Mánudagsblaðið - 06.02.1950, Blaðsíða 8

ísfenzka kvikmyndara
skerfir vandvirkni
Kjartan Ó. Bjarnason sýnir í
Nýja Bíó fjórar íslenzkar kvik-^
myndir, sem hann hefur tekið
síðastliðin fimm ár. Myndir þess-
ar eru frá ýmsum stöðum á land-
inu og nefnast: Blessuð sértu
sveitin mín, Frá Vestfjörðum,
íslenzk blóm og Frá Vestmanna-
mannaeyjum.
Frá Vestfjörðum er að mörgu
leyti sæmileg mynd, en eins og
hinar fyrri sýnir hún of lauslega
það, sem kvikmyndari reynir að
draga fram. Við sjáum mjalta-
ærnar í fráfærukaflanum, en ekki
neinar skýringar á* hvað fráfærur
eru, og þó veit kvikmyndari, að
flest börn nú á tímum vita sára-
lítið ef nokkuð um fráfærur.
íslenzk blóm er fögur mynd
og sérstaklega vel tekin. Með
þessum þætti hefst músíkkin, sem
Myndir þessar eru að mörgu
leyti vel gerðar, og bera tvær
þeirra, Frá Vestmannaeyjum og
íslenzk blóm af. Er auðséð, að
kvikmyndari hefur ágætt auga
fyrir -fegurð og veit, hvað hann
vill láta koma fram á filmunni,
enda eru margar landslagsmynd-
irnar forkunnarfagrar og litirnir
hrífandi. Má segja, að Kjartani
hafi bezt allra íslenzkra kvik-
myndara tekizt að ná^ögrum lit-
um fram á kvikmynd. Þó vantar
geysilega á, að þessar myndir
séu lýtalausar, og sum atriðin eru
furðu hroðvirknisleg.
Fyrsta myndin Blessuð sértu
sveitin mín ,er lökust. Hugmynd-
in er ágæt, þættir úr íslenzku
sveitalífi, heyannir, smala-
mennska og réttir og svipmyndir
af gömlu og nýju bæjunum.
Raunar er þetta nóg verkefni í
eina kvikmynd sæmilega langa,
en hér hleypur kvikmyndari úr
einu byggðarlaginu í annað og úr
einu verkefninu í annað án þess
að gera nokkru þeirra sæmileg
skil. Við erum ýmist í Skaga-
firði, Þingeyjarsýslu, Vatnsfirði
eða Þórsmörk, enda eru atriðin
svo endaslepp sum, að áhorfandi
er eins og skilinn eftir í lausu
lofti. Má einna helzt líkja því við
húsmóður, sem lætur gestinn
lykta af réttunum, en ekki bragða
á þeim. Mörg atriðin eru svo illa
lýst, að einna helzt má ætla, að
þau hafi verið tekin í ljósaskipt-
unum, heldur en á björtum degi.
Tal það, sem fylgir þessari mynd
er óskaplegt. Hér er um að ræða
misskilið einstaklingsf r amtak.
Kvikmyndari sér um talið sjálf-
ur og hefur að líkindum samið
tekstann sjálfur. Skýringar
myndarinnar eru sundurleitar,
og' þulurinn er alltaf á eftir
myndinni. Þegar t. d. þulurinn
segir: Nú koma stúlkurnar með
mjólkurföturnar, sýnir myndin
smalann og mjaltaærnar o. s. frv.
Ekki er þó nóg með það, því að
auk þess er hér um að ræða af-
arvafasama þulsrödd, hljóðvillur
og' mismæli og margar leiðigjarn-
ar upptuggur. Textinn er einkar
illa saminn og sundurslitinn og
sérstaklega ófullkominn. „Nú sjá-
. um við nokkra úrsvalshesta“ seg-
ir þulurinn, og siðan sjást einir
fimm hrosshausar án noklýurra. 1
skýringa á, hvers vegna þetta eru! #
úrvaLsvripir.
maður saknar í hinum tveim þátt-
unum, en þulur grípur inn í> á
stöku stað og skýrir nafn blóm-
anna. Ef kvikmyndari hefði lagt
sig fram, þá hefði efalaust verið
hægt að gera úr þessari mynd
verulega lifandi og skemmtilegan
þátt úr íslenzku blómalífi. En hér
vantar alla „human interest“ eins
og útlenzkir segja. Fögur blóm og
fagrar konur skreyttar fögrum
blómum, blóm á heimilum og
annað álíka ætti vel heima.í slík-
um þætti. Úr svona þætti mætti
vinna bæð,i fagra og um leið
skemmtilega mynd, en þessi
mynd er aðeins fögur.
Frá Vestmannaeyjum er bezta
myndin. Vel tekin, eðlileg og
hrikaleg. Er þetta ábyggilega góð
landkynning. Bjargsigið, eggja-
tekjan og lundadrápið eru hrika-
legir þættir úr lífsbaráttu Eyja-
skeggja og síðasta atriðið úr
kvikmyndinni, um bátinn, sem
er að koma í höfn í stórsjó, er
stórfenglegt og vel tekið. Það
hefði mátt vera lengra.
Það er sjálfsagt að sjá þessa
mynd. Aðfinnslurnar eru ekki til
þess að menn sjái ekki myndina,
heldur til þess eins að sýna, að
við gerum nú kröfur til kvik-
myndara okkar um vandvirkni á
hverju sviði. Aðeins fáum er hent
að gera góða kvikmynd og þeir,
sem hafa það að starfi, ættu að
stunda það óskiptir. Fáir eru
þeim hæfileikum gæddir að
kunna vel að semja texta, og
sama á við um framsögulistina.
Kjartan Jiefði frekar átt að fá
pennafæran mann til að semja
textann og síðan að snúa sér til
leikara og láta t. d. Einar Páls-
son eða aðra viðurkennda menn
á sviði framsagnarlistarinnar
annast skýringar:
Ásamt skýringum tekur Kjart-
an fram, að hann hafi margt á
prjónunum um að kvikmynda
ýmislegt, og er það vel. Kjartan
hefur sýnt sig snilling að mörgu
leyti, og vonandi bætir hann
fyrir þær yfirsjónir, sem hér hafa
átt sér staðí í næstu verkum sín-
um. A. B.
ar mundir skemmtilega am-
eríska gamanmynd, sem
nefnist „KATRÍN. KEMST Á
ÞING“.
Mynd þessi er í hóp . betri
gamanmynda, og' er hluti
hennar bi'tur deila á hreppa-
pólitík eins og hún vill cft
vera í Bandaríkjunum. —
Katrín Hólmström er óspillt
sveitastúlka, sem þekkir ó-
venjulega vel til ferils ým-
issa pólitíkusa fylkisins, sem
hún býr í, og eftir að hún
hefur lagt óþægilegar spurn-
ingar fyrir frambjóðanda
annars flokksins í aukakosn-
ingum, þá ákveður andstöðu-
flokkurinn, að hún skuli vera
í framboðiNUm þetta efni
spinnst svo margt kátlegt og
ástamál, blaðamennska og
slagsmál a la cowboymyndir.
Loretta Young er í
hlutverki Katrínar og gerir
því þægileg skil, þó að leik-
ur hennar sé hvergi sérstæð-
ur. J o s e p h C o 11 e n er
góður í hlutverki Glenn
Morley, en skemmtilegasti
leikurinn er hjá Ethel
Barrymorg, (Mrs Morl-
ey), sem nú er með fræg-
ustu leikkonum heimsins og
Charles Bickford
(Clancy) en auk þess gera
Rhys Williams, Thurston
Hall o. fl. meðleikendur hlut-
verkum sínum ágæt skil.
Mynd þessi er ágæt
skemmtimynd, enda tekst
Bandaríkjamönnum einna
bezt í þeim myndum, ef
þeir reyna að gera vel.
Ættardrama
MÁHUDAGSBLADIB
Sænskur stérbiófur hand-

Eæitií daaska dóms-
málasáSimeÝtáS ©g seaáiíáð Bandazikjanna
Slapp frá sænsku íögregtimni til is-
Loksins hefur lögi\eglunni í Höfn tekizt að hafa liendur
í hári sænska stórþjófsins Fred Vilhelm Carlson. Fred hef-
ur leikið lausum hala síðan 1948, er hann slapp frá lög-
reglunni í Stokkhólmi, þegar flytja átti hann til lögregl-
unnar í Gautaborg. Á þefcn tíma, sem hann liefur verið
laus hefur hann m. a. verið hér á íslandi, og munu nokkrir
menn hár heima haft nokkuð miður í skiptum við hann.
Isaiiila bfé
* *
Gárhlk bió sýnir um þess~
1
Þetta er ein af þessum
ættamyndum, sem við sjá-
um í Tjarnarbíó, og nefnist
..SAGA COUTTNE Y ÆT'T
ARINNAR“. Raunar er þetta
ekki nema stutt ættarsaga,
því að hún gerist ó 45 árum.
Myndin er að mörgu leyti
mjög vel gerð, og þó er hún
á köflum heldur um of lang-
dregin,- Sir Edward Courtney
giftist niður fyrir sig, og
konan hans, Catharine þolir
ekki þá lítilsvirðingu sem
aðallinn sýnir henni og
hleypur frá honum ólétt.
Hann tekur þetta nærri sér,
og það er ekki fyrr en
heimstyrjöldin 1914—’18 skell
ur á, að þau hittast og taka
saman aftur. Eftir þetta verð-
ur líf þeir'ra ósköþ líkt því,
sem við má búast í f jölskyldu
sem býr í herskyldulandi.
Sonur þeirra er drepinn í
Indlandi, þar sem hann er
í hernum. og konu vans vei'ð-
•ur svo mikið um fall hans,
að hún tekur jóðsótt og
deyr, en barnið lifir. Ed-
ward fer á hausinn, þegar
hrunið mikla skellur yfir, og
útlitið er satt að segja bölv-
að. En með ástundun kemur
þetta allt vel út, og endir-
inn gerir allt rómantískt
kvenfólk ánægt.
Sir Edward er leilcinn af
FÓR HÉÐAN
í MAl 1949
Fred þessi er hinn glæsi-
legasti maður, geðslegur í
framkomu, einarður og djarf-
ur. Hann hafði gerzt með-
limur í bréfaklúbb, þ. e. a. s.
einhverskonar félagsskap, er
kemur mönnum í bréfasam-
bönd fyrir lítið gjald, og með-
an hann var á íslandi, komst
hann í bréfasamband við
unga danska stúlku. Hann
stakk því að henni í einu
bréfinu, að hann væri verk-
fræðingur. Síðar skiptust þau
á mörgum bréfum og mynd-
umr, og að lokum varð slík
alvara úr þessu, að þau
hlökkuðu til einskis meira
en að fá að sjást. í maí 1949
fór svo Carlson „verkfræðing
ur“ til Danmerkur, hitti
stúlkuna og foreldra. henn-
ar og bjó hjá þeim.
RÆNDI DÓMSMÁLA-
RÁÐUNEYTIÐ
Hann sagði stúlkunni, að
„félag“ það, sem hann vann
fyrir, • hefði „vinnu“ fyrir
hann í Kaupmannahöfn, og
á hverjum degi fór hann í
borgina til þess að „vinna“.
Hann vann að vísu á sinn
hátt, því að á næstu mán-
uðum stal hann ótrúlega
miklu. Sérgrein hans í þjófn-
aði var að stela ritvélum,
enda framdi hann þjófnað-
ina á bíræfinn og „aðdáun-
arverðan“ hátt. Þessi glæsi-
legi og djarfmannlegi þjóf-
ur gekk bara inn á stærstu
skrifstofur borgarinnar og
hafði með sér ritvél á brott
og kom þeim síðan í peninga.
Hann gekk jafnvel svo langt,
að hann „heimsótti“ dóms-
málaráðuneytið danska og
amerísku sendiráðsskrifstof-
una í Kaupmannahöfn, og
stal þaðan mörgum ágætum
ritvélum.
Hann er nú í höndum lög-
reglunnar í Danmörku og
játar nú á sig þjófnaðina,
hvern á fætur öðrum. Lög-
reglan hjálpar honum líka
til þess að muna, hvar hann
stal hinum ýmsu ritvélum
með því að keyra hann um
borgina, svo að hann geti
bent þeim á hinar ýmsu bygg
ingar, sem hann heimsótti,
því að honum láðist oft að
leggja götunöfnin og númer-
in á minnið.
„ÁST, SEM ALDREI
DVÍN“
Hin trýa kærasta hans er
jafnhrifin af honum, enda
þótt þessi „atvinnuskipti“
hafi komið svo skyndilega
í Ijós og hefur lýst því yfir,
við blaðamenn, að hún muni
bíða eftir honum, þar til hann
kemur úr fangelsinu. Eftir
líkum að dæma verður hann
að sitja inni í nokkur ár,
auk þess sem sænska lög-
reglan á eftir að „gera upp“
við hann margar kærur.
(Endursagt úr Bolitiken).
hinum góðkunna brezka 1
leikara M i c h a e 1 • W i 1 d -
i n g. Öll meðferð hans er
hin skemmtilegasta, þótt
líkami hans eldist ekki alveg
í samræmi við hárið og ár-
in. Wilding er skemmtilegur
á léreftinu og sem betur fer,
ólíkur þessum standard glæsi
mennum, sem skreyta amer-
ískar myndir af þessari teg-
und. Anna Neagle leik-
ur Kataherine á hóflegan og
þægilegan hátt og er eink
ar tildurslaus í allri fram-
komu. Meðleikendur eru yf-
irleitt frambærilegir, en
Gladys Yong og Daphne Slat-
er bera af.
Mynd þessi er mjög vel
gerð og laus við allan þann
íburð, sem oft vill skemma
svona myndir. Líf Courtney-
ættarinnar er dregið fram á
einfaldan hátt, en þó þannig,
að athygli áhorfendans er ó-
skipt. Það er sjálfsagt að
sjá hana.
A. B.