Mánudagsblaðið - 23.01.1950, Qupperneq 5

Mánudagur 23. janúar 1950
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
pw-r'T
5
STÓRÍBÚÐASKATTUR
Ég geispaði stórum og
teygði úr mér. Síðan kveikti
ég mér í sígarettu og hélt
áfram að stara sljóum aug-
um á autt blaðið í ritvél-
inni minni. En ekkert skeði.
Engin hugmynd.
Þá datt mér það snjall-
ræði í hug að hringja í Önnu
vinkonu mína, fá mér spjall
yið hana og vita, hvort hún
gæti ekki gefið mér ein-
hverja hugmynd til þess að
skrifa um. Anna er ein af
þeim manneskjum, sem allt-
af fylgjast af lífi og sái
með öllu, sem skeður í stjóra-
málum og bæjarmálum; hún
er alltaf með eitthvað á heil-
anum, alltaf með „brenn-
andi áhuga“ á einhverju. Eg
segi líka oft við hana, þeg-
ar hún er að æsa sig upp, að
hún ætti að komast á þing,
svo að alþjóð gæti notið
mælsku hennar og hug-
mynda.
Ég kom mér því þægilega
fyrir í hægindastól, hringdi
ítil Önnu og bjó mig undir
fangt og stormasamt sam-
ítal. •
„Anna? Sæl, gamla mín“,
kvakaði ég, þegar ég heyrði
hennar þrumuraust í síman-
um. „Nokkuð að frétta hjá
þér? Hér sit ég eins og idj-
ót og glápi á auð blöð og
,veit ekki, hvern fjárann ég'
á að skrifa um næst. Getur
þú nokkuð hresst upp á sál-
arskarnið?“
„Skrifað um? Ja, svei“,
hnussaði Anna, og ég heyrði,
að hún var 1 argvítugasta
skapi. „Auðvitað verður þú
að skrifa um svívirðu þá,
sem Framsókn ætlar að fara
að koma á hér, þ. e. fjandans
Btcríbúðaskattinn! Ég er
svo vond, að ég næ ekki upp
í nefið á mér fyrir illsku!
Ég stend hér einmitt með
málbandið í höndunum og
var að enda við að mæla
íbúðina okkar, og ekki get ég
annað séð en að við komum
til með að þurfa að borga
fleiri þúsundir í stóríbúða-
skatt, ef þessi vitleysa nær
fram að ganga“.
„Svona, svona Anna mín“,
sagði ég. „Ekki þennan æs-
íng. Við skulum vona, að
alþingismennirnir okkar séu
ekki þvílík erkiflón, að sam-
þykkja þessa vitleysu. En
þarna getur t. d. reykvíska
kvenþjóðin séð, hve vel.Rann
.yeig efnir kosningaloforðin,
€r hún lofar þeim gulli og
grænum skógum, ef þær bara
yilji kjósa sig, en lætur það
svo vera sitt fyrsta verk á
(Alþlngi, að gera þeim allt
[til ■ bölvunar.' Framsóknar-
blækur eiga ekkert að hafa
með reykvísk málefni að
gera, því að eins og allir
vita, hata þeir og öfundast
við Reykjavík“.
„Þú minnist ekkert á ó-
láns kratana og kommana?“
þrumaði Anna. „Þeir þykj-
ast ekki ætla að fylgja þess-
um skatt-skratta,. en hver
trúir slíku? Þeir þora bara
ekki að fylgja honum, vegna
þess að bæjaitstjórnarkosn-
ingarnar fara í hönd, og þeir
vita hve óvinsælt frumvarp-
ið er. Vonandi er, að gengið
verði til atkvæða um þetta
mál fyrir kosningar, því' að
þá þora þeir ekki að sam-
þykkja það.
En hugsaðu þér bara, að
láta sér detta annað eins
óréttlæti í hug og dirfast
að bera það upp á Alþingi!
Húseigandinn, sem kannske
sjálfur býr í einu eða tveim
herbergjum, en leigir út stóra
íbúð. verður að borga stór-
íbúðaskatt af íbúðinni, sem
leigjendurnir búa í! Nei,
þessi skattur kemur ekki
verst niður á milljónamær-
ingunum, því að séu þeir
á annað borð milljónamær-
in^ar, þá munar þá ekkert
um að borga nokkrar þús-
undir fyrir það að búa út-
af fyrir sig. Hann kemur
langverst niður á okkur,
millistéttarfólkinu, sem
reynt hefur undanfarin ár að
drífa sig áfram og koma
sér upp þaki yfir höfuðið.
Athugaðu bara okkur hjónin.
Fjögur fyrstu ár búskapar
okkar bjuggum við í einu
herbergi hjá frændfólki
mannsins míns og höfðum að-
gang að eldhúsinu hjá því.
Við horfðum í hvern eyri og
spöruðum á öllum sviðum.
Ég saumaði og prjónaði smá-
hluti til þess að selja, pn
Jón kenndi krökkum á kvöld-
in og vann sér inn aukaskild-1
ing með því. Nú, svo gátum
við loksins látið drauminn
rætast, — við keyptum okk-’
ur íbLið. Nú eru börnin tvö.
og við höfum fimm herbergi
-eldhús og bað — og ganga
og búr!! En þetta er víst
of manneskjulegt, — það á
að gera manni ómögulegt að
búa í almennilegu husnæði!
Og ég get fullvissað þig um,
að við höfum engin efni á
því að borga margar þús-
undir í einhvern brjálæðis-
kenndan Framsóknar-skatt,
því við höfum meira en nóg
á okkar könnu og skuldum
ennþá í íbúðinni“, sagði Anna
og sauð í henni.
„Svona, svona, Anna litla“,
sagði ég aftur sefandi.
„Símaþræðirinir eru farnir
að glóa af heiftinni í þér.j
! „Já, góða bezta,. gerðu grín
j að þessu“, svaraði Anna og
[var nú heldur en ekki óða-
mála. „Kannske er það líka
réttast, að taka þessu sem
lélegum skopleik, því að von-
andi hafa sílendingar meiri
vitglóru en svo, að þeir fari
að gera þessa Rannveigar-
smíði að lögum. En komist
þetta á, bá verður það á-
reiðanlega hjá mér eins og þú
lýstir því, því að ekki höf-
urry yið. rjokkur efni á að
borga fleiri þúsund króna
skatt. Þeir bora þá inn til
okkar óviðkomandi fófki —
í íbúðina, sem við höfum
haft svo mikið fyrir að eign-
ast —, ég verð að tjalda
sundur stofuna mína, — og
ókunnar kerlingar ráðskot-
ast 1 eldhúsinu mínu ..Eg
hélt, að Anna ætlaði að fara
að kjökra, en ,svo hélt hún
áfram. „Og hugsaðu þér hana
— En svona er það, þegar
fólk er það vitlaust að hleypa
Framsókn upp hér í Reykja-
vík og kjósa Slíka haturs-
menn bæjarins á þing. Allt
á að miða að afturför. Það.
á ekki að stuðla að því, að
sem flestir geti komið sér
upp alfnennilegu þaki ‘yfir
sig og sína, heldur á að færa
okkur aftur á við og láta
okkur taka upp lágkúrulifn-
aðarháttu Rússanna. í fram-
tíðinni á það víst að verða
svo, að menn eiga að búa
hver ofan í öðrum, heimilis-
líf og allt einkalíf á að fara
til fjandans. Hver á að malla
grautinn sinn á prímus og j frænku gömlu.„Nú er hún
kúldast í sama herbergi og ' orðin ein í húsinu sínu, —
tíu aðrir, hrjótandi og dæs-
andi. Þú getur reiknað með
því að fá tvær eða þrjár
fjölskyldur inn í íbúðina til
ykkar. Niður með heimilis-
frið og fagurt heimilislíf!
Verður það ekki dásamlegt
að þurfa að tjalda þvert yf-
ir stofuna þína með poka-
druslum eða Álafosstepp-
um ,til þess að geta skipt
um nærföt án áhorfenda?
Allir geta fylgzt nákvæm-
lega með rifrildum hvers
annars, og allir vita allt um
alla. Og heldurðu, að þér
þætti það ékki skemmtilegt,
þegar þú kæmir fram í þitt
eigið eldhús og ætlaðir að
steikja nokkrar kótelettur og
þá væri önnur frúin að sjóða
signa grásleppu, en hin salt-
gjöt og baunir? Það á að
innleiða aftur olíuvéla- og
prímusa kúltúrinn hér í bæ.
Niðrir með framfarir! Upp
með afturförina!“
maðurinn dáinn, börnin gift
og farin að heiman. Hún
leigir út tvö herbergi, en
húsum er þannig hagað, að
hún getur ekki leigt meira
út, ef hún á að geta verið
út af fyrir sig. Hún á ekk-
ert nema þetta hús, og hún
lifir á eftirlaunum mannsins
síns. Hvernig á hún að borga
þennan bölvaðan skatt? Og
það mundi ríða henni að
fullu, ef hún þyrfti að flæm-
ast úr þessu húsi, sem hún
nú er búin að búa í í 35
ár, eða ef hola ætti ein-
hverju óviðkomandi fólki
niður hjá henni. Og svona
mætti lengi telja. Fólk, sem
hefur haft manndóm í sér
til þess að eignast húsnæði
handa sér og sínum, fer að
óska þess, að það hefði lát-
ið húsakaupin eiga sig, og
búið heldur v-ið þrengsli og
kotungshátt, þegar það sér
fram á, að það hefur engin
efni á að greiða Rannveig-
ar-skattinn.
Það á að drepa niður allt
framtak, það á að letja menn
þess áð reyna að liækka
lifnaðarstandardinn ... Og
sjáðu nú til dæmis ..
„Svona, svona, Anna litla“,
sagði ég enn einu sinni, er
mér þótti hún gerast helzt
til æst. „Þú skalt taka eftir
því, sem ég segi þér. Þessi
skattur verður aldrei að lög-
um. Þetta er svo óvinsælt
frumvarp, að einsdæmi er,
— en Rannveig á eftir að
súpa seyðið af því að bera
það fram. Fólk hefur þegar
séð hvernig hún er inn við
beinið, — ekkert annað en
hatrið og öfundin, og menn
vara sig á því næst að kjósa
ekki Framsóknardótið á
þing hér í Reykjavík, þar
sem það helzt vill öllu illu
af stað koma. Eða hví skyldi
þá ekki alveg eins vera stór-
íbúðaskattur úti á landi
eins og hér í Reykjavík?
Það eru ekki síður stórar
íbúðir þar en hér.
Svo yrði nú ekki lítlll
kostnaðurinn og skrifstofu-
halijið við allar þessar mæl-
ingar. Framsóknardelarnir
myndu áreiðanlega fá þar
væna bitlinga.
En, trúðu mér, Anna mín,
— þetta verður aldrei sam-
þykkt. Flokkarnir vita sem
er, að þeir mundu missa gíf-
urlegt fylgi, ef þeir greiddu
þessu óréttlæti atkvæði sitt.
— Rétt eins og Framsókn
■ og Rannveig munu nú hafa
tapað fylgi allra réttlátra og
hugsandi manna eftir þetta
frumhlaup“.
Og með þessu slitum við
Anna samtalinu. Ég vona, að
henni hafi orðið heldur hug-
hægara á eftir. Ég fékk þó að
minnsta kosti eitthvað að
skrifa um!
CLIO.
Þegar verð á kjöti og fleski hækkaði í Danmörku, tóku bæjarbúar sig saraan og neituðu að kaupa
þessar afurðir. Húsmæður flykktust í fiskbúðir, en létu kjötbúðir í fríði. — Þess þarf varla
að geta, að kjötkaupmenn sáu sitt óvænna og lækkuðu verðið á vörunni í flýti.