Mánudagsblaðið - 24.04.1950, Page 5

Mánudagur 24. apríl 1950.
MÁNUDAGSBLAÐH)
Gleðilegfsumar!
Jæja, þá er sumarifi komiS, a'.
m. k. að nafninu til því að enn
sést varlá nokkurt stjrigandi
grænt strá.
Undanfarið hefur verið sól-
skin og yndislegt vorveður. Við
skulum vona, að sumarið verði
eftir því sólríkt og gott, því að
svö sannarlega veitir landsmönn-
um ekki af því að fá að nióta
þeirrar heilsulindar, sem sólin er,
hér í öllu okkar vitamín- og á-
vaxtaleysi.
I trausti þess, að svo verði, óska
ég öllum lesendum mínurn gleði-
legs sumars!
Droftins úfvaldir
Og væri þá ekki tilhlýðilegt
um ieið, að óska okkur öllum til
hamingju með bað, að nú er Þjóð-
leikhúsið loksins tekið til starfa?
Eins og að líkum Lætur, var
ég ekki ein af þeim drottins út-
yöldu, sem á frumsýningar kom-
ust, og er því engan veginn fær
um að láta í ljós neinar skoðanir
á húsakynnum bar né sýningum,
— enda víst varla æflazt til þess
af mér. Þó býst ég við, að ég
muni varla geta stilit mig um
þáð, þegar ég hefi orðið svo fræg
að koma þar inn fyrir dyr.
AS undanförnu liefur bæjar-
búum orðið tíðrætt um það, eftir
hvaða regium þjóðieikhússtjórn-
in hefur farið, er hún úthlutaði
,,föstum“ aðgöngumiðum að
frumsýningum. Kunningi ininn
einn segist hafa sótt um ,,fasta“
frumsýningarmiða heilum mán
uði á undan vini sínum, en samt
háfði vinurinn fengið þá en ekk
hann. Eki munu þá umsóknirn-
ar hafa verið teknar til greina í
þeirri röð sem þær bárust, ef þetta
er satt. En eftir hverju ætli þá sé
farið? Mannvirðingum? Og ef
svo er, hvernig ákveða þeir þá
hver sé nógu ,,fínn“ til að fá
fasta miða og hver ekki? Gaman
yæri að fá að vita þetta.
Loks veit ég líka um marga,
sem ergja sig gula og græna út af
því, að þeim hafi ekki verið boð-
ið í vígsluna. Telja þeir sig hafa
fullt eins mikinn rétt til þess
heiðui-s og margir, sem hátíðlega
yoru boðnir.
AS mínum dómi er Þjóðleik-
hússtjórn sannarlega ekki öfunds-
yerð af þeim starfa, að úthluta
frumsýningarmiðúm og boðskort
um, og að vinsa svörtu sauðina
frá þ eim hvítu, þ. e. ákveða hverj
um bjóða skuli og hýerjum ekki
Hæpið er að hægt sé að gera það
, En sé það satt, að Þjóðleikhús-
stjórnin hafi notað aðstöðu sína
tii þess að koma vildarvinurn sín-
um og kuanningjum að sem
frumsýningargestum og boðs-
gestum á vígsluna, þá skil ég það
vel að mörgum þvki það súrt í
brotið, sem ekki eru svo ,,lán-
samir“ að eiga upp á pallborðið
hjá þeim háu herrum.
svo
að öllum líki.
Eg segi fyrir mig, að ég er
blessunarlega laus við alit ergelsi
og heilabrot út af þessu sjálfrar
mín vegna, enda er mér nokkurn-
yeginn sama hvort ég sé leikrit á
fyrstu sýningu eða tíundu.
Reykingar bannaðar!
Hálfgerður kauðabragur þyk-
ir mér á því, að ekki skuli mega
reykja annarsstaðar í Þjóðteikhús-
inu en í ytri forstofunni. Ekki
hefði þurft að verða svo mikill
sóðaskapur af reykingum ann-
arsstaðar á göngunum, ef smekk-
legum öskubökkum hefði verið
komið fyrir hér og þar.
Þegar leikrit eru löng, fer ekki
hjá því, að flestum reykinga-
mönnum fari að lengja eftir því
að fá sér reyk, og er það nokkuð
mikið ætlunarverk fyrir Þjóðleik-
hússtjórn að ætla sér að fara að
,,reformera“ forfallna reykinga-
menn með því að skipa þeim að
norpa úti í ytri forstoíu, ef þeir
vilja hressa upp á sálarskarnið
með einum ,,smók“.
Kannske á að flytja allar ,,lífs-
venjur“ úr gömlu ISnó upp í
Þjóðleikhús? Kaffisötrið í hiéinu
o. s. frv.? Þar var það venjan, að
ekki mátti reykja nema uppi í
kaffisalnum og í stiganum npp.
Enginn skildi þetta fyrirkomulag
til fulls, og þeir sem ekki voru
svo ,,heppnir“ að fá tækifæri til
þess að belja í sig kaffi og salla
á sig kökum (sem fæstir höfðu
nokkra lyst á svona snemma
kvölds) í hléinu, stóðu því eins
og síld í tunnu í stiganum og
svældu. Hugsið ykkur troðning
inn, ef einhverntíma heíði kvikn-
að í!
Einhver var að segja mér það
um daginn,að það mundi held-
ur ekki mega reykja í veitinga
salnum, vegna þess 'að þar væru
teppi á gálfumtm!7! En ég á
bágt með að trúa slíkri vitleysu.
Allir vita, sem erlendis hafa ver-
ið, að á öllum almennilegum
veitingastöðum eru teppi a gólf-
um. En ætli það yrði ekki fáir
,sem sxktu þá veitingastaÖi, ef
bannað væri að reykja! Fólk
mundi hlæja að sltku fyrirkomu
lagi.
Og ekki skil ég það, vegna
hvers Þjóðleikhússtjórn álítur
okkur svo mikinn skríl, að okkur
sé ekki treystandi til þess að nota
öskubakka.
Skúlagafa
Undanfarið hafa bæjarblöðin
birt heldur furðulega áskorun til
ba^arráðs frá íbúum Skúlagötu-
húsanna, svokölluðu. Fara þeir
fram á það, að einni aðalumferð-
arbraut Reykjavíkur, Skúlagötu,
verði lokað.
Satt er það, að umferð er mikil
um Skúlagötu og slysahætta þar
af leiðandi mikil. En það eru svo
margar götur í bænum, sem eins
mikil umferð er um og jafnvel
meiri. Verði þvi' bæjarráð við ósk
Skúlagötubúa, liggur þá ekki í
augum uppi, að aðrir íbúar við
aðrar umferðagötur geti farið
fram á sömu hlunnindi? Eftir
nokkur ár má því gera ráð fyrir
að annarrihverri götu bæjarins
verði lokað vegna umferðarhættu.
Umferðin flyttist þá.á þær göt-
ur sem áður voru ekki mjög mik-
ið farnar, —- og þá kæmi að því,
að íbúar við fuer götur færu fram
á lokun líka, og svo koll af kolli.
Endirinn á öllu saman yrði svo
auðvitað sá, að Reykjavík yrði
lokaður og umferðarlaus bær.
Hvernig ætli bifreiðaeigendum
myndi þá líka það að þurfa að
kasta „lúxusnuni" á sorphaug
vegna þess að ekki mætti nota
hann? En þetta myndi óefað spara
gjaideyri fyrir bílakaup og ben-
síni.
Fyrst byggir bærinn dýra götu,
sem ætlað er að dreifa umferð-
inni þannig að ekki þurfi Hverf-
isgatan ein og Laugavegurinn að
bera þunga hennar á þessari leið.
Síðan byggir bærinn hús við
þessa götu, íbúar flytja inn í þessi
hús, — og auðvitað heimta þeir
þá að umferðargötunni verði lok-
að, svo að þeir séu ekki í neinni
hættu af bílum! Er þá ekki kom-
in sama hringavitleysan, sem svo
markvisst er stefnt að í öllum
framkvæmdum í þessum bæ? Eg
held, að bærinn ætti héreftir að
byggja húsin fyrst, en spyrja s:Ö-
an íbúa húsanna, er þeir eru flutt-
ir inn hvort þeir allra naðugast
leyfi að lögð verði gata fyrir fram-
an húsin! Með þessu mætti spara
mikla peninga og mikil lieila-
brot.
Eo- hefi að und’anförnu oft átt
leið um Skúlagötu og fram hjá
téðum húsum. Byggð hafa veriö
grindverk fyrir framan allar inn-
o-öngudsT þessara húsa og ætti
það að einhverju leyti að varna
því, að börn og fáráðlingar hlaup
beint út úr húsinu og undir bíl-
ana .Eins hefi ég veitt því eftir
tekt, að umferÖ þarna er. sizt
meiri en við margar aðrar götur
þó að íbúar þeirra gatna hafi setiÖ
á sér með kvartanir. 1.. d. eru
börn oft þarna að boltaleik
úti á götunni, ótrufluð að mestu
eftir því sem ég bezt hef getaÖ
séð.
Skammt frá þessurn húsum
eru mörg auö svæði og tún, þar
sem börn þessa fólks ættu að geta
veriö að leikjum. Eins eru garð-
ar bak við húsin þar sem börnum
er ætlaö að hafast við. Því reyna
íbúarnir ekki sjálfir að benda
þeim á að leika sér heldur þar
en á götunni? Bærinn gæti síðan
látið gera grindverk meðfram
allri gangstéttinni, svo að fólk
og börn (sem á þessum stað frem-
ur öðrum virðast ekki fær um að
gæta sín) gætu ails ekki komizt
út á þetta geipilega hættusvæði,
Skúlagötuna, án þess að ganga
langar leiðir. Á því ferðalagi, sem
það svo tæki að komast út á göt-
una, ætti hvaða heimskingi sem
er að geta haft tíma til þess að
hugsa sig um og athuga það, að
honum geri ekki að ana beint fyr-
ir btlana.
En um leicf og bæjarráð og all-
ar nefndir væru að skipuleggja
þessa grindverks-byggingu, þá
ættu þeir að minna íbúa þessara
húsa á það, að þeim beri sannai-
lega að ganga betur og þrifalegar
um húsin en raun er á.
Enginn mundi hafa trúað því,
áður en hann sá umgengnina á
þessum húsum, að hægt væri að
gera hús svo sóðaleg á svo stutt-
um tíma. Eg held, að íbúar Skúla
götuhúsanna hafi sett met á þessu
sviði!
Það er næsta ótrúlegt, hvað
þeim hefur tekizt vel að koma
húsunum í niðurníðslu. Hálfan
meter frá hverjum útidyrum er
svört skítaskán, svo að dyrnar
líkjast meir fjósdyrum. Annar-
hver kjaííaragluggi er brotinn, og
í hann troðiö pokadruslum eða
neglt fyrir með fjölum. Nú hagar
þessu þannig til, að gluggar kjall-
aranna eru svo ofarlega, að þeir
blasa mest við vegfarendum. Þó
hefur fæstum íbúanna dottið í
liug, að liengja einhverja þokka-
lega gardínudruslu fyrir kjallara-
glugga sína, og sér maður því
hvarvetna Lnn í óþrifaleg þvotta-
hús og geymslur.
Eg átti erindi inn í eitt þessara
húsa um daginn. Rúðan í ak-
drullugri útihúrðinni var brotin,
hurðin sjálf útspörkuð og kvarn-
að úr henni. Þegar inn í stiga-
ganginn kom, blöstu við tröppur,
sem auðsjáanlega höfðu ekki ver-
ið þvegnar um óratíma. Hand-
riðið var brotiÖ, stevpan og málri*
ingin víða dottin upp úr veggj-
um og handriðinu. AS ekki
sé talað um óþrifalyktina, sem
þarna kom á móti manni!
Mjög líklegt er, að ekki -séu
allir sóðar sem þarna búa, og veit
ég þá, að þeir eru mér sammála
og að þeim sjálfum hlýtur að
svíða það hvernig sóðarnir ganga
um og koma þannig illu oilSi á
byggingarnar. Sóðarnir sjálfir
verða eflaust móðgaðir er 'þeir
lesa þetta, en þeir ættu að horf-
ast í augu við sannleikann og
bæta íáð sitt.
Bærinn á að skylda þetta fólk
til að ganga sómasamlega um
húsin. Ráð til þess væri að hafa
húsvörð, sem hefði eftirlit með
þessu, setti rúður í glugga fyrir
folkið og skipaði því að ganga
um eins og manneskjur en ekki
eins og svín.
Ef einhver heldur, að ég fari
Framhald á 8. síðu.
Opið bréí til úivarpssíjéra
Herra útvarpsstjórí!
Eg er einn af þeim mörgu,
sem eyði mírium frístundum
heima, í kyrrð og ró og nýt alls
þess unaðar, sem heimilið getur
veitt og hefur mér skilizt á öll-
um okkar fiæðinííum: Heimil-
isprýðisfræðingum, siðferðisfræð-
ingum og hvað þeir nú heita all-
ir saman, að óglevmdum björg-
unarfræðingum, að þar ætti mað-
ur að halda sig, sjálfum sér og
þjóðinnr til mestrar blessunar og
gagns. ;;
Eg get nú ekki neitað því,
að stundum verður mér ennþá á
að opna útvarpið í þeirri trú, að
eitthvað hafði lagazt. Nei, aldeil-
is ekki karl minn, mtr varð ekki
kápan úr því klæðinu.
Nei, það er sannarlega aðeins
minni alþekktu stillingu fyrir að
þakka, að ég geng ekki út í bí-
slagið og hengi mig, þegar ég
heyri þessar síendurteknu sym-
foniur, fúgur og fúríur í öllum
þessum líka andskotans mollum,
dúrum og túrum og svo til þess
að kóróna nú allt fjandans klabb-
ið, að ef maður nú einhvern
tímann ætlar að njóta þess tal-
aða orðs, oi'ðsins listar, já þá skal
það ekki bregðast, þar kemur
Helgi Hjörvar á kvöldin og
Daði Hjörvar á daginn. Nei,
heilagi faðir, hvers á maður eie-
inlega að gjalda, þessi fjandi er
eins og miliusteinar á fullri ferð,
öll list er víðs fjarri.
Nei, í sannleika sagt, er ekki
nokkur leið að fá eitthvað ann-
að, bara eitthvað annað, þyí allt
cr betra en þessi sálarsundur-
kremjandi skratti. Ef þú trúir
mér ekki, þá ættir þú að reyna að
hlusta á útvarpið eina kvöld-
stund og þá fengir þú ábr'ggilega
nóg. Vonandi er -ekkert snæri
til heirna hjá þér, því að ég van-
treysti því að þú hafir sömu
stillinguna til að bera eins pg
%
Virðingarfyllst
HeimilisfaSir.