erum við enn
að nema nýtt land í ýmsum
greinum. Þannig stendur fyrir
dyrum vígsla Þjóðleikhúss ís-
lendinga, og þégar höfum við
eignazt stétt ágætra atvinnu-
leikara. 1 íslenzkri kvikmynda-
gerð er einnig mikill vorhugur.
Sýningar á íslenzkum kvikmynd
um þykja nú orðið sjálfsögð
skemmtiatriði á samkomum, og
þær fáu kvikmyndir af lengra
taginu, sem hér á landi hafa
verið sýndar hafa fengið geypi-
aðsókn, þrátt fyrir það, að erf-
iðleikar hafa verið miklir á
töku þeirra sökum skorts full-
kominna tækja. Meðal braut-
ryðjenda í íslenzkri kvikmynda
gerð hefur Óskar Gíslason Ijós
myndari, látið allmikið til sín
taka á undanförnum árum,
enda hefur hann nú snúið sér
algerlega að framleiðslu kvik-
mynda. Er skemmst að minnast
hinna stóru kvikmynda hans,
sem hvert mannsbarn kannast
við, Beykjavík vorra daga og
Björgunarafrekið vsð Látra-
bjarg, sem vakti feikr.aathygli
og kvikmyndatökumaðurinn
[varð að leggja. sig í lífshættu
til að geta tekið.
í næsta mánuði er. enn ný
kvikmyad væntanleg frá Ósk-
j ari, 'einnig éinstök í sinni röð.
iE.r það íslenzkt ævintýri eftir
(Loft. Guðmundssoa,' hiaðamann,
’sem þarna fær ííf á léreftinu.
Er það aðallega. ætiað börnum,
enda höfuðpersónurnar ungling
jax, en íslenzk ævintýri eiga eins
'og kunnugt er,. engu síður að-
dáendur meðal fullorðinna.
Meðalaldur helztu leið-jfyrsti lögreglustjóri Búda-
toga kommúnisfea hafði • pestborgar, var handtekiim
stýtzt mjög mikið á samkvæmt skipunum frá
árinu 1949. Hræðslan og j Moskva, vissi hver örlög sín
óttinn, tortryggnin og j yrðu og framdi sjáifsrnorð í
svikin höfðu aldrei gengið j fangelsisklefa sínum. Vildi
jafn langt síðan blóðbaðið j okki bíða „vísindalegra“
mikla var 1936—38. pyntinga.
Morðinginn í Moskva hafði j
ekki enn séð sér fært að |
skipa leppum sinum að
myrða neina af leiðfogum
Ævintýrið gerist á bóndabæ í,
|afdalasveit og er ýfír því ó-
'svikinn íslenzkur. ævintýra- og
þjóðsagnablær. Kvikmýndin,
I sem er í litum heitir Síðasti bær
t iim í dalnum. Þorléifur' Þorleifs
'son- samdi kvikmyndahandritið
að fyrrgreindu æviatýri Lofts.
Óskar Gíslason annaðist töku.
myndarinnar, en leikstjóri er
ÆJvar Kvaran. Aúk höfuðper-
sónanna tveggja, sem áður eru
nefnd ar, koma ým.sir kurinir
leikarár höfuðstaðarins fram í
mvnd,inni.
í fábreytilegu skemmtanalífi
barna. á Islandi er yonandi að
þessari tilraun til að klæða ís-
lenzk ævintýri í nýjan búning
verði yel tekið.
Erfiðleikar á töku kvikmynd
arinnar (sem var tekin s. 1.
sumar) voru mjög miklir, sök-
Það fór ekki vel fyrir'komm
únistaflokknum í Florence, Ital
íu. Hann fór gjörsamlega á
hausinn — fjárhagslega.
En félagi Gino Mazzoni, for-
maður flokksins, var ekki alveg
af baki dottinn. Á fundi, sem
nýlega var haldinn, bar hann
upp alvega nýja hugmynd um,
hvernig mætti safna peningum
til þess að útbreiða guðsspjall
ið.
Tillaga félaga Ginós var á
þessa leið: Ailir bændur í ná-
grennþ Florence eiga að taka
efniiegasta hænuungann sinn
og ala hann sérstaklega vel.
Síðan á að flytja ungana á
markaðinn í Florence og seija
þá hæstbjóðanda. Allur gróði
af sölunni á að renna í flokks-
sjóðinn, og þannig er flokknum
borgið.
„En,“ sagði félagi Ginós,
„meðan verið er að ala ungann,
væri voða fallegt að binda rauð
an borða utan uin hálsinn á
honum til þess að einkenna
hann frá „óflokksbundnu"
hænuungunum.
Þegar Truman forseti lagíii nýlega hornsteininn í eina af byggingum S.Þ. í New York var hann
ákaflega hylltur. Meðal þeirra, sem hylltn |r:irih: var hafnarslökkvilið New York-borgar og sjást
hér slökkvilið&bátar í fullum gangi í §Íefrn’ÍIrgsms, i _4
•:*ri(rws. ’l
."----- •—'TTý'jM
kommúnista í ríkjunum
véstan við járntjaldið, en
austan við „tjaldið“ fuku
hausarnir hraðar en sauða-
hausar um slátursttmahn á
Islandi.
Aðalefni tortryggninnar
og svikanna var auðvitað
Tító marskálkur og sin'vald-
ur Júgóslavíu, en Moskva-
valdið grunaði marga hátt-
setta komma um að vera á
bandi hans. Enn heldur Titó
velli, þótt margir hafi misst
höfuðið fyrir að vera grun-
aðir um pólitíska samúð
með honum.
í Rússlandi sjálfu skemmtu
blóðvargarnir sér vel. Hin
nýja „stjarna“ Stalíns,
Georgy Malenkov, losnaði á
rólegan 'hátt við helztu á-
hangendur fyi’rverandi sam-
keppenda síns um hylli Stal-
!ns. Rússnesku fórnardýrin
hurfu með öllu. Enginn nema
böðlarnir og nokkrir helztu
fylgifiskar Stalíns vissu um
örlög þeirra-.
Hér eru helztu fórnar-
dýrin:
Nikolai A. Vozmesemsky,
meðlimur Politburo og for-
maður nefndar þeirrar, sem
sér um skipulagsmál.
Ivan T. GoJyakov, forseti
hæstaréttar Sovét Rússlands.
Alexei S. Kuzmetsov, rit-
ari miðstjórnar flokksins og
meðlimur innsta ráðsins
(Orgburo).
lorif V. Siiikin, hershöfð-
ingi, yfirmaður upplýsinga-
deildar alis herliðs Sovét-
ríkjanna þ. e. a. s. sá, sem
j stjórnaði áróðri meðal her-
jmanna, sjóliða o. s. frv.
Þetta eru aðeins þeir helztu
Jaf leiðtogum kommúnista I
Rússlandi sjálfu, sem algjör
lega ,,hurfu“.
j En blóðexi Stalíns kom
| víðar við á árinu 1949. I
leppríkjunum vcru margir
j grunað.ir um Títóisma, og
ihlutu ýmis konar örlög, og
j nú verða þeir helztu nefndir:
Vafiades Markos, hers-
höfðingi, yfirmaður grísku
uppreisnarmannanna., var
skotinn til bana sámkvæmt
| skipunum frá Moskva
fenemma í febrúar.
Koci Xoxi, innanlands-
málaráðherra Albaníu, var
skotinn til bana í Juní.
Petér Gabor, hinn blóð-
Lazslo Rajk, fyrrverandi
utanríkismálaráðherra Urig-
verjalands og leiðtogi and-
stöðuhreyfingarinnar gegn
nazistum á stríðsárunum,
var hengdur í október.
Wladyslavv Gomulka, sem
einusinni vrar kommúnisti
númer 1* í Póllandi, var rek-
inn úr miðstjórn flokksins
og situr nú í fangelsi og
bíður dóms fyrir landráð.
Traicho Kostov, fyrrver-
andi aðalritari kommúnista-
flokks Búlgaríu, var hengd-
ur í désember síðastliðnum.
Þetta eru aðeins aðalmenn
imir í leppríkjunum, sem
„fóru í hinar fínu taugar“
Stalíns. ,,Minniháttar“-menn
sem drepnir voru, þótti ekki
ástæða til að nefna með.
nöfnum, enda þykja það.víst'
ekki tíðindi austur þar, ef
einhver ófrægur maður hverf
ur eða er drepinn eftir logn-
ar ákærur.
I árslok var varla sá til
meðal leiðtoga kommúnista
í leppríkjunum, sem hafði
ekki verið sagður „undir
rannsókrí' hjá Moskvayfir-
valdinu, og jafnframt var
þess getið að þeim yrði bráð
lega birtur dauðadómur eða
önnur hryllileg örlög. Leið-
togar kommúnista í Vestur-
Evrópu voru í hræðilegu
sálarástandi. Þeir vissu
nefnilega ekki, hvort þeir
vom í náð Stalíns eða ónáð.
Stjórmnálamenn í Vestur-
Evrópu og Bandaríkjunum
og aðrir þeir, sem um ára-
tugi hafa fylgzt með stjórn-
málum, voru allir sammála
um, að liklegustu fórnardýr
Stalíns á þessu ári (1950)
væru:
Ana Pauker, leiðtogi rúm-
enskra koommúnista. Hún
var fjarverandi á síðasta
Kominform-fundinum.
Klement GottwaM, forseti
Tékkóslóvakíu.
Vladimir Clementis, utan-
ríkisráðherra Tékkóslóvakíu.
Annars má búast við —
og er raunar víst — að
margir verði þeir bæði með-
al leiðtoga kommúnista pg
alþýðu manna, sem uxn sárt
þurfa að binda á þessu ári.
Það er enn nóg af „vafa-
sömum“ "mönniim innan
kommúnistafiokksins, og
þeirra bíður vafa|aust sá
„heiður“ að láta lif sitt á
altari blóðguðsins í Kreml.