Mánudagsblaðið - 11.04.1950, Blaðsíða 6

MANUDAGSBLAÐH)
ÞriðjudagUr 11. apríl 1950.
11
Kofagreifinjan
11
Á heitum júlídegi 1791
þrammaði ferðamaður inn í
íþorpið Bolas Common í Shrop-
skíri og fór að svipast um
eftir náttstað.
Þennan dag hafði hann geng.
ið langan veg. Hann verkjaði
í fætuma og malpokinn á baki
hans þótti honum þungur, þótt
Qéttur væri, og var allur þak
inn ryki.
Enn jukust erfiðleikar hans,
er rigna tók og þrumur að
ganga.
Hann barði að dyrum á litl-
xim bóndabæ og bað um gist-
ingu. Higgins bóndi var tor-
trygginn. Otlit mannsins var
óglæsilegt. Bóndi kvaðst ekki
hafa húsrúm handa honum.
En ferðamanninum varð ekki
svo auðveldlega skákað burtu.
Hann hélt áfram að biðja, og
Higgins sannfærðist brátt um
það af máli ókunna mannsins,
hð hann var ekki umrenningur.
„Komdu inn“, sagði bóndi.
,,Ég gæti ekki hundi út sigað
í þetta foraðs veður — og ég
§é, að þú hefur tigins manns
yfirbragð."
Gesturinn sagðist heita Jón
Jónsson, en rétta nafnið hans
var Henry Cecil og hann stóð
til að erfa Exeter jarldóminn.
En það er rómantísk saga
um það, hvernig þessi kvistur,
sem var upprunnin af göfugum
stofni, kaus sér það hlutskipti
að reika um Shrop-skiri, félaus
að því ér séð varð.
Cecil var 37 ára gamall og
hafði 15 árum áður kvongazt
stúiku af aðalsætt. Hjónaband
þeirra hafði misheppnasf og
hann liafði fengið skilnað.
■Hann var um þær mundir
í skuldum og hafði enga von
úm hjálp frá frænda sínum,
sem þá var jarl af Exeter. Og
því ákvað hann að fara á
flakk. Þess má geta, að hann
ætlaði sér að kvongast góðri
og sannarlega dyggðugri stúlku
hvað sem ætt hennar liði.
- Nú vildi svo til, að Higgins
bóndi átti fallega dóttur, er
Sara hét, og þegar Cecil sá
hana ákvað hann að dveljast
á bænum eins lengi og unnt
væri. Honum varð það til ham-
ingju, að hjónunum fannst
mikið til um háttprýði hans,
svo að þau lögðust ekki á móti
þ\^í, að Jón Jónsson yrði þar
erín um nokkurn tíma.
ÍHann sagíi þeim, áð hann
væri málari og að hann lang-
aði til að mála myn’d af sveit-
inni.
Jvíú liðu nokkrar vikur og Jón
Jónsson dvaldist enn undir
þaki Higginshjónanna.
En nú fór Söru að þykja
vænt um hann. Hann hjálpaði
henni oft til að bera heim
mjólkurfötumar og skaka
strokkinn. Og oft sagði hánn
henni fréttir úr heiminum ut-
aþ litla. þorþsins henn»r.
1 En 'þessi dularfulli meistari
Jón Jónsson vakti þorpsbúum
mikil heilabrot, þeir trúðu ekki
sögunni um málarann. Þá grun.
aði að þetta væri stigamaður,
sem færi að heiman frá bæ
Higgins á næturnar og fremdi
rán og rupl á vegum áti.
En þegar svo málarinn
keypti landsskika og tók að
reisa sér hús nærri þorpinu,
þá tók nú heldur að syngja
í tálknunum á fólkinu.
Þegar húsbyggingunni var
lokið, gekk Cecil djarflega fyr-
ir Higgins bónda og sagði hon-
um að hann elskaði dóttur hans
og vildi kvongast henni.
Bóndi varð stanzhissa og
ráðfærði sig við konu sína.
Hún mátti ekki heyra þetta
nefnt, og sagði fullum fetum
og afdráttarlaust, að ekkert
gott gæti leitt af slíku hjóna-
bandi. Higgins var glúrnari.
Venjulega hafði kona hans síð-
asta ; orðið, þegar þeim bar
eitthvað í milli. En í þetta
sinn hélt hann því fram, að
hann ætlaði ekki að bregða
fæti fyrir stúlkuna, úr því
henni þætti vænt um manninn.
Svo giftust þau ,í litlu þorps-
kirkjunni í Bolas, og Sara
varð húsfreyja í nýreista hús-
inu.
Hjónin lifðu ánægjulegu lífi
saman í tvö ár. En svo var
það 27. desember 1793 að Cecil
erfði jarlsnafnið, þegar ■; Éfcudi
hans dó, og varð hann pv! að
fara úr þoxpinu.
Þótt nýja jarlsfrúin af Ext-
er væri af lágum stigum, fór
hún vel í stöðu sinni og varð
hvarvetna til sóma. En eftir
því sem Tennyson skáld segir
í kvæði einu, saknaði hún oft
Ekki fyrir harlmrnn
GJÖF DAUÐANS
Hverju vlll konan ekki fórna
ttl þess a«I öðlast fegurö
Tegundin virðist nú aldauða,
jafnvel í Hollywood, en í Grikk-
landi í fomöld, voru til menn,
sem hægt var að kalla fagra,
og fyrsta sonetta Shakespeares
er um fagran ungling, sem
ljóðaskáldið elskaði vegna feg-
urðar hans.
„Fegurðin er víðsjál gjöf“. Er
um fegurð konunnar máltækið
fræga „Anceps forma bonum
mortalibus" eða ekki er sagan
öll full af fögrum og óham-
ingjusömum konum, er sanna
þetta máltæki?
Cleopatra (sem engin hefur
fyrri daga æfi sinnar, þegar
maður hennar var sér til gam-
ans að mála landslagsmyndir,
og hún dó fyrir tímann.
Ðauði Söru var ekki alveg
eins skáldlegur og Tennyson
vill vera láta. Hún veslaðist
ekki upp, en dó skömmu eftir
bamsburð 18. jan. 1797.
Eftir dauða Söru kvæntist
jarlinn í þriðja sinn, ekkju,
hertogafrúnni af Hamilton.
Cecil dó 1804.
„Kofagreifinjan", eins - og
hún var kölluð, átti tvo sbnu og
eina dóttur. Eldri sonurinn,
Brownlow, erfði jarldóminn að
föður sínum látnum. En yngri
sonurinn Tómas Cecil lávarður,
kvóngaðist dóttur hertogans af
Richmond.
Dóttirin, Soffia, giftist 1818
Henry Manuers Pierpoint.
Henry Cecil fyrsti markgreifi
af Exeter var kominn af hin-
um fræga Burghley lávarði,
sem var vinur Elisabetar
drottningar.
Burghley lávarður var stór-
auðugur. Hann átti íbúðarhús
í Strandgötu, ættaróðal í Burg-
hley og sveitasetur nálægt
Waltham Cross.
í húsi sínu í Strand, er
sagt, að hann hafi haft um
átta tugi þjónustuliðs. Hann
hélt Elisabetu drottningu veizlu
•12 sinnum, og stóðu sumar
þeirra vikum saman. Hver
veizla hlýtur að hafa kostað
2000 pund. Báðir synir hans
urðu jarlar sama daginn, ann-
ar jarl af Exeter, hinn af Sal-
isbury.
FR'AMHALDSSAGA:
Síðdegisævintýri 3>
Eftir M. DAVIDSON POST
lík hans og vagninn, sem honum
var ekiö burt í. En hvcr gerði
það? Mennirnir, sem voru aS
reka naut Cocpir.ans í burtu, eSa
maðurinn, sem reiá hesti hans og
haföi úrið hans í vasa sínurn?“
Það var sjón að sjá Ward í
framan.
Abncr kallaði: ,,Munið, að
merkjaborðunum hefur verið snú
ið. Og til hvers benda þau, ef
við lesum þau núna á leiðinni?
Maðurinn, sem drap Coopman,
þorði ckki að láta sjá sig með
nautunum, svo að hann fékk
Twiggs og Shefflet til þess að
reka þau fyrir sig inn í Maryland
og kemur svo á eftir eftir annarri
lcið.“
„En saga hans, Abner?“ sagði
Ward.
„Og hverju skiptir hún?“
svaraði frændi. „Hann hefur ver-.
ið tekinn og verður að skýra,
hvernig hann komst yfir hestinn
og úrið, og hann verður að finna
glæpamanninn. Jæja, hann segir
ykkur sögu, sem er ( samræmi við
staðreyndirnar, sem þið rnunuð
finna, þegar þið snúið aftur. Og
hefur afhent ykkur Shifflet og
Twlggs til hengingar.“;i
Eg hef aldrei séð mann jafn
hræddan og J-akob BoWers. Hann
sat í hnakknum gersamlega ráða-
laus á svipinn.
„Guð minn góður!“ sagði
hann aftur og aftur.
Og hann hafði ástæðu til að
vera hræddur, því að frændi var
harður og miskunnarlaus.
Nú hafði allt snúizt gegn Bo-
Wers.
„Hamingjan góða!“ hrópaði
einn. „Við erum búnir að ná í
rétta manninn,“ og einn þeirra
greip kaðalinn úr höndum Bo-
Wers.
En frændi reið inn á meðal
þeirra.
„Eruð þið vissir um það?“
spurði hann.
„Vissir!“ endurtóku þeir. „Þú
hefur sýnt hann sjálfur, Abner.“
- „Nei,“ svaraði frændi. „Eg hef
aðeíhs sýnt, hvert líkur'nar benda,
þegar við hlaupnum eftir þeim í
hugsunarleysi og ákafa. BoWers
segir, að maður hafi verið uppi
á hæðinni fyrir ofan hús Daniels
Coopmans, og sá maður veit, að
saga hans er sönn.“
Þeir hlógu upp í opið geðið á
frænda.
Frændi virtist hækka í söðlin-
um, og föddin varð hvell scm
lúður.
„Trúirðu því, að þar hafi verið
nokkur maður?“
„Já,“ sagði hann, „því að ég
er maðurinn.“
jafnazt við), Helen af Troy, hin
fagra Rósamunda (myrt vegna
fegurðar sinnar af afbrýði-
samri enskri drottningu), Anne
Boleyn (myrt af afbrýðisöm
um enskum kongi vegna þess,
að hann var þess fullviss að
enginn dauðlegur maður gæti
horft á svona fégurð án þess
að þrá hana), Mary Stewart, en
hennar örlög urðu þau að laða
til sín verstu mennina. Emma
Hamilton (sem náði ástum eins
hins göfugasta manns og með
hinni miklu ást sinni á honum,
varpaði hún skugga á glæsileik
hans og jós frægð hans auri. —
Allar þessar og margar aðrar,
jafnvel fegurðardrettningar nú
á dögum, sem eru sjálfar for-
síðufréttir, þegar þær eru myrt-
ar — allar bera þær vitni um
að fegurðin er hættuleg.
Orðið fegurð er nú á dögum
oft gefið því, sem kvikmynda-
heimurinn framleiðir, en raun-
veruleg fegurð er og verður
alltaf gjöf guðanna, og svo er
hún fágæt, eins og gullið, að
hún virðist eyðileggja alla þá,
sem koma nálægt henni, með
því að æsa og afskræma losta
þeirra. ,
Frá því að auðséð er að barn-
ið sé ekki venjulegt barn —
að svipurinn, litarhátturinn,
hárið og lögunin eru að þrosk-
ast í eina sérstæða heild, er
því neitað um eðlileg mök við
annað fólk. Jafnvel foreldrarnir
verða að skoða þessa dóttir
sína öðrum augum, því að feg-
urð hennar skapar þeim áhyggj
ur og hræðslukenndar vonir.
Hvað snertir bræður, systur,
eiginmenn eða dætur fegurð-
ardrottningar, þá hlýtur lífið
frá þeirra sjónarmiði að vera
harla einkennilegt.
Til dæmis, hvernig ætli það
sé að vera dóttir feg-
urðardrottningar ? Jafnvel þó
dóttirin sé á sinn hátt lagleg,
þá hlýtur hún að falla í sam-
anburði við móður sína eina
fullkomna blómið á fjölskyldu-
meiðnum, hún mun alltaf hafa
minnimáttarkennd.
Þótt hún sé bæði gáfuð og
frjálsleg í frámgön^ij þá hljóta.
þessir eiginleikar ^að falla í
skuggann í samánburði við hið
glæsta orð móðurinnar.
Og eiginmaðurinn — honum
hlýtur að líða eins og manni,
sem er með ómetandi gimstein
í vestisvasanum — innan um
tóma vasaþjófa.
„Öll völd skapa spillingu“
sagði Acton lávarður og sann-
leik þessara orða hefur aldrei
verið alvarlega mótmælt. Ef
þess vegna völd eru svo eyði-
leggjandi í höndum reyndra
stjórnmálamanna sem hafa
skapazt af baráttu og þjónustu,
Framhald á 7. síðu.