Mánudagsblaðið - 06.02.1950, Qupperneq 1

3. árgangur._______________________________Mánudagur 6. feb. 1950. 7. tölublað.
Krafa Reykvikinga: allsherjarrannsókn á sförfum
lögreglunnar
Má! sr. Péturs vekur éhemju gremju
Almenningur ræðir nú
annað vart meira en hand
töku eins af prestum okk-
ar og meðferð iögreglunn-
ar á honum. Eins og vitað
er, brauzt iögreglan, undir
stjórn Guðmundar Arn-
grímssonar, inn í híbýli
prestsins eftir miðnætti,
kærði hann að því er virð-
ist upplognum sökum og
liafði hann með sér á
skrifstofur rannsóknarlög
reglunnar. Eftir að þar
höfðu verið hafðar í
frammi handtökuaðferðir
þær, sem lögreglan er
þegar kunm að í sam-
bandi við handtökur
Þroi i
Tóbakseinka
sölunni
1 síðustu viku áttu reyk-
vískir reykingamenn við
gamlan óvin að etja. Úr
búðunum hurfu Raleigh sig-
aretturnar, en fyrsta sæti í
hillum búðanna skipuðu OK,
Astorias og þaðan af óvin-
sælli tegundir.
Eflaust er tii skýring á
þessu hjá Tóbakseinkasöl-
unni — síðast var tilkynnt,
að ekki fengist gjaldeyrir,
en sigaretturnar lægju á
hafnarbakkanum. Það kann
að vera, að þær liggi þar nú, \
en ekki séu til peningar til
þess að leysa þær út. Þótt
ýmsir vandlætarar blaðanna
kuuni að halda því fram, að
sigarettur séu óþarfi, þá á-
líta flestir þeir, sem tóbak
nota, hið gagnstæða og hafa
mikið til síns máls.
En hvernig er málum hátt
að hjá þejm, sem annast
itmkaupin á tóbaki? Hafa
þeir ekki komizt að raun
um, hvaða tegundir tóbaks
eru vinsæiastar hjá neytend-
um? Þeir virðast haí’a ótak-
markaðar birgðir aí' óvin-
sæUi tegundum, en þrot á
betri tegundum er orðið
rnjög algengt fyrirbrigði hjá
verzlununum. Hvernig væri,
að tóbakseinkasaian gæfi al-
menningi skýringu á því,
hvernig ástandið er í þess-
um málum og við hverju má
búast í framtíðinni. Almenu-
ingur er skilningsríkur á, ef
rök finnast fyrir þessum
tíðu þrotum, en meðan ekki
fást skýringar eða úr þessu
bætt, þá er ástandið óþoi-
andi.
drukkinaa raanna, og eftir
að þeir höfðu „yfirheyrt“
hann á algjörlega laga-
lausan hátt, var honum
sleppt, en rétt áður var
honum boðið „frelsi“, ef
hann vlldi láta aliar kærur
niður falla. Presturinn
neitaði þessu „sáttatil-
boði“, kærði síðan og lét
jafnframt blöðin vita um
þessa heimsókn.
Betur væri, að allir þeir,
sem þótzt hafa órétíi
beittir af vörðum lag-
anna, heíðu haft þá ein-
urð, sem presturinn sýndi.
Kæra slíkt mannhelgis-
brot án tafar ti! hins op-
inbera.
Enginn maður neitar
því, að lögreglan íslenzka
er óvinsæl af almenningi
og jafnframt, að aimenn-
ingur hefur fylistu ástæðu
til þess að vantreysta þess
nm hópi manna öðrum
fremur. Ýmsir lögreglu-
menn hafa þrásinnis sýnt,
að Iögreglustarfið er frá
þeirra sjónarmiði fremur
ævintýri, sem gefur þeim
löglegan rétt til að mis-
þyrma borgurum og fá
þannig útrás krafta sinna,.
en að það sé ti! þess eins
að veita borgurunum að-
stoð og öryggi. Margir
eru þeir hér í Keykjavík,
sem þykjast hafa séð lög-
reglumenn misþyrma
þeV.n, sem þeir hafa tekið
til fanga, og svo óheppi-
lega hefur tekizt, að að-
albækistöðvar þeirra eru
við meatu uinferðaræð
Keykjavíkur. Hvaðanæfa
berast frásagnir um mis-
þyrmihgar iunan bæki-
stöðva lögreglúnnar.
Blöðin iagna því að
verðleikum, að hafin sé
rannsókn í máli prestsins
og viðeigandi ráðstafanir
verði gerðar, hvað snertir
þá aðila, sem að handtök-
unni stóðu. Víst ber að
fagna því, að lögin nái
fram að ganga.
En mörgum kann að
verða hugsað til lög-
reglumannanna, sem að
handtökunni stóðu. Hvaða
menntum hafa þessir ein-
kennisbúnu mean femgið
ar fullgilda þjóna réttvís- j
innar? Má raunveruiega
ætla, að þessi námskeið
séu svo iila rekin, að lög-
regluþjónninn viti ekki
hvenær Iiann hefur rétt til
handtöku og hvenær ekki?
Ýmsir háttsettir menn
innan lögreglunnar hafa !
getið þess, að erfitt væri
að fá mannskap til þess
að fylla hóp lögreglunnar
og verði því oft að taka
menn í neyð til þess að
iöglegur hópur beri ein-
kennisbúning á hverjum
tíma. Þetta kann að vera
rétt. Vinsældir lögreglunn j
ar eru nú orðnar þannig, í
að ekki fæst nýtiu- nýliði í
vinnu þar. Staðreynd er,
að inargir meðlimir lög-
reglunnar eru frábærir
menn og vel liðnir í starfi,
og þá menn þekkja bæj-
arbúar og treysta. Þessir
menn verða þó því miður
fyrir því óorði, sem lagzt
hefur á stéttina í heild og
og er slíkt illa farið.
Hvar eru svo kröfurnar,
sem gerðar eru til nýlið-
anna um andlega og lík-
amlega heilsu. Enginn ef-
ast um, að þeir fyili allar
kröfur um krafta og
stærðir, en hvar eru and-
legu kröfurnar? Allir
kannast nú orðið við sög-
una af nýýiiðanum, sem
fann drukkinn maim sof- j
andi í Fischerssundi og dró I
hann yfir í næsta sund, af |
því að hann kunni ekki að
skrifa Fischerssund ....
og emn henda menn gam-
an af sögunni um þegar
hringt var í 1166 og skýrt
frá því í oíboði, að verið
væri að myrða stúlku í
Póstliússtræti 3. „Komum
strax“, svaraði vaktmað-
urinn, og út runnu sex
vopnaðir lörreglumenn.
Þegar þeir komu á móts
við Hóte! Borg, stanzaði
einn jieirra skyndilega og
sagði „Guð hjálpi ykkur
piltar — Pósthússtræti 3
er lögreglustöðin."
Það fer ekki hjá því, að
nú er sár þörf menntaðra
manna í embætti lögreglu
þjóna. Það ber mauðsyn til
þess að lögreglau fái það
álit og skilning, sem hún
nýtur erlendis. Það er erf-
itt að fá almenning til
þess að skipta um skoðun
á hópi manna, sem um
langt skeið hefur vegna
eigin misskilnings á starfij
bakað sér andúð alira. j
Hefndarhugurinn, ^itl-:
mennskan og hrottaskap-
urinn, sem einstakir lög-
regluþjónar hafa sýnt í
starfi, er nógur til þess að
bprgararnir vilja eiga ör-j
yggi sitt undir verndar-!
væng þeirra. Meðan innan
lögreglunnar finnst einn
maður, sem er hrotta-
menni, þá liggja allir lög-
reglumennirnir undir því
orði, sem þessi maður
bakar sér.
Mál sr. Péturs er því
miður ekki einsdæmi um
lirottaskap íslenzku lög-
lögreglunnar. Sr. Pétur er
ekki aðeins einurðarfullur
maður, heldur var honum
Ijóst, að hann stóð ekki
einn gegn mönnum þeim,
sem svo svívirðilega van-
virtu heimilishelgi hans
og persónufreM. Þessi á-!
rás á hann er aðeins tákn
þess, íesandi góður, sem
þú og aðrir samborgarar
þínir mega búast við, ef
hið opinbera gerir ekki
viðeigandi ráðstafanir hið
fyrsta. Sr. Pétur hafði þá
sérstöðu í lífinu, að haim
er þjónn kirkjunnar, en ef
verkamaður hefði sætt
sömu meðferð, þá er al-
gjörlega óvíst, að hanm
hefði nokkurn tíma náð
þeim réttindum, sem ís-
lenzka ríliið samkvæmt
lögum veitir borgurum
sínum. Þú mátt muna það,
að lögreglan hér í Reykja
vík er ekki refsivöndur
laganna, og sértu af henm
ar hálfu beittur órétti eða
misþyrmingum, þá eru
það lögbrot, sem varða
við dóm.
Vertu óhræddur að
kæra mál þín til hins op-
inbera, ef þú ert sviptur
þeim réttindum, sem þú
átt heimtingu á. Lögreglu
þjónarnir eru þjónar aí-
mennings, en ekki eim-
staklingar, sem í skjóli
einkennisbúnings síns
geta framið hverja óhæfti,
sem þeim sýnist.
Thorolf Smith formaður ilaia- !
mannafélags Islands !
Aðalfundur Blaðamanna-, maður er Valtýr Stefánsson,
félags íslands var haldinn í
gær kl. 2 e. h.
Aðalefni fundarins var
kosning nýrrar stjórnar. í
framboði voru Thorolf
Smith, blaðam. Vísis og Jón
Bjarnason, blaðamaður Þjóð-
viljans.
Kosningu lauk þannig, að
Thorólf Smith hlaut kosn-
ingu með 20 atkvæðum gegn
15 og var þar með kosinn
formaður Blaðamannafélags
íslands..
Eftir að formannskosningu
var lokið hófst kosning með-
stjórnarinnar og hlutu kosn-
ingu þeir sem hér segir:
Guðni Þórðarson, Tíman-
um, Jón Bjarnason, Þjóð-
viljanum, Gísli J. Ástþórsson,
Morgunblaðinu og Ingólfur
i Kristjánsson, Alþýðublaðinu.
Flestar nefndir þær, sem
starfa innan vébanda B. í.
voru endurkosnar, þ. á. m.
stjórn Menningarsjóðs, en í
henni sitja Sigurður Bjarna-
son frá Vigur, Jón H. Guð-
mundsson, ritstj. Vikunnar
og Hendrik Ottóson, en vara-
ritstjóri Morgunblaðsins.
Sá er nú ekki kuldaíeg